Volledige Werken. Deel 6. Ideeën, vierde bundel. Ideeën, vyfde bundel
1018.
Tacitus dan verhaalt, onder vermelding van veel byomstandigheden die ik nu oversla, het volgende.
Octavia was de dochter van keizer Claudius en Messalina. Ze werd zeer jong uitgehuwelykt aan Lucius Silanus, een senator. Agrippina, de moeder van Nero, was met dit huwelyk niet tevreden. Ze wenste Octavia met Nero te verbinden, misschien wel om door den invloed dien ze meende op de jonge vrouw te zullen uitoefenen, haar zoon op den duur te kunnen beheersen. Het huwelyk met Silanus moest dus verbroken worden. Een voorwendsel was spoedig gevonden. Men beschuldigde den senator van ongeoorloofde verhouding met z'n zuster, en durfde zich - in die omgeving! - aanstellen alsof men zo iets afschuwelyk vond. Hy werd van z'n rang ontzet, en van z'n vrouw gescheiden, zodat er over Octavia opnieuw kon beschikt worden naar bevind van vermeend belang. Nero, zelf pas zestien jaren oud, kreeg haar tot vrouw.
De arme Octavia trof het allerongelukkigst. Byna terstond na 't huwelyk - en zelfs in zekeren zin, reeds vóór 't huwelyk - was Nero zo afkerig van z'n jonge vrouw, dat-i haar verstootte, en wel op grond van twee voorwendsels waarvan 't een het ander scheen te vernietigen.
Voor de radikale Poppaea echter, Nero's nieuwe gemalin, was deze echtscheiding niet genoeg. Octavia moest sterven. Dat men aan zo'n braaf hof niet verlegen was om 'n voorwendsel, spreekt vanzelf. Ik vind het vreemd dat men nog de moeite nam, daarnaar te zoeken. Een ware weelde! Er werd besloten dat Octavia zou schuldig zyn aan intiemen omgang met haar slaven, en wel bepaald met zekeren fluitspeler die Eucaerus heette. Nero zelf was met deze beschuldiging maar half ingenomen. Hy had nog niet gebroken met allen eerbied voor... den schyn van recht - wat kan men van 'n zestienjarig jongetje meer verlangen? - en vreesde dat het volk de ongelukkige jonge vrouw boven zo'n aanklacht zou verheven achten.
Deze zucht om den schyn van recht te bewaren, blykt dan ook uit de gehele... proceduur. Want 'n proceduur werd er van gemaakt, waarachtig! Reeds hieruit ziet men hoe onbedreven Nero nog was. Weinig jaren later immers maakte hy zoveel omslag niet met z'n moeder! Ik laat in 't midden wat beter is...