Multatuli.online

Volledige Werken. Deel 15. Brieven en dokumenten uit de jaren 1872-1873

Voorbericht

Nota

Nalezing 1871

[5 augustus 1871 Beoordeling van Specialiteiten door Busken Huet]

Het jaar 1872

Brieven en dokumenten

[1 januari 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[2 januari 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[3 januari 1872 Brief van Multatuli aan Huisman]

[4 januari 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[6 januari 1872 Brief van Tine aan Potgieter]

[7 januari 1872 Brief van Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[9 januari 1872 Brief van Multatuli aan Roorda van Eysinga]

[12 januari 1872 Brief van Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[14 januari 1872 Beoordeling van Millioenen-studiën]

[26 januari 1872 Brief van Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[27 januari 1872 Brief van Multatuli aan Roorda van Eysinga]

[28 januari 1872 Brief van Multatuli aan Roorda van Eysinga]

[28 januari 1872 Brief van Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[29 januari 1872 Brief van Multatuli aan Roorda van Eysinga]

[29 januari 1872 Brief van Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[29 januari 1872 Brief van Stéphanie aan Potgieter]

[31 januari 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[31 januari 1872 Tine int 200 francs]

[31 januari 1872 Brief van Tine aan Potgieter]

[2 februari 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[7 februari 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[9 februari 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[9 februari 1872 Artikel over Max Havelaar als toneelstuk]

[10 februari 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[11 februari 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[12 februari 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[12 februari 1872 Brief van Multatuli aan Roorda van Eysinga]

[14 februari 1872 Brief van Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[16 februari 1872 Brief van Multatuli aan Roorda van Eysinga]

[18 februari 1872 Aantekeningen in het Memoriaal]

[19 februari 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[20 februari 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[21 februari 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[21 februari 1872 Aantekeningen in het Memoriaal]

[23 februari 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[24 februari 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[24 februari 1872 Ironisch artikel over Atjeh in de Sneeker Courant]

[26 februari 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[26 februari 1872 Aantekeningen in het Memoriaal]

[27 februari 1872 Brief van Multatuli aan Roorda van Eysinga]

[28 februari 1872 Brief van Edu aan Potgieter]

[29 februari 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[29 februari 1872 Brief van Van Helden aan Multatuli en Mimi]

[1 maart 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[1 maart 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[1 maart 1872 Brief van Multatuli aan Roorda van Eysinga]

[2 maart 1872 Aantekeningen in het Memoriaal]

[3 maart 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[3 maart 1872 Brief van Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[4 maart 1872 Brief van Multatuli aan Waltman]

[4 maart 1872 Circulaire van Funke]

[5 maart 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[7 maart 1872 Brief van Multatuli aan Waltman]

[7 maart 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[8 maart 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[8 maart 1872 Aantekeningen in het Memoriaal]

[8 maart 1872 Aantekeningen in het Memoriaal]

[12 maart 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[14 maart 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[15 maart 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[15 maart 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[19 maart 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[20 maart 1872 Brief van Multatuli aan Utrechts Studentendispuut]

[21 maart 1872 Brief van Multatuli aan Roorda van Eysinga]

[21 maart 1872 Artikel in de Schager Courant]

[22 maart 1872 Brief van Kallenberg vd Bosch aan Potgieter]

[22 maart 1872 Bericht over Jacob de Vletter]

[23 maart 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[25 maart 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[25 maart 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[26 maart 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[26 maart 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[27 maart 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[27 maart 1872 Ingezonden Stuk van Bergsma over J. de Vletter]

[28 maart 1872 Bericht over Jacob de Vletter]

[29 maart 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[30 maart 1872 Bericht over Jacob de Vletter]

[1 april 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[april 1872 Brief van Van Plettenberg aan Waltman]

[4 april 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[5 april 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[5 april 1872 Ingezonden Stuk van Bergsma]

[6 april 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[6 april 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[6 april 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[8 april 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[9 april 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[10 april 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[10 april 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[10 april 1872 Brief van Van Plettenberg aan Waltman]

[11 april 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[11 april 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[12 april 1872 De Bruid daarboven vierde druk verschijnt]

[13 april 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[13 april 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[14 april 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[16 april 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[17 april 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[18 april 1872 Brief van Multatuli aan Roorda van Eysinga]

[19 april 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[20 april 1872 Brief van Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[Bijlage Sierlijk Maleisch door Roorda van Eysinga]

[26 april 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[26 april 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[28 april 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[28 april 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[30 april 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[30 april 1872 Aantekeningen in het Memoriaal]

[3 mei 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[3 mei 1872 Aantekeningen in het Memoriaal]

[6 mei 1872 Brief van Multatuli aan Roorda van Eysinga]

[8 mei 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[8 mei 1872 Brief van Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[12 mei 1872 Brief van Busken Huet aan Potgieter]

[13 mei 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[mei 1872 Kwitantie van Van Plettenberg]

[15 mei 1872 Brief van Multatuli aan Roorda van Eysinga]

[16 mei 1872 Brief van Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[17 mei 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[20 mei 1872 Brief van Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[20 mei 1872 Aantekeningen in het Memoriaal]

[21 mei 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[23 mei 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[24 mei 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[27 mei 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[28 mei 1872 Beoordeling van Ideën III in De Vrije Gedachte]

[31 mei 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[4 juni 1872 Brief van Multatuli aan Feringa]

[4 juni 1872 Thorbecke overlijdt]

[5 juni 1872 Brief van Multatuli aan Roorda van Eysinga]

[6 juni 1872 Beoordeling van De Bruid daarboven]

[8 juni 1872 Brief van Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[10 juni 1872 Brief van Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[10 juni 1872 Brief van Tine aan Potgieter]

[11 juni 1872 Brief van Multatuli aan Roorda van Eysinga]

[11 juni 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[25 juni 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[27 juni 1872 Aantekeningen in het Memoriaal]

[28 juni 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[28 juni 1872 Aantekeningen in het Memoriaal]

[28 juni 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[29 juni 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[Bijlage Mededelingen van Mimi over Dr. Riecke]

[29 juni 1872 Brief van Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[30 juni 1872 Brief van Multatuli aan Roorda van Eysinga]

[1 juli 1872 Brief van Tine aan Stéphanie]

[3 juli 1872 Brief van Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[5 juli 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[5 juli 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[5 juli 1872 Tine int tweehonderd francs]

[6 juli 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[6 juli 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[6 juli 1872 Jacob de Vletter overlijdt te Rotterdam]

[Bijlage Multatuli's oordeel over De Vletter]

[8 juli 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[9 juli 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[11 juli 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[12 juli 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[12 juli 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[13 juli 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[13 juli 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[15 juli 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[17 juli 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[20 juli 1872 Tine int tweehonderd francs]

[22 juli 1872 Aantekeningen in het Memoriaal]

[22 juli 1872 Funke in Wiesbaden]

[26 juli 1872 Brief van Multatuli aan Van Plettenberg]

[26 juli 1872 Brief van Van Plettenberg aan Waltman]

[27 juli 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[27 juli 1872 Brief van Multatuli aan Quack e.a.]

[27 juli 1872 Brief van Blaauw aan Waltman]

[28 juli 1872 Brief van Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[29 juli 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[31 juli 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[31 juli 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[1 augustus 1872 Kwitantie van Van Plettenberg]

[3 augustus 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[5 augustus 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[6 augustus 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[7 augustus 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[8 augustus 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[10 augustus 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[15 augustus 1872 Brief van Multatuli aan De Geyter]

[17 augustus 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[21 augustus 1872 Brief van Multatuli aan Waltman]

[21 augustus 1872 Brief van Multatuli aan De Geyter]

[21 augustus 1872 Aantekeningen in het Memoriaal]

[23 augustus 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[25 augustus 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[25 augustus 1872 Brief van Multatuli aan Waltman]

[25 augustus 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[26 augustus 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[26 augustus 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[augustus 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[1 september 1872 Brief van Multatuli aan Waltman]

[1 september 1872 Brief van Multatuli aan Waltman]

[1 september 1872 Aantekeningen in het Memoriaal]

[1 september 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[3 september 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[8 september 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[9 september 1872 Brief van Multatuli aan Waltman]

[9 september 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[10 september 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[10 september 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[13 september 1872 Brief van Multatuli aan Waltman]

[13 september 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[15 september 1872 Brief van Multatuli aan Waltman]

[15 september 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[16 september 1872 Brief van Tine aan Potgieter]

[17 september 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[Bijlage Herinneringen van Multatuli aan Natal]

[september 1872 Herinnering aan de jaren '40]

[17 september 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[18 september 1872 Advertentie inzake de Multatuli-Commissie]

[18 september 1872 Multatuli schrijft de Brief aan den Koning]

[19 september 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[19 september 1872 Brief van Mimi aan Funke]

[20 september 1872 Brief van Multatuli aan Waltman]

[21 september 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[21 september 1872 Brief van Multatuli aan Roorda van Eysinga]

[21 september 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[22 september 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[24 september 1872 Brief aan den Koning en Ideën IV verschijnen]

[24 september 1872 Brief van Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[26 september 1872 Brief van Multatuli aan Waltman]

[26 september 1872 Brief van Multatuli aan Roorda van Eysinga]

[26 september 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[26 september 1872 Kritiek in Algemeen Handelsblad]

[27 september 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[27 september 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[28 september 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[29 september 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[30 september 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[30 september 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[1 oktober 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[1 oktober 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[1 oktober 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[3 oktober 1872 Brief van Multatuli aan Roorda van Eysinga]

[4 oktober 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[4 oktober 1872 Brief van Multatuli aan Van Helden]

[4 oktober 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[5 oktober 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[6 oktober 1872 Brief van Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[7 oktober 1872 Brief van Multatuli aan Waltman]

[9 oktober 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[10 oktober 1872 Aantekeningen in het Memoriaal]

[10 oktober 1872 Brief van Multatuli aan Waltman]

[11 oktober 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[12 oktober 1872 Bespreking van Vorstenschool in NRC]

[13 oktober 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[14 oktober 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[15 oktober 1872 Ideën I, vijfde druk, verschijnt]

[oktober 1872 Beoordeling van De bruid daarboven]

[oktober 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[oktober 1872 Kritiek op de Brief aan den Koning in Leeskabinet]

[19 oktober 1872 Brief van Multatuli aan Waltman]

[19 oktober 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[21 oktober 1872 Brief van Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[22 oktober 1872 Ideën IV, tweede stuk, verschijnt]

[24 oktober 1872 Brief van Multatuli aan Roorda van Eysinga]

[24 oktober 1872 De Arnhemsche Courant over Vorstenschool]

[28 oktober 1872 Brief van Multatuli aan Van Hall]

[28 oktober 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[oktober 1872 Brief van Multatuli aan Waltman]

[30 oktober 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[2 november 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[2 november 1872 Onze Tolk over Vorstenschool]

[5 november 1872 Ideën I, vijfde druk, verschijnt]

[november 1872 Brief van Multatuli aan Waltman]

[7 november 1872 De Brief aan den Koning in De Locomotief]

[9 november 1872 Busken Huet over Vorstenschool in de Javabode]

[13 november 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[15 november 1872 Ideën II en III, vijfde druk, verschijnen]

[november 1872 Artikel van D. Post in Vox Studiosorum]

[16 november 1872 Bericht in Het Vaderland]

[20 november 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[22 november 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[22 november 1872 Brief van Multatuli aan D. Post]

[22 november 1872 Brief van Multatuli aan D. Post]

[22 november 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[22 november 1872 Ideën II, vijfde druk, verschijnt]

[23 november 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[23 november 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[23 november 1872 Onze Tolk over Vorstenschool]

[23 november 1872 Vosmaer over Vorstenschool in Ned. Spectator]

[24 november 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[25 november 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[26 november 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[26 november 1872 Brief van Multatuli aan Roorda van Eysinga]

[26 november 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[26 november 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[26 november 1872 Brief van Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[26 november 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[27 november 1872 Brief van Multatuli aan Roorda van Eysinga]

[27 november 1872 Brief van Multatuli aan Waltman]

[28 november 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[28 november 1872 Brieven over letterkunde in De Locomotief]

[29 november 1872 Brief van Multatuli aan Waltman]

[29 november 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[29 november 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[30 november 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[30 november 1872 Vosmaer over Vorstenschool in Ned. Spectator]

[2 december 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[3 december 1872 Millioenen-studiën, 2e en 3e stuk, verschijnt]

[5 december 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[5 december 1872 Brief van Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[6 december 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[6 december 1872 Brief van Stéphanie aan Potgieter]

[7 december 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[9 december 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[11 december 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[11 december 1872 Brief van Potgieter aan Van Vloten]

[12 december 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[14 december 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[14 december 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[15 december 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[15 december 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[16 december 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[16 december 1872 Brief van Tine aan Potgieter]

[19 december 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[19 december 1872 Brief van Kallenberg vd Bosch aan Potgieter]

[20 december 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[20 december 1872 Brief van Funke aan Multatuli]

[21 december 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[21 december 1872 Aantekeningen in het Memoriaal]

[22 december 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[22 december 1872 Kritiek op Ideën in Onze Tolk]

[23 december 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[23 december 1872 Brief van Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[24 december 1872 Brief van Multatuli aan Funke]

[24 december 1872 Ideën IV, derde stuk, verschijnt]

[24 december 1872 Brief van Cohen Stuart aan Multatuli]

[26 december 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[26 december 1872 Brief van Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[27 december 1872 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[27 december 1872 Bericht in de Deventer Courant]

[december 1872 Brief van Multatuli aan Cohen Stuart]

[30 december 1872 Opvoering Vorstenschool te Deventer]

De eerste helft van 1873

Brieven en documenten

[1 januari 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[1 januari 1873 Brief van Multatuli aan Roorda van Eysinga]

[1 januari 1873 Brief van Stéphanie aan Potgieter]

[2 januari 1873 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[2 januari 1873 Brief van Funke aan Multatuli]

[3 januari 1873 Ideën IV, derde aflevering, verschijnt]

[4 januari 1873 Brief van Wintgens aan Multatuli]

[4 januari 1873 Brief van Vosmaer aan Funke]

[5 januari 1873 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[5 januari 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[6 januari 1873 Aantekeningen in het Memoriaal]

[6 januari 1873 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[6 januari 1873 Brief van Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[7 januari 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[7 januari 1873 Aantekeningen in het Memoriaal]

[7 januari 1873 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[8 januari 1873 Brief van Funke aan Multatuli]

[9 januari 1873 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[9 januari 1873 Bericht in Asmodée]

[10 januari 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[11 januari 1873 Brief van Multatuli aan Roorda van Eysinga]

[12 januari 1873 Brief van Multatuli aan Waltman]

[12 januari 1873 Aantekeningen in het Memoriaal]

[12 januari 1873 Brief van Tine aan Potgieter]

[15 januari 1873 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[17 januari 1873 Brief van Funke aan Multatuli]

[22 januari 1873 Aantekeningen in het Memoriaal]

[23 januari 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[24 januari 1873 Brief van Multatuli aan Van der Ghinst]

[24 januari 1873 Brief van Multatuli aan Post]

[24 januari 1873 Brief van Funke aan Multatuli]

[27 januari 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[28 januari 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[28 januari 1873 Aantekeningen in het Memoriaal]

[29 januari 1873 Brief van Funke aan Multatuli]

[29 januari 1873 Brief van Stéphanie aan Potgieter]

[30 januari 1873 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[30 januari 1873 Brief van Funke aan Multatuli]

[31 januari 1873 Brief van Multatuli aan Waltman]

[31 januari 1873 Aantekeningen in het Memoriaal]

[31 januari 1873 Bericht over verkoop Max Havelaar]

[1 februari 1873 Aantekeningen in het Memoriaal]

[4 februari 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[4 februari 1873 Aantekeningen in het Memoriaal]

[6 februari 1873 Huisman overlijdt]

[6 februari 1873 Het publiek en het genie in Nieuws v.d. Dag]

[6 februari 1873 Brief van Funke aan Multatuli]

[7 februari 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[7 februari 1873 Aantekeningen in het Memoriaal]

[7 februari 1873 Brief van Multatuli aan Waltman]

[7 februari 1873 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[8 februari 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[8 februari 1873 Brief van Funke aan Multatuli]

[8 februari 1873 Aanbiedingscirculaire]

[9 februari 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[9 februari 1873 Aantekeningen in het Memoriaal]

[9 februari 1873 Bericht in de Amsterdamsche Courant]

[10 februari 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[10 februari 1873 Brief van Funke aan Multatuli]

[12 februari 1873 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[15 februari 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[15 februari 1873 Aantekeningen in het Memoriaal]

[februari 1873 Artikel in Stemmen van de Waarheid]

[17 februari 1873 Brief van Funke aan Multatuli]

[19 februari 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[19 februari 1873 Aantekeningen in het Memoriaal]

[20 februari 1873 Brief van Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[21 februari 1873 Brief van Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[22 februari 1873 Brief van Funke aan Multatuli]

[22 februari 1873 Brief van D. Los aan Funke]

[23 februari 1873 Brief van Multatuli aan Roorda van Eysinga]

[25 februari 1873 Brief van Kallenberg vd Bosch aan Potgieter]

[28 februari 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[28 februari 1873 Aantekeningen in het Memoriaal]

[februari 1873 Multatuli, de Natie en Thorbecke in Vox]

[1 maart 1873 Artikel in de Sneeker Courant]

[2 maart 1873 Brief van Mimi aan Funke]

[3 maart 1873 Artikel betreffende Atjeh in Het Vaderland]

[4 maart 1873 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[4 maart 1873 Artikel betreffende Atjeh in Het Vaderland]

[5 maart 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[5 maart 1873 Aantekeningen in Memoriaal]

[5 maart 1873 Brief van Cohen Stuart aan Multatuli]

[5 maart 1873 Artikel betreffende Atjeh in Het Vaderland]

[maart 1873 Beoordeling van Vorstenschool door Van Hall]

[6 maart 1873 Brief van Funke aan Multatuli]

[Bijlage Brief van Aaltje Duursma aan Funke]

[6 maart 1873 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[6 maart 1873 Artikel in Asmodée]

[7 maart 1873 Brief van Funke aan Multatuli en Mimi]

[8 maart 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[10 maart 1873 Brief van Multatuli aan Waltman]

[11 maart 1873 Brief van Multatuli aan Van Hall]

[13 maart 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[15 maart 1873 Brief van Funke aan Multatuli]

[Bijlage Brief van Aaltje Duursma aan Funke]

[maart 1873 Brief van Funke aan Multatuli]

[maart 1873 Multatuli, de Natie en Thorbecke in Vox]

[17 maart 1873 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[18 maart 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[18 maart 1873 Brief van Multatuli aan Waltman]

[20 maart 1873 Brief van A.C. Wertheim aan Multatuli]

[21 maart 1873 Ideën V, eerste aflevering, verschijnt]

[22 maart 1873 Brief van Multatuli aan Waltman]

[23 maart 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[23 maart 1873 Aantekeningen in het Memoriaal]

[23 maart 1873 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[23 maart 1873 Brief van Funke aan Multatuli]

[Bijlage Brief van Aaltje Duursma aan Funke]

[24 maart 1873 Ingezonden Stuk van Mina Krüseman]

[24 maart 1873 Advertentie Ingezonden Stuk van Mina Krüseman]

[24 maart 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[25 maart 1873 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[25 maart 1873 Brief van Funke aan Multatuli]

[maart 1873 Huishoudelijke aantekeningen]

[26 maart 1873 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[27 maart 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[27 maart 1873 Aantekeningen in het Memoriaal]

[27 maart 1873 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[27 maart 1873 Brief van Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[28 maart 1873 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[29 maart 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[maart 1873 Multatuli schrijft aan Mina Krüseman]

[maart 1873 Rekening-courant]

[1 april 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[5 april 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[5 april 1873 Aantekeningen in het Memoriaal]

[5 april 1873 Brief van Mina Krüseman aan Multatuli]

[9 april 1873 Veroverings-politiek in Sneeker Courant]

[11 april 1873 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[april 1873 Beoordeling van Ideën IV in Leeskabinet]

[15 april 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[15 april 1873 Aantekeningen in het Memoriaal]

[16 april 1873 Aantekeningen in Mimi in Dagboek]

[17 april 1873 Brief van Funke aan Multatuli]

[19 april 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[19 april 1873 Aantekeningen in het Memoriaal]

[20 april 1873 Aantekeningen van Mimi in Dagboek]

[23 april 1873 Artikel in de Sneeker Courant]

[24 april 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[25 april 1873 Ideën V, tweede aflevering, verschijnt]

[27 april 1873 Brief van Funke aan Multatuli]

[1 mei 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[4 mei 1873 Brief van Funke aan Multatuli]

[5 mei 1873 Brief van Multatuli aan Waltman]

[5 mei 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[5 mei 1873 Aantekeningen in het Memoriaal]

[7 mei 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[7 mei 1873 Brief van Funke aan Multatuli]

[7 mei 1873 Hart en koffie in Sneeker Courant]

[9 mei 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[9 mei 1873 Brief van Mina Krüseman aan Mevrouw K.]

[12 mei 1873 Brief van Multatuli aan Roorda van Eysinga]

[12 mei 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[12 mei 1873 Aantekeningen in het Memoriaal]

[12 mei 1873 Brief van Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[13 mei 1873 Brief van Funke aan Multatuli]

[Bijlage Brief van D. Los aan Funke]

[14 mei 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[14 mei 1873 Aantekeningen in het Memoriaal]

[14 mei 1873 Artikel in het Studenten Weekblad]

[15 mei 1873 Brief van Funke aan Multatuli]

[17 mei 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[18 mei 1873 Brief van Funke aan Multatuli]

[19 mei 1873 Aantekeningen in het Memoriaal]

[20 mei 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[20 mei 1873 Brief van Multatuli aan Roorda van Eysinga]

[21 mei 1873 Twee artikelen in Studenten Weekblad]

[26 mei 1873 Brief van Multatuli aan Gerdessen]

[28 mei 1873 Aantekeningen in het Memoriaal]

[29 mei 1873 Brief van Multatuli aan Rademacher]

[30 mei 1873 Ideën V, derde aflevering, verschijnt]

[31 mei 1873 Brief van Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[31 mei 1873 Vlugmaren in de Ned. Spectator]

[mei 1873 Rekening-courant]

[4 juni 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[5 juni 1873 Brief van Funke aan Multatuli]

[6 juni 1873 Brief van Funke aan Multatuli]

[7 juni 1873 Brief van Multatuli aan Funke]

[11 juni 1873 Brief van Funke aan Multatuli]

Notities over taal

Biografische aantekeningen

In memoriam Henri A. Ett Rotterdam, 4 augustus 1908 - Delft 6 oktober 1982


[3 januari 1872
Brief van Multatuli aan Huisman]

3 januari 1872

Brief van Multatuli aan H.H. Huisman. Dubbel en enkel velletje postpapier, tot het midden van blz. 6 beschreven. (U.B. Leiden; fotokopie M.M.)

Het postscriptum is kennelijk na het vouwen van de brief toegevoegd en staat met een kwartslag gedraaid op het papier.

't door U geplaatste stuk: zie V.W. XIV, blz. 452.

't Nieuws van den dag: het in 1869 door Funke opgerichte dagblad met als hoofdredacteur Simon Gorter en na diens dood H. de Veer.

Drutni min: dichterlijk gebed uit de middeleeuwen, door een monnik van Sankt Gallen gemaakt en door Multatuli in Idee 895 kritisch aangehaald; zie V.W. IV, blz. 632.

Wiesbaden 3 Januari 72

Waarde Huisman, Ja, 't is wel lang dat ik U niet schreef. Gy zendt my zo trouw de Toekomst, en ik antwoordde niet! Ook Uwe vorige brieven liet ik onbeantwoord. De oorzaak is: verdriet! Telkens dacht ik: ‘morgen, morgen, later, als ik wat beter gestemd ben.’ Ik ben misselyk van tegenspoed. Die Multat. Commissie heeft my een onherstelbaren slag toegebragt. Vroeger was ik nooit langer dan een oogenblik moedeloos. En dit wist ik. Ik kon daarop rekenen. Sedert 1½ jaar is dat in zoover veranderd dat ik byna voortdurend my gedrukt voel. Die menschen hebben een helsche rol gespeeld; erger nog dan zy zelf weten. En ik kan hen niet openlyk aantasten omdat ik dan intieme zaken moet aanroeren die ik niet noemen wil. Dit is eene waarheid dat ik van die Inschryving geen cent gezien heb, zoodat de grief die zaak te hebben laten doorgaan, my veel weggesmeten inspanning gekost heeft. 't Is alsof er een Satan onder gestookt heeft. En 't door U geplaatste stuk heeft hun een voorwendsel gegeven. Op dát oogenblik wisten zy nog niet hoe zy 't zouden aanleggen om my tegentewerken. Waar het geld gebleven is, mag god weten. Ik kan er niet naar vragen.

Gy dringt er op aan, dat ik U schryven zal! Wat? Ik heb verdriet, veel verdriet. Dit is alles wat ik zeggen kan. En 't zeggen zelf is my een plaag. Er gaan soms maanden voorby dat ik niet aan myn kinderen schryf! Zy weten dat ik wel schryf als ik maar eenigzins in redelyke stemming ben of iets goeds heb meetedeelen. Dát is 't eenig genoegen wat me nooit begeven zou. Ik ken geen ander.

In den toestand waarin de wereld zich bevindt, baten woorden niets! Er zyn stoffelyke zaken noodig, in één woord: geld. Nu weet ik wel dat met en door geld niet alles te verkrygen is (gezondheid byv.) maar ziekte met geldgebrek - Och, ge weet immers alles zoo goed als iemand.

Ook myn toestand is door die vervloekte Mult. comm. in zoover veranderd dat ik niet meer, als vroeger, met geld te helpen ben. De wond die my geslagen is, kan niet met millioenen genezen worden. Ik ga dan ook hard achter uit. Niet hard genoeg naar myn zin, want ik verlang naar 't eind.-

En nu verlangt gy dat ik in zoo'n toestand schryve over Toekomst, Hilman, Schouwburg - Och!

Als 't my goed gaat, of redelyk, schep ik vreugd in beroerdheid. Het kunnen helpen is my een genot. Wat moet ik nu zeggen?

Het tegenloopen van de Toekomst spyt my om uwentwil, en om Gunst. (Die historie met den Schouwburg treft nu ook weer ellendig!) Wat overigens de democratie aangaat, men weet in Holland niet wat het is. En in zekeren zin is dit ook elders het geval. Maar één groot onderscheid bestaat hierin dat (byv. in Frankryk) de geringe man een krant koopt. Een koetsier op den bok, een kruier, een vrouwtje op de markt, alles koopt een krant of krantje. Ze worden dan ook te Parys op straat verkocht, als by ons lucifers of loterybriefjes. Zóó vindt het zotste vod nog altyd eenig debiet.

Hoe is dit te veranderen? Ik weet het niet. Ik weet ook niet hoe men schryven moet om invloed uitteoefenen of opgang te maken. Ook niet hoe men 't aanlegt om begrepen te worden. In één woord ik heb geen verstand van Publiek. Myn oordeel over de Toekomst doet niets ter zake. Al ware het dat ik aanmerkingen te maken had, dan blyft het de vraag of't debiet niet nog verminderen zou als myn raad gevraagd of gevolgd werd. Ook moet men onderscheid maken naar mate van 't doel. Art. 1 is dat men gekocht wordt! Want al schreef je als 'n engel uit den hemel, als 't debiet de kosten niet dekt, is 't slot: winkelsluiten, en dan is álles uit!

Al die praatjes zyn heel treurig, dit weet ik, helaas! Maar juist daarom schryf ik zoo ongaarne. 't Is bedroevend aantezien hoe Gy en Gunst nu met dat ding tobben, en alweêr niet slaagt! Of't Nieuws van den dag bloeit? Zie eens, dáárin wordt god niet aangevallen, 't is lauw, flauw en kleurloos... toch kan ik niet gelooven dat men er goede zaken mee maakt. Al schryf je slecht, gewoon of godsdienstig, dan slaag je in Holland toch niet. 't Zit 'm niet in god. 't zit hem dáárin dat er geen publieke geest is. De meeste opgang wordt nog gemaakt door schandaal. Men houdt van 't gemeene. En ook dát genre is overvoerd.

Ik zie dat men Radermacher aanvalt. Het zal my benieuwen hoe en wat hy antwoordt! Moeielyk is 't niet. Als men (Justus) zoo vry is onder God te verstaan: ‘het goede’ ja, dan is de zaak gezond. Maar daarin ligt nu juist de kwestie. Ik zeg - en R. ook) dat die god en z'n dienery: het kwade is. Ook Rottekruid is zeer gezond, als we nu maar eenmaal weten dat rottekruid eigenlyk zeggen wil: biefstuk. Die Justus redeneert als 'n ouwe slof. ‘Het goede’ is dus volgens hem eene zaak welker waarheid hy niet in bescherming neemt, en die dus, wel beschouwd, een leugen wezen kan... dát doet er volgens hem niet toe. Schryf eens voor zulk volk! Rademacher heeft volkomen gelyk. God is leugen! Zyn dienst is leugendienst. Hierdoor bederft men alzoo het besef van 't ware, d.i. zoowel wezenlyke zedelykheid als gezond verstand. Zie ‘Drutni min’ in m'n Ideën, een wiegelied, een slaapdrank, een gif! Zoo'n geslenter van een Justus is onverdragelyk. En - let er op - velen zullen zoo'n uitwykend praatje mooi vinden. - Och, ik heb zoo 't land, U zoo'n vervelenden brief te zenden! Maar ik heb niet anders in myn gemoed. Alle geschryf - ook voor de pers - is my een walg. Ik ben overtuigd dat men niet lezen kan. Waartoe dan schryven? 't Is den moriaan geschuurd.

Wat me altyd zoo verwondert, is dat men my zoo ongemoeid laat. Waarom valt die Justus Rademacher aan, en my niet. (Ik bedoel hiermeê volstrekt niet dat ik juist iederen aanval zou beantwoorden, o neen!) Zoo is, naar ik in een krant lees, ook zeker stuk in de Gids waarin 't atheïsme schynt gepredikt te worden, 't onderwerp geweest van eene wederlegging in de Maatsch. van Letterkunde, door Ds van Gorkum. My laten ze alles zeggen. Dit is taktiek van myn vyanden. Ik moet doodgezwegen worden, en m'n vrienden helpen dapper meê aan dit moordsysteem door my evenmin te noemen. Ook Radermacher haalt Jan en alleman aan (soms zeer onbeduidende mannetjes) van my zwygt hy. Niemand heeft god en de goddienery zoo ruiterlyk aangetast als ik. En al zoo lang geleden, toen niemand nog durfde reppen van die zaken! Denk echter niet dat ik hierover klaag. 't Is maar een opmerking. Eene opmerking die in verband staat met den geheelen geest in Holland. Die geest is dan ook een der hoofdoorzaken waarom de democratie ten onzent niet bestaan kan. Wy halen alles van over de grenzen. De nietigste fransche of duitsche papierkladder (die men vaak in z'n eigen land niet aanziet) wordt vertaald en als 'n hooger wezen voorgesteld. Men maakt z'n woorden tot tekst. En hoe dan nog meestal! Ze kunnen in Holland niet eens behoorlyk vertalen. De meeste aanhalingen uit buitenlandsch geschryf zyn schooljongensachtig verminkt. Nogeens: schryf eens voor zoo'n Volk, en voor zulk volk! Holland is naar de maan, en heeft behoefte aan zweepslagen. Nu, dat zal dan ook wel komen. - Ik kan U niet zeggen wat het my kost U zoo'n dorren brief te zenden! Ik bid u: dring nooit op schryven aan! 't Is me een waar verdriet!

Wees intusschen hartelyk gegroet (ja, wat geeft dit!) van

tav

Douwes Dekker

In de onzekerheid of uw adres nog in de bakkerstraat is adresseer ik maar aan 't bureau van de ‘Toekomst’.