Multatuli Atlas
Multatuli was altijd onderweg. Sinds hij op achttienjarige leeftijd uit zijn geboortestad Amsterdam naar Nederlands-Indië vertrok, verbleef hij nooit langer dan enkele jaren op één adres – het langst nog in het Duitse Nieder-Ingelheim, waar hij vanaf mei 1881 tot zijn overlijden op 19 februari 1887 woonde. Hij maakte vele reizen, zeker voor iemand van zijn tijd.
Tweemaal ondernam hij de lange zeiltocht naar de Oost-Indische koloniën, over de Atlantische Oceaan, met een wijde boog om Kaap de Goede Hoop door de Indische Oceaan via Straat Soenda naar Batavia, de toenmalige hoofdstad van Nederlands-Indië. Toen hij Indië in 1857 voorgoed verliet, koos hij voor een bijzondere route naar Europa: met stoomschepen naar Egypte, waar hij – omdat het Suezkanaal nog niet bestond – over land de Middellandse Zee moest zien te bereiken. Zijn reis van Marseille door Frankrijk en Duitsland naar Brussel, waar hij Max Havelaar schreef, zou niet de laatste zijn. Behalve in Europa maakte hij ook binnen Nederland talloze korte en lange tochten.
Tijdens zijn vele reizen maakte Multatuli gebruik van alle beschikbare vervoermiddelen van zijn tijd. Hij ging te voet en te paard – vooral in Indië –, reisde in omnibussen, koetsen en andere rijtuigen; later in zijn leven werd de trein zijn belangrijkste middel van transport.
Multatuli’s nomadische bestaan maakt op Multatuli.online een digitale atlas noodzakelijk. Centraal staat hierin een verzameling negentiende-eeuwse landkaarten (vaak met legenda), waarop de belangrijkste plaatsen in het leven van Multatuli met een pijl gemarkeerd zijn en aangeklikt kunnen worden. Eenmaal aangeklikt vertelt een biografische tekst over het belang van deze plaats. De vaak zeer gedetailleerde kaarten zijn hier beschikbaar in een hoge resolutie, die uitnodigt tot erop inzoomen.
Deze atlas is tot stand gekomen in samenwerking met de afdeling Cartografie, Geografie en Reizen, Allard Pierson, de Collecties van de Universiteit van Amsterdam en maakt gebruik van A.L. de Bont en Dr. B.A. Vermaseren, Beknopte atlas der algemene en vaderlandse geschiedenis, Dr. I. Dornseiffen, Atlas van Nederland en zijne overzeesche bezittingen (1872), Nieuwe kaart der stad Amsterdam, Mortier Covens en Zoon (1829), Nieuwe platte grond der stad 's-Gravenhage (1858). Platte grond van Rotterdam (1868). Bos' schoolatlas der geheele aarde, (1879), Plan illustré de la ville de Bruxelles (1854), Baedeker The Rhine (1880), Schoolkaart van Nederlandsch Oost-Indië (1872), de stad Batavia met derzelven omstreken (1826) en de Atlas van Nederlandsch Indië door P. Baron Melvill van Carnbée en W.F. Versteeg (1870).
