Multatuli.online

Volledige Werken. Deel 18. Brieven en dokumenten uit de jaren 1875-1877

Voorwoord

Verantwoording

Het najaar van 1875

Brieven en dokumenten

[1 september 1875 Advertentie in de Prov. Geld. en Nijm. Crt.]

[3 september 1875 Bericht in de Prov. Geld. en Nijm. Crt.]

[september 1875 Aanbiedingscirculaire Minnebrieven]

[september 1875 Artikel in de Tolk van den Vooruitgang]

[september 1875 Brochure van Petrus verschijnt]

[14 september 1875 Artikel in Alg. Dagbl. van Ned. Indië]

[14 september 1875 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[15 september 1875 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman]

[15 september 1875 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[18 september 1875 Bericht in De Nederlandsche Spectator]

[20 september 1875 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman]

[21 september 1875 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[22 september 1875 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman]

[24 september 1875 Telegram van Multatuli aan S. Katz]

[24 september 1875 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman]

[27 september 1875 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[29 september 1875 Programma opvoering Vorstenschool Antwerpen]

[4 oktober 1875 Brief van Multatuli aan S.E.W. Roorda van Eysinga]

[6 oktober 1875 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman]

[8 oktober 1875 Aanbiedingscirculaire Specialiteiten]

[9 oktober 1875 Briefkaart Multatuli aan J. Waltman]

[14 oktober 1875 Briefkaart Multatuli aan J. Waltman]

[oktober 1875 Duitse vertaling Max Havelaar]

[18 oktober 1875 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[19 oktober 1875 Vierde druk Max Havelaar]

[oktober 1875 Bezoek C. Vosmaer]

[22 oktober 1875 Brief van Multatuli aan P.A. Tiele]

[23 oktober 1875 Bericht in Sneeker Courant]

[24 oktober 1875 Advertentie vierde druk Max Havelaar]

[24 oktober 1875 Brief van Mina Kruseman aan R.]

[31 oktober 1875 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[november 1875 Recensie Vorstenschool in Vlaamsche Kunstbode]

[1 november 1875 Brief G.L. Funke aan Multatuli]

[2 november 1875 Brief G.L. Funke aan Multatuli]

[2 november 1875 Zesde druk Minnebrieven]

[november 1875 Artikel in de Tolk van den Vooruitgang]

[november 1875 Artikel in de Tolk van den Vooruitgang]

[5 november 1875 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman]

[5 november 1875 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[9 november 1875 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[10 november 1875 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[14 november 1875 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[november 1875 Brief van Mimi aan C. Vosmaer]

[16 november 1875 Brief van Mina Kruseman aan haar vader]

[17 november 1875 Bespreking Onkruid o.d.t. in Sneeker Crt.]

[18 november 1875 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[18 november 1875 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[19 november 1875 Bericht opvoering Vorstenschool in Het Vaderland]

[20 november 1875 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[20 november 1875 Bespreking Onkruid o.d.t. in Sneeker Crt.]

[21 november 1875 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[22 november 1875 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[24 november 1875 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[24 november 1875 Advertentie Vorstenschool in Nieuwe Rott. Crt.]

[24 november 1875 Bericht in Sneeker Crt.]

[november 1875 Herinneringen van D. Haspels]

[27 november 1875 Bespreking Vorstenschool in Nieuwe Rott. Crt.]

[29 november 1875 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman]

[30 november 1875 Brief van Multatuli aan M. Engelman]

[30 november 1875 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[2 december 1875 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman]

[2 december 1875 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[december 1875 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[3 december 1875 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[5 december 1875 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[7 december 1875 Specialiteiten herdrukt, 1e afl.]

[10 december 1875 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[12 december 1875 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[13 december 1875 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[14 december 1875 Recensie Max Havelaar in Het Schoolblad]

[december 1875 Twee recensies in Het Nederlandsch Tooneel]

[21 december 1875 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[21 december 1875 Literatuurgeschiedenis van J. van Vloten verschijnt]

[22 december 1875 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[24 december 1875 Idylle van C. Vosmaer]

[24 december 1875 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[25 december 1875 A.C. Loffelt in The Atheneum]

[25 december 1875 Kerstmis bij de Hindoes in De Nederlandsche Spectator]

[25 december 1875 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[december 1875 Brief van Multatuli en Mimi aan C. Vosmaer]

[27 december 1875 Brief van Multatuli aan J.N. van Hall]

[27 december 1875 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[28 december 1875 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[29 december 1875 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman]

[december 1875 Rekening van G.L. Funke]

[1875 Aantekeningen in het Memoriaal]

Het jaar 1876

Brieven en documenten

[januari 1876 Rekening-courant Multatuli en G.L. Funke]

[januari 1876 Artikel in de Tolk van den Vooruitgang]

[4 januari 1876 Artikel van Roorda van Eysinga in Het Schoolblad]

[10 januari 1876 Twee bijdragen in de Nederlandsche Kunstbode]

[januari 1876 Recensie Max Havelaar in Het Familieblad]

[januari 1876 Artikel Admiraal in Nederland]

[18 januari 1876 Artikel Stellwagen in Het Schoolblad]

[18 januari 1876 Brief van Multatuli aan A.J. Servaas van Rooyen]

[18 januari 1876 Artikel Geerke in Tooneel Almanak]

[20 januari 1876 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[22 januari 1876 Brief van A.J. Servaas van Rooyen aan Multatuli]

[23 januari 1876 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[25 januari 1876 Eduard Bernhold geboren]

[25 januari 1876 Artikel Versluys in Het Schoolblad]

[26 januari 1876 Brief van Multatuli aan A.C. Loffelt]

[26 januari 1876 Brief van Multatuli aan J.N. van Hall]

[26 januari 1876 Brief van Multatuli aan A.J. Servaas van Rooyen]

[27 januari 1876 Bericht Spaanse Max Havelaar in Nieuwe Rott. Crt.]

[28 januari 1876 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[28 januari 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[29 januari 1876 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[30 januari 1876 Brief van Multatuli aan A.C. Loffelt]

[1 februari 1876 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]

[februari 1876 Bespreking Max Havelaar in Vad. Letteroeffeningen]

[2 februari 1876 Dagboek-aantekeningen van Mimi]

[4 februari 1876 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]

[4 februari 1876 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[8 februari 1876 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[8 februari 1876 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]

[9 februari 1876 Briefkaart van Multatuli aan de Redaktie van de Amstelbode]

[10 februari 1876 Artikel in de Nederlandsche Kunstbode]

[11 februari 1876 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[februari 1876 Artikel Admiraal in De Tijdspiegel]

[15 februari 1876 Artikel P. Westra in Het Schoolblad]

[15 februari 1876 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman]

[15 februari 1876 Brief van Multatuli aan J.N. van Hall]

[februari 1876 Artikel Admiraal (II) in Nederland]

[februari 1876 Artikel Multatuli in Het Nederlandsch Tooneel]

[17 februari 1876 Brief van Multatuli aan V. Bruinsma]

[20 februari 1876 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman]

[februari 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[28 februari 1876 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]

[maart 1876 Correspondentie in de Tolk van den Vooruitgang]

[1 maart 1876 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman]

[5 maart 1876 Brief van Multatuli aan S. Katz]

[9 maart 1876 Briefkaart van G.L. Funke aan Multatuli]

[10 maart 1876 Brochure Loffelt verschijnt]

[10 maart 1876 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[11 maart 1876 Recensie Loffelts' brochure in Nieuwe Bijdragen]

[11 maart 1876 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[12 maart 1876 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[12 maart 1876 Artikel in de Nederlandse Kunstbode]

[13 maart 1876 Brief van Multatuli aan A.C. Loffelt]

[14 maart 1876 Artikel Versluys in Het Schoolblad]

[14 maart 1876 Brief van Multatuli aan D.J.A. Haspels]

[maart 1876 Brief van A. van der Linde aan Multatuli]

[maart 1876 Artikel in Bredasche Crt.]

[maart 1876 Artikel Admiraal (III) in Nederland]

[17 maart 1876 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]

[17 maart 1876 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[18 maart 1876 Briefkaart van G.L. Funke aan Multatuli]

[18 maart 1876 Correspondentie in de Nieuwe Bijdragen]

[maart 1876 Brief van A. van der Linde aan Multatuli]

[19 maart 1876 Brief van G.L. Funke aan Mimi]

[20 maart 1876 Brief van Multatuli aan A.C. Loffelt]

[21 maart 1876 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[24 maart 1876 Brief van Multatuli aan W. Pik]

[25 maart 1876 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]

[27 maart 1876 Briefkaart van Multatuli aan A.C. Loffelt]

[april 1876 Artikel De Raaf in De Schoolbode]

[april 1876 Brief Cohen Stuart in de Tolk van den Vooruitgang]

[5 april 1876 Brief van Multatuli en Mimi aan G.L. Funke]

[5 april 1876 Brief van Multatuli aan G.J.A. Boulet]

[9 april 1876 Brief van Mimi en Multatuli aan G.L. Funke]

[12 april 1876 Bericht Franse Max Havelaar in de Nieuwe Rott. Crt.]

[april 1876 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[14 april 1876 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]

[16 april 1876 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[18 april 1876 Bezoek J. Versluys]

[24 april 1876 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[24 april 1876 Brief van Multatuli aan de Redaktie van de Amstelbode]

[30 april 1876 Brief van Multatuli aan F.C. Günst]

[2 mei 1876 Brief van Multatuli aan K.Th. Wenzelburger]

[3 mei 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[6 mei 1876 Briefkaart van Multatuli aan H. de Raaf]

[6 mei 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[8 mei 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[8 mei 1876 Brief van Multatuli aan F.C. Günst]

[8 mei 1876 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[12 mei 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[18 mei 1876 Advertentie in het Nieuws van den Dag]

[19 mei 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[26 mei 1876 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]

[2 juni 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[3 juni 1876 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]

[5 juni 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[6 juni 1876 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]

[8 juni 1876 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]

[juni 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[16 juni 1876 Brief van Multatuli aan K.Th. Wenzelburger]

[18 juni 1876 Brief van Multatuli aan A.W. Sijthoff]

[19 juni 1876 Brief van Multatuli aan F.C. Günst]

[20 juni 1876 Brief van Multatuli aan J.H. van Offel]

[juni 1876 Brief van Multatuli aan G.W. van der Voo]

[26 juni 1876 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]

[27 juni 1876 Brochure Van der Voo verschijnt]

[27 juni 1876 Brochure van G.W. van der Voo]

[30 juni 1877 Artikel in Euphonia]

[2 juli 1876 Notulen van De Dageraad]

[5 juli 1876 Brief van Multatuli aan P.A. Tiele]

[7 juli 1876 Artikel (II) in Euphonia]

[juli 1876 Brief van Multatuli aan P.A. Tiele]

[11 juli 1876 Brief van Mina Kruseman aan E. Baart]

[14 juli 1876 Brief van Multatuli aan P.A. Tiele]

[15 juli 1876 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[juli 1876 Ingezonden Brief in de Tolk van den Vooruitgang]

[juli 1876 Artikel Admiraal (IV-V) in Nederland]

[juli 1876 Artikel in de Tolk van den Vooruitgang]

[27 juli 1876 Brief van Multatuli aan K.Th. Wenzelburger]

[31 juli 1876 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]

[1 augustus 1876 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman]

[3 augustus 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[4 augustus 1876 Brief van Multatuli aan S.E.W. Roorda van Eysinga]

[6 augustus 1876 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[13 augustus 1876 Bezoek J. Waltman]

[augustus 1876 Artikel Admiraal (Slot) in Nederland]

[5 september 1876 Verschijning Franse Max Havelaar, deel 1]

[7 september 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[15 september 1876 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[september 1876 Aanbiedingscirculaire Bloemlezing Heloïze]

[september 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[20 september 1876 Brief van A. Nahuys aan G.L. Funke]

[22 september 1876 Brief van Multatuli aan A.S. Kok]

[25 september 1876 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[26 september 1876 Kritiek van mevr. E. Garcin in Le Républicain des P.O.]

[28 september 1876 Verschijning 3e druk Multatuli, door Cd. Busken Huet]

[29 september 1876 Verschijning Bloemlezing, 1e afl.]

[1 oktober 1876 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[4 oktober 1876 Brief van Mina Kruseman aan J.W.]

[8 oktober 1876 Aantekeningen in het Memoriaal]

[8 oktober 1876 Brief van Mina Kruseman aan E. Baart en B.P. Korteweg]

[11 oktober 1876 Aantekeningen in het Memoriaal]

[17 oktober 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[17 oktober 1876 Verschijning Bloemlezing, 2e afl.]

[17 oktober 1876 Aantekeningen in het Memoriaal]

[18 oktober 1876 Aantekeningen in het Memoriaal]

[25 oktober 1876 Brief van Mimi aan J. Waltman]

[26 oktober 1876 Aantekeningen in het Memoriaal]

[27 oktober 1876 Verschijning Bloemlezing, 3e en 4e afl.]

[28 oktober 1876 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[28 oktober 1876 Prent in De Nederlandsche Spectator]

[29 oktober 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[31 oktober 1876 Recensie Bloemlezing in Het Schoolblad]

[oktober 1876 Brief van Multatuli aan S.E.W. Roorda van Eysinga]

[1 november 1876 Circulaire stempelband Bloemlezing]

[4 november 1876 Aantekeningen in het Memoriaal]

[6 november 1876 Brief van Multatuli aan A.S. Kok]

[6 november 1876 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[6 november 1876 Aantekeningen in het Memoriaal]

[7 november 1876 Verschijning Bloemlezing, 5e en 6e afl.]

[8 november 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[8 november 1876 Bijlage]

[9 november 1876 Aantekening in het Memoriaal]

[10 november 1876 Aantekeningen in het Memoriaal]

[11 november 1876 Aantekeningen in het Memoriaal]

[11 november 1876 Brief van Mimi aan J. Waltman]

[11 november 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[12 november 1876 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[13 november 1876 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[16 november 1876 Dagboek-aantekeningen van Mimi]

[16 november 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[17 november 1876 Verschijning Bloemlezing, 7e-10e afl. compl.]

[18 november 1876 Brief van Multatuli aan P.A. Tiele]

[18 november 1876 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[18 november 1876 Bericht Spaanse Multatuli-vertalingen in De Nederlandsche Spectator]

[19 november 1876 Advertentie Vorstenschool in Nieuwe Rott. Crt.]

[21 november 1876 Aantekeningen in het Memoriaal]

[22 november 1876 Brief van Multatuli aan W.L. Penning]

[22 november 1876 Verslag Vorstenschoolopvoering in Nieuwe Rott. Crt.]

[23 november 1876 Brief van Multatuli aan J.A. Roessingh van Iterson]

[23 november 1876 Bespreking Bloemlezing in Vox studiosorum]

[23 november 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[24 november 1876 Verschijning van Gedachten van A. Buys]

[24 november 1876 Verschijning Ideën VII, 3e stuk]

[25 november 1876 Advertentie Bloemlezing in Nieuwe Rott. Crt.]

[25 november 1876 Bespreking Bloemlezing in Nieuwe Bijdragen]

[26 november 1876 Brief van Multatuli aan Forster]

[27 november 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[november 1876 Brief van W.F. Schook aan J. Schook]

[29 november 1876 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[29 november 1876 Brief van Multatuli aan H. de Raaf]

[29 november 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[30 november 1876 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[december 1876 Bespreking Vorstenschool in Het Nederlandsch Tooneel]

[1 december 1876 Briefkaart van Multatuli aan J.N. van Hall]

[1 december 1876 Advertentie Werken Multatuli in Nieuwe Rott. Crt.]

[2 december 1876 Brief van Mina Kruseman aan H. van Offel]

[2 december 1876 Bespreking Bloemlezing in De Wekker]

[3 december 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[6 december 1876 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[9 december 1876 Brief van Multatuli aan J.N. van Hall]

[12 december 1876 Beoordeling Ideën VII in Het Schoolblad]

[12 december 1876 Artikel Van Vloten in Het Schoolblad]

[12 december 1876 Verschijning Franse Max Havelaar, deel 2]

[12 december 1876 Brief van Mimi aan A.S. Kok]

[14 december 1876 Over Multatuli te Nieuwediep]

[14 december 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[15 december 1876 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[15 december 1876 Brief van Multatuli aan S.E.W. Roorda van Eysinga]

[16 december 1876 Brief van Multatuli aan H. de Raaf]

[16 december 1876 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[19 december 1876 Artikel Mansholt in Het Schoolblad]

[25 december 1876 Brief van Mimi aan J.C. Loman]

[26 december 1876 Artikel De Raaf in Het Schoolblad]

[1876 Friese vertaling Het Gebed van de onwetende]

[30 december 1876 Overzicht in The Atheneum]

[december 1876 Bespreking Franse Max Havelaar in Nederlandsch Museum]

[december 1876 Bespreking Bloemlezing in Nederlandsch Museum]

Het jaar 1877

Brieven en dokumenten

[januari 1877 Rekening-courant Multatuli en G.L. Funke]

[januari 1877 Brief van Mimi aan C. Vosmaer]

[4 januari 1877 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[4 januari 1877 Nota voor Multatuli van G.L. Funke]

[10 januari 1877 Bericht in de Nederlandsche Kunstbode]

[20 januari 1877 Brief van Mimi aan J. Waltman]

[20 januari 1877 Vlugmaren in De Nederlandsche Spectator]

[20 januari 1877 Briefkaart van Multatuli aan A.C. Loffelt]

[22 januari 1877 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[25 januari 1877 Brief van Mimi aan A.S. Kok]

[januari 1877 Artikel Van Vloten in De Levensbode]

[2 februari 1877 Bespreking Bloemlezing in De Locomotief]

[7 februari 1877 Brief van Edu aan Multatuli]

[8 februari 1877 Aanbiedingscirculaire 4e druk Max Havelaar]

[9 februari 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[12 februari 1877 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[februari 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[18 februari 1877 Briefkaart van F.A.H. Pool aan Mimi]

[18 februari 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[19 februari 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[20 februari 1877 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[27 februari 1877 Brief van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[februari 1877 Brief van Mimi aan C. Vosmaer]

[5 maart 1877 Aantekeningen in het Memoriaal]

[5 maart 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[6 maart 1877 Brief van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[7 maart 1877 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[17 maart 1877 Brief van Mimi aan A.C. Loffelt]

[20 maart 1877 Brief van P. Westra aan Multatuli]

[21 maart 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[22 maart 1877 Aantekeningen Dagboek Mimi]

[22 maart 1877 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[23 maart 1877 Aantekeningen in het Memoriaal]

[28 maart 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[maart 1877 Circulaire herdruk Ideën V]

[10 april 1877 Tekst portret Nonni]

[13 april 1877 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[13 april 1877 Brochure Van der Voo, 2e druk]

[19 april 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[22 april 1877 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[27 april 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[2 mei 1877 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[4 mei 1877 Twee bijdragen in Makassaarsch Handelsblad]

[6 mei 1877 Brief van D.R. Mansholt aan H. de Raaf]

[8 mei 1877 Briefkaart van Multatuli aan P.A. Tiele]

[28 mei 1877 Briefkaart van Nips aan Mimi]

[9 juni 1877 Recensie Bloemlezing in Euphonia]

[13 juni 1877 Roorda van Eysinga in de Sneeker Crt.]

[15 juni 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[16 juni 1877 Roorda van Eysinga in de Sneeker Crt.]

[18 juni 1877 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[20 juni 1877 Roorda van Eysinga in de Sneeker Crt.]

[22 juni 1877 Verschijning Ideën VII, 4e stuk]

[23 juni 1877 Roorda van Eysinga in de Sneeker Crt.]

[25 juni 1877 Brief van E. Moïze de Chateleux Jr. aan A.W. Sijthoff]

[26 juni 1877 Artikel De Raaf in Het Schoolblad]

[27 juni 1877 Roorda van Eysinga in de Sneeker Crt.]

[29 juni 1877 Briefkaart van Multatuli aan H. de Raaf]

[30 juni 1877 Roorda van Eysinga in de Sneeker Crt.]

[11 juli 1877 Roorda van Eysinga in de Sneeker Crt.]

[14 juli 1877 Roorda van Eysinga in de Sneeker Crt.]

[15 juli 1877 Brief van Multatuli aan V. Bruinsma]

[juli 1877 Herinneringen bezoek Vitus en Hilda Bruinsma]

[15 juli 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[16 juli 1877 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[21 juli 1877 Roorda van Eysinga in de Sneeker Crt.]

[25 juli 1877 Roorda van Eysinga in de Sneeker Crt.]

[juli 1877 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[augustus 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[8 augustus 1877 Brief van Multatuli aan V. en H. Bruinsma]

[18 augustus 1877 Roorda van Eysinga in de Sneeker Crt.]

[20 augustus 1877 Briefkaart van Edu aan Multatuli]

[22 augustus 1877 Artikel in Ons Streven]

[22 augustus 1877 Roorda van Eysinga in de Sneeker Crt.]

[augustus 1877 Brief van Multatuli aan W. Pik]

[27 augustus 1877 Brief van Multatuli aan V. Bruinsma]

[28 augustus 1877 Telegram van Edu aan Multatuli]

[augustus 1877 Brief van Multatuli aan W. Pik]

[31 augustus 1877 Afrekening Nieuwe Rott. Schouwburg-vereeniging]

[31 augustus 1877 Edu arriveert te Wiesbaden]

[11 september 1877 Beoordeling Ideën VII in Het Schoolblad]

[12 september 1877 Herinnering van Mimi]

[12 september 1877 Ingezonden brief Bruinsma in Ons Streven]

[12 september 1877 Verslag Mimi inzake Edu en zijn vriendin]

[september 1877 Herinneringen van Marie Anderson]

[14 september 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[16 september 1877 Brief van Mimi aan J. Waltman]

[16 september 1877 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[22 september 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[23 september 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[25 september 1877 Spreekuren van Admiraal in Het Schoolblad]

[september 1877 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[5 oktober 1877 Verschijning Ideën V, 2e herz. druk]

[5 november 1877 Brief van Multatuli aan V. en H. Bruinsma]

[8 november 1877 Brief van Multatuli aan V. en H. Bruinsma]

[november 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[19 november 1877 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[23 november 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[29 november 1877 Edu verlaat Wiesbaden]

[november 1877 Artikel Westra in De Levensbode]

[9 december 1877 Brief van Multatuli aan P.A. Tiele]

[9 december 1877 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[12 december 1877 Brief van Multatuli aan V. en H. Bruinsma]

[15 december 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[17 december 1877 Brief van Multatuli aan V. Bruinsma]

[17 december 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[19 december 1877 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[22 december 1877 Bijdrage Tiele in De Nederlandsche Spectator]

[26 december 1877 Brief van Multatuli aan P.A. Tiele]

[26 december 1877 Schrijven van Multatuli aan J. Versluys]

Biografische aantekeningen


[5 april 1876
Brief van Multatuli aan G.J.A. Boulet]

5 april 1876

Brief van Multatuli aan G.J.A. Boulet. Dubbel velletje postpapier, geheel beschreven. (M.M.)

Wiesbaden 5e April 1876.

Waarde heer Boulet, ik kan het niet verantwoorden Uwen zoo hartelyken brief zonder weerklank te laten, schoon daartoe meer redenen wezen zouden dan Gy gissen kunt. Eerstens ben ik onwel, niet ziek in den gewonen zin van 't woord, maar erger. Een ziekte heeft haar gewoon beloop. Ze stygt, bereikt haar toppunt, en daalt weer af. Meestal zelfs is ze niets dan 'n natuurlyke gezondheidsmaatregel, en zou dit misschien altyd wezen als we haar in die weldadige funktie niet stoorden door medicynen. Myn onwelzyn echter is, ook zonder medicynen, van minder weldoenden aard. Ik ben treurig, zedelijk vermoeid, en naar den geest gesproken, invalide. Alle inspanning valt me zwaar, tot het schryven van 'n eenvoudigen brief toe.

Een tweede reden van de mogelykheid dat ik u niet zou geantwoord hebben, ligt in de zeer smartelyke ervaring op dit punt. Meer dan eens is 't gebeurd, dat ik berouw moest voelen over de al te toeschietende manier waarop ik blyken van sympathie waardeerde. Maar ik zou onrecht doen, door allen over één kam te scheeren, en ik stel me liever bloot aan decepties van den aard als ik reeds velen onderging, dan dat ik één welmeenende zou afwyzen.

Alzoo: vriendelyk dank voor Uw hartelyk schryven! Dat ge van Sumarang zyt, 'n Insulinder, verhoogt in myn oog de waarde van uw betuigingen [1.] betuigingen: oorspr. stond er schryven. niet weinig. Myn hart klopt warm voor 't schoone land waar ik 't eigenlyk leven intrad, waar ik m'n ziel voelde geboren worden. Wat ik in Septr 1838 toen ik, 18 jaren oud zynde, uit Holland vertrok, geleerd had of bygewoond en ondervonden, beteekent niet veel! Eerst in Indie ontwaakten m'n vermogens, m'n gedachten en m'n hart. Zal ik 't ooit weerzien? Zoolang daar de rooversvlag waait, zeker niet! Nu is 't wel zeker dat die vlag in betrekkelyk korten tyd zal neergehaald worden, maar wat kort is in de Geschiedenis, kan lang zyn in 't leven van 'n mensch, en ik ben al 56 jaren oud! Maar gy zyt jong genoeg om de verandering te beleven. Toch vrees ik dat die verandering niet tengoede wezen zal! Indien men 't Hollandsch gezag verjaagt, vóór de stevige grondslagen van zelfregering gelegd zyn (waartoe grooter eensgezindheid in de oppositie vereischt wordt, dan er tot nog toe bestaat!) dan zie ik met schrik den tyd te-gemoet dat men den ‘hollandschen tyd’ betreuren zal. Anarchie, heerschappy van Amerikaanse vrybuiters, van europeesch kanaille, zouden vreeselyke gevolgen hebben. Land en Volk zyn te goed voor zoo'n proef. Insulinde is 'n prachtig paard waarop 'n dief zit. Dat men dien dief er afwerpt, is best. Maar men moet het niet doen voor men 't beest aan den teugel heeft, daar 't anders de wildernis inloopt en, onbestuurd, van de rotsen te-pletter valt. Nog-eens: Insulinde is te goed om er 'n Zuid amerikaansche Republiek van te maken, en de Javaan verdient iets beters dan als 'n roodhuid uitgeroeid te worden door europesche beschaving en jenever.

Het wachtwoord voor ieder die 't wel meent met de toekomst van Land & Volk, is: ‘Holland er uit’ o ja, maar... eerst: ‘eenheid onder 'n algemeen erkend hoofd.’ Als duizend personen ieder 'n anderen weg-uittrekken, oefenen ze minder kracht uit, dan 't zwakste kind zou kunnen doen. En toch geschiedt dit in Indie sedert den Havelaar. Ieder vloekt Holland maar niemand schynt intezien dat er, om iets degelyks te bereiken, eenheid en organisatie noodig is. De taal der indische couranten is dreigend. Maar men geeft er in den Haag niets om. Men weet daar zeer goed dat verdeeldheid geen kracht geeft. Het is juist ten-gevolge der verdeeldheid van inlandsche stammen en Hoofden, dat het zwakke Holland zoo'n rol heeft kunnen spelen! En nu volgen de heel- of half blanken in Insulinde, die van Holland àf willen, de inlandsche Hoofden na in onnozelheid! Allerlei kleingeestige sympathietjes en antipathietjes staan 't bevorderen der hoofdzaak in den weg. Op die manier komt men niet verder. Ik geef u volkomen vryheid deze denkbeelden te verspreiden als ge weer op Java zult terug gekeerd zyn.-

Vriendelyk dank voor uw portret. Maar ik, beste kerel... ik bezit er geen! Tweemalen gaf ik toe in 'n begeerte die me vry algemeen toescheen, en ik deed het à contre-coeur, [2.] à contre-coeur: met tegenzin (fr.) want ik heb groote moeite om te poseeren. Het maakt me zenuwachtig. Welnu, de eerste keer, vele jaren geleden, zette ik de zaak door, en... tot heden toe heb ik den fotograaf en den lithograaf te Brussel (waar de zaak geschiedde) niet kunnen betalen! De geestdrift om m'n portret te bezitten, verflauwde oogenblikkelyk toen ik in 'n circulaire m'n lezers verzocht er f10 voor te betalen. Dit was 'n leerzame proef! En nu onlangs getroostte ik my op zeer dringend verzoek van m'n uitgever, weer te poseeren, wat me zeer veel moeite kostte. Ik doe 't voor geen 1000 gl. weer! Welnu, ik verneem dat er van de naar aanleiding daarvan gemaakte lithografien zeer weinig gevraagd worden. Van die fotografien gaf me myn uitgever een pakketje dat ik terstond heb weggedaan. Zulke dingen maken my misselyk. Ik betwyfel zeer of ik er ooit weer toe kom, zoo'n machine aantekyken. Bovendien ik voel me treurig, en kan geen ander gelaat zetten dan 'n zoodanig waarmee men kinderen naar bed jaagt, wat toch eigenlyk m'n natuurlyke stemming niet is, want ik houd van vrolykheid. Het spyt me genoeg dat ikzelf niet vrolyk wezen kan! Daartoe heb ik te veel geleden, en tot m'n spyt drukt m'n gelaat dit uit.

Ditzelfde is dan ook oorzaak van de staking der Woutergeschiedenis. M'n gemoed is te diep gewond, dan dat ik iets liefelyks zou kunnen geven, wat ik toch altyd zoo gaarne gewild heb! Sommigen meenen dat ik genoegen schep in vitten, razen & schelden. En 't is juist andersom. De bitterheid waartoe men my aanhoudend noodzaakt, doet me zéér!

M'n schryvery naar tydorde? Ziehier:

De Havelaar is geschreven in 1859, najaar en winter. Hy verscheen in febr. 1860. Daarop volgde (doch na vry lange tusschenruimte) de Minnebrieven. Wacht, ik zal er een lystje van maken:

Havelaar (febr 1860),
Minnebrieven,
Over Vryen Arbeid, hierin worden de Ideën aangekondigd
Bundel I & II Ideën,
Pruissen en Nederland,
Bundel III & IV Ideën,
Specialiteiten / by Waltman te Delft
hiervan verschynt eerstdaag een 2n druk)
Nog-eens Vrye Arbeid, by Waltman te Delft
Bundel V. Ideën
Millioenen Studiën (by Waltman)
Bundel VI Ideën
Bundel VII, nog niet af. Er verschenen slechts 13 vel.

Bovendien bevat het bundeltje ‘Verspreide stukken’ diverse opstellen van verschillende datum.

De ‘Bruid daarboven’ verscheen, meen ik, in 1862, of 63, doch werd geschreven in 1842 & 43 gedeeltelyk te Paang, gedeeltelyk te Natal- [3.] Met omcirkeling, verbindingsstrepen en cijfertjes is de verlangde verwisseling der plaatsnamen aangegeven.

illustratie

 

Ik eindigen daar ik me niet wel gevoel. Wees zeer vriendelyk gegroet van

illustratie

 

t.a.v.

DouwesDekker

Ah ja, dit moet ik U nog doen opmerken. M'n opgaaf is wat de Ideën aangaat, in zoover onjuist dat de Noten by herdruk 'n geheel anderen datum hebben dan de bundels zelf by de eerste verschyning. Zoo komen er byv in de nu weer gedrukte bundels III & IV, noten van dit jaar. Als ik geld had, en wèl was, kocht ik al m'n Ideën terug, en werkte ze over. Maar hier is geen denken aan.

‘Vorstenschool’ staat in bundel IV, doch is ook afzonderlyk uitgekomen.