Volledige Werken. Deel 21. Brieven en dokumenten uit de jaren 1881-1882
[3 januari 1881 Brief van C. Vosmaer aan Multatuli en Mimi]
[6 januari 1881 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]
[7 januari 1881 Advertentie voordracht Rotterdam (I)]
[8 januari 1881 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]
[8 januari 1881 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas]
[8 januari 1881 Brief van Multatuli aan Mimi]
[9 januari 1881 Advertentie voordracht Amsterdam]
[9 januari 1881 Advertentie voordracht Tiel]
[9 januari 1881 Brief van Multatuli aan T. van der Tuuk]
[9 januari 1881 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas en G.C. de Haas-Hanau]
[10 januari 1881 Voordracht te Rotterdam]
[10 januari 1881 Aantekeningen voordracht]
[11 januari 1881 Verslag voordracht Rotterdam in Nieuwe Rotterdamsche Crt]
[11 januari 1881 Brief van Multatuli aan Mimi]
[11 januari 1881 Brief van G.C. de Haas-Hanau aan Mimi]
[11 januari 1881 Brief van Multatuli aan Mimi]
[11 januari 1881 Brief van Multatuli aan J.G. Robbers]
[12 januari 1881 Advertentie voordracht Delft]
[12 januari 1881 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]
[12 januari 1881 Brief van Multatuli aan J. Waltman Jr.]
[12 januari 1881 Voordracht te Amsterdam]
[12 januari 1881 Aantekeningen voordracht]
[12 januari 1881 Brief van Multatuli aan Mimi]
[12 januari 1881 Verslag voordracht Rotterdam in Rotterdamsch Nieuwsblad]
[13 januari 1881 Voordracht te Leiden]
[13 januari 1881 Aantekeningen voordracht]
[14 januari 1881 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]
[14 januari 1881 Verslag voordracht Amsterdam in Algemeen Handelsblad]
[14 januari 1881 Verslag voordracht Amsterdam in Het Nieuws van den Dag]
[14 januari 1881 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]
[14 januari 1881 Brief van Multatuli aan Mimi]
[14 januari 1881 Voordracht te Delft]
[15 januari 1881 Verslag voordracht Leiden in Leidsch Dagblad]
[15 januari 1881 Advertentie voordracht Dordrecht]
[15 januari 1881 Brief van Multatuli aan Mimi]
[15 januari 1881 Verslag voordracht Leiden in Leidsche Crt.]
[15 januari 1881 Brief van Multatuli aan J. Waltman Jr.]
[15 januari 1881 Brief van Mimi aan D.R. Mansholt]
[15 januari 1881 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]
[16 januari 1881 Advertentie voordracht Breda]
[16 januari 1881 Brief van Multatuli aan Mimi]
[17 januari 1881 Advertentie voordracht Schiedam]
[17 januari 1881 Brief van Multatuli aan Mimi]
[18 januari 1881 Brief van Multatuli aan Mimi]
[18 januari 1881 Brief van Multatuli aan D.R. Mansholt]
[18 januari 1881 Herinnering W.L. Penning aan voordracht Schiedam]
[18 januari 1881 Advertentie voordracht Zaltbommel]
[18 januari 1881 Voordracht te Schiedam]
[18 januari 1881 Aantekeningen voordracht]
[19 januari 1881 Verslag voordracht Leiden in Minerva]
[19 januari 1881 Advertentie voordracht Haarlem]
[19 januari 1881 Brief van Multatuli aan Mimi]
[20 januari 1881 Brief van Multatuli aan Mimi]
[20 januari 1881 Verslag voordracht Schiedam in Schiedamsche Crt.]
[20 januari 1881 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]
[21 januari 1881 Advertentie voordracht 's-Gravenhage]
[21 januari 1881 Brief van Multatuli aan Mimi]
[21 januari 1881 Voordracht te Haarlem]
[21 januari 1881 Herinneringen P.J. van Eldik Thieme aan voordracht Haarlem]
[22 januari 1881 Advertentie voordracht 's-Hertogenbosch]
[22 januari 1881 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]
[22 januari 1881 Voordracht te 's-Gravenhage]
[22 januari 1881 Aantekeningen voordracht]
[23 januari 1881 Verslag voordracht Rotterdam in Brielsche Crt.]
[23 januari 1881 Brief van Multatuli aan Mimi]
[23 januari 1881 Verslag voordracht Amsterdam in De Amsterdammer]
[24 januari 1881 Brief van Multatuli aan Mimi en Wouter]
[24 januari 1881 Brief van Mimi aan Multatuli]
[24 januari 1881 Verslag voordracht Haarlem in Opregte Haarlemsche Crt.]
[25 januari 1881 Voordracht Dordrecht afgelast]
[25 januari 1881 Advertentie voordracht Middelburg]
[25 januari 1881 Verslag voordracht 's-Gravenhage in Het Vaderland]
[25 januari 1881 Briefkaart Multatuli aan Mimi]
[25 januari 1881 Voordracht te Breda]
[26 januari 1881 Telegram Multatuli aan Mimi]
[26 januari 1881 Voordracht te 's-Hertogenbosch]
[27 januari 1881 Voordracht te Middelburg]
[29 januari 1881 Verslag voordracht Middelburg in Middelburgsche Crt.]
[29 januari 1881 Verslag voordracht 's-Gravenhage in De Nederlandsche Spectator]
[30 januari 1881 Advertentie voordracht Gouda]
[31 januari 1881 Brief van Multatuli aan J.G. Robbers]
[2 februari 1881 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]
[3 februari 1881 Advertentie voordracht Zutphen]
[3 februari 1881 Brief van Multatuli aan T. Tal]
[4 februari 1881 Brief van T. Tal aan Multatuli]
[4 februari 1881 Voordracht te Zaltbommel]
[5 februari 1881 Voordracht te Helmond]
[7 februari 1881 Advertentie voordracht Utrecht]
[7 februari 1881 Voordracht te Gouda]
[8 februari 1881 Advertentie en bericht voordracht Amersfoort]
[8 februari 1881 Brief van Multatuli aan J.L. Beijers]
[8 februari 1881 Voordracht te Utrecht]
[9 februari 1881 Verslag voordracht Utrecht in Utrechtsch Dagblad]
[9 februari 1881 Advertentie voordracht Hengelo]
[9 februari 1881 Advertentie voordracht Enschedé]
[9 februari 1881 Verslag voordracht Gouda]
[9 februari 1881 Voordracht te Amersfoort]
[10 februari 1881 Voordracht te Zutphen]
[10 februari 1881 Aantekeningen voordracht]
[10 februari 1881 Herinneringen J. de Meester aan voordracht Zutphen]
[11 februari 1881 Voordracht te Hengelo]
[12 februari 1881 Verslag voordracht Zutphen in Zutphensche Crt.]
[12 februari 1881 Verslag voordracht Amersfoort in Nieuwe Amersfoortsche Crt.]
[12 februari 1881 Voordracht te Enschedé]
[14 februari 1881 Briefkaart van Multatuli aan T. Tal]
[14 februari 1881 Verslag voordracht Zutphen in Zutphensche Crt. (vervolg)]
[15 februari 1881 Advertentie Th. Postma in Leeuwarder Crt.]
[15 februari 1881 Advertentie voordracht Dordrecht]
[16 februari 1881 Advertentie voordracht Arnhem]
[16 februari 1881 Verslag voordracht Hengelo en voordracht Enschedé in Tubantia]
[16 februari 1881 Voordracht te Dordrecht]
[17 februari 1881 Brief van Multatuli aan E. Douwes Dekker]
[17 februari 1881 Brief van Multatuli aan V. Bruinsma]
[18 februari 1881 Brief van Multatuli aan Mimi]
[februari 1881 Brief van Multatuli aan J. van der Hoeven]
[19 februari 1881 Advertentie voordracht Dokkum]
[19 februari 1881 Advertentie voordracht Sneek]
[19 februari 1881 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]
[20 februari 1881 Brief van Multatuli aan een onbekende]
[21 februari 1881 Brief van Mimi aan C. Vosmaer]
[21 februari 1881 Brief van Multatuli aan J. van der Hoeven]
[21 februari 1881 Advertentie voordracht Harlingen]
[21 februari 1881 Bericht inzake voordracht Harlingen]
[21 februari 1881 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]
[23 februari 1881 Verslag voordracht Arnhem in Arnhemsche Crt.]
[23 februari 1881 Voordracht te Harlingen]
[24 februari 1881 Advertentie voordracht Leeuwarden]
[24 februari 1881 Advertentie voordracht Groningen]
[24 februari 1881 Voordracht te Leeuwarden]
[25 februari 1881 Verslag voordracht Harlingen in de Harlinger Crt.]
[25 februari 1881 Voordracht te Dokkum]
[26 februari 1881 Verslag voordracht Dokkum in Oostergo]
[26 februari 1881 Voordracht te Sneek]
[februari 1881 Brief van Mimi aan Multatuli]
[28 februari 1881 Verslag voordracht Leeuwarden in de Leeuwarder Crt.]
[28 februari 1881 Brief van Multatuli aan D.R. Mansholt]
[28 februari 1881 Advertentie voordracht Scheemda]
[28 februari 1881 Voordracht te Groningen]
[28 februari 1881 Aantekeningen voordracht]
[1 maart 1881 Advertentie voordracht Assen]
[2 maart 1881 Verslag voordracht Groningen in Prov. Groninger Crt.]
[2 maart 1881 Verslag voordracht Sneek in de Sneeker Crt.]
[2 maart 1881 Voordracht te Sappemeer]
[2 maart 1881 Aantekeningen voordracht]
[3 maart 1881 Advertentie voordracht Schagen]
[3 maart 1881 Briefkaart van Multatuli aan J.H. de Haas]
[3 maart 1881 Voordracht te Veendam]
[4 maart 1881 Advertentie voordracht Deventer]
[4 maart 1881 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]
[4 maart 1881 Voordracht te Stadskanaal]
[5 maart 1881 Voordracht te Scheemda]
[6 maart 1881 Advertentie voordracht Nijmegen]
[7 maart 1881 Verslag voordracht Veendam in de Prov. Groninger Crt.]
[7 maart 1881 Advertentie voordracht Winschoten]
[7 maart 1881 Voordracht te Winschoten]
[8 maart 1881 Brief van Multatuli aan T. van der Tuuk]
[8 maart 1881 Verslag voordracht Sappemeer in de Prov. Groninger Crt.]
[8 maart 1881 Voordracht te Assen]
[9 maart 1881 Advertentie voordracht Zwolle]
[9 maart 1881 Bericht in Prov. Groninger Crt.]
[9 maart 1881 Verslag voordracht Winschoten in Prov. Groninger Crt.]
[9 maart 1881 Brief van Multatuli aan Mimi]
[9 maart 1881 Voordracht te Zwolle]
[10 maart 1881 Brief van D.R. Mansholt aan H. de Raaf]
[10 maart 1881 Verslag voordracht Scheemda in Prov. Groninger Crt.]
[10 maart 1881 Voordracht te Deventer]
[11 maart 1881 Verslag voordracht Deventer in de Deventer Crt.]
[11 maart 1881 Verslag voordracht Zwolle in de Prov. Overijsselsche en Zwolsche Crt.]
[12 maart 1881 Advertentie voordracht Zaandijk]
[12 maart 1881 Verslag voordracht Winschoten in de Winschoter Crt.]
[maart 1881 Aantekeningen Vosmaer inzake Tandem]
[maart 1881 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]
[14 maart 1881 Voordracht te Nijmegen]
[14 maart 1881 Aantekening kassaboek De Harmonie]
[maart 1881 Advertentie voordracht Den Helder]
[15 maart 1881 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]
[maart 1881 Brief van Wouter aan Multatuli]
[16 maart 1881 Verslag voordracht Groningen in Minerva]
[maart 1881 Brief van Multatuli aan Mimi]
[16 maart 1881 Verslag van een voordracht over Multatuli in Minerva]
[17 maart 1881 Voordracht te Den Helder]
[18 maart 1881 Brief van Multatuli aan Mimi]
[18 maart 1881 Advertentie voordracht Tiel]
[18 maart 1881 Voordracht te Schagen]
[19 maart 1881 Verslag voordracht Assen in de Prov. Drentsche en Asser Crt.]
[19 maart 1881 Advertentie voordracht Rotterdam (II)]
[19 maart 1881 Voordracht te Zaandijk]
[20 maart 1881 Verslag voordracht Schagen in de Schager Crt.]
[20 maart 1881 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]
[21 maart 1881 Voordracht op Texel]
[23 maart 1881 Verslag voordracht Zaandijk in de Zaanlandsche Crt.]
[23 maart 1881 Brief van Multatuli aan J. van der Hoeven]
[23 maart 1881 Voordracht te Rotterdam]
[23 maart 1881 Aantekeningen voordracht]
[24 maart 1881 Brief van Multatuli aan Mimi]
[24 maart 1881 Telegram van Multatuli aan A. Merens]
[24 maart 1881 Verslag voordracht Rotterdam in de Nieuwe Rotterdamsche Crt.]
[26 maart 1881 Brief van G.L. Funke aan Mimi]
[26 maart 1881 Ingezonden brieven in de Zaanlandsche Crt.]
[27 maart 1881 Advertentie voordracht Gorkum]
[28 maart 1881 Voordracht te Gorkum]
[30 maart 1881 Brief van Multatuli aan Mimi]
[30 maart 1881 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas en G.C. de Haas-Hanau]
[30 maart 1881 Ingezonden Stuk in de Zaanlandsche Crt.]
[30 maart 1881 Voordracht te Sliedrecht]
[31 maart 1881 Verslag voordracht Gorkum in de Nieuwe Gorinchemsche Crt.]
[31 maart 1881 Voordracht te Tiel]
[2 april 1881 Verslag voordracht Tiel in de Nieuwe Tielsche Crt.]
[2 april 1881 Brief van Multatuli aan Mimi]
[3 april 1881 Verslag voordracht Rotterdam in de Brielsche Crt.]
[4 april 1881 Brief van Multatuli aan Mimi]
[6 april 1881 Brief van Multatuli aan Mimi]
[6 april 1881 Ingezonden Stuk in de Zaanlandsche Crt.]
[7 april 1881 Advertentie voordracht Utrecht]
[8 april 1881 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas en G.C. de Haas-Hanau]
[8 april 1881 Advertentie afgelasting voordracht Utrecht]
[9 april 1881 Ingezonden Stuk in de Zaanlandsche Crt.]
[9 april 1881 Brief van Multatuli aan J. Ensing]
[11 april 1881 Brief van Multatuli aan Mimi]
[12 april 1881 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas en G.C. de Haas-Hanau]
[14 april 1881 Kaartje van G.C. de Haas-Hanau en haar dochter]
[18 april 1881 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas en G.C. de Haas-Hanau]
[april 1881 Brief van H.C. de Wolff aan G.C. de Haas-Hanau]
[22 april 1881 Brief van G.C. de Haas-Hanau aan Mimi]
[30 april 1881 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]
[1 mei 1881 Brief van Multatuli aan D.R. Mansholt]
[3 mei 1881 Brief van Multatuli aan S.E.W. Roorda van Eysinga]
[5 mei 1881 Brief van S.E.W. Roorda van Eysinga aan Multatuli]
[6 mei 1881 Brief van Multatuli aan R.J.A. Kallenberg v.d. Bosch]
[8 mei 1881 Brief van Multatuli aan R.J.A. Kallenberg v.d. Bosch]
[10 mei 1881 Brief van T.H. de Beer aan Multatuli]
[14 mei 1881 Brief van Multatuli aan V. en H. Bruinsma]
[15 mei 1881 Brief van W.L. Penning aan C. Vosmaer]
[21 mei 1881 Intrek in het huis Auf der Kreuzkirch]
[mei 1881 Herinneringen van Saalwachter, Hilgert en Sinning]
[23 mei 1881 Brief van Multatuli aan J. van der Hoeven]
[24 mei 1881 Brief van Multatuli en Mimi aan C. Merens-Hamminck Schepel]
[4 juni 1881 Briefkaart van T.H. de Beer aan Multatuli]
[4 juni 1881 Briefkaart van T.H. de Beer aan Multatuli]
[7 juni 1881 Brief van Multatuli aan D.R. Mansholt]
[8 juni 1881 Brief van Multatuli aan T.H. de Beer
[9 juni 1881 Brief van T.H. de Beer aan Multatuli]
[13 juni 1881 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]
[14 juni 1881 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]
[15 juni 1881 Brief van Multatuli aan T.H. de Beer]
[16 juni 1881 Briefkaart van Multatuli aan T.H. de Beer]
[17 juni 1881 Brief van Multatuli aan N. Braunius Oeberius]
[19 juni 1881 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]
[25 juni 1881 Brief van 8 juni aan T.H. de Beer in De Portefeuille]
[26 juni 1881 Brief van Multatuli aan J.G. Robbers]
[27 juni 1881 Briefkaart van G.L. Funke aan Multatuli]
[28 juni 1881 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]
[28 juni 1881 Briefkaart van T.H. de Beer aan Multatuli]
[29 juni 1881 Artikel in Het Nieuws van den Dag]
[29 juni 1881 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]
[30 juni 1881 Telegram van Multatuli aan T.H. de Beer]
[juli 1881 Brief van T.H. de Beer aan A.S. Kok]
[1 juli 1881 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]
[1 juli 1881 Brief van T.H. de Beer aan Multatuli]
[2 juli 1881 Twee artikeltjes in Uilenspiegel]
[2 juli 1881 Bericht in Het Nieuws van den Dag]
[2 juli 1881 Brief van Multatuli aan T.H. de Beer]
[2 juli 1881 Bericht van T.H. de Beer in De Portefeuille]
[3 juli 1881 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]
[3 juli 1881 Briefkaart van Multatuli aan T.H. de Beer]
[3 juli 1881 Brief van T.H. de Beer aan Multatuli]
[4 juli 1881 Briefkaart van Multatuli aan T.H. de Beer]
[4 juli 1881 Brief van Multatuli aan W.A. Paap]
[5 juli 1881 Briefkaart van Multatuli aan T.H. de Beer]
[6 juli 1881 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]
[9 juli 1881 Brief van Multatuli aan T.H. de Beer in De Portefeuille]
[10 juli 1881 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]
[11 juli 1881 Briefkaart van T.H. de Beer aan Multatuli]
[19 juli 1881 Brief van Multatuli aan W.A. Paap]
[20 juli 1881 Brief van Multatuli aan W.A. Paap]
[23 juli 1881 Artikel van G.J.P. de la Valette in De Portefeuille]
[Herinneringen G.J.P. de la Valette]
[25 juli 1881 Brief van Multatuli aan J.G. Robbers]
[26 juli 1881 Opdracht in exemplaar Vorstenschool]
[1 augustus 1881 Brief van S.E.W. Roorda van Eysinga aan Multatuli]
[2 augustus 1881 Brief van Multatuli aan J.G. Robbers]
[5 augustus 1881 Brief van G.C. de Haas-Hanau aan Mimi]
[5 augustus 1881 Briefkaart van Multatuli aan T.H. de Beer]
[6 augustus 1881 Brief van Multatuli aan J.B.H. Bremer]
[14 augustus 1881 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas en G.C. de Haas-Hanau]
[17 augustus 1881 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]
[17 augustus 1881 Multatuli's kleinzoon Guido Bassani geboren]
[21 augustus 1881 Brief van Multatuli aan E. Douwes Dekker]
[24 augustus 1881 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]
[26 augustus 1881 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]
[27 augustus 1881 Briefkaart van G.L. Funke aan Multatuli]
[28 augustus 1881 Brief van Mimi aan W.A. Paap]
[31 augustus 1881 Briefkaart van Multatuli aan T.H. de Beer]
[31 augustus 1881 Brief van Multatuli aan E. Douwes Dekker]
[31 augustus 1881 Brief van Multatuli aan D.R. Mansholt]
[31 augustus 1881 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]
[1 september 1881 Betaling Tandem door M.J. de Witt Hamer]
[6 september 1881 Brief van Multatuli aan V. en H. Bruinsma]
[13 september 1881 Brief van Multatuli aan E. Douwes Dekker]
[13 september 1881 Brief van Multatuli aan M.J. de Witt Hamer]
[26 september 1881 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]
[1 oktober 1881 Brief van Multatuli aan een onbekende]
[2 oktober 1881 Brief van Mimi en Multatuli aan J.B.H. Bremer en C. Bremer-Snelleman]
[4 oktober 1881 Bericht J. Muusses & Co. in het Nieuwsblad voor den boekhandel]
[7 oktober 1881 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas en G.C. de Haas-Hanau]
[8 oktober 1881 Ingezonden Brief in De Nederlandsche Spectator]
[oktober 1881 Circulaire boekhandel 5e druk Max Havelaar]
[10 oktober 1881 Brief van Mimi en Multatuli aan J.B.H. Bremer en C. Bremer-Snelleman]
[10 oktober 1881 Brief van Wouter aan J.B.H. Bremer en C. Bremer-Snelleman]
[12 oktober 1881 Brief van Multatuli aan R.J.A. Kallenberg v.d. Bosch]
[13 oktober 1881 Brief van Multatuli aan A.D. Baron van Verschuer]
[14 oktober 1881 Advertentie in het Nieuwsblad voor den boekhandel]
[15 oktober 1881 Brief van Multatuli aan D.J. Korteweg]
[16 oktober 1881 Brief van Multatuli en Mimi aan E. Douwes Dekker en T.C. Douwes Dekker Heijning]
[18 oktober 1881 Brief van D.J. Korteweg aan Multatuli]
[18 oktober 1881 Brief van Multatuli aan D.R. Mansholt]
[20 oktober 1881 Briefkaart van Multatuli aan D.J. Korteweg]
[20 oktober 1881 Brief van Multatuli aan J. Waltman Jr.]
[20 oktober 1881 Brief van Multatuli aan W.A. Paap]
[21 oktober 1881 Brief van Multatuli aan V. Bruinsma]
[21 oktober 1881 Brief van Multatuli aan D.R. Mansholt]
[21 oktober 1881 Brief van Wouter aan E. Douwes Dekker en T.C. Douwes Dekker-Heijning]
[23 oktober 1881 Briefkaart van Multatuli aan E. Douwes Dekker]
[23 oktober 1881 Briefkaart van Multatuli aan J.H. de Haas]
[25 oktober 1881 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]
[25 oktober 1881 Briefkaart van Multatuli aan W.A. Paap]
[26 oktober 1881 Brief van D.R. Mansholt aan H. de Raaf]
[27 oktober 1881 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]
[27 oktober 1881 Brief van Multatuli aan J. Waltman Jr.]
[29 oktober 1881 Brief van Multatuli aan E. Douwes Dekker en T.C. Douwes Dekker-Heijning]
[31 oktober 1881 Brief van Multatuli aan D.R. Mansholt]
[1 november 1881 Vijfde druk Max Havelaar]
[2 november 1881 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman Jr.]
[4 november 1881 Telegram van Multatuli aan Maatschappij Elsevier]
[9 november 1881 Brief van Multatuli aan G.J.P. de la Valette]
[9 november 1881 Bespreking Max Havelaar in de Arnhemsche Crt.]
[11 november 1881 Brief van Multatuli aan E. Douwes Dekker en T.C. Douwes Dekker-Heijning]
[12 november 1881 Bericht over 5de druk Max Havelaar in De Nederlandsche Spectator]
[december 1881 Brief van Mimi aan C. Bremer-Snelleman]
[1 december 1881 Brief van G.C. de Haas-Hanau aan Mimi]
[6 december 1881 Advertentie in de Arnhemsche Crt.]
[6 december 1881 Brief van Multatuli aan E. Douwes Dekker]
[13 december 1881 Brief van Multatuli aan D.R. Mansholt]
[25 december 1881 Redaktioneel schrijven in het Algemeen Handelsblad]
[25 december 1881 M.T.H. Perelaer in het Algemeen Handelsblad]
[28 december 1881 Brief van Multatuli aan H.L.F. Pisuisse]
[28 december 1881 Brief van Multatuli aan R.J.A. Kallenberg v.d. Bosch]
[28 december 1881 Brief van Multatuli aan V. Bruinsma]
[29 december 1881 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]
[december 1881 Brief van Multatuli aan J. Versluys]
[29 december 1881 Brief van Multatuli aan R.J.A. Kallenberg v.d. Bosch]
[1881 Aantekeningen in het Memoriaal]
[Ongedateerde aantekeningen inzake de voordrachten 1878-1881]
Overzicht van de in 1881 door Multatuli gehouden voordrachten
Het jaar 1882 tot de verschijning van de circulaire ‘Landgenoten’
[1 januari 1882 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]
[2 januari 1882 Brief van Multatuli aan W.A. Paap]
[2 januari 1882 Brief van Multatuli aan W.A. Paap]
[8 januari 1882 Artikel over Lebak in De Amsterdammer]
[8 januari 1882 Brief van Multatuli aan J.A. Roessingh van Iterson]
[8 januari 1882 Briet van G.C. de Haas-Hanau aan J.M. Haspels]
[11 januari 1882 Briefkaart van Multatuli aan V. Bruinsma]
[16 januari 1882 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman Jr.]
[21 januari 1882 Artikel van C. Vosmaer in De Nederlandsche Spectator]
[22 januari 1882 Brief van Multatuli aan W.A. Paap]
[23 januari 1882 Brief van J.A. Roessingh van Iterson aan D.J. Korteweg]
[23 januari 1882 Brief van Multatuli aan W.A. Paap]
[29 januari 1882 Artikel van V. Bruinsma in De Amsterdammer]
[29 januari 1882 Brief van C.J.H. van den Broek aan V. Bruinsma]
[30 januari 1882 Brief van Multatuli aan W.A. Paap]
[30 januari 1882 Brief van S. Katz aan V. Bruinsma]
[30 januari 1882 Briefkaart van J. Blankman aan V. Bruinsma]
[31 januari 1882 Briefkaart van W.H. van Heijningen Jr. aan V. Bruinsma]
[januari 1882 Brochure van M.T.H. Perelaer]
[3 februari 1882 Brief van M.T.H. Perelaer aan V. Bruinsma]
[februari 1882 Ontwerp circulaire]
[4 februari 1882 Brief van D.J. Korteweg aan P.A. Tiele]
[5 februari 1882 Ingezonden Brief in De Amsterdammer]
[5 februari 1882 Artikel in de Kamper Crt.]
[februari 1882 Brief van Multatuli aan W.A. Paap]
[6 februari 1882 Brief van C.J.H. van den Broek aan V. Bruinsma]
[6 februari 1882 Brief van J. Deutz aan V. Bruinsma]
[6 februari 1882 Brief van J.A. Roessingh van Iterson aan A.S. Kok]
[7 februari 1882 Briefkaart van C. Vosmaer aan V. Bruinsma]
[Februari 1882 Brief van J. Versluys aan een onbekende]
[8 februari 1882 Brief van D.J. Korteweg aan P.A. Tiele]
[8 februari 1882 Brief van Edu aan een onbekende]
[8 februari 1882 Artikel in het Dagblad]
[9 februari 1882 Brief van M.T.H. Perelaer aan V. Bruinsma]
[9 februari 1882 Brief van M.T.H. Perelaer aan J.A. Roessingh van Iterson]
[9 februari 1882 Brief van J.A. Roessingh van Iterson aan A.S. Kok]
[9 februari 1882 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas en G.C. de Haas-Hanau]
[10 februari 1882 Brief van W.J. Vervloet aan J.A. Roessingh van Iterson]
[11 februari 1882 Brief van W.H. van Heijningen Jr. aan V. Bruinsma]
[11 februari 1882 Brief van Multatuli aan D.R. Mansholt]
[11 februari 1882 Briefkaart van F. van der Goes aan V. Bruinsma]
[11 februari 1882 Brief van J.M. Haspels aan V. Bruinsma]
[11 februari 1882 Brief van J. Manuel Engelbrecht aan De Amsterdammer]
[11 februari 1882 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]
[februari 1882 Portret van Wouter Bernhold]
[12 februari 1882 Brief van D.J. Korteweg aan P.A. Tiele]
[12 februari 1882 Artikel van V. Bruinsma in De Amsterdammer]
[12 februari 1882 Brief van P.W. van Gelderen aan V. Bruinsma]
[12 februari 1882 Brief van J.H. Geraets Jr. aan V. Bruinsma]
[12 februari 1882 Briefkaart van J.R. van Minden aan V. Bruinsma]
[12 februari 1882 Briefkaart van J. Vonk aan V. Bruinsma]
[12 februari 1882 Briefkaart van A. v. Baalen en A. Dorsman aan V. Bruinsma]
[12 februari 1882 Brief van J.A. Roessingh van Iterson aan D.J. Korteweg]
[12 februari 1882 Artikel in de Kamper Crt.]
[13 februari 1882 Brief van J. Eekhof aan V. Bruinsma]
[13 februari 1882 Briefkaart van W.N. de Brakke aan V. Bruinsma]
[13 februari 1882 Briefkaart van J. Jeronimo de Vries aan V. Bruinsma]
[13 februari 1882 Briefkaart van P.W. Gosler aan V. Bruinsma]
[13 februari 1882 Brief van B.v. Ommeren aan V. Bruinsma]
[13 februari 1882 Brief van Mimi aan C. Bremer-Snelleman]
[13 februari 1882 Briefkaart van Van den Berg aan V. Bruinsma]
[13 februari 1882 Brief van P.C. Vis aan V. Bruinsma]
[14 februari 1882 Brief van A.A. van Elk aan V. Bruinsma]
[14 februari 1882 Brief van J.H.C. Kern aan P.A. Tiele]
[14 februari 1882 Briefkaart van S.T.A.D. van de Berg aan V. Bruinsma]
[15 februari 1882 Brief van P.F. Vos aan V. Bruinsma]
[15 februari 1882 Briefkaart van N. Middelkoop aan V. Bruinsma]
[15 februari 1882 Briefkaart van M. Duparc aan V. Bruinsma]
[15 februari 1882 Briefkaart van J. Versluys aan V. Bruinsma]
[15 februari 1882 Brief van J.C. de Vos aan J. Versluys]
[februari 1882 Brief van J. Versluys aan V. Bruinsma]
[15 februari 1882 Briefkaart van G.P. Rouffaer aan V. Bruinsma]
[15 februari 1882 Koncept-brief van D.J. Korteweg aan J.A. van den Broek]
[15 februari 1882 Brief van F. van der Goes aan V. Bruinsma]
[15 februari 1882 Brief van Multatuli aan D.R. Mansholt]
[februari 1882 Brief van W.H. van Dissel aan V. Bruinsma]
[februari 1882 Brief van Utrechtse studenten aan V. Bruinsma]
[16 februari 1882 Brief van P. Hulst aan V. Bruinsma]
[16 februari 1882 Brief van J.A. van den Broek aan D.J. Korteweg]
[17 februari 1882 Brief van J.H. Anschütz aan V. Bruinsma]
[17 februari 1882 Briefkaart van J. Hobbel aan V. Bruinsma]
[18 februari 1882 Brief van Multatuli aan M.C. van der Hoeven-Meyer]
[19 februari 1882 Briefkaart van G. Heymans aan V. Bruinsma]
[19 februari 1882 Brief van D.J. Korteweg aan P.A. Tiele]
[19 februari 1882 Koncept-brief van D.J. Korteweg aan A. des Amorie van der Hoeven]
[19 februari 1882 Brief van Mimi aan C. Bremer-Snelleman]
[19 februari 1882 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman Jr.]
[19 februari 1882 Artikel in de Kamper Crt.]
[20 februari 1882 Brief van P.F. Abell aan V. Bruinsma]
[20 februari 1882 Briefkaart van H.P. Grothe aan V. Bruinsma]
[20 februari 1882 Briefkaart van M.J. de Marees van Swinderen aan V. Bruinsma]
[20 februari 1882 Briefkaart van A.J. Fraens aan V. Bruinsma]
[20 februari 1882 Brief van C. van Nievelt aan het comité Huldeblijk]
[20 februari 1882 Brief van J. Versluys aan V. Bruinsma]
[21 februari 1882 Briefkaart van J. de Koo aan V. Bruinsma]
[21 februari 1882 Brief van A. des Amorie van der Hoeven aan D.J. Korteweg]
[23 februari 1882 Briefkaart van Vreedenberg aan V. Bruinsma]
[23 februari 1882 Brief van Multatuli aan G.J.P. de la Valette]
[24 februari 1882 Brief van Multatuli aan J. Waltman Jr.]
[25 februari 1882 Brief van J.W. van Wijhe aan V. Bruinsma]
[26 februari 1882 Brief van J. Rietsema aan V. Bruinsma]
[26 februari 1882 Artikel W.B. Bergsma in De Amsterdammer]
[27 februari 1882 Artikel in de Provinciale Groninger Crt.]
[27 februari 1882 Brief van A.W. Tresling aan V. Bruinsma]
[27 februari 1882 Brief van Multatuli aan W.A. Paap]
[27 februari 1882 Brief van Multatuli aan J.B.H. Bremer en C. Bremer-Snelleman]
[28 februari 1882 Brief van Multatuli aan J.B.H. Bremer en C. Bremer-Snelleman]
[28 februari 1882 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman Jr.]
[maart 1882 Artikel van P. Westra in Noord en Zuid]
[maart 1882 Brief van J.W.E. Duitz aan V. Bruinsma]
[1 maart 1882 Verjaarsversje van Wouter voor Multatuli]
[2 maart 1882 Geschenk van mevr. G.C. de Haas-Hanau]
[2 maart 1882 Artikel in de Kamper Crt.]
[3 maart 1882 Brief van Mimi en Multatuli aan M.C. van der Hoeven-Meyer]
[3 maart 1882 Brief van Multatuli aan W.A. Paap]
[5 maart 1882 Ingezonden Brief van V. in De Amsterdammer]
[5 maart 1882 Brief van P.F. Abell aan V. Bruinsma]
[6 maart 1882 Brief van P.H. Ritter aan Multatuli]
[6 maart 1882 Brief van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]
[7 maart 1882 Artikel van M.T.H. Perelaer in Het Vaderland]
[7 maart 1882 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman Jr.]
[8 maart 1882 Gedrukte brief van de voorlopige huldeblijkcommissie]
[8 maart 1882 Brief van J.A. Roessingh van Iterson aan D.J. Korteweg]
[8 maart 1882 Brief van Multatuli aan W.A. Paap]
[10 maart 1882 Ingezonden Stuk van H.J. Vervloet in het Algemeen Handelsblad]
[11 maart 1882 Briefkaart Zeeuwse onderwijzers aan V. Bruinsma]
[11 maart 1882 Vlugmaren van C. Vosmaer in De Nederlandsche Spectator]
[11 maart 1882 Briefkaart van J. de Groot aan V. Bruinsma]
[12 maart 1882 Brief van J. Versluys aan V. Bruinsma]
[12 maart 1882 Brief van D.J. Korteweg aan V. Bruinsma]
[12 maart 1882 Ingezonden Brief van J.H. Geraets Jr. in De Amsterdammer]
[13 maart 1882 Ingezonden Stuk van Van der Hoeven in Het Vaderland]
[13 maart 1882 Brief van S.E.W. Roorda van Eysinga aan Multatuli]
[14 maart 1882 Brief van Multatuli aan P.H. Ritter]
[14 maart 1882 Brief van S.E.W. Roorda van Eysinga aan Multatuli]
[14 maart 1882 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]
[14 maart 1882 Brief van Multatuli aan W.A. Paap]
[15 maart 1882 Brief van Edu aan een onbekende]
[15 maart 1882 Brief van D.J. Korteweg aan enkele verspreiders van de circulaire]
[15 maart 1882 Gedrukte brief van de hoofd-commissie Huldeblijk]
[14 maart 1882
Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]
14 maart 1882
Brief van Multatuli aan C. Vosmaer. Drie dubbele velletjes postpapier, geheel beschreven. (M.M.)
Nieder Ingelheim 14 Maart '82 beste Vos! Hoe hartelyk en flink is weer dat stuk in den Spectator! Mies zei: ‘Kyk, 't is toch altyd de ouwe trouwe Vos!’ Ja, beste kerel, zoo is het! Ik verweet me dikwyls dat ge zoo weinig van my hoort, maar hoe ouder men wordt, hoe lastiger 't briefschryven schynt te vallen. Ook wat het schryven voor de pers aangaat, begint me het zetten van letters tegen te staan. Ik noem 't nu zoo omdat ik hier heel in't byzonder de handbeweging bedoel. Maar ook zonder dàt, het zoeken naar en 't uitkiezen van...
(e.g. [1.] e.g.: bijvoorbeeld (lat.) dat ‘naar’ en dat ‘van’)
... verveelt me, om nu nog niet eens te spreken van 't samenstellen der zinnen. Vooral kort na 't lezen van 'n stuk als dat van (zekeren?) Bruyns [2.] Bruyns: niet achterhaald welk artikel bedoeld wordt. die Ten Brink zoo uitkleedt, wordt 'n mensch angstig. Ik geloof wel dat Bruyns gelyk heeft, en dat Ten Brink beter gedaan had den dooien Prins frederik niet te belofzingen - wat het geval blyven zou al had-i minder schooljongensfouten gemaakt dan Bruyns hem verwyt - maar eilieve
Zie je, daar heb je't nu! Toen ik dezen zin begon, meende ik te weten wat ik zeggen wou, maar onderweg stak ik 'n cigaar op - ‘sigaar’ en ‘aan’ zullen de Bruynsen zeggen en nu weet ik niet meer hoe hy - de zin, meen ik - neen, dat hoef ik niet te zeggen, want sigaar is vrouwelyk. Stel dus dat ik me niet ben in de rede gevallen - hoe de zin eindigen moest.
O Vos, ik durf haast geen letter meer op papier zetten. Maar dat kan Bruyns niet helpen. Als t. Br. 't àl te bont maakt - en dit geloof ik mèt Bruyns! - moet-i getuchtigd worden. Niet ‘uit lust tot plagen’ gut neen, maar ten spiegel voor de jeugd. Of ‘ten-spiegel’ goed is, weet ik alweer niet. Heusch, ik heb ‘le bras cassé’ [3.] le bras cassé: een verlamde arm (fr.) zooals de franschen iemand noemen die verlamd is door guignon [4.] guignon: pech, tegenspoed (fr.). Zoodat ik maar zeggen wil dat ik 'n hekel aan pen, papier, en inkt heb. Pereat Kadmos [5.] Pereat Kadmos: naar de hel met Cadmus (lat.)! De legendarische Koning Cadmus staat bekend als de uitvinder van het schrift. Kadmos is de griekse spelling.! (Die o is 'n captatie van je benevolentie [6.] captatie enz.: captatio benevolentiae. Voorschrift uit de retorica: men dient allereerst de welwillendheid van de toehoorders in te roepen..)
Maar 't is zonde, schande en jammer dat ik zoo weinig van je hoor. En veel toch ook, want die weinige regels in den laatsten Spectator zyn me zéér veel waard. Èn om den inhoud èn omdat ze van ‘Vos’ komen! Hartelyk dank! Over U wordt door ons altyd met piëteit gesproken. Och, kom eens hier! Geen gast zou ons welkomer zyn.
ja, beste Vos, dat is waar [7.] Deze zes woorden zijn in Mimi's handschrift toegevoegd.. -
Mies kwam me daar goeden nacht zeggen [8.] zeggen: oorspr. stond er wenschen. (Hoe kom ik aan ‘wenschen’? Hoe boekerig!
Schryf jy hier: ‘wenschen?’ of ‘wenschen’?’ 't Laatste is korrekt maar staat leelyk, hè?)
nu dan, ik zei haar dat ik aan U schreef, en las de 4, 5 laatste regels voor. Vandaar haar apostil, dietsch: byzetsel. Sla die verklaring maar over. Ze is aan 't adres van Littré. Die kerel - maar laat ik me nu niet kwaad maken. Dat ik in z'n woordenboek 't woord apostille opzocht was niet om te weten of 't met een of 2 p's moet geschreven worden.
(Bruyns: een p of twee p's)
maar om te zien hoe men het tegenwoordig schryft. Dáárvoor kan Littré dienen, o ja, maar wat buiten konventie ligt - de konventie der franschen! - gaat z'n kim te-boven.
(Bruyns: ‘Kim’ voor ‘horizon’ is wel aardig. Maar als beeld is de uitdrukking al heel gek. Hm, er zyn weinig beelden of overdrachtelyke uitdrukkingen die... steekhouden. Zie: 'n beeld dat ‘steek houdt.’ Nu ja, de statue [9.] statue: standbeeld (fr.) van 'n gendarme. Ook Nap.n kan er voor dienen.)
Littré dan heeft m'n verdietsching van ‘apostil’ noodig. Hy be-weert dat het 'n toe- of byvoegsel is: ‘en marge’ of: onder de blz. Mimi en ik beweren dat háár bejuichen myner tot U gerichte uitnoodiging om hier te komen, precies in 't midden van de blz. mag staan en toch 'n apostil blyft.
Wat ‘bejuichen’ aangaat, het is goed en... intensiever-transitivelyk expressief dan toejuichen dat eigenlyk 'n 3o naamval achter zich slepen moest met de konsekwentie dat: ‘hem werd toegejuicht’ hollandsch wezen zou. Wel ja. Is 't waar of niet? zei Styntje [10.] Styntje: personage uit Woutertje Pieterse. Vgl. V.W. VII, blz. 544 e.v..
O, als je hier kwam zou je met open armen ontvangen worden. We hebben, of althans we bewonen 'n zeer aardig huis. Ruimte voor 't grypen. Ik zie byna kans 'n vierkant [17.] vierkant: (hier) vlieger. te laten ‘schoot gaan’ op m'n eigen grond (‘und Boden’ zeggen de Duitschers er altyd by, omdat het hun uitdrukkingen wel eens aan grond en bodem ontbreekt.) ‘Dàt wil ik zien’ zeg je (dien verongelukten vlieger, meen ik! En je brengt Loffelt mee, want ook die wil kyken naar dat verrukkelyke schootgaan. Er is nauw verband tusschen zoo'n katabasis [11.] Katabasis: terugtocht, neergang (gr.) (wat zegje'r van?) en de parabel van (over?) den fariseeuw, seër - hoe noem je't? - die zoo bly was over z'n zedelyke en geestelyke welvarendheid. Zie daar nu poëzie. = samenvatten, als je't niet weet. Huët, die 't wel weet, zou zoo'n psychologische verklaring niet noodig hebben, maar jy bent geen dichter. O Beste Vos, hoe komt het dat je niet - als ik, zegge even als ik - 'n hekel hebt aan letterluî? En nu weer die vlieger. Neen, over Wouter naar aanleiding van zoo'n vlieger. 't Kind heeft er nog altyd het ware besef niet van. Na - chronologisch gesproken: vóór - 't schootgaan, is 't grootste pleizier als 't touw...
(O flanor [12.] Flanor: het pseudoniem waaronder Vosmaer zijn Vlugmaren schreef in De Nederlandsche Spectator., daarin heb je gelyk! Die 't't't't's zyn afschuwelyk. Ik hoop 't me aftewennen)
... nu, het touw, de koord moet door de vingers slieren, snerpen, zagen tot er brandblaren ontstaan en vergaan. De binnenzy van de hand moet rauw zyn. Wouter is niet te bewegen dat prettig te vinden. Zoo'n kind! Misschien ook houdt-i zich maar zoo, omdat hy nog niet verlegen is om voorwendsels tot kleuring van z'n hekel aan de schryftafel.
Ik meen dat Mimi me gezegd heeft dat hy, toen ze zoo vry was hem ten uwent te presenteeren - wat men eigenlyk met 'n kind nooit moet doen - niet ‘aardig’ was en kuren verkocht. Dat spyt me. Hy is zoo'n aardige lieve jongen alsi in z'n gewone doen is. Een prettig humeur, vroolyk, grappig, levendig! Hy gloort van levenslust en beminnelyke ondeugendheid. Z'n heele zyn is 'n pleizier op twee benen. De lieve jongen geeft ons veel geluk.
Mies leert hem, en 't gaat redelyk wel. Ook geeft ze hem wat onderricht op 'n oude piano die we van Mimi's broer in gebruik hebben. -
Dat ik in 't begin van m'n brief zoo verzeild raakte in kritiekery, was omdat ik juist gelezen had hoe Bruyns den fredrikbezingenden t. Br. gehavend heeft - ik geloof: met grond - maar vooral omdat ikzelf sedert eenigen tyd Göthe onder handen heb genomen. Ik tracht me te ontdoen van vóór-oordeel, en houd me alsof ik nooit iets van hem gelezen had. Ook alsof ik niet wist dat hy zoo hoog stond aangeschreven. Weken lang ben ik bezig geweest met z'n Wahrheit u Dichtung. Herhaaldelyk las ik zinsneden, heele blzz., ja lange passages 2, 3, 4 maal. O, 'n vermoeiende arbeid! Beste Vos, ik weet niet hoe ik m'n oordeel moet inkleeden. Als ik m'n meening uit, zou 't niemand kwalyk te nemen zyn dat-i me beschuldigde van - ik weet niet! Ben ik nydig? Afgunstig? Paradoxaal? Vitterig? Onbevoegd? (dit zou niets ophelderen, want onbevoegdheid kon evenzeer tot ingenomenheid als tot afkeer leiden.) Ik durf niet zeggen hoe ik over den Göthe van W. & D denk. Heerejezis! -
Dat zeker soort van Kritiek de Kunst kan dooden, kan waar zyn. Daarin ligt juist één der redenen van m'n tegenzin in schryven. Geheele conceptie, samenhang, gedachtenloop en zelfs de zin dien men aan 'n enkel woord hecht, alles komt me gebrekkig voor, ook in m'n eigen geschryf. Ik voel me ‘keutelig’ worden. Ongetwyfeld is dit 'n fout, 'n ziekte misschien. Maar het [13.] het: oorspr. stond er 't. tegendeel, 'n vryzinnigheid van opvatting die in 't... immoreele overgaat - het is immoreel, kaf voor koren, spint voor hout te doen doorgaan... [14.] te doen doorgaan: oorspr. stond er te geven. (niet: ‘is’ moest onderstreept zyn, maar ‘immoreel.’ Er is 'n rare konventie in onze begrippen over 't nadrukkelyke in klemtoon ‘spint voor hout te geven’ was inkorrekt. ‘in plaats van hout’ immers?
Zie je nu waarom't schryven me zoo vermoeit?) Alzoo, zeker soort van Kritiek, vooral zelfkritiek (is ‘zelfkritiek’ wel juist?
... kan de kunst dooden. De Bruynsen dooden de ten-Brinken. Ik dood mezelf, dat zie je!
Vrage: zou ik 'n slechte daad verrichten als ik Göthe (ik spreek nog maar van den Göthe zooals hy zich in W. u. D. doet kennen, van z'n voetstuk haalde. ‘Wat kan 't je schelen, vraagt ge, of hy ten-onrechte vergood wordt?’ Wel, zoolang er niet is uitgemaakt wie van ons beiden gek is, - ‘gek’ is't juiste woord niet, maar iets van dien aard toch - zoolang er niet beslist is, wie juister oordeelt, ik die afkeur en... minacht, of ¾ van 't europeesch publiek dat hoogstelt en vereert, zoolang weet ik niet hoe ik me moet uiten om begrepen te worden. Zoudt gy kans zien onderwys in rekenen te geven in 'n land waar 2 × 2 voor 5 doorgaat? [15.] voor 5 doorgaat: oorspr. stond er = 5 is.
Beste Vos, 't is zoo min! Als je me nu aanziet voor 'n zwartkyker, 'n foutenzoeker, 'n nurks - o, ik ben er niet boos om. Maar wel zou ik 't vreemd vinden - ja 't komt me onmogelyk voor - wanneer die indruk je bybleef na 'n ingespannen studie van dat boek. Anderen zouden waarschynlyk daarby 'n handleiding ter korrektie noodig hebben. Nu, die kan ik leveren! Maar 't is 'n verdrietig werk. Het aanwyzen van eenige blunders wordt beantwoord met 'n verwyzing naar 't dutje van Homerus [23.] Verwijzing naar de bekende aanhaling uit Horatius (Ad Pisones 359) ‘Quandoque bonus dormitat Homerus’: Soms sluimert (zelfs) de goede Homerus - het grootste genie begaat wel fouten.. (En daarin zou men gelyk hebben. Wie begaat niet nu-en-dan 'n stommigheid.) Ik moet aantoonen dat de man byna doorgaande niet weet wat-i zegt, dat z'n redeneeringen meestal rymen als tang op Grietje, dat z'n ‘ophelderingen’ en ‘toelichtingen’ zelden iets anders zyn dan verdikking van duisternis. (Waar 'n paragraaf eindigt met iets als: ‘dit had plaats op de volgende wys’ of: ‘ter verklaring houde men in 't oog dat de zaken zich aldus toedroegen.’ Of: ‘dit geeft my de volgende beschouwingen in de pen’ nu, maak je dan maar klaar om er erst recht [16.] Deze twee woorden in duitse schrijfletters. niks van te begrypen, vooral wanneer hy in psychologie doet.
En de karakterteekening van z'n ikheid! Ik weet niet wat me meer ergert, het beeld dat-i van zich zelf geeft, of de domheid die hem niet deed begrypen dat men dat beeld infaam vinden zou. Wèl, men heeft het niet infaam gevonden, en alzoo is die domheid zoo groot niet geweest! Hy schynt geweten te hebben - dit weten Koster & Bolle ook! - dat Mr. Publiek alles slikken d.i. niet lezen kan! Hoera voor die intelligentie van den dichtervorst Göthe.
't Is my 'n raadsel dat Heine hem niet forscher, niet monografischer heeft aangepakt. Liet hy 't na uit besef dat men het zou toeschryven aan brood- of roemnyd? Dit laat zich hooren. 't Is onmogelyk dat Heine anders dan ik over hem kan geoordeeld hebben! Wat 'n faiseur [18.] faiseur: kunstjesmaker (fr.)! Neen, als zóódanig zelfs muntte hy nièt uit. Ook la facture, la façon [19.] la facture, la façon: kompositie, werkwijze (fr.) (ik bepaal me altyd tot W. & D.) is zéér gebrekkig, tot en met de phrase toe, 't minste dan toch dat 'n letterkunstenmaker die in den smaak weet te vallen, gewoonlyk levert.
Kom, laat me uitscheiden over Göthe. Neen dit moet ik nog zeggen omdat anders m'n wyzen op 't dormitare [23.] Verwijzing naar de bekende aanhaling uit Horatius (Ad Pisones 359) ‘Quandoque bonus dormitat Homerus’: Soms sluimert (zelfs) de goede Homerus - het grootste genie begaat wel fouten. van Homerus geen slot heeft. Het volledig uitkleeden geeft 'n vervelende lektuur. Deze bedenking staat my in den weg. -
Ik heb 't zoo druk dat ik niets uitvoer. Als ik je 'n lystje zond van de dingen die me pré-okkupeeren, zou je zeker verwonderd zyn. En de brieven die ik kryg! Ik ben moê. t Is me alsof ik tien levens tegelyk leef. Een fout is't ongetwyfeld dat ik m'n aandoeningen niet beter regel. Honderdmaal begin ik er aan, en telkens loopt de boel weer in de war. Ja, dat is 'n fout. Er is 'n verdrietige onevenredigheid tusschen m'n indrukken en de mogelykheid van uiting. - Ben je wèl? Zyn de uwen gezond? Hoe vaart uw vrouw, uw dochter en de jongens, de mannen, meen ik, die van artillerie? die van zoölogie? Wat wordt uw jongste? Hy die in 't voorjaar van '81 'n vesting van sneeuw had gebouwd? Voelt ge - zooals ik - u oud worden? Protesteert uw gemoed er tegen? Wat 'n tenaciteit [20.] tenaciteit: doorzettingsvermogen, vasthoudendheid (naar 't fr.), elke week zoo geestig te flaneeren in den Spectator. Ziedaar alweer iets dat ik niet zou kunnen doen. Hoe goed toch van God, dat-i den een niet gemaakt heeft als den ander! Wat 'n oneindige verscheidenheid van grondstoffen moet hy gehad hebben om Bruyns en ten Br. my en Göthe te fabriceeren. Göthe - neen, nu schei ik uit. Als ik weer van hem begin, weet ik niet waar 't eind is. Dag, beste Vos! Meen niet dat deze lange epistel U de verplichting tot schryven oplegt. Toch zouden wy graag (met 'n enkel woord dan) vernemen dat het U goed gaat. Wil je den besten Loffelt heel vrindelyk van my groeten. Volgens alles fatsoensregels heeft-i 'n brief van my te goed. Hy zond my 'n bundel van Hollidee [22.] H. Hollidee, Etsen naar het leven. Leiden, 1881. Met een inleiding van A.C. Loffelt. met 'n prettig inschriftje. Zeker had ik hem al lang bedankt. Maar ik schyn geen korte briefjes te kunnen schryven. Dit is inderdaad 'n fout. Tu es payé pour le savoir [21.] Tu es payé enz.: Jij wordt er voor betaald het nu in te zien. (fr.) Beter zou zijn: tu as payé - je hebt betaald enz. met deze drie slordige velletjes voor je! M'n slecht schrift zal ik maar wyten aan m'n oogen. Ik zie goed, doch maar op één punt tegelyk. Veel schryf- en taalfouten zyn daaraan toeteschryven, en als ik overlees & aan 't korrigeeren ga, loop ik gevaar alles aftekeuren en te vernietigen.
Neem 't voor lief, beste Vos! Schikt het je, eens hier te komen? Wil je Loffelt uitnoodigen meetekomen { of en } een van je jongens? Plaats hebben we.
Hartelyk gegroet van uw vriend
Dek