Multatuli.online

Volledige Werken. Deel 22. Brieven en dokumenten uit de jaren 1882-1883

Voorwoord

Verantwoording

Het jaar 1882 (na de verschijning van de circulaire ‘Landgenoten’)

Brieven en dokumenten

[16 maart 1882 Briefkaart van D.J. Korteweg aan F. van der Goes]

[17 maart 1882 Brief van Multatuli aan E. Douwes Dekker]

[maart 1882 Brief van R.J.A. Kallenberg van den Bosch aan A.S. Kok]

[19 maart 1882 Brief van Mimi aan C. Bremer-Snelleman]

[19 maart 1882 Brief van Multatuli aan Woest & Co.]

[20 maart 1882 Artikel inzake huldeblijk in de Middelburgsche Crt.]

[20 maart 1882 Briefkaart van A. Gorter aan F. van der Goes]

[20 maart 1882 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[20 maart 1882 Briefkaart van H.C. Wolff aan F. van der Goes]

[21 maart 1882 Brief van J. de Meester aan F. van der Goes]

[21 maart 1882 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman Jr.]

[21 maart 1882 Circulaire en redaktioneel kommentaar in het Algemeen Handelsblad]

[21 maart 1882 Brief van G.L. Funke aan F. van der Goes]

[21 maart 1882 Brief van J. Nieuwenhuis aan M.T.H. Perelaer]

[21 maart 1882 Briefkaart van M.J. de Witt Hamer aan F. van der Goes]

[22 maart 1882 Brief van R. Horst aan de Huldeblijk-kommissie]

[22 maart 1882 Briefkaart van A. Gorter aan F. van der Goes]

[22 maart 1882 Brief van A. Gorter aan F. van der Goes]

[22 maart 1882 Brief van J.H. Geraerts aan de Huldeblijk-kommissie]

[22 maart 1882 Brief van G.M. Calisch aan F. van der Goes]

[22 maart 1882 Brief van Multatuli aan S.E.W. Roorda van Eysinga]

[23 maart 1882 Brief van M.T.H. Perelaer aan F. van der Goes]

[23 maart 1882 Artikel inzake huldeblijk in het Dagblad van Zuid-Holland en 's-Gravenhage]

[23 maart 1882 Brief van Multatuli aan J. Waltman Jr.]

[23 maart 1882 Brief van J. de Meester aan F. van der Goes]

[23 maart 1882 Artikel inzake huldeblijk in de Kamper Crt.]

[23 maart 1882 Brief van H.C. Muller aan V. Bruinsma]

[23 maart 1882 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[24 maart 1882 Briefkaart van J. de Koo aan V. Bruinsma]

[24 maart 1882 Briefkaart van C. Vosmaer aan F. van der Goes]

[24 maart 1882 Brief van J.W.E. Duitz aan V. Bruinsma]

[24 maart 1882 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[24 maart 1882 Twee artikeltjes in het Rotterdamsch Nieuwsblad]

[25 maart 1882 Advertentie inzake huldeblijk in Het Vaderland]

[25 maart 1882 Brief van W.L. Penning aan C. Vosmaer]

[25 maart 1882 Briefkaart van J. van der Pauwert aan V. Bruinsma]

[25 maart 1882 Briefkaart van J.J. van Rappard aan V. Bruinsma]

[25 maart 1882 Brief van Edu aan A.S. Kok(?)]

[25 maart 1882 Artikel T.H. de Beer in De Portefeuille]

[maart 1882 Brief van A.C. Loffelt aan Huldeblijk-kommissie]

[25 maart 1882 Brief van Multatuli aan W.A. Paap]

[26 maart 1882 Brief van J. Nieuwenhuis aan F. van der Goes]

[26 maart 1882 Advertentie in het Algemeen Handelsblad]

[26 maart 1882 Brief van H.C. de Wolff aan F. van der Goes]

[26 maart 1882 Brief van J. de Vonk aan V. Bruinsma]

[26 maart 1882 Artikel inzake huldeblijk in L'Indépendance Belge]

[26 maart 1882 Artikel inzake het huldeblijk in De Amsterdammer]

[26 maart 1882 Brief van J.A. van den Broek aan V. Bruinsma]

[26 maart 1882 Artikel inzake het huldeblijk in De Amsterdammer]

[27 maart 1882 Briefkaart van Multatuli aan E. Douwes Dekker]

[27 maart 1882 Brief van W.G.F.A. van Sorgen aan P.A. Tiele]

[27 maart 1882 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman Jr.]

[27 maart 1882 Ingezonden Stuk in het Rotterdamsch Nieuwsblad]

[28 maart 1882 Briefkaart van J.J. de Vries aan V. Bruinsma]

[28 maart 1882 Brief van A. Collard aan A.S. Kok]

[maart 1882 Brief van J. Versluys aan V. Bruinsma]

[29 maart 1882 Briefkaart van D.J. Korteweg aan F. van der Goes]

[29 maart 1882 Brief van Multatuli aan W.A. Paap]

[29 maart 1882 Briefkaart van M.J. de Witt Hamer aan F. van der Goes]

[30 maart 1882 Briefkaart van J. Versluys aan F. van der Goes]

[30 maart 1882 Brief van S.E.W. Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[30 maart 1882 Artikel inzake huldeblijk in de Kamper Crt.]

[30 maart 1882 Briefkaart van J. de Koo aan V. Bruinsma]

[30 maart 1882 Artikel inzake huldeblijk in de Stichtsche Crt.]

[maart 1882 Brief van J. Versluys aan V. Bruinsma]

[31 maart 1882 Artikel in het Dagblad van Zuid-Holland en 's-Gravenhage]

[31 maart 1882 Artikel A.J. Levy in het Algemeen Handelsblad]

[maart 1882 Intekenlijst voor het huldeblijk]

[1 april 1882 Artikel inzake huldeblijk in De Hervorming]

[1 april 1882 Artikel inzake huldeblijk in Recht voor allen]

[1 april 1882 Ingezonden Brief in Recht voor allen]

[1 april 1882 Mededeling in De Nederlandsche Spectator]

[april 1882 Brief van een dokter aan V. Bruinsma]

[april 1882 Brief van G. Emmerts aan V. Bruinsma]

[1 april 1882 Brief van Multatuli aan Vluchtig]

[1 april 1882 Bericht inzake huldeblijk in De Nederlandsche Spectator]

[april 1882 Aantekeningen inzake Tandem van C. Vosmaer]

[1 april 1882 Brief van Mimi aan M.C. van der Hoeven-Meyer]

[2 april 1882 Brief van J. Manuel Engelbrecht aan V. Bruinsma]

[2 april 1882 Artikel en ingezonden brief van W.B. Bergsma in het Algemeen Handelsblad]

[2 april 1882 Briefkaart van J. de Vonk aan V. Bruinsma]

[2 april 1882 Artikel in De Amsterdammer]

[2 april 1882 Brief van Multatuli aan W.A. Paap]

[3 april 1882 Ingezonden Brief van A.C. Wertheim met redaktioneel kommentaar in het Algemeen Handelsblad]

[april 1882 Herinnering van V. Bruinsma]

[3 april 1882 Briefkaart van J. Buist aan V. Bruinsma]

[3 april 1882 Briefkaart van G.P. Rouffaer aan V. Bruinsma]

[3 april 1882 Brief van J. Nieuwenhuis aan F. van der Goes]

[3 april 1882 Brief van H.C. de Wolff aan F. van der Goes]

[april 1882 Brief van J. Versluys aan V. Bruinsma]

[4 april 1882 Brief van E. Douwes Dekker Pzn. aan F. van der Goes]

[4 april 1882 Briefkaart van M.J. de Witt Hamer aan F. van der Goes]

[4 april 1882 Brief van Haagse sub-comité aan hoofdcomité Huldeblijk]

[4 april 1882 Briefkaart van J. Versluys aan F. van der Goes]

[4 april 1882 Brief van Multatuli aan W.A. Paap]

[4 april 1882 Brief van A.A. van Elk aan V. Bruinsma]

[5 april 1882 Ingezonden Stuk van J. Versluys in het Algemeen Handelsblad]

[5 april 1882 Artikel inzake huldeblijk in De Tijd]

[6 april 1882 Artikel inzake huldeblijk in De Maasbode]

[6 april 1882 Brief van J. de Meester aan F. van der Goes]

[6 april 1882 Brief van M. Lamberts aan V. Bruinsma]

[6 april 1882 Advertentie huldeblijk in het Algemeen Handelsblad]

[6 april 1882 Artikel inzake huldeblijk in de Stichtsche Crt.]

[6 april 1882 Briefkaart van Multatuli aan W.A. Paap]

[7 april 1882 Briefkaart van L. aan V. Bruinsma]

[7 april 1882 Brief van J. Manuel Engelbrecht aan V. Bruinsma]

[7 april 1882 Brief van J.W.E. Duitz aan V. Bruinsma]

[7 april 1882 Artikel inzake huldeblijk in het Rotterdamsch Nieuwsblad]

[7 april 1882 Koncept-brief van A.D. de Vries aan J.P. Amersfoort]

[8 april 1882 Artikel inzake huldeblijk in De Portefeuille]

[8 april 1882 Brief van C. van Deventer aan F. van der Goes]

[8 april 1882 Brief van H.C. de Wolff aan F. van der Goes]

[8 april 1882 Brief van J.P. Amersfoort aan A.D. de Vries]

[8 april 1882 Brief van A.C. Kruseman aan A.D. de Vries]

[8 april 1882 Ingekomen gelden huldeblijk in Recht voor allen]

[8 april 1882 Artikel in Uilenspiegel]

[9 april 1882 Briefkaart van D.J. Korteweg aan A.S. Kok]

[9 april 1882 Artikel in De Amsterdammer]

[9 april 1882 Briefkaart van E. Douwes Dekker Pzn. aan F. van der Goes]

[9 april 1882 Artikel inzake huldeblijk in de Delftsche Crt.]

[9 april 1882 Ingezonden Brief P.F. Abell in De Amsterdammer]

[9 april 1882 Ingezonden Brief De Bree in De Amsterdammer]

[10 april 1882 Briefkaart van A.S. Kok aan D.J. Korteweg]

[11 april 1882 Briefkaart van G.L. Funke aan F. van der Goes]

[11 april 1882 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[12 april 1882 Vertrouwelijke circulaire aan ondertekenaars]

[Bijlage: Gedrukt inschrijvingsbiljet]

[12 april 1882 Ingezonden Stuk J.J.A. Goeverneur met redaktioneel kommentaar in het Rotterdamsch Nieuwsblad]

[12 april 1882 Brief van Multatuli en Mimi aan G.L. Funke]

[13 april 1882 Brief van J.M. Haspels aan J. Versluys]

[14 april 1882 Briefkaart van J.M. Haspels aan F. van der Goes]

[14 april 1882 Artikel inzake huldeblijk in de Prov. en Utrechtsche Crt.]

[14 april 1882 Artikel in de Soerabaya Crt.]

[15 april 1882 Artikel inzake huldeblijk in de Kerkelijke Crt.]

[15 april 1882 Ingekomen gelden huldeblijk in Recht voor allen]

[15 april 1882 Brief van P.F. Abell aan F. van der Goes]

[april 1882 Brief van T. Bokma aan V. Bruinsma]

[16 april 1882 Ingezonden Stuk J.A. van den Broek en redaktioneel kommentaar in de Delftsche Crt.]

[17 april 1882 Brief van Multatuli aan V. Bruinsma]

[17 april 1882 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[18 april 1882 Brief van L. van Hulst aan F. van der Goes]

[18 april 1882 Briefkaart van D.J. Korteweg aan P.A. Tiele]

[18 april 1882 Brief van J.J. de Vries aan V. Bruinsma]

[18 april 1882 Briefkaart van J.W. van Wijhe aan V. Bruinsma]

[19 april 1882 Brief van G.L. Funke aan Mimi]

[20 april 1882 Brief van A.J. Duymaer van Twist aan W.B. Bergsma]

[20 april 1882 Briefkaart van C.A. Lobry de Bruijn aan V. Bruinsma]

[20 april 1882 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[22 april 1882 Briefkaart van H.C. de Wolff aan F. van der Goes]

[22 april 1882 Artikel van P.A. Daum inzake huldeblijk in De Locomotief]

[22 april 1882 Brief van J.J. de Vries aan V. Bruinsma]

[22 april 1882 Ingekomen gelden huldeblijk in Recht voor allen]

[22 april 1882 Ingezonden Stuk J. de Meester in De Portefeuille]

[23 april 1882 Ingezonden Brief van H.C. de Wolff in De Amsterdammer]

[23 april 1882 Brief van F.S. Vening aan V. Bruinsma]

[24 april 1882 Artikel inzake huldeblijk in de Soerabaya Crt.]

[25 april 1882 Brief van A.W. Tresling aan V. Bruinsma]

[26 april 1882 Brief van N.P. van den Berg aan D.J. Korteweg]

[26 april 1882 Ingezonden Stuk en berichten in de Soerabaya Crt.]

[27 april 1882 Briefkaart van W.A. Paap aan F. van der Goes]

[27 april 1882 Brief van Mimi aan W.A. Paap]

[28 april 1882 Brief van P. van der Zee aan D.J. Korteweg]

[29 april 1882 Ingekomen gelden huldeblijk in Recht voor allen]

[29 april 1882 Briefkaart van Mimi aan J. Waltman Jr.]

[30 april 1882 Brief van R.J.A. Kallenberg van den Bosch aan A.S. Kok]

[1 mei 1882 Brief van P. van der Zee aan D.J. Korteweg]

[mei 1882 Brief van H. Oosterling aan V. Bruinsma]

[1 mei 1882 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[6 mei 1882 Ingekomen gelden huldeblijk in Recht voor allen]

[6 mei 1882 Brief van J. Versluys aan V. Bruinsma]

[7 mei 1882 Briefkaart van S.J. Bouberg Wilson aan G.H. van Soest]

[7 mei 1882 Briefkaart van W. Paap aan F. van der Goes]

[7 mei 1882 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]

[7 mei 1882 Briefkaart van W.A. Paap aan A.S. Kok]

[8 mei 1882 Artikel in de Soerabaya Crt.]

[9 mei 1882 Brief van J. Versluys aan V. Bruinsma (?)]

[9 mei 1882 Verschijning 2e dr. Nog eens vrye arbeid]

[9 mei 1882 Brief van J.M. Rosskopf aan D.J. Korteweg]

[11 mei 1882 Brief van Germania aan D.J. Korteweg]

[12 mei 1882 Artikel van P. Brooshooft in de Soerabaya Crt.]

[12 mei 1882 Brief van D.J. Korteweg aan P.A. Tiele]

[Bijlage: Voorbedrukte kwitantie]

[12 mei 1882 Ingevulde kwitanties]

[13 mei 1882 Brief van J. Versluys aan P.A. Tiele(?)]

[13 mei 1882 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[14 mei 1882 Brief van P. Brooshooft aan D.J. Korteweg]

[14 mei 1882 Koncept-brief van G.C. de Haas-Hanau aan Mimi]

[15 mei 1882 Artikel inzake huldeblijk in De Locomotief]

[16 mei 1882 Artikel inzake huldeblijk in De Locomotief]

[16 mei 1882 Brief van M. Lamberts aan V. Bruinsma]

[17 mei 1882 Brief van G.C. de Haas-Hanau aan een intekenares huldeblijk]

[18 mei 1882 Briefkaart van J. Versluys aan F. van der Goes]

[20 mei 1882 Bericht in De Locomotief]

[20 mei 1882 Brief van J. Versluys aan V. Bruinsma]

[20 mei 1882 Artikel van T.H. de Beer in De Portefeuille]

[mei 1882 Berekening P.A. Tiele huldeblijk-gelden]

[mei 1882 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[23 mei 1882 Briefkaart van D.J. Korteweg aan P.A. Tiele]

[24 mei 1882 Brief van D. de Lange aan D.J. Korteweg]

[26 mei 1882 Brief van S. de Jager aan P.A. Tiele]

[26 mei 1882 Ingevulde kwitantie]

[31 mei 1882 Brief van J. Versluys aan J.A. Roessingh van Iterson]

[31 mei 1882 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[juni 1882 Bespreking 5e dr. Max Havelaar in Het Leeskabinet]

[2 juni 1882 Ingezonden Stuk met antwoord in de Soerabaya Crt.]

[4 juni 1882 Intekenlijst uit Suriname inzake huldeblijk]

[5 juni 1882 Brief van G.A.G.P. Diest Lorgion-van Hoëvell en dochter aan Multatuli]

[7 juni 1882 Briefkaart van J. Versluys aan F. van der Goes]

[8 juni 1882 Twee reçubewijzen overboeking P.A. Tiele]

[8 juni 1882 Brief van P. Brooshooft aan D.J. Korteweg]

[15 juni 1882 Briefkaart van Multatuli aan J.M. Haspels]

[16 juni 1882 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[18 juni 1882 Brief van H.C. Muller aan V. Bruinsma]

[20 juni 1882 Brief van J.W.E. Duitz aan V. Bruinsma]

[20 juni 1882 Brief van D.J. Korteweg aan F. van der Goes]

[22 juni 1882 Polis op het leven van Multatuli]

[22 juni 1882 Kwitantie]

[24 juni 1882 Brief van Multatuli aan J. Versluys]

[27 juni 1882 Ingekomen gelden huldeblijk in Recht voor allen]

[juni 1882 Brief van H. Oosterling aan V. Bruinsma]

[1 juli 1882 Brief Germania aan D.J. Korteweg en J. Versluys]

[2 juli 1882 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[3 juli 1882 Ingekomen gelden huldeblijk in Recht voor allen]

[4 juli 1882 Brief van J.M. Haspels aan G.C. de Haas-Hanau]

[7 juli 1882 Brief van Mimi aan C. Bremer-Snelleman]

[9 juli 1882 Uittreksel notulen De Dageraad]

[14 juli 1882 Polis op het leven van Mimi]

[14 juli 1882 Kwitantie]

[juli 1882 Brief van H. Oosterling aan V. Bruinsma]

[18 juli 1882 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[18 juli 1882 Brief Germania aan D.J. Korteweg en J. Versluys]

[19 juli 1882 Brief van D.J. Korteweg aan P. Brooshooft]

[juli 1882 Brief van Mimi aan Marie Anderson]

[21 juli 1882 Brief met bijlage van G. Luttenberg aan D.J. Korteweg en J. Versluys]

[22 juli 1882 Ingekomen gelden huldeblijk in Recht voor allen]

[juli 1882 Brief van J. en M. Versluys aan V. en H. Bruinsma]

[24 juli 1882 Brief van H. Oosterling aan V. Bruinsma]

[24 juli 1882 Bericht opbrengst huldeblijk in het Algemeen Handelsblad]

[24 juli 1882 Brief van P.F. Abell aan V. Bruinsma]

[25 juli 1882 Brief van Multatuli aan een neef]

[28 juli 1882 Brief van S.E.W. Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[juli 1882 Artikel van J.G. ten Bokkel in De Dageraad]

[juli 1882 Bijzondere bepalingen inzake polissen]

[5 augustus 1882 Brief van Mimi aan C. Bremer-Snelleman]

[13 augustus 1882 Briefkaart van Multatuli aan E. Douwes Dekker]

[17 augustus 1882 Brief van Mimi en Multatuli aan J.B.H. Bremer en C. Bremer-Snelleman]

[20 augustus 1882 Briefkaart van A.C. Wertheim aan F. van der Goes]

[augustus 1882 Brief van Multatuli aan A.C. Wertheim]

[27 augustus 1882 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]

[augustus 1882 Beschouwing over Minnebrieven in De Dageraad]

[2 september 1882 Brief van J.W.E. Duitz aan V. Bruinsma]

[4 september 1882 Briefkaart van J. Versluys aan F. van der Goes]

[september 1882 Brief van G.C. de Haas-Hanau aan Mimi]

[8 september 1882 Brief van J.C. de Vos aan D.J. Korteweg]

[8 september 1882 Telegram van W.A. Paap aan comité-Huldeblijk]

[9 september 1882 Brief van D.J. Korteweg aan J.C. de Vos]

[12 september 1882 Briefkaart van J. Versluys aan F. van der Goes]

[20 september 1882 Brief van J.A. Roessingh van Iterson aan D.J. Korteweg]

[21 september 1882 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]

[september 1882 Brief van Multatuli aan H.C. de Wolff]

[24 september 1882 Brief van J.K. Anschütz aan V. Bruinsma]

[24 september 1882 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[24 september 1882 Briefkaart van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[24 september 1882 Briefkaart van Multatuli aan D.J. Korteweg]

[september 1882 Aantekeningen D.J. Korteweg]

[26 september 1882 Brief van Multatuli aan D.J. Korteweg]

[27 september 1882 Brief van D.J. Korteweg aan F. van der Goes]

[27 september 1882 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[27 september 1882 Kladbrief van D.J. Korteweg aan Multatuli]

[27 september 1882 Verslag van D.J. Korteweg]

[29 september 1882 (Koncept-)brief van G.C. de Haas-Hanau aan Mimi]

[29 september 1882 Brief van J.C. de Vos aan D.J. Korteweg]

[29 september 1882 Briefkaart van G.L. Funke aan Multatuli]

[30 september 1882 Brief van Mimi aan C. Bremer-Snelleman]

[30 september 1882 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[30 september 1882 Brief van J. Versluys aan D.J. Korteweg]

[1 oktober 1882 Kladbrief van D.J. Korteweg aan J.C. de Vos]

[1 oktober 1882 Kladbrief van D.J. Korteweg aan Multatuli]

[6 oktober 1882 Kwitantie voor D.J. Korteweg]

[6 oktober 1882 Briefkaart van Multatuli aan V. Bruinsma]

[7 oktober 1882 Brief van Multatuli aan H.C. Muller]

[7 oktober 1882 Brief van D.J. Korteweg aan Multatuli]

[8 oktober 1882 Briefkaart van Multatuli aan J.H. de Haas]

[8 oktober 1882 Gedrukte mededeling H.C. Muller]

[9 oktober 1882 Brief van Multatuli aan D.J. Korteweg]

[9 oktober 1882 Brief van J.W.E. Duitz aan V. Bruinsma]

[9 oktober 1882 Brief van Mimi aan C. Bremer-Snelleman]

[10 oktober 1882 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas en G.C. de Haas-Hanau]

[11 oktober 1882 Brief van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[12 oktober 1882 Brief van Multatuli aan D.J. Korteweg]

[12 oktober 1882 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas en G.C. de Haas-Hanau]

[12 oktober 1882 Overlijdensadvertentie Jan Singer]

[14 oktober 1882 Brief van Multatuli aan N. Braunius Oeberius]

[16 oktober 1882 Brief van J. Versluys aan V. Bruinsma]

[oktober 1882 Gedicht van Multatuli in poëzie-album Lientje de Haas]

[18 oktober 1882 Brief van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[19 oktober 1882 Brief van N. Braunius Oeberius aan V. en H. Bruinsma]

[20 oktober 1882 Twee kwitanties inzake polissen]

[21 oktober 1882 Brief van V. Bruinsma aan N. Braunius Oeberius]

[21 oktober 1882 Brief van Multatuli aan Lina de Haas]

[21 oktober 1882 Brief van J.W.E. Duitz aan V. Bruinsma]

[21 oktober 1882 Briefkaart van Multatuli aan J.J.A. Goeverneur]

[22 oktober 1882 Beschikking D.J. Korteweg en J. Versluys inzake polissen]

[23 oktober 1882 Brief van Multatuli aan J.F. Snelleman]

[23 oktober 1882 Brief van Mimi aan J.B.H. Bremer en C. Bremer-Snelleman]

[23 oktober 1882 M.J. de Witt Hamer betaalt Tandem-bijdrage]

[25 oktober 1882 Briefkaart van G. Heymans aan V. Bruinsma]

[25 oktober 1882 Brief van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[27 oktober 1882 Brief van Multatuli aan M.J. de Witt Hamer]

[27 oktober 1882 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[27 oktober 1882 Briefkaart van Multatuli aan D.J. Korteweg]

[29 oktober 1882 Brief van N. Braunius Oeberius aan V. Bruinsma]

[8 november 1882 Brief van G. Heymans van V. Bruinsma]

[8 november 1882 Brief van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[8 november 1882 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]

[9 november 1882 Brief van Multatuli aan G.J.P. de la Valette]

[11 november 1882 Brief van J.F. Snelleman aan Multatuli]

[12 november 1882 Ingezonden Brief met reaktie F. v.d. Goes in De Amsterdammer]

[14 november 1882 Brief van J. Eekhof aan F. van der Goes]

[15 november 1882 Brief van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[25 november 1882 Brief van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[26 november 1882 Koncept-brief van D.J. Korteweg aan Multatuli]

[26 november 1882 Album deelnemers huldeblijk]

[26 november 1882 Brief van Mimi aan Wouter]

[27 november 1882 Brief van Multatuli aan R.J.A. Kallenbergh van den Bosch]

[28 november 1882 Verslag voordracht H.C. Muller in Het Nieuws van den Dag]

[29 november 1882 Briefkaart van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]

[30 november 1882 Briefkaart van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[4 december 1882 Brief van Multatuli aan J.B.H. Bremer en C. Bremer-Snelleman]

[13 december 1882 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]

[16 december 1882 Brief van Mimi aan C. Bremer-Snelleman]

[december 1882 Aantekeningen in het Memoriaal]

[17 december 1882 Brief van Multatuli aan H. de Vries]

[19 december 1882 Koncept-brief van G.C. de Haas-Hanau aan Mimi]

[21 december 1882 Brief van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[21 december 1882 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]

[23 december 1882 Artikel over voordracht H.C. Muller in De Vrijheid]

[23 december 1882 Brief van J.M. Haspels aan G.C. de Haas-Hanau]

[24 december 1882 Brief van Multatuli aan H. Hemkes Kz.]

[december 1882 Brochure van H.C. Muller verschijnt]

[28 december 1882 Brief van G.C. de Haas-Hanau aan H.C. Muller]

[31 december 1882 Brief van J.M. Haspels aan G.C. de Haas-Hanau]

Het jaar 1883

Brieven en dokumenten

[11 januari 1883 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[12 januari 1883 Briefkaart van Multatuli van V. Bruinsma]

[12 januari 1883 Brief van Multatuli aan H. de Vries]

[januari 1883 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]

[16 januari 1883 Brief van G.J.P. de la Valette aan Multatuli]

[22 januari 1883 Brief van J.H. Anschütz aan V. Bruinsma]

[30 januari 1883 A.K. von Gugel overlijdt]

[januari 1883 Artikel van J. Hobbel in De Dageraad]

[januari 1883 Notitie van P. Westra]

[1 februari 1883 Brief van A. Arnould aan Mimi]

[3 februari 1883 Brief van Multatuli aan E. Bernhold]

[4 februari 1883 Brief van Multatuli aan D.J. Korteweg]

[5 februari 1883 Brief van E. Bernhold aan Multatuli]

[februari 1883 Artikel van P. Westra in De Dageraad]

[februari 1883 Antwoord van H.C. Muller in De Dageraad]

[februari 1883 Dupliek van P. Westra in De Dageraad]

[12 februari 1883 Brief van Multatuli aan H. de Vries]

[19 februari 1883 Brief van Multatuli aan D.J. Korteweg]

[19 februari 1883 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas]

[19 februari 1883 Briefkaart van Multatuli aan J.H. de Haas]

[23 februari 1883 Brief van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[26 februari 1883 Briefkaart van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau.]

[maart 1883 Artikel van C.B. Spruyt in De Tijdspiegel]

[2 maart 1883 Verjaarsgroet uit Rotterdam]

[8 maart 1883 Briefkaart van Multatuli aan D.R. Mansholt]

[11 maart 1883 Brief van S.E.W. Roorda van Eysinga aan Multatuli]

[11 maart 1883 Brief van Mimi aan C. Bremer-Snelleman]

[13 maart 1883 Brief van F. Domela Nieuwenhuis aan Multatuli]

[17 maart 1883 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]

[4 april 1883 Brief van Multatuli aan H. de Vries]

[6 april 1883 Briefkaart van Multatuli aan J.M. Haspels]

[8 april 1883 Brief van Mimi aan C. Bremer-Snelleman]

[11 april 1883 Brief van G.P. Rouffaer aan Multatuli]

[14 april 1883 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[22 april 1883 Dagboekaantekeningen mevr. A.C.C.G. Vosmaer]

[22 april 1883 Dagboekaantekeningen C. Vosmaer]

[23 april 1883 C. Vosmaer tekent Mimi en Wouter]

[april 1883 Koncept-brief van G.C. de Haas-Hanau aan Mimi]

[25 april 1883 Brief van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[29 april 1883 Briefkaart van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[april 1883 Redaktioneel kommentaar in De Dageraad]

[1 mei 1883 Brief van Multatuli aan T.H. de Beer]

[3 mei 1883 Ingezonden tekst van Multatuli t.b.v. J.L. Wertheim]

[mei 1883 Twee fragmenten uit brieven van Multatuli aan een of meer onbekenden]

[6 mei 1883 Brief van Multatuli aan N. Braunius Oeberius]

[6 mei 1883 Brief van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[8 mei 1883 Brief van Mimi aan W.A. Paap]

[12 mei 1883 Brief van Multatuli aan A. Merens]

[mei 1883 Brief van Mimi aan C. Bremer-Snelleman]

[20 mei 1883 Briefkaart van Multatuli aan H. de Vries]

[23 mei 1883 Brief van T.H. de Beer aan Multatuli]

[29 mei 1883 Verschijning Een onkruidzaaier van H.M. van Andel]

[10 juni 1883 Artikel over Een onkruidzaaier in De Amsterdammer]

[31 mei 1883 Brief van Multatuli aan N. Braunius Oeberius]

[juni 1883 Redaktioneel kommentaar in De Dageraad]

[2 juni 1883 Brief van G.P. Rouffaer aan Multatuli]

[juni 1883 Brief van Multatuli aan H. de Vries]

[12 juni 1883 Briefkaart van Multatuli aan T.H. de Beer]

[18 juni 1883 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[19 juni 1883 Brief van Multatuli aan H. de Vries]

[21 juni 1883 Brief van Mimi aan C. Bremer-Snelleman]

[22 juni 1883 Brief van Multatuli en Wouter aan G.C. de Haas-Hanau]

[8 juli 1883 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[10 juli 1883 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas en G.C. de Haas-Hanau]

[12 juli 1883 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]

[13 juli 1883 Brief van Multatuli aan R.J.A. Kallenberg van den Bosch]

[15 juli 1883 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas en G.C. de Haas-Hanau]

[18 juli 1883 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas en G.C. de Haas-Hanau]

[19 juli 1883 Brief van Multatuli en Mimi aan J.B.H. Bremer en C. Bremer-Snelleman]

[19 juli 1883 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas]

[20 juli 1883 Brief van Multatuli aan R.J.A. Kallenberg van den Bosch]

[20 juli 1883 Briefkaart van Multatuli aan J.H. de Haas]

[22 juli 1883 Brief van G.P. Rouffaer aan Multatuli]

[22 juli 1883 Briefkaart van Multatuli aan J.H. de Haas]

[23 juli 1883 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas en G.C. de Haas-Hanau]

[25 juli 1883 Brief van Multatuli aan J.B.H. Bremer en C. Bremer Snelleman]

[26 juli 1883 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas en G.C. de Haas-Hanau]

[30 juli 1883 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]

[juli 1883 Aantekeningen in het Memoriaal]

[6 augustus 1883 Brief van Multatuli aan P.A. Tiele]

[6 augustus 1883 Brief van Mimi aan J.B.H. Bremer en C. Bremer-Snelleman]

[7 augustus 1883 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas en G.C. de Haas-Hanau]

[7 augustus 1883 Brief van Multatuli aan H.C. Muller]

[7 augustus 1883 Brief van Multatuli aan J.B.H. Bremer en C. Bremer-Snelleman]

[8 augustus 1883 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[11 augustus 1883 Brief van Multatuli aan A.D. Baron van Verschuer]

[11 augustus 1883 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[11 augustus 1883 Brief van Multatuli aan J.F. Snelleman en J.H. Dupont]

[12 augustus 1883 Bespreking van Een onkruidzaaier in De Amsterdammer]

[12 augustus 1883 Brief van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[14 augustus 1883 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[16 augustus 1883 Brief van A. van Daehne van Varick aan Multatuli]

[18 augustus 1883 Brief van Multatuli aan H.C. Muller]

[19 augustus 1883 Brief van C.H. de Jong aan Multatuli]

[21 augustus 1883 Brief van Multatuli aan J.G. Robbers]

[22 augustus 1883 Brief van Multatuli aan H.C. Muller]

[24 augustus 1883 Brief van C.H. de Jong aan Multatuli]

[25 augustus 1883 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas]

[26 augustus 1883 Advertentie Multatuliana in het Algemeen Handelsblad]

[26 augustus 1883 Brief van G.C. de Haas-Hanau aan Mimi]

[26 augustus 1883 Bericht Multatuliana in de Nieuwe Rotterdamsche Crt.]

[27 augustus 1883 Brief van Multatuli aan H.C. Muller]

[28 augustus 1883 Briefkaart van A. van Daehne van Varick aan Multatuli]

[30 augustus 1883 Advertentie Multatuliana in het Algemeen Handelsblad]

[30 augustus 1883 Brief van Multatuli aan C. Vosmaer]

[30 augustus 1883 Brief van Multatuli aan A.J.F. Clant van der Myll-Piepers]

[1 september 1883 Brief van P.A. Tiele aan Multatuli]

[11 september 1883 Brief van A. van Daehne van Varick aan Multatuli]

[11 september 1883 Brief van Mimi aan mevr. C. Bremer-Snelleman]

[13 september 1883 Briefkaart van A. van Daehne van Varick aan Multatuli]

[13 september 1883 Brief van Multatuli aan D.J. Korteweg]

[18 september 1883 Brief van Multatuli aan J.H. de Haas]

[18 september 1883 Brief van Multatuli aan H.C. Muller]

[21 september 1883 Briefkaart aan J.H. de Haas]

[22 september 1883 Uitgave van Kraketau]

[24 september 1883 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]

[28 september 1883 Brief van Multatuli aan A. Douwes Dekker]

[30 september 1883 Brief van A. van Daehne van Varick aan Multatuli]

[26 oktober 1883 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[28 oktober 1883 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[30 oktober 1883 Brief van Mimi aan C. Bremer-Snelleman]

[13 november 1883 Briefkaart van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]

[16 november 1883 Brief van Multatuli aan J. Zürcher]

[24 november 1883 Artikel van F. Domela Nieuwenhuis in Recht voor allen]

[25 november 1883 Brief van Mimi aan C. Bremer-Snelleman]

[11 december 1883 Verzending van een boek naar Multatuli]

[11 december 1883 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]

[16 december 1883 Brief van Mimi aan G.C. de Haas-Hanau]

[20 december 1883 Brief van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[23 december 1883 Telegram van Multatuli aan J.H. de Haas]

Biografische aantekeningen


[11 oktober 1882
Brief van Multatuli aan D.R. Mansholt]

11 oktober 1882

Brief van Multatuli aan D.R. Mansholt. Drie dubbele velletjes postpapier, waarvan blz. 1-12 beschreven. De envelop is bewaard gebleven met poststempels Nieder-Ingelheim 12/10 82 en Harlingerschans 13 oct '82, en geadresseerd aan WED. Heer D.R. Mansholt Westpolder pr. Groningen Holland. (M.M.)

Nieder-Ingelheim 11 Okt 82

beste Mansholt! Ik ben 14 dagen op reis geweest, en gistravend thuis komende vond ik uw brief van den 4n. M'n vrouw zei me reeds dat gy gevraagd hadt wat de reden was van m'n zwygen (d.i. vóór ik uw brief las) en ook dat ze maar in de gauwigheid geantwoord had. Wat de reden is of was? Beste Mansholt, dat kan ik in één woord zeggen. Verdriet! Zoo is het.

Of gy iets misdaan hebt? Godbewaarme! Neen, beste, beste Mansholt. Hoe komt ge op dàt idee? Neen! Dan (of als ik zoo iets meende), had ik U zéker geschreven, zooals dan behoorlyk wezen zou. Maar, zegt ge, dat zwygen was ook niet behoorlyk. Ongeveer van Maart af heb ik bitter geleden, eerst over den uitslag, den schandelyken uitslag van dat ‘Huldeblyk’, later over de wys waarop zekere ‘heeren’ my in die zaak hebben behandeld. M'n laatste 6 maanden zyn verloopen in gedurige afwisseling van wrevel, woede en afspanning. Men heeft me ziek en onmachtig gemaakt.

Ja zeker, 'n enkel lettertje had m'n vrouw wel kunnen en moeten schryven! Dit zeg ik nu ook, en 't doet me innig leed dat zy't niet gedaan heeft. Toch heeft noch zy noch ik schuld. Elke dag (ik zeg de stipte waarheid) waren wy bezig met wat voor my een levenskwestie is. Om U (of wien ook te schryven) moest zy of ik aanroeren wat ons beschäftigte [1.] beschäftigte: bezighield (in duitse schrijfletter) (du). en dit eischte lange vervelende afmattende brieven. Ook dachten wy gedurig: ‘nu eindelyk zal 't gemaal 't geplaag en gesar uit zyn, maar jawel!’ Versluys die de woordvoerder was van de ‘heeren’ die zich de beschikking aanmatigden over myn zaken, verkoos maar niet te begrypen wat ik hem schreef. Hy - persoonlyk, of als vertegenwoordiger van anderen die achter de schermen bleven maar waarop hy zich beriep - heeft me meer schade gedaan dan 't heele Huldebl. (godbetert!) bedraagt. Heel eindelyk ben ik naar Holland gegaan, en vandaar ben ik gister terug gekomen. De nekslag die me door den armzaligen afloop is toegebracht, kan niet hersteld worden, maar ik ben ten-minste geslaagd in 't afschudden van 't belachelyk juk dat eenige ‘heeren’ waaronder NB sommigen wier naam ik niet eens weet, gesteld dat ze een naam hebben - my wilden opleggen. Geen fatsoenlyke zachte wenk dat dit me niet aanstond, mocht baten, [2.] baten: hier volgde oorspronkelijk het begin van een nieuwe zin met Maar. totdat ik nu eindelyk in minder ontwykbare manier daaraan 'n eind heb gemaakt.

Maar, vraagt ge, waarom niet bedankt. O zeker, ik zou me ryker voelen als ik dat gedaan had by-tyds. Doch door onjuiste rappor-ten, door niet of te laat antwoorden op m'n vragen, door 't aannemen van den schyn alsof men niet gelezen had wat ik schreef - bah, ik werd er misselyk van. Had ik in Febr. of Maart geweten wat ik nu weet, waarlyk ik zou aan de V. Twisten, de Slymeringen, de ind. rykworders, de haagsche regeerings- en kamermannen, de geloovers - aan al m'n vyanden in één woord den triumf niet gelaten [3.] gelaten: oorspr. stond er verschaft. hebben dien m'n aanhangers, geestverwanten, vereerders - hoe noemen zy zich? - hun hebben verschaft. U den geheelen slymerigen loop der zaak te verhalen gaat boven m'n kracht. Ik herhaal: 6, 7 maanden ergernis. In hoever ik in m'n verachting voor Versluys ànderen moet begrypen, weet ik niet. Was hy slechts 'n gewillig werktuig van anderen die eens de gelegenheid wilden aangrypen Multatuli te behandelen als 'n jongetje? Gedurig sprak hy in z'n zonderlinge brieven van ‘de Heeren’ en 't baatte niet dat ik hem even dikwyls te-kennen gaf dat ik niet genegen was my onder kurateele te laten zetten. Doch laat me niet beginnen die heele geschiedenis weer optehalen. Ik ben er wee van. Toen ik eergister (van 't een op t ander komende, want het was m'n plan niet) te Arnhem de zaak aan 'n vriend meedeelde, riep hy: ‘G.v.d. wat 'n kwajongenstroep!’ En ronduit gezegd, die kwalifikatie is de eenig mogelyke. Ik weet dat Versluys (en zeker ook de - my gedeeltelyk onbekende anderen zich beroepen op 't gewone ‘zoo byzonder goed gemeend!’ maar al ware dit in mannen, in personen die behooren te weten wat past en wat niet past, een gegronde verontschuldiging, ik ontken dat er welmeenendheid in 't spel was. Een stuk of 6 (8? 10?) personen hebben zich geheel onbevoegd opgeworpen om in die Huldeblykzaak 'n rolletje te spelen. Dat er domheid en gebrek aan zaakkennis óók in 't spel was, kan waar zyn (o komiek, tot het idiote toe!) maar uit het herhaald niet-begrypen van wat ik schreef, besluit ik zonder de minste réserve, tot onwil. Als ik U sprak, zou ik niet kunnen laten U de slenters en 't gedraai mee te deelen waarmee men my 6 maanden getraîteerd heeft, maar om 't schriftelyk te doen - och, spaar het my!

Bovendien ik moet - nu, pynlyker dan ooit! - voor de pers werken. Nooit was de noodzakelykheid grooter, en nooit viel 't me zwaarder. Want m'n toon is gebroken. Ik ben als 'n vioolspeler wiens strykstok door z'n ‘vrienden’ met vet besmeerd is. Dàt is alzoo de 5o akte van m'n moeielyk leven. Welk 'n zegepraal voor al wat in ons land gemeen is! Dáárover klaag ik, en niet over myn toestand, al zy die door den slag die me geslagen werd, zeer moeielyk gemaakt.

Meen niet dat my op 't oogenblik iets ontbreekt. O neen! Volstrekt niet. Maar dat ik bitter gestemd ben en eigenlyk niet meer weet tot wie ik 't woord voer, is waar. Dit verlamt me, dit maakt me stom. En toch moet ik ‘kopie leveren’ zooals de uitdrukking luidt. Misschien zullen ze dan nog zeggen dat het ‘heel mooi’ is. Toch heb ik 'n blyk van Hulde ontvangen, maar 't kwam van 'n onverwachten kant. Twee Ultramontaansche bladen (Tyd en Rotterd. Maasbode (?)) twee griffermeerd-orthodoxen (Kerkelyke Courant (?) en ???) hebben my uitgescholden. Nu dàt gebeurde meer, en 't deerde me niet dan in zoover 't my ergerde dat z.g.n. ‘geestverwanten’ er genoegen mee namen. Maar ze hebben getuigd dat ik ‘god in de harten had uitgeroeid.’ Ziedaar 'n testimonium uit het vyandelyke kamp, dat wel zeer overdreven en al te vereerend is, maar dat toch gunstig afsteekt by de blyken van ‘Hulde’ waarin m'n aanhangers met hun allen (godbeter't) hun geestdrift hebben omgezet. Ik ben beschaamd om hunnentwil. Toch regende het den heelen zomer brieven vol betuigingen... kyk! De paus krygt ze niet mooier van zyn aanhangers!-

Zoo was voortdurend mn stemming gedurende byna dit geheele jaar! Begrypt ge waarom ik noch U noch iemand schreef? (Met uitzondering van V. als woordvoerder van m'n opgeworpen kuratoren) En die stemming zal blyven, helaas! M'n leven is te vèr verstreken, om na deze teleurstelling op nieuw iets te hopen van de toekomst. Er is een duidelyk stempel gedrukt op alles wat die slotscène vooraf ging. M'n vyanden op allerlei gebied zouden wel dwaas zyn voortaan de minste waarde te hechten aan m'n woorden. By de telling van m'n strydmacht is gebleken dat ik slechts te beschikken heb over 'n armzalig troepje. De V. Twisten en konsorten zullen den neus optrekken voor zóó'n tegenstandertje, en ikzelf vat niet meer dat ik ooit gemeend heb iets te beteekenen, schoon ik erkennen moet dat ik my in de nieuwe positie die me geschapen is door m'n ‘vrienden’ nog altyd niet thuis voel. Of ik - nu 62 jaar oud! - nog tyd hebben zal er aan te wennen, geloof ik niet.

Nog-eens, begrypt ge hoe drukkend het is, in zùlke omstandigheden, iets van zich te laten hooren? Ik zie er nu al tegen op, de velen die my reden zullen vragen van m'n zwygen, dergelyke ophelderingen te geven. Ze matten my af. En dit màg niet, want... ik moet ‘kopie leveren.’-

Adieu beste kerel, gy kunt het niet helpen. Is het dus leelyk dat ik U zoo'n verdrietigen br. schryf? Wel, dat doe ik niet voor m'n genoegen! Maar juist daarom zweeg ik zoo lang. Ik wilde en kon me niet uiten voor ik zeker wist dat er geen herstel mogelyk was. Wees met Uw lieve vrouw en kinderen hartelyk gegroet. Is Wiebke wèl? Myn vrouw en ons kind zyn welvarend. En ook ik ben niet ziek, maar wel voel ik me zwak. Ook m'n asthma neemt toe. Maar dat is byzaak, als men maar niet door me zóó'n slot te bereiden, m'n geheel vorig leven als nutteloos had gestempeld.

Adieu, uw vriend

DD