Multatuli.online

Volledige Werken. Deel 10. Brieven en dokumenten uit de jaren 1858-1862

Voorbericht

Nota

Dekker: van ambtenaar tot kunstenaar

[Januari 1858 Rekest van Dekker aan de G.-G. in ruste]

[Bijlage Fragment van een brief van Leonard Willems]

[15 april 1858 Jan Douwes Dekker in Delft]

[Bijlage Ontlening aan een brief van Duymaer van Twist]

[1 oktober 1858 Dekker in Kassel]

[Bijlage I Geboorte- en doopakte van Ottilie Coss]

[Bijlage II Ontlening Hof- und Staats-Handbuch]

[Bijlage III Ontlening Casselsches Adress-Buch]

[Bijlage IV Verhaal uit ‘Vom alten Kassel’]

[Januari 1859 Dekker schrijft ‘Mein Kind, da schlägt’]

[27 juni 1859 Jan Douwes Dekker verhuist naar Brummen]

[3 juli 1859 Fragment uit een brief van C.H. Kerkhoven]

[17 augustus 1859 Dekker in Visé]

[27 augustus 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[29 augustus 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[30 augustus 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[1 september 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[3 september 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[8 september 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[13 september 1859 Brief van Dekker aan de vrijmetselaars te Amsterdam]

[16 september 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[22 september 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[22 september 1859 Brief van Van Hasselt aan Dekker]

[24 september 1859 Brief van Dekker aan Van Hasselt]

[28 september 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[30 september 1859 Brief van Van Lennep aan Van Hasselt]

[1 oktober 1859 Van Hasselt zendt Van Lennep ‘De Bruid’]

[9 oktober 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[13 oktober 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[19 oktober 1859 Brief van Dekker aan Van Hasselt]

[19 oktober 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[27 oktober 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[29 oktober 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[29 oktober 1859 Brief van Dekker aan Van Hasselt]

[30 oktober 1859 Bezoek van J. Ed. de Vries]

[2 november 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[5 november 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[11 november 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[11 november 1859 Brief van Van Hasselt aan Rochussen]

[11 november 1859 Brief van Dekker aan Van Hasselt]

[13 november 1859 Brief van Jan Douwes Dekker aan Van Hasselt]

[Aantekeningen door Van Hasselt]

[14 november 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[14 november 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[15 november 1859 Van Hasselt bij Van Lennep]

[15 november 1859 Jan Douwes Dekker te Amsterdam]

[18 november 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[18 november 1859 Brief van Van Lennep aan Van Hasselt]

[18 november 1859 Brief van Van Lennep aan Van Hasselt]

[19 november 1859 Brief van Van Hasselt aan Van Lennep]

[19 november 1859 Brief van Van Lennep aan Van Hasselt]

[19 november 1859 Jan Douwes Dekker bij Van Hasselt]

[20 november 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[20 november 1859 Brief van Dekker aan Jan Douwes Dekker]

[20 november 1859 Brief van Jan Douwes Dekker aan Dekker]

[21 november 1859 Jan Douwes Dekker bij Van Hasselt]

[21 november 1859 Jan Douwes Dekker telegrafeert]

[21 november 1859 Telegram van Dekker aan Tine]

[21 november 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[21 november 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[21 november 1859 Brief van Jan Douwes Dekker aan Dekker]

[21 november 1859 Brief van Rochussen aan Van Hasselt]

[21 november 1859 Brief van Rochussen aan Van Lennep]

[22 november 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[22 november 1859 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[22 november 1859 Brief van Van Lennep aan Van Hasselt]

[22 november 1859 Brief van Van Hasselt aan Van Lennep]

[23 november 1859 Jan Douwes Dekker bij Van Hasselt]

[23 november 1859 Brief van Rochussen aan Van Lennep]

[23 november 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[24 november 1859 Dekker bij Van Lennep]

[24 november 1859 Brief van Dekker aan Van Hasselt]

[24 november 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[25 november 1859 Dekker bij Van Hasselt]

[25 november 1859 Ontmoeting van Dekker en Van der Hucht]

[26 november 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[26 november 1859 Jan Douwes Dekker bij Van Hasselt]

[28 november 1859 Jan Douwes Dekker bij Rochussen]

[29 november 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[2 december 1859 Brief van Tydeman aan Van Lennep]

[5 december 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[6 december 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[7 december 1859 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[7 december 1859 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[7 december 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[8 december 1859 Brief van Van Lennep aan Rochussen]

[8 december 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[9 december 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[9 december 1859 Brief van Rochussen aan Van Lennep]

[9 december 1859 Artikel van Dekker]

[10 december 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[10 december 1859 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[10 december 1859 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[10 december 1859 Brief van De Bull aan Dekker]

[10 december 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[10 december 1859 Artikel van Dekker]

[11 december 1859 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[11 december 1859 Brief van Van Lennep aan Rochussen]

[11 december 1859 Jan Douwes Dekker in Amsterdam]

[11 december 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[13 december 1859 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[14 december 1859 Advertentie]

[14 december 1859 Brochure van Dekker]

[19 december 1859 Brief van Dekker aan Van Hasselt]

[21 december 1859 Brief van Dekker aan Van Hasselt]

[22 december 1859 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[22 december 1859 Brief van Hartsen aan Van Lennep]

[25 december 1859 Brief van Tine aan Dekker]

[28 december 1859 Brief van Dekker aan Van Lennep]

Het beslissende jaar

[7 januari 1860 Brief van Dekker aan Tine]

[8 januari 1860 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[10 januari 1860 Brief van Van Lennep aan Dekker]

[10 januari 1860 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[11 januari 1860 Bezoek van Dekker aan Van Lennep]

[11 januari 1860 Brief van Dekker aan Van Hasselt]

[11 januari 1860 Brief van Dekker aan Tine]

[11 januari 1860 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[12 januari 1860 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[13 januari 1860 Dekker vertrekt uit Amsterdam]

[15 januari 1860 Het gezin Dekker in ‘Au Prince Beige’]

[18 januari 1860 Rekest van Dekker aan Willem III]

[19 januari 1860 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[19 januari 1860 Brief van Dekker aan Van Hasselt]

[21 januari 1860 Het gezin Dekker aan de Chaussée d'Anvers]

[23 januari 1860 Brief van Van Hasselt aan Dekker]

[23 januari 1860 Brief van Van Hasselt aan Dekker]

[25 januari 1860 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[25 januari 1860 Akte inzake de overdracht van kopijrecht]

[31 januari - 1 februari 1860 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[4 februari 1860 Contract tussen Van Lennep en J. de Ruyter]

[8 februari 1860 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[15 februari 1860 Kwitantie voor f 200.-]

[22 februari 1860 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[7 maart 1860 Proclamatie ‘Asmodée’]

[15 maart 1860 Kwitantie voor f 200.-]

[22-23 maart 1860 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[7 april 1860 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[15 april 1860 Kwitantie voor f 200. -]

[24 april 1860 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[27 april 1860 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[27 april 1860 Brief van Dekker aan Van Hasselt]

[5 mei 1860 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[5 mei 1860 Brief van Dekker aan de Koning]

[14 mei 1860 De ‘Max Havelaar’ in de handel]

[15 mei 1860 Kwitantie voor f 200.-]

[15 mei 1860 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[15 mei 1860 Brief van Multatuli aan De Ruyter]

[16 mei 1860 Brief van Van Hasselt aan Multatuli]

[23 mei 1860 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[1 juni 1860 Brief van Lennep aan Multatuli]

[3 juni 1860 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[3 juni 1860 Bespreking in de N.R.C.]

[3 juni 1860 Bespreking in de Amst. Crt.]

[6 juni 1860 Brief van Van Lennep aan Multatuli]

[7 juni 1860 Kwitantie voor f 200.-]

[8 juni 1860 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[8 juni 1860 Beoordeling in het Alg. Handelsblad]

[13 juni 1860 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[15 juni 1860 Briefje van Multatuli aan Tine]

[15 juni 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[16 juni 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[16 juni 1860 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[16 juni 1860 Brief van Poolman aan Multatuli]

[16 juni 1860 Multatuli bezoekt met Jan Douwes Dekker te Rotterdam]

[17 juni 1860 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[17 juni 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[18 juni 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[18 juni 1860 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[19 juni 1860 Advertentie in de N.R.C.]

[20 juni 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[22 juni 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[25 juni 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[25 juni 1860 Missive van Rochussen aan de G.-G.]

[29 juni 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[30 juni 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[1 juli 1860 Bespreking in De Gids door Prof. Veth]

[2 juli 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[3 juli 1860 Brief van Multatuli aan Van Hasselt]

[9 juli 1860 Bezoek van Pieter Douwes Dekker]

[10 juli 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[11 juli 1860 Telegram van Multatuli aan Tine]

[14 juli 1860 Multatuli naar Spa]

[15 juli 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[16 juli 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[20 juli 1860 Multatuli naar Amsterdam]

[22 juli 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[27 juli 1860 Missive van de Algemene Rekenkamer]

[1 augustus 1860 Bespreking in De Gids door Prof. Veth]

[3 augustus 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[augustus 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[12 augustus 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[14 augustus 1860 Brief van Jan Douwes Dekker aan Tine]

[16 augustus 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[16 augustus 1860 Brief van Multatuli aan De Ruyter]

[17 augustus 1860 Brief van Multatuli aan Rijsterborgh]

[18 augustus 1860 Telegram van Multatuli aan Tine]

[18 augustus 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[19 augustus 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[20 augustus 1860 Missive van de G.-G. aan Rochussen]

[21 augustus 1860 Missive van de Directeur der Financiën]

[23 augustus 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[26 augustus 1860 Brief van H. Nijgh aan Multatuli]

[26 augustus 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[27 augustus 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[28 augustus 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[29 augustus 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[29 augustus 1860 Multatuli huurt een kamer]

[29 augustus 1860 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[31 augustus 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[1 september 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[3 september 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[4 september 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[7 september 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[7 september 1860 Missive van de G.-G. aan Rochussen]

[september 1860 Brief van Multatuli aan Anna Abrahamsz]

[september 1860 Brief van Multatuli aan Anna Abrahamsz]

[september 1860 Multatuli bezoekt de kermis]

[17 september 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[17 september 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[Bijlage Mededelingen door Mimi]

[25 september 1860 Beraadslagingen in de Tweede Kamer]

[26 september 1860 Telegram van Thieme aan Multatuli]

[28 september 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[1 oktober 1860 Advertentie in de Arnhemsche Crt.]

[1 oktober 1860 Brief aan den G.-G. in ruste in De Tijdspiegel]

[1 oktober 1860 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[3 oktober 1860 Bericht in de Arnhemsche Crt.]

[oktober 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[7 oktober 1860 Aan de stemgerechtigden in Tiel]

[12 oktober 1860 Brief van Van Lennep aan Multatuli]

[12 oktober 1860 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[12 oktober 1860 Telegram van Multatuli aan Tine]

[12 oktober 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[14 oktober 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[16 oktober 1860 Brief van Prof. Veth aan Van Lennep]

[17 oktober 1860 Brief van Van Lennep aan Prof. Veth]

[17 oktober 1860 Uitslag van de verkiezingen in Tiel]

[20 oktober 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[23 oktober 1860 Artikel in de Arnhemsche Crt.]

[24 oktober 1860 De minister van Koloniën aan de G.-G.]

[25 oktober 1860 Mededeling van Multatuli in de Arnh. Crt.]

[25 oktober 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[27 oktober 1860 Bericht inzake verkiezingen te Leeuwarden]

[27 oktober 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[28 oktober 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[29 oktober 1860 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[29 oktober 1860 Brief van Thieme]

[29 oktober 1860 Het Bataviaasch Handelsblad over Multatuli]

[30 oktober 1860 Advertentie in de Leeuwarder Courant]

[30 oktober 1860 Ingezonden artikel van Multatuli]

[31 oktober 1860 Ingezonden artikel van Multatuli]

[31 oktober 1860 Artikel van H.J. Lion in het Bat. Handelsblad]

[1 november 1860 Uitslag van de verkiezingen te Leeuwarden]

[1 november 1860 ‘Max Havelaar aan Multatuli’ in De Tijdspiegel]

[3 november 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[6 november 1860 Brief van Mr. Faber aan Van Lennep]

[13 november 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[14 november 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[14 november 1860 Brief van d'Ablaing betreffende Multatuli]

[14 november 1860 Bataviaasch Handelsblad over Multatuli]

[15 november 1860 Brief van Tine aan Mevrouw van Straten]

[17 november 1860 Deurwaardersexploit aan Van Lennep]

[17 november 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[november 1860 De tweede druk van ‘Max Havelaar’]

[21 november 1860 Brest van Kempen rich zich to de G.-G.]

[28 november 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[29 november 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[29 november 1860 Brief van Van Straten aan Multatuli]

[30 november 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[1 december 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[5 december 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[5 december 1860 Gouvernementsbesluit t.a.v Brest van Kempen]

[6 december 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[8 december 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[10 december 1860 Multatuli naar Brussel]

[14 december 1860 Dagvaarding van Multatuli-Van Lennep]

[29 december 1860 Verklaring van Van Lenneps procureur]

Het jaar van Sietske Abrahamsz

[14 januari 1861 Ingezonden stuk van H.J. Lion]

[26 januari 1861 Van Lennep laat Multatuli's brief zegelen]

[januari 1861 Aantekeningen van Jacob van Lennep]

[januari 1861 Conclusie van antwoord]

[27 januari 1861 Brief van Bleeker aan Multatuli]

[30 januari 1861 Artikel van N.N. en IJ. in de N.R.C.]

[4 februari 1861 Brief van Bleeker aan Multatuli]

[8 februari 1861 Schrijven van Cornets de Groot aan de G.-G.]

[18 februari 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[18 februari 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[19 februari 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[21 februari 1861 Ingezonden stuk van Multatuli in de N.R.C.]

[22 februari 1861 Brief van Multatuli aan Tine, met brief van Ottilie Coss]

[23 februari 1861 Brief van Multatuli aan Bovenschen]

[25 februari 1861 Brief van Multatuli aan Mr. Faber]

[februari 1861 Conclusie van repliek]

[25 februari 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[26 februari 1861 Multatuli schrijft Het Gebed van den Onwetende]

[3 maart 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[14 maart 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[Bijlage Mededeling van Mr. C.W.A. Baron van Haersolte]

[15 maart 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[Bijlage inzake een onderhoud tussen Multatuli en Loudon]

[Bijlage inzake een onderhoud tussen Multatuli en Loudon]

[27 maart 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[maart 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[30 maart 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[13 april 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[14 april 1861 Brief van Multatuli aan Günst]

[17 april 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[28 april 1861 Brief van H. Nijgh aan Multatuli]

[30 april 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[1 mei 1861 Missive inzake Dekkers schuld]

[2 mei 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[5 mei 1861 Bericht van J. Douwes Dekker inzake verhuizing]

[6 mei 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[7 mei 1861 Missive van de Minister aan de G.-G.]

[15 mei 1861 Pleidooien in de zaak Multatuli-Van Lennep]

[16 mei 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[20 mei 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[29 mei 1861 Vonnis in de zaak Multatuli-Van Lennep]

[31 mei 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[1 juni 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[4 juni 1861 Overlijden van Pieter Douwes Dekker]

[Bijlage Advertentie]

[7 juni 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[9 juni 1861 Brief van Multatuli aan Günst]

[Bijlage Mededeling van Mimi]

[10 juni 1861 Brief van Multatuli aan Günst]

[10 juni 1861 Brief van Multatuli aan Günst]

[juni 1861 Brief van Multatuli aan Günst]

[12 juni 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[Bijlage Mededeling van Mimi omtrent biologeren]

[14 juni 1861 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[16 juni 1861 Brief van Multatuli aan Günst]

[20 juni 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[22 juni 1861 Brief van Multatuli aan Günst]

[23 juni 1861 Brief van Multatuli aan Günst]

[25 juni 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[25 juni 1861 Brief van Multatuli aan Minister Loudon]

[27 juni 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[4 juli 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[4 juli 1801 Brief van Multatuli aan Günst]

[13 juli 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[16 juli 1861 Brief van J. Douwes Dekker aan Günst]

[juli 1861 Brief van Multatuli aan Günst]

[17 juli 1861 Brief van Multatuli aan Günst]

[27 juli 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[30 juli 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[juli 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[2 augustus 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[4 augustus 1861 Bericht in de N.R.C.]

[4 augustus 1861 Brief van Multatuli aan Günst]

[10 augustus 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[12 augustus 1861 Advertentie in de N.R.C.]

[18 augustus 1861 Advertentie in de N.R.C.]

[augustus 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[augustus 1861 Brief van Sietske Abrahamsz aan d'Ablaing]

[4 september 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[11 september 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[september 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[25 september 1861 Brief van Multatuli aan Kruseman]

[25 september 1861 Brief van Kruseman aan Multatuli]

[27 september 1861 Multatuli ontvangt afschrift van het vonnis]

[8 oktober 1861 Multatuli zendt Ottilie Coss de ‘Minnebrieven’]

[oktober 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[2 november 1861 Brochure van Hagiosimandre (Broens)]

[5 november 1861 Multatuli naar Brussel]

[5 november 1861 Brief van d'Ablaing aan Van Straten]

[6 november 1861 Brief van Multatuli aan Broens]

[8 november 1861 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[19 november 1861 Brief van Kallenberg van den Bosch aan d'Ablaing]

[25 november 1861 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[27 november 1861 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[28 november 1861 Exploit aan Van Lennep]

[6 december 1861 Mededeeling van Hagiosimandre]

[7 december 1861 Verklaring van Mr. Luber]

[12 december 1861 Memorie van Grieven]

[23 december 1861 Missive van de Directeur van Financiën]

[24 december 1861 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[26 december 1861 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[28 december 1861 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[28 december 1861 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[30 december 1861 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[31 december 1861 Missive van de Algemene Rekenkamer]

Het jaar van Mimi

[1 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[3 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[4 januari 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[5 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[9 januari 1852 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[10 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[11 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[13 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[13 januari 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[14 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[14 januari 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[16 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[16 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[16 januari 1862 Brief van d' Ablaing aan Multatuli]

[17 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[17 januari 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[18 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[18 januari 1862 Advertentie inzake Multatuli's Vrije Arbeid]

[19 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[20 januari 1862 Briefje van Multatuli aan Tine]

[20 januari 1862 Brief van Tine aan d'Ablaing]

[25 januari 1862 Multatuli voltooit ‘Over Vrijen Arbeid’]

[27 januari 1862 Brochure van Mr. J. van Lennep: Brief etc.]

[28 januari 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[29 januari 1862 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[29 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[29 januari 1862 Circulaire inzake Multatuli's Ideën]

[31 januari 1862 Circulaire inzake Multatuli's Ideën]

[31 januari 1862 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[31 januari 1862 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[1 februari 1862 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[1 februari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[3 februari 1862 Brief van Lennep aan Multatuli]

[3 februari 1862 Brief van Multatuli aan Günst]

[4 februari 1862 Advertentie van Multatuli]

[5 februari 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[5 februari 1862 Brief van Multatuli aan Günst]

[5 februari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[6 februari 1862 Brief van Multatuli aan Günst]

[6 februari 1862 Brief van Multatuli aan Höveker]

[7 februari 1862 Advertentie van Multatuli]

[8 februari 1862 Brief van Multatuli aan Günst]

[10 februari 1862 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[10 februari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[12 februari 1862 Briefje van Multatuli aan d'Ablaing]

[12 februari 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[14 februari 1862 Advertentie inzake voordrachten]

[februari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[15 februari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[17 februari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[17 februari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[19 februari 1862 Advertentie inzake de eerste voordracht]

[20 februari 1862 Programma van de eerste voordracht]

[20 februari 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[24 februari 1862 Advertentie inzake de tweede voordracht]

[25 februari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[25 februari 1862 Advertentie inzake de tweede voordracht]

[27 februari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[3 maart 1862 Advertentie inzake de tweede voordracht]

[3 maart 1862 Mina Deiss vestigt zich in 's-Gravenhage]

[6 maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[6 maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[6 maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[6 maart 1862 Programma voor de tweede voordracht]

[7 maart 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[9 maart 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[10 maart 1862 Advertentie inzake de derde voordracht]

[11 maart 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[12 maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[13 maart 1862 Advertentie inzake de derde voordracht]

[13 maart 1862 Brief van Multatuli aan Charlotte de Graaff]

[maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[17 maart 1862 Brief van d'Ablaing aan N. Braunius Oeberius]

[20 maart 1862 Missive van de Directeur van Financiën]

[20 maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[21 maart 1862 Brief van d'Ablaing aan Knottenbelt]

[22 maart 1862 Brief van Multatuli aan N. Braunius Oeberius]

[24 maart 1862 Advertentie inzake de derde voordracht]

[maart 1862 Multatuli publiceert de eerste aflevering Ideën]

[maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[27 maart 1862 Programma van de derde voordracht]

[28 maart 1862 Brief van d'Ablaing aan F. Günst]

[3 april 1862 Advertentie inzake de vierde voordracht]

[3 april 1862 Besluit van de G.-G.]

[3 april 1862 Missive van de G.-G. aan de Minister]

[april 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[4 april 1862 Advertentie inzake de voordracht te Leiden]

[7 april 1862 Bericht inzake de voordracht te Leiden]

[7 april 1862 Advertentie inzake de vijfde voordracht]

[7 april 1862 Telegram van Multatuli aan Tine]

[april 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[april 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[9 april 1862 Advertentie inzake de Ideën]

[10 april 1862 Brief van d'Ablaing aan Tine]

[11 april 1862 Brief van Knottenbelt aan Multatuli]

[14 april 1862 Advertentie inzake de zesde voordracht]

[15 april 1862 Brief van de Erven Ketjen aan Multatuli]

[16 april 1862 Brief van d'Ablaing aan de Erven Ketjen]

[april 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[19 april 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[21 april 1862 Advertentie inzake de Ideën]

[22 april 1862 Correspondentie op het omslag van de Ideën]

[28 april 1862 Brief van Multatuli aan Mimi]

[2 mei 1862 Brief van Multatuli aan Mimi]

[4 mei 1862 Brief van Multatuli aan Mimi]

[mei 1862 Brief van Mimi aan Multatuli]

[mei 1862 Brief van Multatuli aan Mathilde X]

[20 mei 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[20 mei 1862 Brief van d'Ablaing aan Mr. Schook]

[22 mei 1862 De zaak Multatuli-Van Lennep in hoger beroep]

[22 mei 1862 Uitspraak van het Gerechtshof]

[24 mei 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[mei 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[mei 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[2 juni 1862 Multatuli ontmoet Mimi]

[4 juni 1862 Brief van Multatuli aan Mimi]

[6 juni 1862 Open brief ‘Aan het volk van Nederland’]

[6 juni 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[10 juni 1862 Brief van Multatuli aan Mimi]

[10 juni 1862 Advertentie inzake de Tweede Kamer]

[12 juni 1862 Bericht omtrent de verkiezing in Amsterdam]

[16 juni 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[16 juni 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[16 juni 1862 Multatuli ontvangt afschrift van de uitspraak]

[23 juni 1862 Multatuli publiceert zijn Japanse Gesprekken]

[1 juli 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[juli 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[juli 1862 Brief van Multatuli aan G. Broens Jr.]

[juli 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[juli 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[12 juli 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[14 juli 1862 Advertentie inzake de Ideën]

[juli 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[15 juli 1862 Circulaire inzake de tweede bundel Ideën]

[19 juli 1862 Advertentie inzake Ideën, vel 18-20]

[juli 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[4 augustus 1862 Advertentie inzake de Ideën, vel 21-23]

[19 augustus 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[23 augustus 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[30 augustus 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[30 augustus 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[4 september 1862 Brief van d'Ablaing aan G. Brouwer]

[4 september 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[7 september 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[10 september 1862 Brief van Multatuli aan Mimi]

[10 september 1862 Brief van Multatuli aan Mimi]

[september 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[september 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[23 september 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[september 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[30 september 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[oktober 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[oktober 1862 Brief van Multatuii aan Tine]

[12 oktober 1862 Telegram van Multatuli aan Tine]

[12 oktober 1862 Multatuli reist naar Brussel]

[17 oktober 1862 Brief van Jan Douwes Dekker aan d'Ablaing]

[17 oktober 1862 Kwitantie van d'Ablaing voor f 1000.-.]

[17 oktober 1862 Brief van d'Ablaing aan Jan Douwes Dekker]

[18 oktober 1862 Schuldbekentenis van d'Ablaing voor f 1000.-]

[22 oktober 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[2 november 1862 Brief van d'Ablaing aan Jan Douwes Dekker]

[8 november 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[8 november 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[13 november 1862 Advertentie inzake de eerste bundel Ideën]

[1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[5 en 6 december 1862 Brief van Multatuli aan Mr. W. Wintgens]

[11 december 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[12 december 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[12 december 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[13 december 1862 Brief van Charlotte de Graaff aan R.C. d'Ablaing]

[16 december 1862 Brief van d'Ablaing aan Charlotte de Graaff]

[18 december 1862 Brief van d'Ablaing aan Charlotte de Graaff]

[20 december 1862 Brief van d'Ablaing aan Charlotte de Graaff]

[25 december 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[27 december 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[31 december 1862 Rekening courant van Multatuli en de firma Meijer]

Toevoegingen

Publikaties van Multatuli in de jaren 1859-1862

Beoordelingen en reacties betreffende Multatuli en zijn werk in de jaren 1860-1862

Biografische aantekeningen


[14 januari 1861
Ingezonden stuk van H.J. Lion]

14 januari 1861

Ingezonden stuk over de Max Havelaar van H.J. Lion. (Nieuwe Rotterdamsche Courant, Maandag 14 Januarij 1861, Nr. 14.)

Max Havelaar

Kort voor mijn vertrek uit Indië beloofde ik in een brief aan de redactie van het Bataviaasch Handelsblad (zie mail-editie van dat blad 30 October 1860) opheldering over een punt, in het bovengenoemd boek voorkomende, en dat door den schrijver der kritiek in het B.H.B. genoemd wordt ‘de leelijkste trek in het karakter van Max Havelaar.’

Max H. verhaalt namelijk, dat de resident van Bantam geld zou hebben gegeven aan den regent van Rankas Betoeng, ter omkooping van inlanders, die als getuigen hadden kunnen optreden tegen dien regent, die door den assistent-resident van R.B. was beschuldigd van misdaden, waaromtrent hij echter weigerde aan den resident nadere inlichtingen te geven; het natuurlijke gevolg hiervan was, dat de resident die beschuldigingen, als niet ingebragt beschouwde. Later verhaalt M.H. dat hij na bekomen ontslag uit 'sgouvernementsdienst bij dienzelfden resident zijn intrek nam.

Dit nu noemt de kritiek in het B.H.B. een leelijken trek, want, zegt zij te regt, hoe kan een fatsoenlijk man als gast zijn intrek nemen bij een man, dien hij verachten moet en dien hij zelfs beschuldigt van de misdaad der omkooping van getuigen.

De waarheid is, dat die leelijke trek in het karakter van M.H. niet bestaat maar hierdoor ook een veel leelijker trek in zijn karakter aan den dag komt.

Toen M.H. namelijk met zijn gezin bij den resident van Bantam logeerde, had hij geene aanleiding, dien man te verachten, want hij wist, dat deze geen geld had gegeven, om getuigen om te koopen, die geschiedenis heeft hij later bij het schrijven van het boek uitgevonden, en dit is een uiterst leelijke trek in zijn karakter, aangezien hij zich niet heeft vergenoegd, Slijmering als eene type te schilderen, die men op velen kon toepassen, maar daarvan een portret heeft gemaakt dat iedereen met den vinger kon aanwijzen, geteekend in trekken, die men in elk opzigt niet eenvoudiger kan karakteriseren, dan door het woord laster.

Nadenkende lezers hebben bij het verhaal aangaande het geven van geld aan den regent, zich afgevraagd, waartoe dat geld dan moest dienen? Indien toch de resident (gelijk M.H. zelf verhaalt) verklaarde, aan de klagt van den ass.-resident geen gevolg te willen geven, dan kwamen natuurlijk ook geene getuigen voor den dag, waartoe moest dan omkooping dienen? Wie moest dan worden omgekocht? In dat geheele verhaal ligt iets onverklaarbaars, dat bij onbevooroordeelden verdenking moest opwekken; indien in den loop der laatste jaren vele misbruiken ontdekt en aangewezen zijn (het eenige middel tot uitroeijing), ik geloof echter niet dat ooit gebleken is, dat een resident zich tot omkooping van inlanders als getuigen hebbe verlaagd, noch dat hij getuigen door omkooping heeft doen zwijgen.

De geheele geschiedenis wordt echter uiterst eenvoudig en zonneklaar, wanneer men de eigenhandige brieven leest van de daarbij betrokkene personen, namelijk van den resident, den ass.-resident en den regent. Zie hier, wat daaruit blijkt.

De regent van Rankas Betoeng deelt aan den assist-resident Douwes Dekker (alias Max Havelaar) mede, dat zijn neef, de regent van Tjandjoer, hem eene visite komt brengen; dat hij dit ongaarne ziet, aangezien die regent altijd vergezeld is van een groot gevolg, en hij (de regent van RB.) zich in eene, bij de regering sedert lang bekende, armoedige positie bevindt, zoodat hij niet het noodige kan inkoopen, om zijn neef met diens gevolg behoorlijk te kunnen ontvangen. Tevens vraagt hij om koelies, om zijn Dalem (het erf van den regent) schoon te maken.

De assistent-resident verbiedt hem, om koelies op te roepen, maar zendt hem, ingesloten in een kort en, tegenover een regent onbeleefd, briefje een recepis (muntbillet) van f 100.

De regent vraagt daarop zeer beleefd opheldering over die f 100, en zegt, dat hij dat geld met veel dank zal behouden, indien de heer assistent het als geleend beschouwt, en dat hij in dit geval daarvoor een bon zal zenden.

De assistent-resident schrijft daarop (tegenover een regent op groven toon) aan den regent, dat hij die f 100 maar aan hem moet terugzenden (kerim kombali pada saya) indien hij ze niet hebben wil.

Nu schrijft de assistent-resident aan den resident en wenscht vooral uithoofde der benarde geldelijke omstandigheden van den regent, dat het bezoek van den regent van Tjandjoer worde belet; dit geschiedt tegelijker tijd met de inzending der klagte tegen den regent.

De resident komt naar Rankas Betoeng, en verklaart aan de klagte tegen den regent geen gevolg te zullen geven, indien de assistent-resident weigerachtig blijft, zijne klagten door aanwijzing van feiten en nadere ophelderingen te staven. Tevens zegt hij aan den regent de geschiedenis met de f 100 te kennen en daardoor te weten, dat deze in geldelijke verlegenheid is. Hij leent hem daarom f 200 in de plaats der f 100, die de ass.-resident hem had willen geven, en zegt dat hij dat geld op zijn gemak kan terug geven.

Twee maanden later zendt de regent f 150 terug, met schriftelijk verzoek om uitstel voor de nog verschuldigde f 50, die hij nog eene maand later restitueert.

Ondertusschen heeft Douwes Dekker zijn ontslag gevraagd. De resident zendt hem dat verzoek om ontslag terug, met een, in de warmste meest belangstellende woorden vervat schrijven, waarin hij op zijne famine en geldelijke positie wijst en hem tracht over te halen zijn verzoek in te trekken en naar Ngawie te gaan. D.D. wijst dit in een partikulier antwoord van de hand, tevens ten volle erkemiende de belangstellende en meer dan vriendschappelijke houding en handelwijze van den resident tegenover hem.

De resident biedt hem daarop zijne woning aan bij het doortrekken door Serang en tevens elke hulp, die hij zoude verlangen en behoeven.

D.D. vertoeft met vrouw en kind bij de heer Br. v. K. verlaat hem met den handdruk van een dankbaar vriend, wacht vier jaren en schrijft dan een boek, waarin hij dezen war men vriend af-schildert als den ellendigsten egoïst, wiens geheele ziens- en handelwijze alleen uit koude, nietszeggende vormen bestaat; maar daarmede nog niet tevreden, schildert hij hem tevens als een man, die in zijne zucht naar rust en nietsdoen zelfs niet terugdeinst voor eene misdaad, om aan die slijmeringszucht te voldoen.

Er is wel geen woord meer noodig, om het boek van Max Havelaar te karakteriseren, voor zoover het handelt over den waardigen en door iedereen in Indië hooggewaardeerden resident van Djocjocarta; ik wensch de Indische regering veel zulke dienaren. Jammer dat een boek, dat zoo veel schoons en zoo veel waars be vat, zoodanig ontsierd is door aantijgingen, die men aan een verward brein moet toeschrijven, indien men er met de meest geraffineerde laaghartigheid in wil vinden. Ik ken den schrijver niet, maar ben zeer geneigd den recensent in het Bat. Handelsblad voor den man te houden, die Max Havelaar het best kent en het onpartijdigst heeft beoordeeld.

's Hage, 11 Januarij 1861.

H.J. Lion.