Multatuli.online

Volledige Werken. Deel 25. Nagekomen brieven en dokumenten uit de jaren 1871-1886 en registers

Voorwoord

Verantwoording

Nagekomen brieven en dokumenten 1871-1886

[begin januari 1871 Brief van Multatuli aan de redaktie van Onze Eeuw]

[voorjaar 1871 Aantekeningen van Multatuli voor Specialiteiten]

[november 1871 Aanbiedingsbrief van Millioenenstudiën]

[6 december 1871 Brief van Multatuli aan de firma Enschedé]

[16 december 1871 Brief van Multatuli aan de firma Enschedé]

[Omstr. 1872 Kladhandschrift van Multatuli van Millioenenstudiën]

[30 december 1872 Brief van Multatuli aan J.W.T. Cohen Stuart]

[12 maart 1873 Brief van Multatuli aan J.W.T. Cohen Stuart]

[maart 1873 Aanbiedingsformulier van Millioenenstudiën]

[25 juni 1873 Brief van Multatuli aan A.B. Cohen Stuart]

[1 juli 1873 Brief van Multatuli aan A.B. Cohen Stuart]

[1 juli 1873 Brief van Multatuli aan J.W.T. Cohen Stuart]

[4 juli 1873 Brief van Multatuli aan J.W.T. Cohen Stuart]

[8 juli 1873 Brief van Multatuli aan J.W.T. Cohen Stuart]

[11 september 1873 Ingezonden brief van Multatuli in het Algemeen Handelsblad]

[14 september 1873 Lijst betr. Multatuli's circulaire over de reklame op spoorwegbiljetten]

[6 november 1873 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[24 november 1873 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[januari 1874 Brief van Mimi aan C. Vosmaer]

[19 januari 1874 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[24 februari 1874 Brief van Multatuli aan A.B. Cohen Stuart]

[28 februari 1874 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[1 mei 1874 Brief van Mimi aan C. Vosmaer en vriendin]

[9 mei 1874 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[27 mei 1874 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[juni 1874 Brieffragment van Multatuli aan C. Vosmaer]

[3 juli 1874 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[13 juli 1874 Notitie en brief van Mimi en Multatuli aan C. Vosmaer]

[23 juli 1874 Opdracht van Multatuli in Millioenen-Studiën]

[23 juli 1874 Opdracht van Multatuli in Millioenen-Studiën]

[29 september 1874 Brief van Mimi aan C. Vosmaer]

[18 oktober 1874 Passage uit een brief van C. Vosmaer aan J. Versluys]

[oktober 1874 Brieffragment van Multatuli aan C. Vosmaer]

[oktober 1874 Brieffragment van Mimi aan C. Vosmaer]

[29 oktober 1874 Toneelkritiek door A.J. Servaes van Rooijen in het Rederijkers Weekblad]

[9 november 1874 Brief van Mimi aan C. Vosmaer]

[Omstr. november 1874 Brief van Mimi aan C. Vosmaer]

[3 december 1874 Recensie van de 7de bundel Ideën]

[14 december 1874 Artikel in De Telegraaf]

[Omstr. december 1874 Fragmenten van een brief van C. Vosmaer aan Multatuli]

[januari 1875 Brieffragmenten van Multatuli aan C. Vosmaer]

[februari 1875 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[18 februari 1875 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[20 februari 1875 Prent over Vorstenschool in de Uilenspiegel]

[1 maart 1875 Afrekeningsstaat betr. Vorstenschool]

[2 maart 1875 Aantekening van Multatuli op een visitekaartje]

[4 maart 1875 Bericht in De Telegraaf]

[5 maart 1875 Brief van V. Bruinsma aan Multatuli]

[8 maart 1875 Brief van Multatuli aan K. Douwes Dekker]

[13 maart 1875 Brief van Mina Krüseman aan J.W.T. Cohen Stuart]

[19 maart 1875 Herinnering van R.A. van Sandick aan een voordracht van Multatuli]

[19 maart 1875 Brief van Mina Krüseman aan J.W.T. Cohen Stuart]

[maart 1875 Gedicht door W.L. Penning]

[21 maart 1875 Afkondiging van het huwelijk van Multatuli en Mimi]

[24 maart 1875 Brief van Multatuli aan mevr. N. Sandrock-ten Hagen]

[voorjaar 1875 Voorwoord bij Vorstenschool]

[11 april 1875 Brief van C. Vosmaer aan J.W.T. Cohen Stuart]

[13 april 1875 Brief van Marie Anderson aan J.W.T. Cohen Stuart]

[15 april 1875 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[24 april 1875 Brief van Marie Anderson aan J.W.T. Cohen Stuart]

[27 april 1875 Telegram van Multatuli aan P. van de Velde]

[28 april 1875 Aantekeningen van Multatuli bij een voordracht]

[april 1875 Artikel van Elise van Calcar over Vorstenschool]

[3 mei 1875 Brief van D. Post aan J.W.T. Cohen Stuart]

[8 mei 1875 Brief van Marie Anderson aan J.W.T. Cohen Stuart]

[10 mei 1875 Brief van J.P. Revers aan J.W.T. Cohen Stuart]

[18 mei 1875 Brief van Marie Anderson aan J.W.T. Cohen Stuart]

[28 mei 1875 Brief van Marie Anderson aan J.W.T. Cohen Stuart]

[1875 Annotatie van Multatuli bij de ‘Brief aan den Koning over de openingsrede’ van september 1872]

[9 juni 1875 Brief van mevr. A.J.F. Clant van der Myll-Piepers aan J.W.T. Cohen Stuart]

[5 augustus 1875 Brief van Multatuli aan P. van de Velde en echtgenote]

[14 september 1875 Brief van C. Vosmaer aan J.W.T. Cohen Stuart]

[begin november 1875 Briefje van Mimi aan C. Vosmaer]

[november 1875 Opdracht van Multatuli in Max Havelaar]

[21 maart 1876 Tekst door Multatuli aangeboden aan de ‘Rheinische Courier’]

[1876 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[16 maart 1876 Telegram van Multatuli aan A. van der Linde]

[november 1876 Opdracht van Multatuli]

[23 november 1876 Opdracht van Multatuli in Bloemlezing]

[29 november 1876 Brief van Multatuli aan A.J. Le Gras]

[2 maart 1877 Brief van Multatuli aan A.J. Le Gras en J.M. Haspels]

[Omstr. 1877 Aantekeningen van Multatuli]

[13 februari 1878 Eerste koncept voor een Ingezonden Brief van mevr. G.C. de Haas-Hanau]

[13 februari 1878 Tweede koncept voor een Ingezonden Brief door mevr. G.C. de Haas-Hanau]

[Omstr. 15 februari 1878 Brief van mevr. G.C. de Haas-Hanau aan Multatuli]

[28 februari 1878 Brief van Multatuli aan [?] Onderwater]

[4 maart 1878 Opdracht van Multatuli in Max Havelaar]

[17 maart 1878 Recensie van Vorstenschool in het Rotterdamsch Nieuwsblad]

[8 november 1878 Aantekeningen van Mimi in de Atlas Universel Géographique]

[1 februari 1879 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[4 maart 1879 Opdracht van Multatuli in Bloemlezing]

[11 maart 1879 Opdracht van Multatuli]

[16 maart 1879 Opdracht van Multatuli]

[22 maart 1879 Briefkaart van Multatuli aan J.M. Haspels]

[31 maart 1879 Opdracht van Multatuli in Millioenen-Studiën]

[voorjaar 1879 Reaktie van G. Kuyper Hz. op het gedicht van W.L. Penning]

[13 april 1879 Advertentie in De Zaanstreek]

[22 april 1879 Opdracht van Multatuli in Over Specialiteiten]

[2 mei 1879 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[11 mei 1879 Ingezonden brief van R. Pieper in De Zaanstreek]

[12 mei 1879 Briefkaart van Multatuli aan Edu]

[Omstr. mei 1879 Verslag van Vorstenschool in het Humoristisch Album]

[1 augustus 1879 Brief van Multatuli aan Edu]

[15 oktober 1879 Brief van D.R. Mansholt aan F. Domela Nieuwenhuis]

[5 november 1879 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[17 februari 1880 Bericht in het Rotterdamsch Nieuwsblad]

[23 februari 1880 Herinneringen van de onderwijzer Gerard aan een lezing van Multatuli]

[Omstr. 1880 Briefje van Multatuli wsch. bedoeld voor Mimi]

[21 juni 1880 Briefkaart van Mimi namens Multatuli aan D.R. Mansholt]

[26 juni 1880 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[1880 Aforismen van Edu]

[2 juli 1880 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[14 juli 1880 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[24 juli 1880 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[1 augustus 1880 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[7 augustus 1880 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[13 augustus 1880 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[19 augustus 1880 Briefkaart van Mimi namens Multatuli aan D.R. Mansholt]

[25 augustus 1880 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[1 september 1880 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[7 september 1880 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[14 september 1880 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[20 september 1880 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[27 september 1880 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[27 februari 1881 Brief van Mimi aan mevr. G.C. de Haas-Hanau]

[20 april 1881 Verklaring van de burgemeester van Padua inzake Edu]

[Omstr. juni 1881 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[januari 1882 Brief van Wouter, Mimi en Multatuli aan E. Douwes Dekker en echtgenote]

[2 februari 1882 Brief van Mimi aan E. Douwes Dekker]

[februari 1882 Briefje van Multatuli aan J.B.H. Bremer en C. Bremer-Snelleman]

[begin april 1882 Telegram namens Multatuli verzonden aan Edu door J. Versluys]

[juli 1882 Brief van S.E.W. Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[begin oktober 1882 Visitekaartje van Multatuli, achtergelaten voor F. Domela Nieuwenhuis]

[oktober 1882 Herinnering van F. Domela Nieuwenhuis aan Multatuli]

[27 november 1882 Brief van Multatuli aan C.J.H. van den Broek]

[15 april 1883 Brief van Mimi en Multatuli aan C. Vosmaer]

[Omstr. 1 augustus 1883 Brief van Mimi aan mevr. G.C. de Haas-Hanau]

[Wsch. 1883 Recept voor astma in het Memoriaal]

[december 1883 Koncept voor een brief van mevr. G.C. de Haas-Hanau aan Mimi]

[juli 1884 Gedicht van een gast van Multatuli]

[11 november 1884 Brief van mevr. Ymke Meijer aan mevr. G.C. de Haas-Hanau]

[Kerstmis 1884 Notitie van Mimi betreffende Wouter]

[juni 1885 Koncept van een brief van mevr. G.C. de Haas-Hanau aan Mimi]

[juni 1885 Koncept voor een brief van mevr. G.C. de Haas-Hanau aan Multatuli]

[zomer 1885 Brief van mevr. Ymke Meijer aan mevr. G.C. de Haas-Hanau]

[oktober 1885 Brief van Multatuli aan J.F. Snelleman]

[21 november 1885 Bericht in de Middelburgsche Courant]

[Omstr. 1885 Lijst met bezwaren van Multatuli tegen een Duitse roman]

[2 januari 1886 Artikel van C. Vosmaer in De Nederlandsche Spektator]

[begin maart 1886 Brief van Ymke Meijer aan mevr. G.C. de Haas-Hanau]

[eind maart 1886 Brief van Ymke Meijer aan mevr. G.C. de Haas-Hanau]

[voorjaar 1886 Gedicht van H.C. Muller]

[juli 1886 Brief van Ymke Meijer aan mevr. G.C. de Haas-Hanau]

[augustus 1886 Fragmenten van een brief van mevr. G.C. de Haas-Hanau aan Mimi]

[augustus 1886 Brief van mevr. Y. Braunius-Oeberius-Meijer aan mevr. G.C. de Haas-Hanau]

[najaar 1886 Kommentaar van Multatuli betr. reklame op spoorwegbiljetten (1873)]

[11 november 1886 Brief van Mimi aan mevr. G.C. de Haas-Hanau]

[12 november 1886 Bericht in De Werkmansvriend]

[17 november 1886 Bericht in de Middelburgsche Courant]

[december 1886 Brief van mevr. Y. Braunius Oeberius-Meijer aan mevr. G.C. de Haas-Hanau]

Biografische aantekeningen

Registers

Verantwoording

Korrespondentieregister

Namenregister


[januari 1882
Brief van Wouter, Mimi en Multatuli aan E. Douwes Dekker en echtgenote]

januari 1882

Brief van Wouter, Mimi en Multatuli aan E. Douwes Dekker en echtgenote. Dubbel en enkel velletje postpapier, geheel beschreven. De eerste 2½ blz. zijn van Mimi's hand. Zij tekende ook Wouters brief op, op 1 blz. van het enkele vel. Multatuli's brief vult de tweede helft van blz. 4 en ⅔ van het enkele vel, onder Wouters tekst. (M.M.). Op blz. 1 bovenaan tekende Engel aan ‘B[antwoord] 29.2.82’.

Zondag avond

Je hebt my toch geschreven een brief? Nu moet ik je toch zeggen wat ik het mooiste vind, dat zal ik nu ook doen. Lieve m'nheer, lieve mevrouw, hoeveel kinderen heeft u wel? Dan moet u wel veel boeken hebben en wel veel geld betalen. Het eekhorentje en de geschiedenis van de poes en de aap Mats en Haantje en Hennetje vind ik allemaal 't mooist. Er is nog iets dat ik heel mooi vind, weetje wat dat is? Het jonge muisje!

Wy hadden toch een klein hondje? En dat rook wel eens leelyk, en toen had Mama het de kamer uitgezet en 's avonds toen waren er mannen die op een vos jaagden en die hebben onzen armen kleinen Joli doodgeschoten. Papa was er heel boos over. Heb jelui ook zoo'n aardig klein hondje als waarvan ik je nu vertel? Het zou heel aardig zyn. Vandaag hebben we ons Jolitje naar Ober ingelheim gebracht, dat is weer een andere stad, en van zyn velletje kryg ik een hoesje voor myn bed.

Mynheer, ik dank u wel voor het mooie boekje! Pietje moet er my uit voorlezen gaan, daarvoor heeft ze ook een kindje. Dat is mama, (pietje)

Van Wouter

Waarde neef Engel! Hiernevens een brief van onzen zoon zooals die hem uit den mond is gevloeid. Maar je hadt de verrukking moeten zien die over zyn gezichtje vloog toen op zekeren avond by den thee uw pakje aankwam: ‘voor wouter!’ Dat was zeker de schoonste belooning geweest voor uw vriendelykheid. Hoe lief aan hem te denken! En wat is het een beeldig boekje, met zoo keurige plaatjes en zooveel over beesten, en alleen by uitzondering een woordje over ‘god’ dat dan altyd zoo lastig is om wegtemoffelen.

Hoe speet het ons te hooren dat gy beiden over uwe gezondhedens te klagen hebt. Dat is wel treurig. En het is toch ook niet aantenemen dat een strenge winter nu juist zoo gunstig zou zyn! Maar misschien verlangt ge naar sneeuw en ys uit oude herinneringen. Jammer dat ge de twee voorgaande winters niet hier waart. Beide keeren is de ryn wekenlang dicht geweest, wat daarvóór in geen 15 jaar geschied was. Wy zyn heel bly met den matigen kou daar ons kachelsysteem hier in dit huis nog niet in orde is. Dek's kamer is gelukkig heel goed te verwarmen, en gewoonlyk laat hy de deuren nr myn kamer open, en 's avonds na 8 als Wou te bed is, blyven we boven zitten, wat ik dan veel gezelliger vind dan de groote benedenkamer. Het thermometertje op myn schryftafel wyst nu 15 gr Réaum dat is dus 66 fahrenheit, wat ik heel goed vind. Dek heeft het in zyn kamer soms 18, 19 R! - Wy zyn gezond. De kleine man zoo bloeiend en levenslustig mogelyk, dek in den laatsten tyd erg zenuwachtig ook veroorzaakt door den dwang nu copy te leveren, want dat heeft hy op zich genomen, dat moet, en - enfin ge zult wel iets van de moeilykheden en nooden begrypen daar ge zyn ideen gelezen hebt. - Het is pynlyk om aan te zien.

O neen, ge moet ons niet beklagen dat we hier zoo eenzaam wonen. Nu is ook Marie niet meer by ons maar de dagen vliegen om, en zyn altyd te kort voor wat ik my had voorgenomen te doen. Ook Wou kent geen verveling. Van avond had hy visite van kinderen uit 't dorp. We hebben de tooverlantaarn vertoond en daarna gedanst, maar dat is natuurlyk een uitzondering, gewoonlyk is hy alleen met ons. We hebben dan de beesten te verzorgen en hy hakt hout met philip, en we hebben ons leesuurtje en vertellingen en boekjes en de meid zingt hem voor, maar helaas ik kan niet zingen, en by de thee speelt hy dan met papa - en ook de dagen vliegen om en in een oogwenk is 't weer zomer en ook de winters zyn hier heel goed.

Hartelyk dank dat ge Albert [3.] Albert: Mimi's broer. zoo hartelyk ontvangen hebt als hy ons schreef. Hy is zoo'n beste jongen! Jammer dat i zoo'n beetje zwaartillend is en dat z'n gezondheid te wenschen overlaat!

En nu wil ik vragen of Dek hier wat by te voegen heeft. Lieve Doortje, ik denk nog met genoegen aan de daagjes van onze kennismaking. Wat was het die dagen koud de heele winter is nog niet zoo guur geweest als die herfstdagen, en thuis blyven was de boodschap. Als je weerkomt hoop ik we 't beter zullen treffen wat het weer aangaat en dat ge beiden u dan gezond en sterk zult voelen. Want o wat is het tegendeel verdrietig! Ik zie altyd zoo hoog op tegen wie by onwelzyn de moed niet verliest, en alle kleine plichten getrouw blyft vervullen!

En nu wees beiden heel hartelyk gegroet.

Van Uw liefh. Mimi DD

maandagavond

dinsdag middag

beste Engel & Doortje, ja kinderen Wou was heel bly met z'n boekje. Zoo-even ‘by de koffi’ plaagde hy Mimi weer om er hem uit voortelezen, en ook gistravend werd het voor den dag gehaald toen hy kindervisite had. Maar... kinderen zyn kleine menschen en dus 'n zonderling goedje. Ik beweer dat zoo'n geschenk hoofdzakelyk waarde heeft als pretext om 'n ‘groot mensch’ aan't lyntje te krygen. Zeker zyn niet alle kinderen gelyk, maar de zucht om gezag en invloed uittebreiden speelt de hoofdrol. Hy noemt U beiden trouw: Mnheer en Mevr DouwesDekker. Met veel genoegen zou ik u 'n langen brief schryven. Stof ontbreekt nooit in de ryke natuur. Maar ik moet me inhouden omdat ik verbonden ben voor de pers. Niet voor m'n pleizier. Want alle publiekerigheid is my stuitend.

Hebt ge in 't Handelsblad van 25 Decr 't stuk van den heer Perelaer opgemerkt? (Wacht, ik zal U 'n Sneeker Court zenden, die 't overgenomen heeft.) Ik vind dat het eindelyk tyd wordt de Havelaarszaak aftedoen. De toestand in Indie is treurig. Hiermede bedoel ik nu niet alleen de armoed etc. Dat zyn verschynselen die van voorbygaanden aard konden wezen, wanneer er niet organieke fouten bestonden die op den duur dergelyke verschynselen in 't leven zullen roepen. Het gezag is ondermynd. De oorzaak ligt in wanbestuur. Hiermee bedoel ik volstrekt niet: verkeerde daden van dezen of genen G.G. of minister. Dááraan ontbreekt het niet, maar ook fouten van die soort zyn slechts uitvloeisels van den bedorven staatk. toestand. Al stuurde ons L.H. een van z'n engelen naar Buitenzorg, al gaf-i de portefe v. Kolonien aan Gabriel of Michael of Azael of wien ook van de hemelsche Bismarcken, met onze grondwet van 48, met de daarby in 't leven geroepen allemans's bemoeiers (verbrokkeld, nogal!) [1.] boven de regel toegevoegd. is 'n behoorlyk bestuur van Insulinde 'n onmogelykheid! De boel gaat naar de maan en de geschiedschryver zal Nederland hebben toeteroepen: tu l'as voulu, George Dandin! [2.] tu l'as voulu, George Dandin: je hebt het (zelf) gewild, G.D.; befaamd citaat uit de komedie van Molière George Dandin. Dag beste menschen, hartelyk gegroet van

Dek

ik reken er vast op dat jelui dezen zomer hier den boel komen opschrikken. Hoe drukker en roeriger hoe liever. Hooren en zien moet me vergaan. Dat's gezond voor me.