Multatuli.online

Volledige Werken. Deel 2. Minnebrieven. Over vrijen arbeid in Nederlands-Indië. Brief aan Quintillianus. Ideeën, eerste bundel

Minnebrieven

Aan den Heer...... Doctor in de Letteren.

[Voorwoord]

Aan Fancy

Aan Tine

Van Fancy

Aan Fancy

Aan Tine

Van Tine

Van Fancy

Aan Fancy

Aan Fancy

Van Fancy

Aan Fancy

Aan Tine

Van Tine

Van Fancy

Van Fancy aan Tine

Van Fancy

Van een vader

Van een anderen vader

Van een anderen vader

Van een stiefmoeder

Van een andere stiefmoeder

Van een andere stiefmoeder

Van een oom

Van een anderen oom

Van een anderen oom

Van Tine aan Fancy

Aan Tine

Van Tine aan Fancy

Aan Tine

Brief aan de kiezers van Nederland

Van een uitgever

Van Tine aan Fancy

Aan Tine

Van een meisje

Van een dominee

Aan Tine

Van Tine aan Fancy

Aan Tine

Van Tine aan Fancy

Van Tine

Van Tine aan Fancy

Aan Tine

Van Tine aan Fancy

Aan Tine

Van Tine aan Fancy

Aan Tine

Van Tine aan Fancy

Van Fancy aan Tine

Aan Tine

Aan Tine

Van Tine

Van Tine aan Fancy

Aan Tine

Van Tine

Van Tine aan Fancy

Aan Tine

Van Tine aan Fancy

Van Fancy aan Tine

Aan Tine

Van Fancy

Aan Fancy

Van Kappelman

Van een dominee

Van een oom

Van een stiefmoeder

Van een meisje

Van een behouder

Van een liberaal

Van een gouverneur-generaal in ruste

Van Fancy

Aan Tine

Aantekeningen

Notities in handschrift

Over vryen arbeid in Nederlands Indië

[Over vryen arbeid in Nederlandsch-Indië]

Aan den uitgever

[Vervolg]

Aan den uitgever

[Vervolg]

Naschrift

Naschrift by den vierden druk

Aantekeningen

Brief aan Quintillianus

Brief van Quintillianus

Brief aan Quintillianus

Ideeën, eerste bundel

Ideeën, eerste bundel

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

28a.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

41.

42.

43.

44.

45.

46.

47.

48.

49.

50.

51.

52.

53.

54.

55.

56.

57.

58.

59.

60.

61.

62.

63.

64.

65.

66.

67.

68.

69.

70.

71.

72.

73.

74.

75.

76.

77.

78.

79.

80.

81.

82.

83.

84.

85.

86.

87.

88.

89.

90.

91.

92.

93.

94.

95.

96.

97.

98.

99.

100.

101.

102.

103.

104.

105.

106.

107.

108.

109.

110.

111.

112.

113.

114.

115.

116.

117.

118.

119.

120.

121.

122.

123.

124.

125.

126.

127.

128.

129.

130.

131.

132.

133.

134.

135.

136.

137.

138.

139.

140.

141.

142.

143.

144.

145.

146.

147.

148.

149.

150.

151.

152.

153.

154.

155.

156.

157.

158.

159.

160.

161.

162.

163.

164.

165.

166.

167.

168.

169.

170.

171.

172.

173.

174.

175.

176.

177.

178.

179.

180.

181.

182.

183.

184.

185.

186.

187.

188.

189.

190.

191.

192.

193.

194.

195.

196.

197.

198.

199.

200.

201.

202.

203.

204.

205.

206.

207.

208.

209.

210.

211.

212.

213.

214.

215.

216.

217.

218.

219.

220.

221.

222.

223.

224.

225.

226.

227.

228.

229.

230.

231.

232.

233.

234.

235.

236.

237.

238.

239.

240.

241.

242.

243.

244.

245.

246.

247.

248.

249.

250.

251.

252.

253.

254.

255.

256.

257.

258.

259.

260.

261.

262.

263.

264.

265.

266.

267.

268.

269.

270.

271.

272.

273.

274.

275.

276.

277.

278.

279.

280.

281.

282.

283.

284.

285.

286.

287.

288.

289.

290.

291.

292.

293.

294.

295.

296.

297.

298.

299.

300.

301.

302.

303.

304.

305.

306.

307.

308.

309.

310.

311.

312.

313.

314.

315.

316.

317.

318.

319.

320.

321.

322.

323.

324.

325.

326.

327.

328.

329.

330.

331.

332.

333.

334.

335.

336.

337.

338.

339.

340.

341.

342.

343.

344.

345.

346.

347.

348.

349.

350.

351.

352.

353.

354.

355.

356.

357.

358.

359.

360.

361.

362.

363.

364.

365.

366.

367.

368.

369.

370.

371.

372.

373.

374.

375.

376.

377.

378.

379.

380.

381.

381.

382.

383.

384.

385.

386.

387.

388.

389.

390.

391.

392.

393.

394.

395.

396.

397.

398.

399.

400.

401.

402.

403.

404.

405.

406.

407.

408.

409.

410.

411.

412.

413.

414.

415.

416.

417.

418.

419.

420.

421.

422.

423.

424.

425.

426.

427.

428.

429.

430.

431.

432.

433.

434.

435.

436.

437.

438.

439.

440.

441.

442.

443.

444.

445.

446.

447.

Bylagen

Aantekeningen

Verantwoording

Verantwoording

Minnebrieven

Over vryen arbeid in Nederlands Indië

Brief aan Quintillianus

Ideeën eerste bundel

Alphabetische lijst van verklaringen


Minnebrieven

Geschreven tussen 8 Juni 1861 en uiterlijk 4 Augustus 1861.

Gepubliceerd eind Augustus 1861: Amsterdam, F. Günst. 1861. Op de rug van de ingenaaide exemplaren staat de prijs: f 1,50. Op de achterzijde vindt men de volgende mededeling:

Bij den uitgever dezes wordt van denzelfden schrijver met goed succes gedebiteerd:

Het Gebed van den Onwetende, uit het dagboek van een Krankzinnige, door Multatuli, f 0.10.

Allegorische voorstelling van het Gebed van den Onwetende, in plano, f 0.75.-

Ter Perse: Het Kopyregt van den Max Havelaar verdedigd tegen Mr. J. van Lennep door Multatuli. -

Verder zal verschijnen: Fancy. Een zederoman door Multatuli.-

Blijkens éen van Multatuli's notities, afgedrukt op bl. 171, is deze zederoman ‘Fancy’ identiek met de Wouter-geschiedenis, zoals die aanvangt in Idee 362.

Tweede oplaag: Amsterdam, F. Günst. 1861.

Derde oplaag: Amsterdam, F. Günst. 1862.

Vierde oplaag: Amsterdam, De Firma R.C. Meijer, Kalverstraat, E 246. 1865.

Vijfde oplaag: Amsterdam.-G.L. Funke. 1871.

Zesde druk: Amsterdam-G.L. Funke. 1875.

Zevende druk: Rotterdam Uitgeversmaatschappy ‘Elsevier’ 1881.

Van deze uitgaven zijn de eerste, tweede en derde elkaar vrijwel gelijk. De vierde druk wijkt van de voorgaande af, doordat Multatuli de stijl enigszins heeft herzien, het aantal voetnoten heeft vermeerderd, en kort voor het slot vier nieuwe brieven heeft ingevoegd: Van een Meisje; Van een Behouder; Van een Liberaal; Van een Gouverneur-Generaal in ruste. De vijfde druk stemt nagenoeg met de vierde overeen. In de zesde druk werd de stijl opnieuw herzien en de reeks noten uitgebreid. De zevende druk onderscheidt zich slechts in enkele details van de zesde.

De afgedrukte tekst - met uitzondering van de Aantekeningen, aangezien daar over 't algemeen de versie van 1875 de voorkeur verdiende - is overeenkomstig de vierde oplaag, 1865, behoudens de navolgende varianten:

blz. 9 r. 12 geschonden - volgens 1875; in 1865: geschondene
11 2 eigen - volgens 1875; in 1865: zyn eigen
11 5 inderdaad - volgens 1875; in 1865: indedaad (ook elders)
11 6 Geen rampen zyn - volgens 1875; in 1865: Er zyn geen rampen
11 18 Zyn rok dan - volgens 1875; in 1865: Zyn rok
12 13 dat denken - volgens 1861; in 1865: dat dachten
13 1 Neen, maar... - volgens 1875; in 1865: Neen...
13 2 anders - volgens 1875; in 1865: maar anders
14 23 niets - volgens 1875; in 1865: niets
15 19 in de armen - volgens 1875; in 1865: op de armen
15 25 drup - volgens 1875; in 1865: drop
17 22 zo'n vriend - volgens 1875; in 1865: een vriend
19 8 't mogelyk - volgens 1875; in 1865: mogelyk, of in 't eind
19 24 die leugens - volgens 1875; in 1865: leugens
19 29 leugens - volgens 1875; in 1865: de leugens
19 32 druk - volgens 1875; in 1865: drok
20 2 De dwaas - volgens 1875; in 1865: De gek
21 3 en goede zeden - volgens 1875; in 1865: goede zeden
22 29 ik geef je - volgens 1875; in 1865: ik geef u
24 29 Maar ik - volgens 1875; in 1865: Ik
26 8 Fancy, Fancy - volgens 1875; in 1865: Fancy, Fancy, Fancy
26 18 vroeg - volgens 1875; in 1865: vraagde

blz. 26 r. 27 Gisteravond - volgens 1875; in 1865: Gisteren avond
28 22 man te zyn! - volgens 1871; in 1865: man!
28 30 zodra - volgens 1875; in 1865: als
29 5 Francken - volgens 1871; in 1865: Franken
30 26 zo'n wijf je - volgens 1875; in 1865: het wijf je
31 3 Ik, die - volgens 1875; in 1865: Ik
31 7 Ik, die dacht - volgens 1875; in 1865: Ik dacht
31 12 bliksemen - volgens 1875; in 1865: den bliksem
31 32 nog altijd niet - volgens 1875; in 1865: niet
32 1 joodse, dordtse - volgens 1875; in 1865: joodse
32 15 moesten - volgens 1875; in 1865: moeten
32 18 dienden alleen - volgens 1875; in 1865: moesten alleen dienen
32 23 hém - volgens 1875; in 1865: hem
32 35 scheppen - volgens 1875; in 1865: daarstellen
33 26 voorzichtig moet - volgens 1875; in 1865: moet voorzichtig
35 23 de kinderen - volgens 1875; in 1865: die kinderen
36 12 begeert. - volgens 1875; in 1865: begeert. De strik heette ‘geloof’
36 15 heette ‘Geloof’ en heeft - volgens 1875; in 1865: heeft
36 24 hoewel - volgens 1875; in 1865: schoon
37 29 ouders - volgens 1875; in 1865: ouderen
37 32 het is lichter gebod te geven - volgens 1875; in 1865: gebod is lichter
39 29 broeders - volgens 1875; in 1865: broederen
39 31 mocht - volgens 1875; in 1865: zult
39 32 zoudt melken - volgens 1875; in 1865: melkt
40 6 Gedurende - volgens 1875; in 1865: Onder
40 12 doch haar broeders - volgens 1875; in 1865: maar haar broederen
40 25 thugatèrs - volgens 1875; in 1865: thugatèrs (dochters)
41 2 overleg - volgens 1875; in 1865: denken
41 6 de jacht - volgens 1875; in 1865: jagen
41 7 wat aas - volgens 1875; in 1865: aas

blz. 42 r. 17 de dadels van - volgens 1875; in 1865: van
42 22 gebood - volgens 1875; in 1865: vraagde
43 8 dat elk uwer dadels zo groot is als drie van uw dadels - volgens 1875; in 1865: dat uw dadels zo groot zyn als drie
43 27 elk myner dadels is zo groot als drie van myn dadels - volgens 1875; in 1865: myn dadels zyn zo groot als drie
43 29 maar altyd door - volgens 1875; in 1865: maar al
44 3 als de man - volgens 1875; in 1865: als 't
44 15 en vond - volgens 1875; in 1865: en hy vond
44 18 vroomheid - volgens 1875; in 1865: vrolykheid
44 33 van geluk spreken - volgens 1875; in 1865: spreken van geluk
44 33 ik ga uit om wat rust - volgens 1875; in 1865: ik ga de deur uit om rust
45 11 zo scherp - volgens 1875; in 1865: toch zo scherp
45 16 word - volgens 1861; in 1865: worde
45 18 een blos - volgens 1875; in 1865: blos
46 32 liever zeg ik: zie, ik - volgens 1875; in 1865: ik zeg liever: ik
47 1 begrepen - volgens 1875; in 1865: begrepene
47 1 Ik wil - volgens 1875; in 1865: Ik zal
47 4 om hem te tonen - volgens 1875; in 1865: opdat hy ontware
49 27 Verlangt gy - volgens 1875; in 1865: Wilt gy
50 10 de arme - volgens 1875; in 1865: dien armen
51 15 gy meende - volgens 1875; in 1865: gy meendet
52 19 op je - volgens 1875; in 1865: op u
53 18 Verbeeld u dat men - volgens 1875; in 1865: Dat men
53 35 de uren - volgens 1875; in 1865: den tyd
54 9 iets dergelyks - volgens 1875; in 1865: zo iets
56 34 Sj... sj... sj...t - volgens 1875; in 1865: Chu...u...u...t
58 7 samentrekken - volgens 1861; in 1865: saamtrekken
58 31 dat tuchthuis - volgens 1875; in 1865: 't tuchthuis

blz. 62 r. 3 zekere opmerkingen - volgens 1875; in 1865: opmerkingen
62 27 gelyk te lezen staat in Hebreeën X, vs 31 - volgens 1875; in 1865: (Hebr. X: 31)
64 26 Ook zy zou - volgens 1875; in 1865: Zy zou ook
66 2 met edel - lieden - volgens 1875; in 1865: edel - lieden
66 6 Maar wat uw adel aangaat - volgens 1875; in 1865: maar uw adel
67 30 gevallen - volgens 1875; in 1865: gevallene
69 25 pensioen - volgens 1875; in 1865: een pensioen
70 15 't in - volgens 1875; in 1865: in
70 19 mogelyk - volgens 1875; in 1865: onmogelyk
72 7 men had - volgens 1875; in 1865: ze had
72 9 de Natie - volgens 1875; in 1865: zy
73 31 Behouders - volgens 1875; in 1865: De behouders
73 35 treffende - volgens 1875; in 1865: een treffende
74 6 Deze wederzydse - volgens 1875: in 1865: Die wederzydse
74 20 de firma - volgens 1875; in 1865: firma
74 24 dan - volgens 1875; in 1865: alsdan
75 3 erken - volgens 1875; in 1865: beken
75 4 open komt - volgens 1875; in 1865: open is
75 16 alsof ik - volgens 1875; in 1865: of ik
75 18 Want dit doet hy soms. Is 't niet komiek? - volgens 1875; in 1865: 't Is komiek
76 13 manier - volgens 1875; in 1865: wys
77 8 men wel genoodzaakt is dezen of genen in handen te geven - volgens 1875; in 1865: men dezen of genen moet in handen geven
77 36 uit de wyze - volgens 1875; in 1865: in de wyze
77 37 van uw plicht kwyt - volgens 1875; in 1865: kwyt van uw plicht
78 9 had - volgens 1875; in 1865 hadde
78 32 zou - volgens 1875; in 1865: zoude
78 36 eigen - volgens 1875; in 1865: eigene
79 21 hierop - volgens 1875; in 1865: daarop
80 14 zou - volgens 1875; in 1865: zoude

blz. 80 r. 17 in de tweede plaats - volgens 1875; in 1865: secondair
80 21 een land - volgens 1875; in 1865: een ryk
81 1 graven - volgens 1875; in 1865: daarstellen
81 22 ze vergelykenderwys - volgens 1875; in 1865: ze
82 1 tot 'n vroegeren - volgens 1875; in 1865: tot vroeger
82 5 Men zou - volgens 1875; in 1865: Gy zoudt
82 11 met minder inspanning vatten - volgens 1875; in 1865: vatten met veel minder inspanning
82 28 we in 1816 - volgens 1875; in 1865: we
83 17 berust op - volgens 1875; in 1865: geschiedt volgens
83 21 eigen - volgens 1875; in 1865: eigene
83 35 dien brief aan de kiezers afbreken - volgens 1875; in 1865: wachten met dien brief aan de kiezers
84 4 Hoe - volgens 1875; in 1865: Of hoe
84 6 een doodsteek - volgens 1875; in 1865: dat een doodsteek is
84 20 ik dan - volgens 1875; in 1865: ik
84 30 'n hemel - volgens 1875; in 1865: den hemel
84 32 koopt geen - volgens 1875; in 1865: koopt niet
84 38 zelf - volgens 1875; in 1865: zelve
85 2 bedoelen - volgens 1875; in 1865: menen
85 6 en van - volgens 1875; in 1865: en
86 13 En bovendien - volgens 1875; in 1865: En ook
86 28 boos te worden - volgens 1875; in 1865: boosworden
87 12 als de pest - volgens 1875; in 1865: als pest
87 21 voor verwaander te houden - volgens 1875; in 1865: te houden voor verwaander
88 37 begodsdienst - volgens 1875; in 1865: begoddienst
89 7 wat hy toch - volgens 1875; in 1865: wat hy
90 21 nog wel - volgens 1875; in 1865: wel
93 30 anderen - volgens 1875; in 1865: een ander
93 33 staat - volgens 1875; in 1865: is
93 37 van z'n taak - volgens 1875; in 1865: zyner taak

blz. 94 r. 4 zou toch - volgens 1875; in 1865: zou
101 25 dat komt - volgens 1875; in 1865: dat is
103 3 al heefthy dan - volgens 1875; in 1865: schoon hy
103 4 belang - volgens 1875; in 1865: belang heeft
103 14 uw - volgens 1875; in 1865: naar uw
103 20 beginnen, bromde de nieuwsgierige vrager - volgens 1875; in 1865: beginnen...
103 23 Het schynt dat de vreemdeling - volgens 1861; in 1865: Zó vraagde de vreemdeling aan een der omstanders, en 't schynt dat hy
103 36 De man - volgens 1861; in 1865: Die man
104 28 rovery - volgens 1861; in 1865: de rovery
104 36 wat niet - volgens 1875; in 1865: dat niet
109 17 Daöud - volgens 1861; in 1875: Daud
109 30 Wat zeide ik ook het laatst - volgens 1861; in 1865: ontbreekt
110 1 Daöud - volgens 1861; in 1875: Daud
113 35 uitsteekt - volgens 1861; in 1865: uitstrekt
116 4 Ik zweef in de buurt van - volgens 1875; in 1865: Ik ben op
116 13 artisten - volgens 1875; in 1865: artistes
116 19 wel zonderling - volgens 1875; in 1865: zo zonderling
117 19 wel komt het me voor - volgens 1875; in 1865: 't komt my voor
119 19 uit vrees - volgens 1875; in 1865: uit vreze
119 28 in plaats van te zien - volgens 1875; in 1865: in plaatse van 't zien
120 5 de waarde die - volgens 1875; in 1865: het belang, dat
120 6 aan de Indische bezittingen behoort te hechten - volgens 1875; in 1865: behoort te stellen in de Indische bezittingen
120 8 omdat - volgens 1875; in 1865: dewyl
120 14 en wel om - volgens 1875; in 1865: om
120 17 de koffie en de suiker - volgens 1861; in 1865: die koffie en suiker
121 15 nu nog - volgens 1875; in 1865: nog

blz. 122 r. 30 d.i. van - volgens 1875; in 1865: dat zyn
124 3 Hy - volgens 1875; in 1865: Die schryver
124 9 zegt daar - volgens 1875; in 1865: zegt
125 35 de manier te kenschetsen waarop - volgens 1875; in 1865: te kenschetsen de wyze hoe
126 5 den godsdienst welken - volgens 1875; in 1865: de godsdienst die
126 18 Dit alles - volgens 1875; in 1865: Dat
126 19 dit - volgens 1875; in 1865: dat
126 20 dit - volgens 1875; in 1865: dat
126 27 nog eens - volgens 1875; in 1865: nog
130 13 aan buffels die aan de Indische bevolking werden afgenomen - volgens 1875; in 1865: van der Indische bevolking afgenomen buffels
130 26 Is dat - volgens 1861; in 1865: Is dit
131 19 Beweer als ge durft, dat ge niet gehoorzaamt - volgens 1861; in 1865: Beweer dat gy niet gehoorzaamt, als ge durft
131 32 de Javase hoofden te gelasten - volgens 1875; in 1865: dat den Javasen hoofden gelast worde
131 34 omdat dit - volgens 1875; in 1865: wyl dit
132 9 spreken we - volgens 1875; in 1865: spreek ik
133 9 vertrouwde - volgens 1875; in 1865: staat maakte
133 16 die me walgt, en - volgens 1875; in 1865: en
134 7 representeerde - volgens 1875; in 1865: representeerdet
134 9 dat ge nu zo - volgens 1875; in 1865: dat ge zo
135 4 beter nog dan - volgens 1875; in 1865: beter dan
136 31 in een zo - volgens 1861;in 1865: in zo
138 10 u die - volgens 1875; in 1865: die
138 13 in handen - volgens 1875; in 1865: in uw handen
138 23 te worden - volgens 1875; in 1865: te zyn
141 11 deze vraag - volgens 1875; in 1865: die vraag
142 20 thans - volgens 1875; in 1865: thans een
142 25 gewezen - volgens 1875; in 1865: gewezene
142 28 zinsneden - volgens 1861; in 1865: zinsnede
142 31 ga betogen - volgens 1875; in 1865: ging betogen

blz. 142 r. 34 niet!... - volgens 1875; in 1865: niet!... Dit begrypt ge, niet waar?
144 3 veronderstelling - volgens 1875; in 1865: vooronderstelling
144 26 hart heeft - volgens 1875; in 1865: hart had
144 27 boven de - volgens 1875; in 1865: boven die
145 9 wél zouden doen - volgens 1875; in 1865: zouden wél-doen
145 16 in plaats van - volgens 1875; in 1865: in plaatse van
145 17 afvaardigde - volgens 1875; in 1865: afvaardigdet
145 31 de kleine - volgens 1875; in 1865: die kleine
146 18 treurige betekenis - volgens 1875; in 1865: beduiding
146 22 veronderstelt - volgens 1875; in 1865: vooronderstelt
146 24 verzekering - volgens 1875; in 1865: opmerking
147 20 nog altyd - volgens 1875; in 1865: altyd
147 22 gisteravond - volgens 1875; in 1865: gisteren avond
147 30 was - volgens 1875; in 1865: waar
147 34 't gaat - volgens 1875; in 1865: 't is
148 15 zien, hoe vrolyk! - volgens 1875; in 1865: zien!
151 27 dat duurt - volgens 1875; in 1865: dat 's
152 20 die ik mezelf deed - volgens 1875; in 1865: die ik deed aan myzelf
152 25 en me toeriep - volgens 1875; in 1865: en riep
153 9 zo velen - volgens 1875; in 1865: zo véél
153 21 en geen - volgens 1875; in 1865: en die geen
155 14 hulp - volgens 1875; in 1865: hulpe
155 19 is, blyft - volgens 1875; in 1865: is, is
155 19 is, blyft - volgens 1875; in 1865: is, is
156 10 dat ik altyd de waarheid zal - volgens 1875; in 1865: dat men altyd de waarheid moet
156 11 aanleggen - volgens 1875; in 1865: maken
158 7 in myn huis - volgens 1875; in 1865: in huis
159 3 schurk ben - volgens 1875; in 1865: schurk was