Volledige Werken. Deel 2. Minnebrieven. Over vrijen arbeid in Nederlands-Indië. Brief aan Quintillianus. Ideeën, eerste bundel
Aan den Heer...... Doctor in de Letteren.
Brief aan de kiezers van Nederland
Van een gouverneur-generaal in ruste
Over vryen arbeid in Nederlands Indië
[Over vryen arbeid in Nederlandsch-Indië]
318.
In de Kamerzitting van 23 Juni 1862 was kwestie over 't bedrag der belasting op zeker artikel, op linnen, geloof ik.
De regering had voorgesteld 5%.
Twee leden - ik weet waarachtig de namen niet, en 't doet er niet toe, ge zoudt ze toch weer vergeten - twee leden amendeerden die bepaling, en meenden dat 1% beter was.
En, lezer, nu vraag ik u waarom? Als ge 't raden wilt, denk aan Muurling. Juist, dat is het.
Men hoeft de ouders niet toe te spreken, als ze er niet zyn. Wie niet ligt of zit, hoeft niet op te staan. En:
‘1% is beter dan 5%, omdat 5% meer belemmering teweegbrengt in den handel.’
En let op, zulke muurlinger staatswysheid wordt te berde gebracht, als 'n roman van Dumas, met collaboratie.
Om te verlossen van zulke vruchten, zyn ze in de Kamer met hun tweeën. Ik zou natuurlyk nooit op 't denkbeeld gekomen zyn dat 5% inkomende rechten zwaarder drukt, belemmerender werkt op deze handel, dan 1%. Doch men bedenke dat ik m'n Ideeën alléén schryf, zonder andere hulp althans dan van de indignatio die Juvenalis hielp aan z'n verzen.
Toch is er goedhartigheid in zulke opmerkingen van geachte leden.
Ik liet in m'n Vryen Arbeid voorstellen, een rund tweemaal te slachten voor 't dood was.
Zonder 't vriendelyke amendement van de twee uitverkorenen die - behoudens byzondere geachtheid, en altyd de belangen voorstaande van hun district - van opinie zyn dat 5% meer is dan 1%, zonder dat zou wellicht hier-en-daar myn rundervoorstel zyn gehouden voor 'n charge. Nu ben ik gerust.
En ook Focquenbroch kan rusten te St George del Mina. Z'n godenraad is onaantastbaar voortaan, en Neptuun staat niet langer alleen met de nuchterheid van z'n voorstel tot genezing der besmetting van zyn tyd:
't Eerste is dat men zal verbien
Buiten de poort te lopen spelen...
Maar Neptuun had dit alléén bedacht... behoudens ‘persoonlyke geachtheid, en in 't belang van zyn district.’
Ik trek alles in wat ik tegen of over den heer Thorbecke zeide. Ik begryp dat men zó gekscheert met 'n Kamer die zich bezig houdt met zúlke amendementen.
Maar wat ik nog altyd niet begryp, is dat men niet doorredeneert op den stevigen basis dat vyf meer is dan een.
Eén is meer dan 'n half. Een half is meer dan 'n tiende, en zo voort.
Daarom is ½% inkomend-recht, beter dan 1% inkomendrecht, en 1/10 beter dan ½.
Juist, hoe lager inkomend-recht, hoe beter. Hoe hoger, hoe meer belemmerend voor de algemene welvaart.
Dewyl nu nul minder is dan 1/10, dan ½, dan 1, dan 5%...
Dewyl dus alle inkomend-recht schadelyk is...
Daarom zou ik weigeren te treden in discussie over 't wegen van smeerkaarsen, en over den juisten tyd om krenten te behandelen, om m'n aandacht en m'n stem te bewaren voor dit enig artikel: alle inkomende rechten zyn afgeschaft.
Vrage: hoeveel Nederlandse persoonlyke geachtheid er nodig is, om de waarde te vatten van dat wetsartikel, als er twee geachte leden vereist worden om te bedenken dat vyf meer is dan een?