Multatuli.online

Ideën, eerste bundel

Ideeën, eerste bundel

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

28a.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

41.

42.

43.

44.

45.

46.

47.

48.

49.

50.

51.

52.

53.

54.

55.

56.

57.

58.

59.

60.

61.

62.

63.

64.

65.

66.

67.

68.

69.

70.

71.

72.

73.

74.

75.

76.

77.

78.

79.

80.

81.

82.

83.

84.

85.

86.

87.

88.

89.

90.

91.

92.

93.

94.

95.

96.

97.

98.

99.

100.

101.

102.

103.

104.

105.

106.

107.

108.

109.

110.

111.

112.

113.

114.

115.

116.

117.

118.

119.

120.

121.

122.

123.

124.

125.

126.

127.

128.

129.

130.

131.

132.

133.

134.

135.

136.

137.

138.

139.

140.

141.

142.

143.

144.

145.

146.

147.

148.

149.

150.

151.

152.

153.

154.

155.

156.

157.

158.

159.

160.

161.

162.

163.

164.

165.

166.

167.

168.

169.

170.

171.

172.

173.

174.

175.

176.

177.

178.

179.

180.

181.

182.

183.

184.

185.

186.

187.

188.

189.

190.

191.

192.

193.

194.

195.

196.

197.

198.

199.

200.

201.

202.

203.

204.

205.

206.

207.

208.

209.

210.

211.

212.

213.

214.

215.

216.

217.

218.

219.

220.

221.

222.

223.

224.

225.

226.

227.

228.

229.

230.

231.

232.

233.

234.

235.

236.

237.

238.

239.

240.

241.

242.

243.

244.

245.

246.

247.

248.

249.

250.

251.

252.

253.

254.

255.

256.

257.

258.

259.

260.

261.

262.

263.

264.

265.

266.

267.

268.

269.

270.

271.

272.

273.

274.

275.

276.

277.

278.

279.

280.

281.

282.

283.

284.

285.

286.

287.

288.

289.

290.

291.

292.

293.

294.

295.

296.

297.

298.

299.

300.

301.

302.

303.

304.

305.

306.

307.

308.

309.

310.

311.

312.

313.

314.

315.

316.

317.

318.

319.

320.

321.

322.

323.

324.

325.

326.

327.

328.

329.

330.

331.

332.

333.

334.

335.

336.

337.

338.

339.

340.

341.

342.

343.

344.

345.

346.

347.

348.

349.

350.

351.

352.

353.

354.

355.

356.

357.

358.

359.

360.

361.

362.

363.

364.

365.

366.

367.

368.

369.

370.

371.

372.

373.

374.

375.

376.

377.

378.

379.

380.

381.

381.

382.

383.

384.

385.

386.

387.

388.

389.

390.

391.

392.

393.

394.

395.

396.

397.

398.

399.

400.

401.

402.

403.

404.

405.

406.

407.

408.

409.

410.

411.

412.

413.

414.

415.

416.

417.

418.

419.

420.

421.

422.

423.

424.

425.

426.

427.

428.

429.

430.

431.

432.

433.

434.

435.

436.

437.

438.

439.

440.

441.

442.

443.

444.

445.

446.

447.

Bylagen

Aantekeningen


387.

Er zyn kunstrechters die 't 'n Verdienste vinden in Paul Delaroche, dat-i 't slyk op de laarzen van Napoleon te Fontainebleau, zo onachtzaam geschilderd heeft. Maar ik beweer dat de beschouwer van iedere schildery, en de lezers van ieder boek, recht hebben op onberispelyken modder, en dat de schilder of schryver zich van de parerga niet mag afmaken met 'n onacht-zaamheid, die denken doet aan mislukt jagen naar genialiteit. Niets moet den groten man te klein wezen, en ik zie niet in, waarom vrouw Stotters antwoord niet even goed 't bestuderen waard is, als de tekst van 'n duistere plaats in 't een of ander handschrift van onbekende personen.

Men verdiept zich in bespiegelingen over de juiste betekenis van de hansworstjes op den muur der wachtkamer te Pompeiï, en zoekt daarin de oorzaken van den val des Romeinsen ryks. Wy vinden 'n brede, hoge of diepe mening, in 't toevoegen van twee letters aan Abram's naam. Wy hebben elkaar doodgeslagen - ik meen u en my niet, lezer - de mensen hebben elkaar doodgeslagen, om verschil van opinie over de ware hoedanigheid van gegeten brood... wie zegt ons of 't slyk op de laarzen, waarvan ik sprak, niet eenmaal zal worden verheven tot 'n god, en of niet alsdan de juiste kennis van dat vuil nodig wezen zal, tot het erlangen van de eeuwige zaligheid?

Dit nu eens aannemende als mogelyk - er zyn wel gekker dingen gebeurd - is Delaroche dan niet misdadig? Delaroche, die door z'n onvergeeflyke slordigheid oorzaak zal wezen dat duizenden verdoemd worden? Want er zyn vele soorten van modder, en er is maar één zaligheid.

En als 't nu eens later iemand in 't hoofd komt, vrouw Stotter te verheffen tot algemene baker van 't hele mensdom, zal 't dan niet vóór alles nodig zyn, nauwkeurig te weten wát ze gezegd heeft, en hóe ze 't gezegd heeft? Lieve mensen, moet 't dan juist hebreeuws wezen of plat-grieks, wat u aantrekt? Wat my betreft, 'k was m'n handen in onschuld, en ga terstond naar de Noordermarkt.