Het Memoriaal is een bijzonder document: bij uitstek biedt het de mogelijkheid om Multatuli in zijn eigen handschrift (en dat van zijn vrouw Mimi) van nabij aan het werk te zien, soms bijna van dag tot dag. Multatuli’s ‘Memoriaal’ bestaat uit een drietal langwerpige cahiers met eigenhandige aantekeningen uit de jaren 1849-1885.

In feite heeft Multatuli zijn Memoriaal gebruikt voor uiteenlopende gegevens die hij om welke reden dan ook ter beschikking wilde hebben: losse woorden; notities inzake de verzonden hoeveelheden kopij; afschriften van uitgaande brieven; gegevens van financiële aard; aanhalingen uit buitenlandse tijdschriften; titels van boeken met auteur, uitgever en prijs; taalkundige, meest etymologische opmerkingen, tientallen bladzijden lang; notities van een partij schaak; namen met adressen; lange becijferingen; wiskundige driehoeken, in hokjes verdeelde vierkanten, losse krabbels, enzovoort.