Multatuli.online

Volledige Werken. Deel 22. Brieven en dokumenten uit de jaren 1882-1883

Voorwoord

Verantwoording

Het jaar 1882 (na de verschijning van de circulaire ‘Landgenoten’)

Brieven en dokumenten

[16 maart 1882 Briefkaart van D.J. Korteweg aan F. van der Goes]

[17 maart 1882 Brief van Multatuli aan E. Douwes Dekker]

[maart 1882 Brief van R.J.A. Kallenberg van den Bosch aan A.S. Kok]

[19 maart 1882 Brief van Mimi aan C. Bremer-Snelleman]

[19 maart 1882 Brief van Multatuli aan Woest & Co.]

[20 maart 1882 Artikel inzake huldeblijk in de Middelburgsche Crt.]

[20 maart 1882 Briefkaart van A. Gorter aan F. van der Goes]

[20 maart 1882 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[20 maart 1882 Briefkaart van H.C. Wolff aan F. van der Goes]

[21 maart 1882 Brief van J. de Meester aan F. van der Goes]

[21 maart 1882 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman Jr.]

[21 maart 1882 Circulaire en redaktioneel kommentaar in het Algemeen Handelsblad]

[21 maart 1882 Brief van G.L. Funke aan F. van der Goes]

[21 maart 1882 Brief van J. Nieuwenhuis aan M.T.H. Perelaer]

[21 maart 1882 Briefkaart van M.J. de Witt Hamer aan F. van der Goes]

[22 maart 1882 Brief van R. Horst aan de Huldeblijk-kommissie]

[22 maart 1882 Briefkaart van A. Gorter aan F. van der Goes]

[22 maart 1882 Brief van A. Gorter aan F. van der Goes]

[22 maart 1882 Brief van J.H. Geraerts aan de Huldeblijk-kommissie]

[22 maart 1882 Brief van G.M. Calisch aan F. van der Goes]

[22 maart 1882 Brief van Multatuli aan S.E.W. Roorda van Eysinga]

[23 maart 1882 Brief van M.T.H. Perelaer aan F. van der Goes]

[23 maart 1882 Artikel inzake huldeblijk in het Dagblad van Zuid-Holland en 's-Gravenhage]

[23 maart 1882 Brief van Multatuli aan J. Waltman Jr.]

[23 maart 1882 Brief van J. de Meester aan F. van der Goes]

[23 maart 1882 Artikel inzake huldeblijk in de Kamper Crt.]

[23 maart 1882 Brief van H.C. Muller aan V. Bruinsma]

[23 maart 1882 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[24 maart 1882 Briefkaart van J. de Koo aan V. Bruinsma]

[24 maart 1882 Briefkaart van C. Vosmaer aan F. van der Goes]

[24 maart 1882 Brief van J.W.E. Duitz aan V. Bruinsma]

[24 maart 1882 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[24 maart 1882 Twee artikeltjes in het Rotterdamsch Nieuwsblad]

[25 maart 1882 Advertentie inzake huldeblijk in Het Vaderland]

[25 maart 1882 Brief van W.L. Penning aan C. Vosmaer]

[25 maart 1882 Briefkaart van J. van der Pauwert aan V. Bruinsma]

[25 maart 1882 Briefkaart van J.J. van Rappard aan V. Bruinsma]

[25 maart 1882 Brief van Edu aan A.S. Kok(?)]

[25 maart 1882 Artikel T.H. de Beer in De Portefeuille]

[maart 1882 Brief van A.C. Loffelt aan Huldeblijk-kommissie]

[25 maart 1882 Brief van Multatuli aan W.A. Paap]

[26 maart 1882 Brief van J. Nieuwenhuis aan F. van der Goes]

[26 maart 1882 Advertentie in het Algemeen Handelsblad]

[26 maart 1882 Brief van H.C. de Wolff aan F. van der Goes]

[26 maart 1882 Brief van J. de Vonk aan V. Bruinsma]

[26 maart 1882 Artikel inzake huldeblijk in L'Indépendance Belge]

[26 maart 1882 Artikel inzake het huldeblijk in De Amsterdammer]

[26 maart 1882 Brief van J.A. van den Broek aan V. Bruinsma]

[26 maart 1882 Artikel inzake het huldeblijk in De Amsterdammer]

[27 maart 1882 Briefkaart van Multatuli aan E. Douwes Dekker]

[27 maart 1882 Brief van W.G.F.A. van Sorgen aan P.A. Tiele]

[27 maart 1882 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman Jr.]

[27 maart 1882 Ingezonden Stuk in het Rotterdamsch Nieuwsblad]

[28 maart 1882 Briefkaart van J.J. de Vries aan V. Bruinsma]

[28 maart 1882 Brief van A. Collard aan A.S. Kok]

[maart 1882 Brief van J. Versluys aan V. Bruinsma]

[29 maart 1882 Briefkaart van D.J. Korteweg aan F. van der Goes]

[29 maart 1882 Brief van Multatuli aan W.A. Paap]

[29 maart 1882 Briefkaart van M.J. de Witt Hamer aan F. van der Goes]

[30 maart 1882 Briefkaart van J. Versluys aan F. van der Goes]

[30 maart 1882 Brief van S.E.W. Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[30 maart 1882 Artikel inzake huldeblijk in de Kamper Crt.]

[30 maart 1882 Briefkaart van J. de Koo aan V. Bruinsma]

[30 maart 1882 Artikel inzake huldeblijk in de Stichtsche Crt.]

[maart 1882 Brief van J. Versluys aan V. Bruinsma]

[31 maart 1882 Artikel in het Dagblad van Zuid-Holland en 's-Gravenhage]

[31 maart 1882 Artikel A.J. Levy in het Algemeen Handelsblad]

[maart 1882 Intekenlijst voor het huldeblijk]

[1 april 1882 Artikel inzake huldeblijk in De Hervorming]

[1 april 1882 Artikel inzake huldeblijk in Recht voor allen]

[1 april 1882 Ingezonden Brief in Recht voor allen]

[1 april 1882 Mededeling in De Nederlandsche Spectator]

[april 1882 Brief van een dokter aan V. Bruinsma]

[april 1882 Brief van G. Emmerts aan V. Bruinsma]

[1 april 1882 Brief van Multatuli aan Vluchtig]

[1 april 1882 Bericht inzake huldeblijk in De Nederlandsche Spectator]

[april 1882 Aantekeningen inzake Tandem van C. Vosmaer]

[1 april 1882 Brief van Mimi aan M.C. van der Hoeven-Meyer]

[2 april 1882 Brief van J. Manuel Engelbrecht aan V. Bruinsma]

[2 april 1882 Artikel en ingezonden brief van W.B. Bergsma in het Algemeen Handelsblad]

[2 april 1882 Briefkaart van J. de Vonk aan V. Bruinsma]

[2 april 1882 Artikel in De Amsterdammer]

[2 april 1882 Brief van Multatuli aan W.A. Paap]

[3 april 1882 Ingezonden Brief van A.C. Wertheim met redaktioneel kommentaar in het Algemeen Handelsblad]

[april 1882 Herinnering van V. Bruinsma]

[3 april 1882 Briefkaart van J. Buist aan V. Bruinsma]

[3 april 1882 Briefkaart van G.P. Rouffaer aan V. Bruinsma]

[3 april 1882 Brief van J. Nieuwenhuis aan F. van der Goes]

[3 april 1882 Brief van H.C. de Wolff aan F. van der Goes]

[april 1882 Brief van J. Versluys aan V. Bruinsma]

[4 april 1882 Brief van E. Douwes Dekker Pzn. aan F. van der Goes]

[4 april 1882 Briefkaart van M.J. de Witt Hamer aan F. van der Goes]

[4 april 1882 Brief van Haagse sub-comité aan hoofdcomité Huldeblijk]

[4 april 1882 Briefkaart van J. Versluys aan F. van der Goes]

[4 april 1882 Brief van Multatuli aan W.A. Paap]

[4 april 1882 Brief van A.A. van Elk aan V. Bruinsma]

[5 april 1882 Ingezonden Stuk van J. Versluys in het Algemeen Handelsblad]

[5 april 1882 Artikel inzake huldeblijk in De Tijd]

[6 april 1882 Artikel inzake huldeblijk in De Maasbode]

[6 april 1882 Brief van J. de Meester aan F. van der Goes]

[6 april 1882 Brief van M. Lamberts aan V. Bruinsma]

[6 april 1882 Advertentie huldeblijk in het Algemeen Handelsblad]

[6 april 1882 Artikel inzake huldeblijk in de Stichtsche Crt.]

[6 april 1882 Briefkaart van Multatuli aan W.A. Paap]

[7 april 1882 Briefkaart van L. aan V. Bruinsma]

[7 april 1882 Brief van J. Manuel Engelbrecht aan V. Bruinsma]

[7 april 1882 Brief van J.W.E. Duitz aan V. Bruinsma]

[7 april 1882 Artikel inzake huldeblijk in het Rotterdamsch Nieuwsblad]

[7 april 1882 Koncept-brief van A.D. de Vries aan J.P. Amersfoort]

[8 april 1882 Artikel inzake huldeblijk in De Portefeuille]

[8 april 1882 Brief van C. van Deventer aan F. van der Goes]

[8 april 1882 Brief van H.C. de Wolff aan F. van der Goes]

[8 april 1882 Brief van J.P. Amersfoort aan A.D. de Vries]

[8 april 1882 Brief van A.C. Kruseman aan A.D. de Vries]

[8 april 1882 Ingekomen gelden huldeblijk in Recht voor allen]

[8 april 1882 Artikel in Uilenspiegel]

[9 april 1882 Briefkaart van D.J. Korteweg aan A.S. Kok]

[9 april 1882 Artikel in De Amsterdammer]

[9 april 1882 Briefkaart van E. Douwes Dekker Pzn. aan F. van der Goes]

[9 april 1882 Artikel inzake huldeblijk in de Delftsche Crt.]

[9 april 1882 Ingezonden Brief P.F. Abell in De Amsterdammer]

[9 april 1882 Ingezonden Brief De Bree in De Amsterdammer]

[10 april 1882 Briefkaart van A.S. Kok aan D.J. Korteweg]

[11 april 1882 Briefkaart van G.L. Funke aan F. van der Goes]

[11 april 1882 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[12 april 1882 Vertrouwelijke circulaire aan ondertekenaars]

[Bijlage: Gedrukt inschrijvingsbiljet]

[12 april 1882 Ingezonden Stuk J.J.A. Goeverneur met redaktioneel kommentaar in het Rotterdamsch Nieuwsblad]

[12 april 1882 Brief van Multatuli en Mimi aan G.L. Funke]

[13 april 1882 Brief van J.M. Haspels aan J. Versluys]

[14 april 1882 Briefkaart van J.M. Haspels aan F. van der Goes]

[14 april 1882 Artikel inzake huldeblijk in de Prov. en Utrechtsche Crt.]

[14 april 1882 Artikel in de Soerabaya Crt.]

[15 april 1882 Artikel inzake huldeblijk in de Kerkelijke Crt.]

[15 april 1882 Ingekomen gelden huldeblijk in Recht voor allen]

[15 april 1882 Brief van P.F. Abell aan F. van der Goes]

[april 1882 Brief van T. Bokma aan V. Bruinsma]

[16 april 1882 Ingezonden Stuk J.A. van den Broek en redaktioneel kommentaar in de Delftsche Crt.]

[17 april 1882 Brief van Multatuli aan V. Bruinsma]

[17 april 1882 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[18 april 1882 Brief van L. van Hulst aan F. van der Goes]

[18 april 1882 Briefkaart van D.J. Korteweg aan P.A. Tiele]

[18 april 1882 Brief van J.J. de Vries aan V. Bruinsma]

[18 april 1882 Briefkaart van J.W. van Wijhe aan V. Bruinsma]

[19 april 1882 Brief van G.L. Funke aan Mimi]

[20 april 1882 Brief van A.J. Duymaer van Twist aan W.B. Bergsma]

[20 april 1882 Briefkaart van C.A. Lobry de Bruijn aan V. Bruinsma]

[20 april 1882 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[22 april 1882 Briefkaart van H.C. de Wolff aan F. van der Goes]

[22 april 1882 Artikel van P.A. Daum inzake huldeblijk in De Locomotief]

[22 april 1882 Brief van J.J. de Vries aan V. Bruinsma]

[22 april 1882 Ingekomen gelden huldeblijk in Recht voor allen]

[22 april 1882 Ingezonden Stuk J. de Meester in De Portefeuille]

[23 april 1882 Ingezonden Brief van H.C. de Wolff in De Amsterdammer]

[23 april 1882 Brief van F.S. Vening aan V. Bruinsma]

[24 april 1882 Artikel inzake huldeblijk in de Soerabaya Crt.]

[25 april 1882 Brief van A.W. Tresling aan V. Bruinsma]

[26 april 1882 Brief van N.P. van den Berg aan D.J. Korteweg]

[26 april 1882 Ingezonden Stuk en berichten in de Soerabaya Crt.]

[27 april 1882 Briefkaart van W.A. Paap aan F. van der Goes]

[27 april 1882 Brief van Mimi aan W.A. Paap]

[28 april 1882 Brief van P. van der Zee aan D.J. Korteweg]

[29 april 1882 Ingekomen gelden huldeblijk in Recht voor allen]

[29 april 1882 Briefkaart van Mimi aan J. Waltman Jr.]

[30 april 1882 Brief van R.J.A. Kallenberg van den Bosch aan A.S. Kok]

[1 mei 1882 Brief van P. van der Zee aan D.J. Korteweg]

[mei 1882 Brief van H. Oosterling aan V. Bruinsma]

[1 mei 1882 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[6 mei 1882 Ingekomen gelden huldeblijk in Recht voor allen]

[6 mei 1882 Brief van J. Versluys aan V. Bruinsma]

[7 mei 1882 Briefkaart van S.J. Bouberg Wilson aan G.H. van Soest]

[7 mei 1882 Briefkaart van W. Paap aan F. van der Goes]

[7 mei 1882 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]

[7 mei 1882 Briefkaart van W.A. Paap aan A.S. Kok]

[8 mei 1882 Artikel in de Soerabaya Crt.]

[9 mei 1882 Brief van J. Versluys aan V. Bruinsma (?)]

[9 mei 1882 Verschijning 2e dr. Nog eens vrye arbeid]

[9 mei 1882 Brief van J.M. Rosskopf aan D.J. Korteweg]

[11 mei 1882 Brief van Germania aan D.J. Korteweg]

[12 mei 1882 Artikel van P. Brooshooft in de Soerabaya Crt.]

[12 mei 1882 Brief van D.J. Korteweg aan P.A. Tiele]

[Bijlage: Voorbedrukte kwitantie]

[12 mei 1882 Ingevulde kwitanties]

[13 mei 1882 Brief van J. Versluys aan P.A. Tiele(?)]

[13 mei 1882 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[14 mei 1882 Brief van P. Brooshooft aan D.J. Korteweg]

[14 mei 1882 Koncept-brief van G.C. de Haas-Hanau aan Mimi]

[15 mei 1882 Artikel inzake huldeblijk in De Locomotief]

[16 mei 1882 Artikel inzake huldeblijk in De Locomotief]

[16 mei 1882 Brief van M. Lamberts aan V. Bruinsma]

[17 mei 1882 Brief van G.C. de Haas-Hanau aan een intekenares huldeblijk]

[18 mei 1882 Briefkaart van J. Versluys aan F. van der Goes]

[20 mei 1882 Bericht in De Locomotief]

[20 mei 1882 Brief van J. Versluys aan V. Bruinsma]

[20 mei 1882 Artikel van T.H. de Beer in De Portefeuille]

[mei 1882 Berekening P.A. Tiele huldeblijk-gelden]

[mei 1882 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[23 mei 1882 Briefkaart van D.J. Korteweg aan P.A. Tiele]

[24 mei 1882 Brief van D. de Lange aan D.J. Korteweg]

[26 mei 1882 Brief van S. de Jager aan P.A. Tiele]

[26 mei 1882 Ingevulde kwitantie]

[31 mei 1882 Brief van J. Versluys aan J.A. Roessingh van Iterson]

[31 mei 1882 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[juni 1882 Bespreking 5e dr. Max Havelaar in Het Leeskabinet]

[2 juni 1882 Ingezonden Stuk met antwoord in de Soerabaya Crt.]

[4 juni 1882 Intekenlijst uit Suriname inzake huldeblijk]

[5 juni 1882 Brief van G.A.G.P. Diest Lorgion-van Hoëvell en dochter aan Multatuli]

[7 juni 1882 Briefkaart van J. Versluys aan F. van der Goes]

[8 juni 1882 Twee reçubewijzen overboeking P.A. Tiele]

[8 juni 1882 Brief van P. Brooshooft aan D.J. Korteweg]

[15 juni 1882 Briefkaart van Multatuli aan J.M. Haspels]

[16 juni 1882 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[18 juni 1882 Brief van H.C. Muller aan V. Bruinsma]

[20 juni 1882 Brief van J.W.E. Duitz aan V. Bruinsma]

[20 juni 1882 Brief van D.J. Korteweg aan F. van der Goes]

[22 juni 1882 Polis op het leven van Multatuli]

[22 juni 1882 Kwitantie]

[24 juni 1882 Brief van Multatuli aan J. Versluys]

[27 juni 1882 Ingekomen gelden huldeblijk in Recht voor allen]

[juni 1882 Brief van H. Oosterling aan V. Bruinsma]

[1 juli 1882 Brief Germania aan D.J. Korteweg en J. Versluys]

[2 juli 1882 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[3 juli 1882 Ingekomen gelden huldeblijk in Recht voor allen]

[4 juli 1882 Brief van J.M. Haspels aan G.C. de Haas-Hanau]

[7 juli 1882 Brief van Mimi aan C. Bremer-Snelleman]

[9 juli 1882 Uittreksel notulen De Dageraad]

[14 juli 1882 Polis op het leven van Mimi]

[14 juli 1882 Kwitantie]

[juli 1882 Brief van H. Oosterling aan V. Bruinsma]

[18 juli 1882 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[18 juli 1882 Brief Germania aan D.J. Korteweg en J. Versluys]

[19 juli 1882 Brief van D.J. Korteweg aan P. Brooshooft]

[juli 1882 Brief van Mimi aan Marie Anderson]

[21 juli 1882 Brief met bijlage van G. Luttenberg aan D.J. Korteweg en J. Versluys]

[22 juli 1882 Ingekomen gelden huldeblijk in Recht voor allen]

[juli 1882 Brief van J. en M. Versluys aan V. en H. Bruinsma]

[24 juli 1882 Brief van H. Oosterling aan V. Bruinsma]

[24 juli 1882 Bericht opbrengst huldeblijk in het Algemeen Handelsblad]

[24 juli 1882 Brief van P.F. Abell aan V. Bruinsma]

[25 juli 1882 Brief van Multatuli aan een neef]

[28 juli 1882 Brief van S.E.W. Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[juli 1882 Artikel van J.G. ten Bokkel in De Dageraad]

[juli 1882 Bijzondere bepalingen inzake polissen]

[5 augustus 1882 Brief van Mimi aan C. Bremer-Snelleman]

[13 augustus 1882 Briefkaart van Multatuli aan E. Douwes Dekker]

[17 augustus 1882 Brief van Mimi en Multatuli aan J.B.H. Bremer en C. Bremer-Snelleman]

[20 augustus 1882 Briefkaart van A.C. Wertheim aan F. van der Goes]

[augustus 1882 Brief van Multatuli aan A.C. Wertheim]

[27 augustus 1882 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]

[augustus 1882 Beschouwing over Minnebrieven in De Dageraad]

[2 september 1882 Brief van J.W.E. Duitz aan V. Bruinsma]

[4 september 1882 Briefkaart van J. Versluys aan F. van der Goes]

[september 1882 Brief van G.C. de Haas-Hanau aan Mimi]

[8 september 1882 Brief van J.C. de Vos aan D.J. Korteweg]

[8 september 1882 Telegram van W.A. Paap aan comité-Huldeblijk]

[9 september 1882 Brief van D.J. Korteweg aan J.C. de Vos]

[12 september 1882 Briefkaart van J. Versluys aan F. van der Goes]

[20 september 1882 Brief van J.A. Roessingh van Iterson aan D.J. Korteweg]

[21 september 1882 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]

[september 1882 Brief van Multatuli aan H.C. de Wolff]

[24 september 1882 Brief van J.K. Anschütz aan V. Bruinsma]

[24 september 1882 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[24 september 1882 Briefkaart van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[24 september 1882 Briefkaart van Multatuli aan D.J. Korteweg]

[september 1882 Aantekeningen D.J. Korteweg]

[26 september 1882 Brief van Multatuli aan D.J. Korteweg]

[27 september 1882 Brief van D.J. Korteweg aan F. van der Goes]

[27 september 1882 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[27 september 1882 Kladbrief van D.J. Korteweg aan Multatuli]

[27 september 1882 Verslag van D.J. Korteweg]

[29 september 1882 (Koncept-)brief van G.C. de Haas-Hanau aan Mimi]

[29 september 1882 Brief van J.C. de Vos aan D.J. Korteweg]

[29 september 1882 Briefkaart van G.L. Funke aan Multatuli]

[30 september 1882 Brief van Mimi aan C. Bremer-Snelleman]

[30 september 1882 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[30 september 1882 Brief van J. Versluys aan D.J. Korteweg]

[1 oktober 1882 Kladbrief van D.J. Korteweg aan J.C. de Vos]

[1 oktober 1882 Kladbrief van D.J. Korteweg aan Multatuli]

[6 oktober 1882 Kwitantie voor D.J. Korteweg]

[6 oktober 1882 Briefkaart van Multatuli aan V. Bruinsma]

[7 oktober 1882 Brief van Multatuli aan H.C. Muller]

[7 oktober 1882 Brief van D.J. Korteweg aan Multatuli]

[8 oktober 1882 Briefkaart van Multatuli aan J.H. de Haas]

[8 oktober 1882 Gedrukte mededeling H.C. Muller]

[9 oktober 1882 Brief van Multatuli aan D.J. Korteweg]

[9 oktober 1882 Brief van J.W.E. Duitz aan V. Bruinsma]

[9 oktober 1882 Brief van Mimi aan C. Bremer-Snelleman]

[10 oktober 1882 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas en G.C. de Haas-Hanau]

[11 oktober 1882 Brief van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[12 oktober 1882 Brief van Multatuli aan D.J. Korteweg]

[12 oktober 1882 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas en G.C. de Haas-Hanau]

[12 oktober 1882 Overlijdensadvertentie Jan Singer]

[14 oktober 1882 Brief van Multatuli aan N. Braunius Oeberius]

[16 oktober 1882 Brief van J. Versluys aan V. Bruinsma]

[oktober 1882 Gedicht van Multatuli in poëzie-album Lientje de Haas]

[18 oktober 1882 Brief van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[19 oktober 1882 Brief van N. Braunius Oeberius aan V. en H. Bruinsma]

[20 oktober 1882 Twee kwitanties inzake polissen]

[21 oktober 1882 Brief van V. Bruinsma aan N. Braunius Oeberius]

[21 oktober 1882 Brief van Multatuli aan Lina de Haas]

[21 oktober 1882 Brief van J.W.E. Duitz aan V. Bruinsma]

[21 oktober 1882 Briefkaart van Multatuli aan J.J.A. Goeverneur]

[22 oktober 1882 Beschikking D.J. Korteweg en J. Versluys inzake polissen]

[23 oktober 1882 Brief van Multatuli aan J.F. Snelleman]

[23 oktober 1882 Brief van Mimi aan J.B.H. Bremer en C. Bremer-Snelleman]

[23 oktober 1882 M.J. de Witt Hamer betaalt Tandem-bijdrage]

[25 oktober 1882 Briefkaart van G. Heymans aan V. Bruinsma]

[25 oktober 1882 Brief van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[27 oktober 1882 Brief van Multatuli aan M.J. de Witt Hamer]

[27 oktober 1882 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[27 oktober 1882 Briefkaart van Multatuli aan D.J. Korteweg]

[29 oktober 1882 Brief van N. Braunius Oeberius aan V. Bruinsma]

[8 november 1882 Brief van G. Heymans van V. Bruinsma]

[8 november 1882 Brief van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[8 november 1882 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]

[9 november 1882 Brief van Multatuli aan G.J.P. de la Valette]

[11 november 1882 Brief van J.F. Snelleman aan Multatuli]

[12 november 1882 Ingezonden Brief met reaktie F. v.d. Goes in De Amsterdammer]

[14 november 1882 Brief van J. Eekhof aan F. van der Goes]

[15 november 1882 Brief van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[25 november 1882 Brief van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[26 november 1882 Koncept-brief van D.J. Korteweg aan Multatuli]

[26 november 1882 Album deelnemers huldeblijk]

[26 november 1882 Brief van Mimi aan Wouter]

[27 november 1882 Brief van Multatuli aan R.J.A. Kallenbergh van den Bosch]

[28 november 1882 Verslag voordracht H.C. Muller in Het Nieuws van den Dag]

[29 november 1882 Briefkaart van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]

[30 november 1882 Briefkaart van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[4 december 1882 Brief van Multatuli aan J.B.H. Bremer en C. Bremer-Snelleman]

[13 december 1882 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]

[16 december 1882 Brief van Mimi aan C. Bremer-Snelleman]

[december 1882 Aantekeningen in het Memoriaal]

[17 december 1882 Brief van Multatuli aan H. de Vries]

[19 december 1882 Koncept-brief van G.C. de Haas-Hanau aan Mimi]

[21 december 1882 Brief van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[21 december 1882 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]

[23 december 1882 Artikel over voordracht H.C. Muller in De Vrijheid]

[23 december 1882 Brief van J.M. Haspels aan G.C. de Haas-Hanau]

[24 december 1882 Brief van Multatuli aan H. Hemkes Kz.]

[december 1882 Brochure van H.C. Muller verschijnt]

[28 december 1882 Brief van G.C. de Haas-Hanau aan H.C. Muller]

[31 december 1882 Brief van J.M. Haspels aan G.C. de Haas-Hanau]

Het jaar 1883

Brieven en dokumenten

[11 januari 1883 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[12 januari 1883 Briefkaart van Multatuli van V. Bruinsma]

[12 januari 1883 Brief van Multatuli aan H. de Vries]

[januari 1883 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]

[16 januari 1883 Brief van G.J.P. de la Valette aan Multatuli]

[22 januari 1883 Brief van J.H. Anschütz aan V. Bruinsma]

[30 januari 1883 A.K. von Gugel overlijdt]

[januari 1883 Artikel van J. Hobbel in De Dageraad]

[januari 1883 Notitie van P. Westra]

[1 februari 1883 Brief van A. Arnould aan Mimi]

[3 februari 1883 Brief van Multatuli aan E. Bernhold]

[4 februari 1883 Brief van Multatuli aan D.J. Korteweg]

[5 februari 1883 Brief van E. Bernhold aan Multatuli]

[februari 1883 Artikel van P. Westra in De Dageraad]

[februari 1883 Antwoord van H.C. Muller in De Dageraad]

[februari 1883 Dupliek van P. Westra in De Dageraad]

[12 februari 1883 Brief van Multatuli aan H. de Vries]

[19 februari 1883 Brief van Multatuli aan D.J. Korteweg]

[19 februari 1883 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas]

[19 februari 1883 Briefkaart van Multatuli aan J.H. de Haas]

[23 februari 1883 Brief van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[26 februari 1883 Briefkaart van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau.]

[maart 1883 Artikel van C.B. Spruyt in De Tijdspiegel]

[2 maart 1883 Verjaarsgroet uit Rotterdam]

[8 maart 1883 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[11 maart 1883 Brief van S.E.W. Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[11 maart 1883 Brief van Mimi aan C. Bremer-Snelleman]

[13 maart 1883 Brief van F. Domela Nieuwenhuis aan Multatuli]

[17 maart 1883 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]

[4 april 1883 Brief van Multatuli aan H. de Vries]

[6 april 1883 Briefkaart van Multatuli aan J.M. Haspels]

[8 april 1883 Brief van Mimi aan C. Bremer-Snelleman]

[11 april 1883 Brief van G.P. Rouffaer aan Multatuli]

[14 april 1883 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[22 april 1883 Dagboekaantekeningen mevr. A.C.C.G. Vosmaer]

[22 april 1883 Dagboekaantekeningen C. Vosmaer]

[23 april 1883 C. Vosmaer tekent Mimi en Wouter]

[april 1883 Koncept-brief van G.C. de Haas-Hanau aan Mimi]

[25 april 1883 Brief van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[29 april 1883 Briefkaart van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[april 1883 Redaktioneel kommentaar in De Dageraad]

[1 mei 1883 Brief van Multatuli aan T.H. de Beer]

[3 mei 1883 Ingezonden tekst van Multatuli t.b.v. J.L. Wertheim]

[mei 1883 Twee fragmenten uit brieven van Multatuli aan een of meer onbekenden]

[6 mei 1883 Brief van Multatuli aan N. Braunius Oeberius]

[6 mei 1883 Brief van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[8 mei 1883 Brief van Mimi aan W.A. Paap]

[12 mei 1883 Brief van Multatuli aan A. Merens]

[mei 1883 Brief van Mimi aan C. Bremer-Snelleman]

[20 mei 1883 Briefkaart van Multatuli aan H. de Vries]

[23 mei 1883 Brief van T.H. de Beer aan Multatuli]

[29 mei 1883 Verschijning Een onkruidzaaier van H.M. van Andel]

[10 juni 1883 Artikel over Een onkruidzaaier in De Amsterdammer]

[31 mei 1883 Brief van Multatuli aan N. Braunius Oeberius]

[juni 1883 Redaktioneel kommentaar in De Dageraad]

[2 juni 1883 Brief van G.P. Rouffaer aan Multatuli]

[juni 1883 Brief van Multatuli aan H. de Vries]

[12 juni 1883 Briefkaart van Multatuli aan T.H. de Beer]

[18 juni 1883 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[19 juni 1883 Brief van Multatuli aan H. de Vries]

[21 juni 1883 Brief van Mimi aan C. Bremer-Snelleman]

[22 juni 1883 Brief van Multatuli en Wouter aan G.C. de Haas-Hanau]

[8 juli 1883 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[10 juli 1883 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas en G.C. de Haas-Hanau]

[12 juli 1883 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]

[13 juli 1883 Brief van Multatuli aan R.J.A. Kallenberg van den Bosch]

[15 juli 1883 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas en G.C. de Haas-Hanau]

[18 juli 1883 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas en G.C. de Haas-Hanau]

[19 juli 1883 Brief van Multatuli en Mimi aan J.B.H. Bremer en C. Bremer-Snelleman]

[19 juli 1883 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas]

[20 juli 1883 Brief van Multatuli aan R.J.A. Kallenberg van den Bosch]

[20 juli 1883 Briefkaart van Multatuli aan J.H. de Haas]

[22 juli 1883 Brief van G.P. Rouffaer aan Multatuli]

[22 juli 1883 Briefkaart van Multatuli aan J.H. de Haas]

[23 juli 1883 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas en G.C. de Haas-Hanau]

[25 juli 1883 Brief van Multatuli aan J.B.H. Bremer en C. Bremer Snelleman]

[26 juli 1883 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas en G.C. de Haas-Hanau]

[30 juli 1883 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]

[juli 1883 Aantekeningen in het Memoriaal]

[6 augustus 1883 Brief van Multatuli aan P.A. Tiele]

[6 augustus 1883 Brief van Mimi aan J.B.H. Bremer en C. Bremer-Snelleman]

[7 augustus 1883 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas en G.C. de Haas-Hanau]

[7 augustus 1883 Brief van Multatuli aan H.C. Muller]

[7 augustus 1883 Brief van Multatuli aan J.B.H. Bremer en C. Bremer-Snelleman]

[8 augustus 1883 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[11 augustus 1883 Brief van Multatuli aan A.D. Baron van Verschuer]

[11 augustus 1883 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[11 augustus 1883 Brief van Multatuli aan J.F. Snelleman en J.H. Dupont]

[12 augustus 1883 Bespreking van Een onkruidzaaier in De Amsterdammer]

[12 augustus 1883 Brief van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[14 augustus 1883 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[16 augustus 1883 Brief van A. van Daehne van Varick aan Multatuli]

[18 augustus 1883 Brief van Multatuli aan H.C. Muller]

[19 augustus 1883 Brief van C.H. de Jong aan Multatuli]

[21 augustus 1883 Brief van Multatuli aan J.G. Robbers]

[22 augustus 1883 Brief van Multatuli aan H.C. Muller]

[24 augustus 1883 Brief van C.H. de Jong aan Multatuli]

[25 augustus 1883 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas]

[26 augustus 1883 Advertentie Multatuliana in het Algemeen Handelsblad]

[26 augustus 1883 Brief van G.C. de Haas-Hanau aan Mimi]

[26 augustus 1883 Bericht Multatuliana in de Nieuwe Rotterdamsche Crt.]

[27 augustus 1883 Brief van Multatuli aan H.C. Muller]

[28 augustus 1883 Briefkaart van A. van Daehne van Varick aan Multatuli]

[30 augustus 1883 Advertentie Multatuliana in het Algemeen Handelsblad]

[30 augustus 1883 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[30 augustus 1883 Brief van Multatuli aan A.J.F. Clant van der Myll-Piepers]

[1 september 1883 Brief van P.A. Tiele aan Multatuli]

[11 september 1883 Brief van A. van Daehne van Varick aan Multatuli]

[11 september 1883 Brief van Mimi aan mevr. C. Bremer-Snelleman]

[13 september 1883 Briefkaart van A. van Daehne van Varick aan Multatuli]

[13 september 1883 Brief van Multatuli aan D.J. Korteweg]

[18 september 1883 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas]

[18 september 1883 Brief van Multatuli aan H.C. Muller]

[21 september 1883 Briefkaart aan J.H. de Haas]

[22 september 1883 Uitgave van Kraketau]

[24 september 1883 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]

[28 september 1883 Brief van Multatuli aan A. Douwes Dekker]

[30 september 1883 Brief van A. van Daehne van Varick aan Multatuli]

[26 oktober 1883 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[28 oktober 1883 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[30 oktober 1883 Brief van Mimi aan C. Bremer-Snelleman]

[13 november 1883 Briefkaart van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]

[16 november 1883 Brief van Multatuli aan J. Zürcher]

[24 november 1883 Artikel van F. Domela Nieuwenhuis in Recht voor allen]

[25 november 1883 Brief van Mimi aan C. Bremer-Snelleman]

[11 december 1883 Verzending van een boek naar Multatuli]

[11 december 1883 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]

[16 december 1883 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]

[20 december 1883 Brief van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[23 december 1883 Telegram van Multatuli aan J.H. de Haas]

Biografische aantekeningen


[12 februari 1883
Brief van Multatuli aan H. de Vries]

12 februari 1883

Brief van Multatuli aan H. de Vries. Twee dubbele velletjes postpapier, geheel beschreven. (M.M.) De brief werd op 13 februari voltooid.

Nieder-Ingelheim 12 feb- 83

Waarde De Vries! Dat ik op uw interessanten brief van 16 Januari niet, of nog niet, antwoordde, is 't gevolg van onwetendheid, onkunde. Ge zyt wel goed my zooveel inlichtingen te geven aangaande uw mikroskopische onderzoekingen, maar zeker zou ik veel onderwys noodig hebben om er 't ware nut van te trekken. Uw opmerking over het divergeeren der meeningen van ‘deskundigen’ is zeer juist, en de leeken slaan daar munt uit. Nu, dit zou me niet passen tegenover U die zoo vriendelyk voor my geweest zyt. Als er waarheid ligt in 't afgezaagde ‘pectus est quod disertos facit’ [1.] pectus est enz.: de ware beweringen komen uit het hart. (lat.) Gezegde van Quintilianus (X, 7, 15). bestaat er veel kans dat uw theorie omtrent die zwammetjes de ware is. Staat ge daarmee geheel of nagenoeg alleen, des te beter. Minder gunstig is de kans dat ge gelyk hebt in de meening dat ‘staal’ die indringertjes verwydert, of op eeni-gerlei andere wys 'n heilmiddel wezen zou. De medicinale kracht van dat metaal wordt door velen geroemd, door àlle doktoren tegenwoordig, naar ik meen, en... pectus is toch zoo algemeen niet! Nu weet ik wel dat gebrek aan hart niet juist bewyst dat men zich in disertie-zaken vergist, maar...

Och, word niet boos op den leek die by mangel aan specialisten-kennis, z'n voor- of tegeningenomenheid ontleent aan... kansrekening en analogie. By analogie redeneerende, zou ik haast durven wedden (neen, wedden niet, maar zweeren zooals de Ier zei die liever gods gunst dan 'n weddingschap verloor) zweeren dan, dat de staal-medicatie-

Hm, ik weet welken indruk leekenpraatjes maken op mannen van 't vak, en daarom houd ik m'n wysheid over de kracht van staal maar voor me.

Toch heb ik uit betamelyke pieteit jegens u die 4, 5, 6 druppels volgens uw voorschrift ingenomen, tot op de ontvangst van uw brief van 30 Januari. Daarna ben ik met de arsenic-pillen begonnen. Eerst 8 dagen lang 's morgens en 'savends 1, daarna sedert verl. donderdag 1 & 2. Over 4 dagen begin ik alzoo met 2 × 2, alles precies volgen uw voorschrift.

Ik verbeeld me dat m'n asthma iets minder is [13.] De behandeling van astma met staaldruppels en arsenicum wordt tegenwoordig geheel ineffektief geacht., en zal u trouw m'n bevinding meedeelen, vooral ook omdat stipte kennis van den uitslag u van nut kan zyn by de behandeling van andere lyders. Onder de weinige en oppervlakkige gegevens omtrent de werking van arsenic waarmee een leek zich moet tevreden stellen, behoort voorzeker de algemeen als waarheid aangenomen opmerking dat zooveel bergbeklimmende bewoners van Spanje er baat by vinden. Men beweert echter dat zy de dosis gedurig moeten versterken. Als dit waar is, zou 't voor iemand die er jong mee begon, lastig kunnen worden, maar voor my heeft het geen bezwaar in, denk ik, omdat me waarschynlyk weinig tyd zal overblyven om onbehoorlyk opteklimmen.-

Ja ‘gezond verstand’. Zeker! Maar de ergste gek beweert dat zyn inzichten met het gezond verstand overeenkomen. En (dìt is zonderling) dit pretendeeren zelfs de geloovers, zy die zoo klagen over de verwatenheid der rationalisten die zich toeleggen op 't gehoor geven aan de Rede. ‘Men moet niet redeneeren’ zeggen zy, ‘men moet gelooven’ en deze stelling betoogen zy redeneerender wys. Als men hun zegt dat hun standpunt onzinnig is, worden ze boos, terwyl toch hun heele geloof, volgens hun eigen beweren op onzin neerkomt, daar ze't verstand stelselmatig uitsluiten. Wat ik ook zoo byzonder dwaas vind, is 't gedurig tegen over elkaar stellen van verstand en hart, alsof 't aankleven van nonsense door z'n verstandeloosheid per se 'n hartezaak werd. Ik zie niet in dat het voor iemands gemoed prouveert [2.] prouveren: (hier) pleiten., als hy 2 × 2 voor vyfhoudt. Wat zouden de goede harten menigvuldig zyn als dàt opging!

Wilt ge den Dageraad van my groeten? Vooral ook den heer Nieuwenhuys [3.] Nieuwenhuys: Ferdinand Domela Nieuwenhuis (1846-1919), onder meer de stichter van het socialistisch propagandablad ‘Recht voor Allen’, dat zo ijverig zich had ingezet voor het Huldeblijk. en Dr Muller [4.] Muller: H.C. Muller, de secretaris van het Bestuur van de vrijdenkersvereniging De Dageraad. Ook hij had zich voor het Huldeblijk ingezet.. Wat dien aanval (?) van Westra [5.] Westra: P. Westra. Vgl. hierboven; zie ook zijn artikel tegen Multatuli's etymologieën van maart 1882 (V.W. XXI, blz. 736 e.v.) aangaat, och! Ik houd niet van polemiek, en al ware dit anders, in geen geval zou ik my inlaten met dien man. Ik bezit zulke bespottelyke brieven van hem, dat ieder die ze inziet myn onthouding zal billyken. Naar die brieven te oordeelen, verwondert het my dat z'n stuk in den Dageraad zoo behoorlyk van toon is, want dat is het. Zeker by vergissing.

Neen, ik houd niet van polemiek. Wie 't laatst spreekt, neemt altyd 'n toon aan alsof hy gelyk [6.] gelyk: oorspr. gevolgd door heeft. en den vyand totaliter verslagen heeft. Volgens de Katholieken is Luther met z'n stellingen te Wittenberg er povertjes afgekomen.

Myn tegenzin in parlementen is heviger dan ooit, maar... voor 'n toestand als waarin de zeer christelyke maatschappy verkeert, weet ik niets beters d.h. [7.] d.h.: das heisst, dat wil zeggen (du.) als systeem. Wel zou ik weten wat er op 't oogenblik tydelyk noodig was. Zie daarover 't slot van m'n ‘Pruisen en Nederland’ [8.] Zie V.W. IV, blz. 91. Multatuli getuigt hier dat hij in geval van nood, toch eventueel het vaderland zou verdedigen. dat ook Westra (afkeurend natuurlyk, maar ik blyf er by) aanhaalt.

De toestand is verrot! Zie eens weer dien diefstal van zooveel millioenen ten behoeve van prinses Hendrik cum sociis [9.] cum sociis: met haar medestanders (lat.). Men heeft 'n Gouverneur Generaal en n minister kunnen vinden die deze schelmery durven verdedigen. ‘Durven’ is te veel gezegd. Veel courage is er niet voor noodig. Zy weten wie ze voor zich hebben in dat verrotte parlement!

Ja, bitter ben ik! Daarin heeft Muller gelyk. En ook dáárom onthoud ik my van polemiek. Maar dit is niet de hoofdreden. Ik geloof dat ze geen doel treft. De overtuiging die men wil ingieten moet 'n peer uit eigen tuin worden. En dit zàl ze wat de parlementery aangaat en 't hoogloopen met dien Thorbecke. Nee, dit is ze reeds. Hoe is byna eenstemmig 't oordeel over de Volksvertegenwoordiging, 'n produkt toch van zyn kieswet?

13 febr.

Gister bleef deze br. weer liggen. Ik kan u niet zeggen hoe'n hekel ik aan schryven heb. Nu weet ik wel waarom ik gister de pen neer gooide. Ik voelde en train [10.] en train: op dreef (fr.) te komen om 'n lystje te maken van de verschynselen op moreel, maatschappelyk & politisch gebied die van verrotting getuigen. En, dacht ik, dat komt niet te pas in dezen brief. Zoo gaat het gewoonlyk. Het zou vermoeiend zyn al de ergernis die ik in mn gemoed draag, aantehooren. Drum schweigt mein Mund [11.] Drum schweigt enz.: daarom zwijgt mijn mond(stem), gedeeltelijk in duitse schrijfletters (du.), zooals Fortunio [12.] Fortunio: personage in een van de populaire operettes van Jacques Offenbach: La chanson de Fortunio (Fortunio's lied) van 1861. zingt. Hartelyk van ons gegroet, ook de uwen. M'n vrouw & Wouter zyn springlevend.

Dag beste kerel

DD