Multatuli.online

Volledige Werken. Deel 20. Brieven en dokumenten uit de jaren 1879-1880

Voorwoord

Verantwoording

Het jaar 1879 (na de terugkeer van de 2e voordrachtentoernee)

Brieven en dokumenten

[6 mei 1879 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[6 mei 1879 Brief van E.A. Rovers aan Multatuli]

[11 mei 1879 Verslag voordracht Brielle in Nieuwe Brielsche Crt.]

[11 mei 1879 Ingezonden Stuk Nieuwe Brielsche Courant]

[11 mei 1879 Ingezonden Stuk in de Brielsche Courant]

[11 mei 1879 Ingezonden Stuk in de Alkmaarsche Courant]

[13 mei 1879 Ingezonden Stuk in de Brielsche Courant]

[14 mei 1879 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[14 mei 1879 Verslag voordracht Groningen in Minerva]

[15 mei 1879 Brief van Multatuli aan A. en C. Merens]

[16 mei 1879 Briefkaart van G.L. Funke aan Multatuli]

[18 mei 1879 Ingezonden Brief J. v.d. Hoeven in Nieuwe Brielsche Crt]

[18 mei 1879 Ingezonden Stuk in de Brielsche Courant]

[18 mei 1879 Ingezonden Stuk in de Alkmaarsche Courant]

[23 mei 1879 Afrekening Nieuwe Rott. Schouwburg-vereeniging]

[24 mei 1879 Brief van Multatuli aan J. van der Hoeven]

[25 mei 1879 Ingezonden Stuk in Nieuwe Brielsche Courant]

[27 mei 1879 Ingezonden Stuk in de Brielsche Courant]

[29 mei 1879 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[30 mei 1879 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[1 juni 1879 Ingezonden Stuk met Redactioneel Kommentaar in Nieuwe Brielsche Courant]

[1 juni 1879 Briefkaart van G.L. Funke aan Multatuli]

[5 juni 1879 Brief van Mimi aan V. Bruinsma]

[21 juni 1879 Bericht over A. Admiraal in De Portefeuille]

[25 juni 1879 Brief van Multatuli aan P. Bais]

[28 juni 1879 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[29 juni 1879 Brief van Mimi aan E. Bernhold]

[9 juli 1879 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[10 juli 1879 Brief van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[10 juli 1879 Brief van Multatuli aan R.J.A. Kallenberg van den Bosch]

[14 juli 1879 Weegbewijs Wouter Bernhold]

[14 july 1879 Weegbewijs Mimi]

[16 july 1879 Brief van Mimi aan H. Bruinsma]

[25 july 1879 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[1 augustus 1879 Testament van Multatuli]

[1 augustus 1879 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[2 augustus 1879 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[23 augustus 1879 Brief van E. Bernhold aan Mimi]

[september 1879 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[9 september 1879 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[22 september 1879 Brief van Multatuli aan P.A. Tiele]

[23 september 1879 Brief van Multatuli aan J. van der Hoeven]

[23 september 1879 Brief van Multatuli aan Edu]

[26 september 1879 Brief van P.A. Tiele aan Multatuli]

[2 oktober 1879 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[4 oktober 1879 Brief van Multatuli aan J. van der Hoeven]

[13 oktober 1879 Zelfmoord B.P. Korteweg en E. Baart]

[22 oktober 1879 Brief van F. Feringa aan Multatuli]

[24 oktober 1879 Verschijning Vorstenschool, 6e dr. en Ideën VII, 2e dr]

[27 oktober 1879 Brief van Multatuli aan J. van der Hoeven]

[1 november 1879 Bespreking Vorstenschool in De Portefeuille]

[5 november 1879 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas]

[15 november 1879 Brief van Multatuli aan J. van der Hoeven]

[november 1879 Afrekening C. Vosmaer inzake Tandem]

[november 1879 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer (?)]

[17 november 1879 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[20 november 1879 Brief van Multatuli aan S.E.W. Roorda van Eysinga]

[20 november 1879 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas (?)]

[22 november 1879 Aantekeningen Mimi inzake adoptie Wouter]

[26 november 1879 Brief van E. Bernhold aan Mimi]

[27 november 1879 Brief van Multatuli aan E. Brück]

[28 november 1879 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[1 december 1879 Aantekeningen Mimi inzake adoptie Wouter]

[1 december 1879 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[3 december 1879 Brief van S.E.W. Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[4 december 1879 Aantekeningen Mimi inzake adoptie Wouter]

[5 december 1879 Aantekeningen Mimi inzake adoptie Wouter]

[5 december 1879 Brief van E. Brück aan Multatuli]

[7 december 1879 Aantekeningen Mimi inzake adoptie Wouter]

[7 december 1879 Dokumenten inzake adoptie Wouter]

[12 december 1879 Verschijning Verspreide Stukken, 6e dr. en Een en ander, 2e dr.]

[15 december 1879 Brief van Multatuli aan S.E.W. Roorda van Eysinga]

[23 december 1879 Brief van Multatuli aan J. van der Hoeven]

[23 december 1879 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[23 december 1879 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[December 1879 Partituur Elegie van Richard Hol]

Het jaar 1880

[Brieven en dokumenten]

[2 januari 1880 Bericht in de Amersfoortsche Courant]

[4 januari 1880 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[5 januari 1880 Brief van Multatuli aan S.E.W. Roorda van Eysinga]

[5 januari 1880 Advertentie voordracht Rotterdam (I)]

[5 januari 1880 Brief van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[6 januari 1880 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[7 januari 1880 Ontvangstbewijs van Edu]

[7 januari 1880 Aantekeningen Multatuli]

[8 januari 1880 Brief van S.E.W. Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[9 januari 1880 Brief van Multatuli aan Fam. De Haas en De Wolff]

[9 januari 1880 Voordracht te Rotterdam]

[9 januari 1880 Aantekeningen voordracht]

[10 januari 1880 Advertentie voordracht Leiden]

[10 januari 1880 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[10 januari 1880 Brief van Multatuli aan V. en H. Bruinsma]

[10 januari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[11 januari 1880 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[11 januari 1880 Advertentie voordracht Amsterdam (I)]

[11 januari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[11 januari 1880 Verslag voordracht Rotterdam in Nieuwe Rotterdamsche Courant]

[12 januari 1880 Advertentie voordracht Haarlem]

[12 januari 1880 Advertentie voordracht Schiedam]

[12 januari 1880 Verslag voordracht in Rotterdamsch Nieuwsblad]

[12 januari 1880 Bericht over voordracht te Assen in Prov. Drentsche en Asser Courant]

[12 januari 1880 Visitekaartje Multatuli]

[12 januari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[12 januari 1880 Voordracht te Amsterdam]

[12 januari 1880 Aantekeningen voordracht]

[13 januari 1880 Voordracht te Leiden]

[13 januari 1880 Aantekeningen voordracht]

[14 januari 1880 Verslag voordracht Amsterdam in Algemeen Handelsblad]

[14 januari 1880 Advertentie voordracht Delft]

[14 januari 1880 Verslag voordracht Amsterdam in Het Nieuws van den Dag]

[14 januari 1880 Voordracht te Haarlem]

[15 januari 1880 Brief van E. Bernhold aan Mimi]

[15 januari 1880 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas]

[15 januari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[15 januari 1880 Voordracht te Schiedam]

[15 januari 1880 Aantekeningen voordracht]

[16 januari 1880 Bericht in Nijmeegsche Nieuwsbode]

[16 januari 1880 Verslag voordracht Haarlem in de Opregte Haarlemsche Courant]

[16 januari 1880 Brief van Multatuli aan P.A. Tiele]

[16 januari 1880 Voordracht te Delft]

[17 januari 1880 Verslag voordracht Schiedam in de Schiedamsche Courant]

[17 januari 1880 Verslag voordracht Amsterdam in De Portefeuille]

[17 januari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[18 januari 1880 Brief van Multatuli aan C. de Mooij]

[18 januari 1880 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[18 januari 1880 Opdracht-exemplaar Vorstenschool M.C. Meyer]

[19 januari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[19 januari 1880 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[20 januari 1880 Advertentie voordracht Nijmegen]

[20 januari 1880 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[20 januari 1880 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas]

[21 januari 1880 Advertentie voordracht Dordrecht]

[21 januari 1880 Brieffragment van Multatuli]

[21 januari 1880 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[21 januari 1880 Advertentie voordracht 's-Gravenhage]

[21 januari 1880 Verslag voordracht Leiden in Minerva]

[21 januari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[21 januari 1880 Voordracht te Dordrecht]

[22 januari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[22 januari 1880 Voordracht te 's-Gravenhage]

[22 januari 1880 Herinneringen G.J.P. de la Valette]

[23 januari 1880 Brief van Multatuli aan J. van der Hoeven]

[23 januari 1880 Brief van G.C. de Haas-Hanau aan Mimi]

[23 januari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[24 januari 1880 Advertentie voordracht Arnhem]

[24 januari 1880 Verslag voordracht 's-Gravenhage in Het Vaderland]

[24 januari 1880 Bericht inzake voordracht Meppel]

[24 januari 1880 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[25 januari 1880 Jan Vlug in de Brielsche Courant]

[25 januari 1880 Advertentie voordracht Gouda]

[25 januari 1880 Advertentie voordracht Kampen]

[25 januari 1880 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[januari 1880 Brief van Mimi aan M. Anderson]

[26 januari 1880 Voordracht te Arnhem]

[27 januari 1880 Advertentie voordracht Zutphen]

[27 januari 1880 Advertentie voordracht Amersfoort]

[27 januari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[27 januari 1880 Voordracht te Nijmegen]

[28 januari 1880 Verslag voordracht Arnhem in de Arnhemsche Courant]

[28 januari 1880 Verslag voordracht Delft in Minerva]

[28 januari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[29 januari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[29 januari 1880 Voordracht te Amersfoort]

[30 januari 1880 Bericht in Amersfoortsche Courant]

[30 januari 1880 Verslag voordracht Nijmegen in de Nijmeegsche Nieuwsbode]

[30 januari 1880 Advertentie voordracht Amsterdam (II)]

[30 januari 1880 Voordracht te Zutphen]

[31 januari 1880 Verslag voordracht Amersfoort in de Nieuwe Amersfoortsche Courant]

[31 januari 1880 Verslag voordracht 's-Gravenhage in De Nederlandsche Spectator]

[31 januari 1880 Ingezonden Stuk G.J.P. de la Valette in De Ned. Spectator]

[31 januari 1880 Advertentie en bericht voordracht Meppel]

[31 januari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[31 januari 1880 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas]

[31 januari 1880 Brief van Multatuli aan T. van der Tuuk]

[31 januari 1880 Voordracht te Kampen]

[31 januari 1880 Aantekeningen voordracht]

[februari 1880 Brief van Nonnie aan Multatuli]

[2 februari 1880 Verslag voordracht Zutphen in de Zutphensche Courant]

[3 februari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[3 februari 1880 Advertentie voordracht Rotterdam (II)]

[3 februari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[4 februari 1880 Verslag voordracht Zutphen in de Nieuwe Zutphensche Courant]

[4 februari 1880 Advertentie voordracht Zierikzee]

[4 februari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[4 februari 1880 Voordracht te Amsterdam]

[4 februari 1880 Aantekeningen voordracht]

[5 februari 1880 Verslag voordracht Kampen in de Kamper Courant]

[5 februari 1880 Brief van Multatuli aan H.L.F. Pisuisse]

[5 februari 1880 Bespreking benefiet-voorstelling J.M. Haspels]

[5 februari 1880 Brief van Multatuli aan T. van der Tuuk]

[5 februari 1880 Voordracht te Gouda]

[6 februari 1880 Verslag voordracht Amsterdam in het Algemeen Handelsblad]

[6 februari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[6 februari 1880 Advertentie voordracht Velsen]

[6 februari 1880 Advertentie voordracht Rotterdam (II)]

[7 februari 1880 Advertentie voordracht Hengelo]

[7 februari 1880 Voordracht te Velsen]

[7 februari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[8 februari 1880 Verslag voordracht Gouda in de Goudsche Courant]

[9 februari 1880 Advertentie voordracht Middelburg]

[9 februari 1880 Voordracht te Rotterdam]

[10 februari 1880 Advertentie voordracht Goes]

[10 februari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[10 februari 1880 Brief van Multatuli aan A. en C. Merens]

[10 februari 1880 Brief van Multatuli aan J. van der Hoeven]

[10 februari 1880 Verslag voordracht Rotterdam in de Nieuwe Rotterdamsche Courant]

[11 februari 1880 Brief van Multatuli aan T. van der Tuuk]

[11 februari 1880 Brief van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[11 februari 1880 Brief van Multatuli aan V. Bruinsma]

[11 februari 1880 Advertentie voordracht Winschoten]

[11 februari 1880 Bericht inzake voordracht Middelburg in de Middelburgsche Courant]

[11 februari 1880 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[11 februari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[12 februari 1880 Brief van J.M. Haspels aan J.H. de Haas]

[12 februari 1880 Voordracht te Goes]

[12 februari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[13 februari 1880 Bijdrage J. de Witt Hamer aan Tandem]

[13 februari 1880 Voordracht te Middelburg]

[14 februari 1880 Brief van G.C. de Haas-Hanau aan J.M. Haspels]

[14 februari 1880 Afgelasting voordracht Meppel]

[14 februari 1880 Verslag voordracht Goes in de Goesche Courant]

[14 februari 1880 Voordracht te Zierikzee]

[15 februari 1880 Artikel G. Waalner in De Amsterdammer]

[15 februari 1880 Afrekening C. Vosmaer inzake Tandem]

[februari 1880 Artikel in De Vlaamsche school]

[15 februari 1880 Verslag voordracht Velsen in De Zaanstreek]

[15 februari 1880 Ingezonden Stuk in de Brielsche Courant]

[15 februari 1880 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[15 februari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[16 februari 1880 Verslag voordracht Middelburg in de Middelburgsche Courant]

[16 februari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[16 februari 1880 Brief van J.M. Haspels aan G.C. de Haas-Hanau]

[16 februari 1880 Brief van G.C. de Haas-Hanau aan J.M. Haspels]

[17 februari 1880 Twee berichten in de Goesche Courant]

[17 februari 1880 Advertentie voordracht Assen]

[17 februari 1880 Voordracht te Hengelo]

[18 februari 1880 Briefkaart van Multatuli aan Mimi]

[18 februari 1880 Advertentie voordracht Heerenveen]

[18 februari 1880 Advertentie voordracht Sneek]

[18 februari 1880 Verslag voordracht Zierikzee in de Zierikzeesche Courant]

[18 februari 1880 Brief van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[18 februari 1880 Advertentie voordracht Groningen]

[19 februari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[19 februari 1880 Voordracht te Hoogezand]

[20 februari 1880 Voordracht te Veendam]

[21 februari 1880 Artikel in De Portefeuille]

[21 februari 1880 Verslag voordracht Hengelo in Tubantia]

[22 februari 1880 Advertentie voordracht Breda]

[22 februari 1880 Advertentie opvoering De bruid daarboven te Hoorn]

[22 februari 1880 Twee artikelen in De Amsterdammer van o.a. Alberdingk Thijm]

[22 februari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[23 februari 1880 Verslag voordracht Hoogezand in de Nieuwe Groninger Courant]

[23 februari 1880 Advertentie voordracht Leeuwarden]

[23 februari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[23 februari 1880 Telegram van Multatuli aan Mimi]

[23 februari 1880 Voordracht te Assen]

[23 februari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[24 februari 1880 Ingezonden Stuk in de Brielsche Courant]

[24 februari 1880 Verslag voordracht Veendam in de Nieuwe Groninger Courant]

[24 februari 1880 Voordracht te Groningen]

[25 februari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[25 februari 1880 Verslag voordracht Hoogezand in de Winschoter Courant]

[25 februari 1880 Brief van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[25 februari 1880 Opdracht-exemplaar Max Havelaar]

[25 februari 1880 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[25 februari 1880 Voordracht te Winschoten]

[25 februari 1880 Brief van Multatuli aan T. van der Tuuk]

[26 februari 1880 Artikel in Asmodée]

[26 februari 1880 Verslag voordracht Assen in de Prov. Drentsche en Asser Courant]

[26 februari 1880 Verslag voordracht Groningen in de Prov. Groninger Courant]

[26 februari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[26 februari 1880 Verslag voordracht Groningen in de Nieuwe Groninger Courant]

[26 februari 1880 Voordracht te Leeuwarden]

[27 februari 1880 Brief van F. Feringa aan Multatuli]

[27 februari 1880 Brief van J.M. Haspels aan G.C. de Haas-Hanau]

[27 februari 1880 Brief van Multatuli aan V. Bruinsma]

[27 februari 1880 Voordracht te Heerenveen]

[27 februari 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[28 februari 1880 Verslag voordracht Winschoten]

[28 februari 1880 Artikel in Uilenspiegel]

[28 februari 1880 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[28 februari 1880 Brief van Multatuli aan T. van der Tuuk]

[28 februari 1880 Bericht inzake voordracht Sneek in de Sneeker Courant]

[28 februari 1880 Voordracht te Sneek]

[29 februari 1880 Bericht inzake opvoering De bruid daarboven in de Hoornsche Courant]

[februari 1880 Bespreking Vorstenschool in De Gids]

[maart 1880 Bespreking Vorstenschool in Het Leeskabinet]

[1 maart 1880 Verslag voordracht Leeuwarden in de Leeuwarder Courant]

[1 maart 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[3 maart 1880 Verslag voordracht Sneek in de Sneeker Courant]

[3 maart 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[3 maart 1880 Advertentie voordracht Harlingen]

[3 maart 1880 Voordracht te 's-Hertogenbosch]

[4 maart 1880 Artikel in het Algemeen Handelsblad]

[4 maart 1880 Brief van Multatuli aan D.J. Korteweg]

[4 maart 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[4 maart 1880 Voordracht te Breda]

[5 maart 1880 Verslag voordracht Groningen in Vox studiosorum]

[5 maart 1880 Advertentie voordracht Enkhuizen]

[5 maart 1880 Brief van Multatuli aan D.J. Korteweg]

[5 maart 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[5 maart 1880 Voordracht te Zaltbommel]

[6 maart 1880 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]

[7 maart 1880 Verslag voordracht Breda in de Bredasche Courant]

[7 maart 1880 Advertentie voordracht Hoorn]

[7 maart 1880 Advertentie voordracht Schagen]

[7 maart 1880 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[7 maart 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[8 maart 1880 Voordracht te Harlingen]

[8 maart 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[9 maart 1880 Voordracht te Enkhuizen]

[10 maart 1880 Verslag voordracht Harlingen in de Harlinger Courant]

[10 maart 1880 Voordracht te Hoorn]

[12 maart 1880 Voordracht te Schagen]

[12 maart 1880 Advertentie voordracht Den Helder]

[13 maart 1880 Voordracht te Den Helder]

[13 maart 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[14 maart 1880 Verslag voordracht Schagen in de Schager Courant]

[14 maart 1880 Verslag voordracht Enkhuizen in de Enkhuizer Courant]

[14 maart 1880 Verslag voordracht Hoorn in de Hoornsche Courant]

[15 maart 1880 Brief van Multatuli aan Mimi]

[15 maart 1880 Brief van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[16 maart 1880 Verslag voordracht Den Helder in 't Vliegend Blaadje]

[17 maart 1880 Brief van Mimi aan M. Anderson]

[27 maart 1880 Bericht in de Portefeuille]

[7 april 1880 Brief van Multatuli aan H.C. de Wolff]

[21 april 1880 Brief van E. Brück aan Multatuli]

[April 1880 Ontwerp adoptieregeling Wouter]

[6 mei 1880 Brief van Mimi aan E. Brück]

[14 mei 1880 Briefkaart van Multatuli aan J.H. de Haas]

[mei 1880 Brief van Multatuli aan J. van der Hoeven]

[mei 1880 Brief van Multatuli aan J. van der Hoeven]

[22 juni 1880 Brief van Multatuli aan R.J.A. Kallenberg van den Bosch]

[25 juni 1880 Nota van E. Brück]

[5 juli 1880 Brief van Multatuli aan J. van der Hoeven

[8 juli 1880 Briefkaart van Multatuli aan J. van der Hoeven en D. Buys Dz.]

[8 juli 1880 Brief van Multatuli aan R.J.A. Kallenberg van den Bosch]

[8 juli 1880 Brief van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[9 juli 1880 Brief van Multatuli aan R.J.A. Kallenberg van den Bosch]

[14 juli 1880 Brief van Multatuli aan R.J.A. Kallenberg van den Bosch]

[17 juli 1880 Brief van G.J.P. de la Valette aan Multatuli]

[juli 1880 Johannes Zürcher logeert bij Multatuli en Mimi]

[juli 1880 Brief van Mimi aan M. Anderson]

[20 juli 1880 Brief van G.J.P. de la Valette aan Multatuli]

[20 juli 1880 Aankoop van het huis Auf Kreuzkirch Nieder-Ingelheim]

[juli 1880 Brief van Multatuli aan R.J.A. Kallenberg van den Bosch]

[24 juli 1880 Brief van Multatuli aan J. van der Hoeven]

[28 juli 1880 Brief van E. Bernhold aan Mimi]

[juli 1880 Herinneringen G.J.P. de la Valette]

[augustus 1880 Brief van Mimi aan M. Anderson]

[augustus 1880 Brief van Multatuli en Mimi aan C. Vosmaer]

[7 augustus 1880 Brief van Multatuli en Mimi aan J.H. de Haas]

[16 augustus 1880 Brief van G.J.P. de la Valette aan Multatuli]

[30 augustus 1880 Brief van Mimi aan M. Anderson]

[augustus 1880 Herinnering van C. de Paepe]

[4 september 1880 Brief van Multatuli aan J. Waltman Jr.]

[23 september 1880 Frederik Marius Bogaardt wordt vermoord]

[24 september 1880 Brief van G.L. Funke aan een Dageraad-lid]

[28 september 1880 Brief van Multatuli aan J. van der Hoeven]

[30 september 1880 Huwelijk Nonni en Francesco Bassani]

[2 oktober 1880 Verspreiding van het handschrift van de moordenaar van F.M. Bogaardt]

[5 oktober 1880 Brief van Multatuli aan R.J.A. Kallenberg van den Bosch]

[8 oktober 1880 Brief van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[11 oktober 1880 Brief van Multatuli aan J.A. Roessingh van Iterson]

[19 oktober 1880 Brief van Multatuli aan V. Bruinsma]

[22 oktober 1880 Brief van Multatuli aan J. van der Hoeven]

[24 oktober 1880 Brief van Multatuli aan J. van der Hoeven]

[1 november 1880 Brief van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[5 november 1880 Brief van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[5 november 1880 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[6 november 1880 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[8 november 1880 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[23 november 1880 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[26 november 1880 Brief van D.R. Mansholt aan H. de Raaf]

[26 november 1880 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[6 december 1880 Brief van Mimi en Multatuli aan T. van der Tuuk]

[7 december 1880 A.J. Langeveldt van Hemert overlijdt]

[7 december 1880 Brief van P.M. Bos aan Mimi]

[9 december 1880 Brief van S.E.W. Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[11 december 1880 Brief van G.J.P. de la Valette aan Multatuli]

[12 december 1880 Brief van Multatuli aan T. van der Tuuk]

[13 december 1880 Brief van Multatuli aan G.J.P. de la Valette]

[13 december 1880 Brief van Multatuli aan J. de Geyter]

[15 december 1880 Brief van P.M. Bos aan Mimi]

[15 december 1880 Brief van Multatuli aan T. van der Tuuk]

[16 december 1880 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[december 1880 Brief van Mimi aan M. Anderson]

[16 december 1880 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[18 december 1880 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[19 december 1880 Brief van Multatuli aan T. van der Tuuk]

[21 december 1880 Fondsveiling G.L. Funke]

[25 december 1880 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

Overzicht van de in 1880 door Multatuli gehouden voordrachten

Biografische aantekeningen


[5 juli 1880
Brief van Multatuli aan J. van der Hoeven

5 juli 1880

Brief van Multatuli aan J. van der Hoeven. Twee dubbele velletjes postpapier, waarvan blz. 1-7 en 8 (⅚) beschreven. (M.M.)

Geisenheim 5 Juli 80 beste Van der Hoeven!

Uw mededeeling over de schelmery van E. [1.] Volgens mededeling van de weduwe (tweede echtgenote) van J. van der Hoeven aan Menno ter Braak had Edu f 500,- gestolen. Vgl. ook de brief van Multatuli aan R.J.A. Kallenberg van den Bosch van 9 juli 1880. is me natuurlyk heel smartelyk, maar - ik verwachtte niet anders! Sedert vele jaren was ik zenuwachtig by 't openen van brieven, daar ik altyd van of over hem iets ellendigs verwachtte. Z'n slechtheid is krankzinnigdom. Na U al zoo bestolen te hebben, had hy beter gedaan geheel weg te blyven. Hy kon toch begrypen dat ge hem na 't blyken van z'n oplichtery de deur zoudt wyzen en dat-i dan in Holland nergens te-recht kon. Ik erken dat de domheid zyner handelwys me nog meer [2.] meer: oorspr. gevolgd door verwondert. neen, verwonderen doet me niets in hem, nu dan, dat z'n domheid me nog afzichtelyker voorkomt dan z'n slechtheid! Was z'n krankzinnigheid van 'n andere meer in 't oog vallende soort, dan kon ik hem door de publiceering daarvan, tegen hemzelf [3.] hemzelf: oorspr. stond er zichzelf. beschermen. Hy gedraagt zich als 'n slechte gek, en de gevolgen storen zich niet aan de pitoyable [4.] pitoyable: meelijwekkend (fr.) verligtende omstandigheid van krankzinnigheid!

M'n smart is van andere soort dan velen denken zouden. Ik heb te lang en te veel door hem geleden dan dat ik thans nog vatbaar zou zyn voor de aandoeningen van 'n gewoon liefhebbend vader. Als ik de macht had veroordeelde ik hem ter dood. Ook zyn lieve goede moeder die zooveel voor hem deed, heeft hy altyd bedrogen. Hy wist aan geld te komen en verteerde dat liederlyk, terwyl zy gebrek leed. En dat vertelde hy my lachende, als 'n grap! Ik vraag u of de domheid van dat bluffen op iets zóó gemeens niet even erg is als de slechtheid van de daad zelf! Even zoo verhaalde hy als 'n aardigheid, dat hy iemand die hem by 'n meisje in den weg stond, gelasterd had!

U dank ik voor de opofferende pogingen om hem te redden. Wy mogen van geluk spreken dat de berokkende schade niet grooter is! Beter zóó dan dat hy, na zich schynbaar eenige jaren goed gehouden te hebben, U een onherstelbaren slag geslagen had. Daarvoor vreesde ik altyd en daarom waarschuwde ik gedurig. Ik weet wel dat ge my voor de nu geleden schade niet verantwoordelyk stelt, maar in uw jonge zaak moogt ge niet al te edelmoedig zyn. Ik wil gaarne betalen wat hy nu weer gestolen heeft. Geef me maar 'n beetje tyd. Nog eens, laat ons bly zyn dat het bedrag niet grooter is dan ik nu uit uw brief meen te moeten opmaken. Als er later maar niet nog andere dingen aan den dag komen! Ik schrok toen ge my schreeft dat hy voor U naar Italie was, en in zaken nogal die vertrouwen eischen! Wat is er weer 'n vervloekte huichelary in die postkaart aan Mr Rubens [5.] Mr. Rubens: zwager van Van der Hoeven. (?)! Hy slaat daarin 'n toon aan als iemand die uit vreugd over z'n welslagen de handen wryft en z'n tevredenheid niet op kan. Toen hy zóó schreef wist hy toch dat z'n streken binnen weinig tyds aan den dag moesten komen! Ik verzeker u dat ik by 't lezen van die opgeruimde postkaart, volstrekt niet zeker was dat hy waarheid schreef.


(Onder 't schryven van dezen brief ontving ik een allerbrutaalst schryven van den holl. consul te Venetie, die my 'n standje maakt omdat ik m'n toestemming niet wil geven tot het huwelyk van Nonni met een my volkomen onbekenden Italiaan [6.] Zie bij 30 september 1880.. Ook dàt is 'n verdrietige geschiedenis. Nonni is 'n lief meisje, maar my is ze geheel vreemd geworden.)

Wat nu Eduard aangaat, gy zegt met Haspels te willen overleggen. Met al uwe en zyne welwillendheid kunt ge hem niet helpen. Hy draagt 'n onoverwinnelyken vyand in hoofd en hart. Wie by 't lezen van vele uitdrukkingen over hem in dezen brief of in vorig schryven my voor bar en liefdeloos, of zelfs maar voor streng, houdt, vergeet dat ik niet dan na jarenlange teleurstelling en na tallooze mislukte proeven tot die stemming geraakt ben. Het is my 'n wiskunstige zekerheid dat er met E. niets aan te vangen is. Gevoel voor liefderyke behandeling heeft hy niet, en als men hem forsch toespreekt loopt-i weg. Toen ik twee jaar geleden hem te Rottm zeide dat ik al 't voorafgegane zou beschouwen als niet gebeurd, mits hy van dàt oogenblik af zich beteren zou, beging ik 'n fout. Ik had kunnen weten dat er niets aan hem te doen viel, want reeds zoo dikwyls had ik zulke proeven met hem genomen, en altyd te vergeefs! Het verschil tusschen goed en kwaad kent hy niet. Na U thans ten dank voor Uw edelmoedig pogen om hem weer op den rechten weg te helpen bestolen te hebben, zal hy u nog lasteren op den koop toe, en niet eens begrypen dat dit slecht is. Zelfs niet dat ‘men’ gewoon is dit slecht te noemen. Ook als huichelaar kan hy zich zelf niet dienen. In een woord: hy is zedelyk kleurenblind, d.i. krankzinnig. Myn gezegde van zoo-even: ‘als ik er de macht toe had, veroordeelde ik hem ten dood’ spruit niet uit wreedheid voort. O, neen! Maar ik zie in dat z'n kwaal ongeneeslyk is, en dat hy gedoemd is 'n ellendig leven te leiden.

Hem nu by my nemen? Niets schynt eenvoudiger. Ik bewoon 'n huisje waar plaats voor hem wezen zou, en ook spys en drank zou er genoeg zyn.


(al ware dit anders, 't zou er niet op aankomen. Dan schikt men wat, of bezuinigt)

Welnu, ik kàn hem niet by me nemen, ik mag het niet doen. Dit zeg ik nu niet om de zekerheid dat-i weer de liefderykste behandeling zoo van my als van m'n vrouw, met bedrog en laster beantwoorden zou, maar om 'n reden van meer gewicht. Ik verzeker u dat ik als m'n vrouw, Woutertje of ikzelf ons onwel voelden terstond achterdocht hebben zou dat hy ons (ook zonder eenig daartoe dryvend belang zynerzyds) vergiftigd had! Neem aan dat ik in 't aannemen der mogelykheid van zoo iets, dwaal (ik beweer recht te hebben tot zulke sinistre veronderstellingen) dan nog vloeit er uit zoo'n stemming voort, dat ik hem hier niet ontvangen kan. Met den besten wil kan men niet omgaan met iemand dien men tot zoo'n laagheid (let wel: ook zonder reden, en alleen als Italiaansch grapje!) in staat acht. -

Uw plan om met H. te overleggen, is weer hartelyk. Doe het s.v.p. Maar onthoud U van verdere offers. Het is weggeworpen, geloof me.

Ik zet al de bitterheid en smart die nu weer deze zaak my veroorzaakt op zy, en dring mezelf op dat ik geen pyn voel. Welnu, ziehier 'n voorstel dat ik aan uw en Haspels' oordeel onderwerp: Hem de keus te geven binnen 8 (?) dagen te Harderwyk aangenomen te zyn, of in 4, 5 couranten deze annonce:

Ik ben in de treurige noodzakelykheid te waarschuwen tegen het verleenen van krediet aan myn zoon Eduard Douwes Dekker Jr.


Douwes Dekker
Multatuli. -

Na z'n ontslag uit uw dienst zal hy natuurlyk overal trachten zich intedringen, en daarby misbruikt hy myn naam. By voorkeur doet hy dit by menschen die geen verschil kennen tusschen populaire bekendheid en finantieel vermogen.


(Ik ontwaar telkens dat zeker soort van burgerlui my voor 'n ‘ryk heer’ aanzien.)

Ook slaat hy (zoo als by Holle) munt uit oppositie tegen my. Ook dit zou door zoo'n annonce worden tegengewerkt. -

Ik geef dus U en Haspels in overweging hem tusschen die beide dingen te laten kiezen. Mocht gy iets beters weten, goed! Deel het my s.v.p. mede. Zoo niet, weest dan zoo goed aan myn voorstel zonder nadere machtiging gevolg te geven. Gy kunt hem zeggen dat hy niets wint door aan 't verschynen van die annonce de voorkeur te geven boven 't gaan naar Harderwyk, daar hy na die annonce toch wel zal moeten besluiten zich te laten aanwerven, vooral daar ik niet dulden zal dat hy z'n leven rekt door 't knoeien met zg.n. geneeskundige hulp. Ook kan hy geen ‘betrekking’ krygen. Wie zich daartoe door hem liet bepraten zou door my gewaarschuwd worden, gelyk ik U gewaarschuwd heb. Niemand zal, als gy in weerwil daarvan hem vertrouwen schenken, en dan moet hy toch naar Harderwyk. -

Ik heb u geschreven alsof ik geen gevoel had. Dit is zoo niet, maar op harden knoest voegt 'n scherpe byl. Nogeens hartelyk dank voor al 't goede dat ge beproefd hebt, en dat zoo ellendig beantwoord is geworden! Helaas ik verwachtte niet anders.

Adieu beste kerel!

Dek

Nu moet ik aan die, minder smeerige, maar nog verdrietiger, zaak van Nonni die my 'n ital. schoonzoon wil opdringen. Die zaak is my smartelyker nog, omdat ik Nonni hooger stel dan Eduard. Háár te verliezen is me pynlyk, en dàt is 't natuurlyk gevolg van zoo'n buitenlandsch huwelyk. -

Is 't adres van dezen brief nog goed? Ik weet namelyk niet of ge woont in 't gebouw: ‘salon de beaux arts.’