Multatuli.online

Volledige Werken. Deel 25. Nagekomen brieven en dokumenten uit de jaren 1871-1886 en registers

Voorwoord

Verantwoording

Nagekomen brieven en dokumenten 1871-1886

[begin januari 1871 Brief van Multatuli aan de redaktie van Onze Eeuw]

[voorjaar 1871 Aantekeningen van Multatuli voor Specialiteiten]

[november 1871 Aanbiedingsbrief van Millioenenstudiën]

[6 december 1871 Brief van Multatuli aan de firma Enschedé]

[16 december 1871 Brief van Multatuli aan de firma Enschedé]

[Omstr. 1872 Kladhandschrift van Multatuli van Millioenenstudiën]

[30 december 1872 Brief van Multatuli aan J.W.T. Cohen Stuart]

[12 maart 1873 Brief van Multatuli aan J.W.T. Cohen Stuart]

[maart 1873 Aanbiedingsformulier van Millioenenstudiën]

[25 juni 1873 Brief van Multatuli aan A.B. Cohen Stuart]

[1 juli 1873 Brief van Multatuli aan A.B. Cohen Stuart]

[1 juli 1873 Brief van Multatuli aan J.W.T. Cohen Stuart]

[4 juli 1873 Brief van Multatuli aan J.W.T. Cohen Stuart]

[8 juli 1873 Brief van Multatuli aan J.W.T. Cohen Stuart]

[11 september 1873 Ingezonden brief van Multatuli in het Algemeen Handelsblad]

[14 september 1873 Lijst betr. Multatuli's circulaire over de reklame op spoorwegbiljetten]

[6 november 1873 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[24 november 1873 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[januari 1874 Brief van Mimi aan C. Vosmaer]

[19 januari 1874 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[24 februari 1874 Brief van Multatuli aan A.B. Cohen Stuart]

[28 februari 1874 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[1 mei 1874 Brief van Mimi aan C. Vosmaer en vriendin]

[9 mei 1874 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[27 mei 1874 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[juni 1874 Brieffragment van Multatuli aan C. Vosmaer]

[3 juli 1874 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[13 juli 1874 Notitie en brief van Mimi en Multatuli aan C. Vosmaer]

[23 juli 1874 Opdracht van Multatuli in Millioenen-Studiën]

[23 juli 1874 Opdracht van Multatuli in Millioenen-Studiën]

[29 september 1874 Brief van Mimi aan C. Vosmaer]

[18 oktober 1874 Passage uit een brief van C. Vosmaer aan J. Versluys]

[oktober 1874 Brieffragment van Multatuli aan C. Vosmaer]

[oktober 1874 Brieffragment van Mimi aan C. Vosmaer]

[29 oktober 1874 Toneelkritiek door A.J. Servaes van Rooijen in het Rederijkers Weekblad]

[9 november 1874 Brief van Mimi aan C. Vosmaer]

[Omstr. november 1874 Brief van Mimi aan C. Vosmaer]

[3 december 1874 Recensie van de 7de bundel Ideën]

[14 december 1874 Artikel in De Telegraaf]

[Omstr. december 1874 Fragmenten van een brief van C. Vosmaer aan Multatuli]

[januari 1875 Brieffragmenten van Multatuli aan C. Vosmaer]

[februari 1875 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[18 februari 1875 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[20 februari 1875 Prent over Vorstenschool in de Uilenspiegel]

[1 maart 1875 Afrekeningsstaat betr. Vorstenschool]

[2 maart 1875 Aantekening van Multatuli op een visitekaartje]

[4 maart 1875 Bericht in De Telegraaf]

[5 maart 1875 Brief van V. Bruinsma aan Multatuli]

[8 maart 1875 Brief van Multatuli aan K. Douwes Dekker]

[13 maart 1875 Brief van Mina Krüseman aan J.W.T. Cohen Stuart]

[19 maart 1875 Herinnering van R.A. van Sandick aan een voordracht van Multatuli]

[19 maart 1875 Brief van Mina Krüseman aan J.W.T. Cohen Stuart]

[maart 1875 Gedicht door W.L. Penning]

[21 maart 1875 Afkondiging van het huwelijk van Multatuli en Mimi]

[24 maart 1875 Brief van Multatuli aan mevr. N. Sandrock-ten Hagen]

[voorjaar 1875 Voorwoord bij Vorstenschool]

[11 april 1875 Brief van C. Vosmaer aan J.W.T. Cohen Stuart]

[13 april 1875 Brief van Marie Anderson aan J.W.T. Cohen Stuart]

[15 april 1875 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[24 april 1875 Brief van Marie Anderson aan J.W.T. Cohen Stuart]

[27 april 1875 Telegram van Multatuli aan P. van de Velde]

[28 april 1875 Aantekeningen van Multatuli bij een voordracht]

[april 1875 Artikel van Elise van Calcar over Vorstenschool]

[3 mei 1875 Brief van D. Post aan J.W.T. Cohen Stuart]

[8 mei 1875 Brief van Marie Anderson aan J.W.T. Cohen Stuart]

[10 mei 1875 Brief van J.P. Revers aan J.W.T. Cohen Stuart]

[18 mei 1875 Brief van Marie Anderson aan J.W.T. Cohen Stuart]

[28 mei 1875 Brief van Marie Anderson aan J.W.T. Cohen Stuart]

[1875 Annotatie van Multatuli bij de ‘Brief aan den Koning over de openingsrede’ van september 1872]

[9 juni 1875 Brief van mevr. A.J.F. Clant van der Myll-Piepers aan J.W.T. Cohen Stuart]

[5 augustus 1875 Brief van Multatuli aan P. van de Velde en echtgenote]

[14 september 1875 Brief van C. Vosmaer aan J.W.T. Cohen Stuart]

[begin november 1875 Briefje van Mimi aan C. Vosmaer]

[november 1875 Opdracht van Multatuli in Max Havelaar]

[21 maart 1876 Tekst door Multatuli aangeboden aan de ‘Rheinische Courier’]

[1876 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[16 maart 1876 Telegram van Multatuli aan A. van der Linde]

[november 1876 Opdracht van Multatuli]

[23 november 1876 Opdracht van Multatuli in Bloemlezing]

[29 november 1876 Brief van Multatuli aan A.J. Le Gras]

[2 maart 1877 Brief van Multatuli aan A.J. Le Gras en J.M. Haspels]

[Omstr. 1877 Aantekeningen van Multatuli]

[13 februari 1878 Eerste koncept voor een Ingezonden Brief van mevr. G.C. de Haas-Hanau]

[13 februari 1878 Tweede koncept voor een Ingezonden Brief door mevr. G.C. de Haas-Hanau]

[Omstr. 15 februari 1878 Brief van mevr. G.C. de Haas-Hanau aan Multatuli]

[28 februari 1878 Brief van Multatuli aan [?] Onderwater]

[4 maart 1878 Opdracht van Multatuli in Max Havelaar]

[17 maart 1878 Recensie van Vorstenschool in het Rotterdamsch Nieuwsblad]

[8 november 1878 Aantekeningen van Mimi in de Atlas Universel Géographique]

[1 februari 1879 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[4 maart 1879 Opdracht van Multatuli in Bloemlezing]

[11 maart 1879 Opdracht van Multatuli]

[16 maart 1879 Opdracht van Multatuli]

[22 maart 1879 Briefkaart van Multatuli aan J.M. Haspels]

[31 maart 1879 Opdracht van Multatuli in Millioenen-Studiën]

[voorjaar 1879 Reaktie van G. Kuyper Hz. op het gedicht van W.L. Penning]

[13 april 1879 Advertentie in De Zaanstreek]

[22 april 1879 Opdracht van Multatuli in Over Specialiteiten]

[2 mei 1879 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[11 mei 1879 Ingezonden brief van R. Pieper in De Zaanstreek]

[12 mei 1879 Briefkaart van Multatuli aan Edu]

[Omstr. mei 1879 Verslag van Vorstenschool in het Humoristisch Album]

[1 augustus 1879 Brief van Multatuli aan Edu]

[15 oktober 1879 Brief van D.R. Mansholt aan F. Domela Nieuwenhuis]

[5 november 1879 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[17 februari 1880 Bericht in het Rotterdamsch Nieuwsblad]

[23 februari 1880 Herinneringen van de onderwijzer Gerard aan een lezing van Multatuli]

[Omstr. 1880 Briefje van Multatuli wsch. bedoeld voor Mimi]

[21 juni 1880 Briefkaart van Mimi namens Multatuli aan D.R. Mansholt]

[26 juni 1880 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[1880 Aforismen van Edu]

[2 juli 1880 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[14 juli 1880 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[24 juli 1880 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[1 augustus 1880 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[7 augustus 1880 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[13 augustus 1880 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[19 augustus 1880 Briefkaart van Mimi namens Multatuli aan D.R. Mansholt]

[25 augustus 1880 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[1 september 1880 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[7 september 1880 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[14 september 1880 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[20 september 1880 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[27 september 1880 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[27 februari 1881 Brief van Mimi aan mevr. G.C. de Haas-Hanau]

[20 april 1881 Verklaring van de burgemeester van Padua inzake Edu]

[Omstr. juni 1881 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[januari 1882 Brief van Wouter, Mimi en Multatuli aan E. Douwes Dekker en echtgenote]

[2 februari 1882 Brief van Mimi aan E. Douwes Dekker]

[februari 1882 Briefje van Multatuli aan J.B.H. Bremer en C. Bremer-Snelleman]

[begin april 1882 Telegram namens Multatuli verzonden aan Edu door J. Versluys]

[juli 1882 Brief van S.E.W. Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[begin oktober 1882 Visitekaartje van Multatuli, achtergelaten voor F. Domela Nieuwenhuis]

[oktober 1882 Herinnering van F. Domela Nieuwenhuis aan Multatuli]

[27 november 1882 Brief van Multatuli aan C.J.H. van den Broek]

[15 april 1883 Brief van Mimi en Multatuli aan C. Vosmaer]

[Omstr. 1 augustus 1883 Brief van Mimi aan mevr. G.C. de Haas-Hanau]

[Wsch. 1883 Recept voor astma in het Memoriaal]

[december 1883 Koncept voor een brief van mevr. G.C. de Haas-Hanau aan Mimi]

[juli 1884 Gedicht van een gast van Multatuli]

[11 november 1884 Brief van mevr. Ymke Meijer aan mevr. G.C. de Haas-Hanau]

[Kerstmis 1884 Notitie van Mimi betreffende Wouter]

[juni 1885 Koncept van een brief van mevr. G.C. de Haas-Hanau aan Mimi]

[juni 1885 Koncept voor een brief van mevr. G.C. de Haas-Hanau aan Multatuli]

[zomer 1885 Brief van mevr. Ymke Meijer aan mevr. G.C. de Haas-Hanau]

[oktober 1885 Brief van Multatuli aan J.F. Snelleman]

[21 november 1885 Bericht in de Middelburgsche Courant]

[Omstr. 1885 Lijst met bezwaren van Multatuli tegen een Duitse roman]

[2 januari 1886 Artikel van C. Vosmaer in De Nederlandsche Spektator]

[begin maart 1886 Brief van Ymke Meijer aan mevr. G.C. de Haas-Hanau]

[eind maart 1886 Brief van Ymke Meijer aan mevr. G.C. de Haas-Hanau]

[voorjaar 1886 Gedicht van H.C. Muller]

[juli 1886 Brief van Ymke Meijer aan mevr. G.C. de Haas-Hanau]

[augustus 1886 Fragmenten van een brief van mevr. G.C. de Haas-Hanau aan Mimi]

[augustus 1886 Brief van mevr. Y. Braunius-Oeberius-Meijer aan mevr. G.C. de Haas-Hanau]

[najaar 1886 Kommentaar van Multatuli betr. reklame op spoorwegbiljetten (1873)]

[11 november 1886 Brief van Mimi aan mevr. G.C. de Haas-Hanau]

[12 november 1886 Bericht in De Werkmansvriend]

[17 november 1886 Bericht in de Middelburgsche Courant]

[december 1886 Brief van mevr. Y. Braunius Oeberius-Meijer aan mevr. G.C. de Haas-Hanau]

Biografische aantekeningen

Registers

Verantwoording

Korrespondentieregister

Namenregister


[najaar 1886
Kommentaar van Multatuli betr. reklame op spoorwegbiljetten (1873)]

Najaar 1886

Kommentaar van Multatuli op de verzending in 1873 van zijn gedrukte circulaire over het gebruik van spoorwegbiljetten voor betalende reklame. Drie folio-vellen eenzijdig beschreven. (M.M.) De antwoordbrieven zijn al eerder gepuliceerd (vgl. V.W. XVI, blz. 150 e.v.) maar zij worden hier gereproduceerd naar Multatuli's afschrift, terwille van zijn tussengevoegde opmerkingen ‘(sic)’.

Van de hieraan gehechte circulaire verzond ik een Exemplaar aan de Regeeringen van 59 Landen, en tevens aan ± 50 Dagbladen ter kennisneming en des verkiezende publicatie of bespreking.

Op - of naar aanleiding van - de aan Landsregeeringen gezonden Exemplaren, zyn hoogstwaarschynlyk vele antwoorden gegeven, waarvan my evenwel - misschien ten-gevolge der toenmalige onzekerheid van myn verblyf - slechts zes in handen kwamen, namelyk:

a) van Engeland.

26410

Whitehall, 2 September 1873.

Sir,

I am directed by Mr Secretary Lowe to acknowledge the receipt of Your letter of the 1st Instant, submitting for consideration a plan which You have invented for the utilisation of Railway-tickets: - and I am to inform You that the Secretary of State never interferes in the matter of inventions. They must depend upon their own merits for introduction to, and adoption by the Public.

I am,

Sir,

Your obedient Servant,

(w.g.) N.J.O. Liddell.

Mr Edward D. Dekker

Wiesbaden.

b) van Saksen-Weimar.

(volgens zegel op het adres van het ‘Staatsministerium des Inneren.’)

Weimar, 12 September 1873.

Monsieur,

En Vous accusant reception de Votre lettre en date du 1r cour. concernant l'utilisation des billets de transport pour voyageurs et bagages par la presse, je m'empresse de Vous avertir que l'Etat que j'ai l'honneur de représenter ne possède pas de chemins de fer et que par conséquence (sic) je me trouve hors d'état d'introduire Votre invention dans l'administration des chemins de fer du Grand-Duché; quant aux compagnies particulières qui sur le territoire Grand-ducal exploitent le transport de voyageurs et de bagages je l'(sic)ignore si elles sont disposées de (sic) profiter de Votre invention.

Agreez, monsieur, l'assurance de ma haute considération.

(w.g.) v. Gross.

Monsieur E. Douwes Dekker

dit Multatuli,

Amsterdam

c) van Baden.

General-Direction der

gr. herzoglich-Badischen

Staatseisenbahnen.

N 45683 B.

Carsruhe [1.] Carsruhe: verschrijving., 20 Septr 1873

Auf die unter dem 1n l. M. an das Gr. Handelsministerium gerichtete und von diesem zur Erledigung anhergegebene Eingabe, benachrichten wir Sie dass die diesseitige Verwaltung nicht in der Lage ist von der vorgeschlagenen Einrichtung Gebrauch machen zu können.

(handteekening onleesbaar)

An Herrn Eduard Douwes Dekker

genannt Multatuli,

in Amsterdam.

d) van Oostenrijk.

Société autrichienne

I.R.P.

des chemins de fer de l'Etat.

direction

de l'Exploitation.

No 88555.

Vienne, le 17 Octobre 1873

Monsieur,

Le Ministre du Commerce autrichien nous a communiqué la lettre que vous lui avez écrite au sujet de l'utilisation, pour des réclames, des billets de voyageurs et des bulletins de bagages, délivrés sur les chemins de fer, en nous invitant à examiner votre proposition, d'accord avec les autres administrations de chemins de fer autrichiens.

Nous avons l'honneur de vous informer que dans la conférence directoriale tenue le 9 de ce mois, les représentants des administrations de chemins de fer autrichiens ont décidé d'un commun accord qu'en raison des circonstances actuelles, il ne semblait pas possible d'entrer dans les idées contenues dans votre lettre precitée.

Veuillez recevoir, Monsieur, l'expression de notre parfaite consideration.

Le Directeur de l'Exploitation

(handteekening onleesbaar)

Mr E. Douwes Dekker

Amsterdam.

e) van Belgie.

Ministère des Travaux publics.

Administration

des

Chems. de fer, postes et Telegr.

4e Direction

no 8/18 T4

13482a

Bruxelles, le 24 Décembre 1873

Monsieur,

Le système que vous exposez dans votre lettre du 1r Septembre courant, pour la fabrication des billets de voyageurs et l'impression des feuilles et bulletins de bagages, ne saurait trouver son application dans le service des chemins de fer de l'Etat Belge. Je vous prie néanmoins d'accepter mes remerciements pour votre intéressante communication.

Au nom du Ministre,

pour le Directeur Général,

L'Inspecteur Général.

(handteekening onleesbaar)

A

Monsieur E. Douwes Dekker

Amsterdam.

f) van de Vereenigde Staten

van Noord-Amerika.

Department of the Interior

(Lands and Land Grant Railroads)

Washington DC. 16th Septr 1873.

Sir,

I have received Your letter of the 1st instant suggesting that railroad tickets might be made a source of revenue by letting the printing of them to the highest bidder, who would thus acquire the right to dispose of the reverse of the tickets for advertising purposes.

In reply I have to state that the General Government of the United States has no such connection with or control over railroads as to justify its interference in a matter of this kind. With thanks therefore for your suggestion I must decline taking any action thereon.

Very respectfully

Your obedt Servant

(handteekening onleesbaar)

acting Secretary.

Edouard Douwes Dekker Esq

Amsterdam.

De inhoud van de hier medegedeelde antwoorden was my in zoover onverschillig, als m'n hoofddoel - acte te poseeren van 't gedaan voorstel - door de ontvangst van die brieven volkomen bereikt werd. Ook hield ik my overtuigd dat het afwyzen van m'n plan slechts tydverlies zou ten-gevolge hebben daar toch, iets vroeger of later de praktische uitvoerbaarheid van den voorgestelden maatregel, beter dan door alle betoog, zou bewezen worden door de feitelyke invoering. Dit is dan ook geschied. Ik heb op de rugzyde der billetten van de Kleine Niederwaldsche Zahradbahn [2.] Zahradbahn: kennelijke verschrijving. annonces van hotelhouders gelezen, en hoogstwaarschynlyk is door meer Spoorwegdirectien m'n plan ten uitvoer gelegd, zonder dat evenwel het bericht daarvan tot my gekomen is.

Van 'n vriendelyke hand echter ontving ik dezer dagen de mededeeling dat in de Zeitung des Vereins Deutscher Eisenbahnverwaltungen, 1886, no 19, Seite 234 het volgende voorkomt: (....)

vervolg ontbreekt