Multatuli.online

Volledige Werken. Deel 10. Brieven en dokumenten uit de jaren 1858-1862

Voorbericht

Nota

Dekker: van ambtenaar tot kunstenaar

[Januari 1858 Rekest van Dekker aan de G.-G. in ruste]

[Bijlage Fragment van een brief van Leonard Willems]

[15 april 1858 Jan Douwes Dekker in Delft]

[Bijlage Ontlening aan een brief van Duymaer van Twist]

[1 oktober 1858 Dekker in Kassel]

[Bijlage I Geboorte- en doopakte van Ottilie Coss]

[Bijlage II Ontlening Hof- und Staats-Handbuch]

[Bijlage III Ontlening Casselsches Adress-Buch]

[Bijlage IV Verhaal uit ‘Vom alten Kassel’]

[Januari 1859 Dekker schrijft ‘Mein Kind, da schlägt’]

[27 juni 1859 Jan Douwes Dekker verhuist naar Brummen]

[3 juli 1859 Fragment uit een brief van C.H. Kerkhoven]

[17 augustus 1859 Dekker in Visé]

[27 augustus 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[29 augustus 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[30 augustus 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[1 september 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[3 september 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[8 september 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[13 september 1859 Brief van Dekker aan de vrijmetselaars te Amsterdam]

[16 september 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[22 september 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[22 september 1859 Brief van Van Hasselt aan Dekker]

[24 september 1859 Brief van Dekker aan Van Hasselt]

[28 september 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[30 september 1859 Brief van Van Lennep aan Van Hasselt]

[1 oktober 1859 Van Hasselt zendt Van Lennep ‘De Bruid’]

[9 oktober 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[13 oktober 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[19 oktober 1859 Brief van Dekker aan Van Hasselt]

[19 oktober 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[27 oktober 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[29 oktober 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[29 oktober 1859 Brief van Dekker aan Van Hasselt]

[30 oktober 1859 Bezoek van J. Ed. de Vries]

[2 november 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[5 november 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[11 november 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[11 november 1859 Brief van Van Hasselt aan Rochussen]

[11 november 1859 Brief van Dekker aan Van Hasselt]

[13 november 1859 Brief van Jan Douwes Dekker aan Van Hasselt]

[Aantekeningen door Van Hasselt]

[14 november 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[14 november 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[15 november 1859 Van Hasselt bij Van Lennep]

[15 november 1859 Jan Douwes Dekker te Amsterdam]

[18 november 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[18 november 1859 Brief van Van Lennep aan Van Hasselt]

[18 november 1859 Brief van Van Lennep aan Van Hasselt]

[19 november 1859 Brief van Van Hasselt aan Van Lennep]

[19 november 1859 Brief van Van Lennep aan Van Hasselt]

[19 november 1859 Jan Douwes Dekker bij Van Hasselt]

[20 november 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[20 november 1859 Brief van Dekker aan Jan Douwes Dekker]

[20 november 1859 Brief van Jan Douwes Dekker aan Dekker]

[21 november 1859 Jan Douwes Dekker bij Van Hasselt]

[21 november 1859 Jan Douwes Dekker telegrafeert]

[21 november 1859 Telegram van Dekker aan Tine]

[21 november 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[21 november 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[21 november 1859 Brief van Jan Douwes Dekker aan Dekker]

[21 november 1859 Brief van Rochussen aan Van Hasselt]

[21 november 1859 Brief van Rochussen aan Van Lennep]

[22 november 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[22 november 1859 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[22 november 1859 Brief van Van Lennep aan Van Hasselt]

[22 november 1859 Brief van Van Hasselt aan Van Lennep]

[23 november 1859 Jan Douwes Dekker bij Van Hasselt]

[23 november 1859 Brief van Rochussen aan Van Lennep]

[23 november 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[24 november 1859 Dekker bij Van Lennep]

[24 november 1859 Brief van Dekker aan Van Hasselt]

[24 november 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[25 november 1859 Dekker bij Van Hasselt]

[25 november 1859 Ontmoeting van Dekker en Van der Hucht]

[26 november 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[26 november 1859 Jan Douwes Dekker bij Van Hasselt]

[28 november 1859 Jan Douwes Dekker bij Rochussen]

[29 november 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[2 december 1859 Brief van Tydeman aan Van Lennep]

[5 december 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[6 december 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[7 december 1859 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[7 december 1859 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[7 december 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[8 december 1859 Brief van Van Lennep aan Rochussen]

[8 december 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[9 december 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[9 december 1859 Brief van Rochussen aan Van Lennep]

[9 december 1859 Artikel van Dekker]

[10 december 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[10 december 1859 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[10 december 1859 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[10 december 1859 Brief van De Bull aan Dekker]

[10 december 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[10 december 1859 Artikel van Dekker]

[11 december 1859 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[11 december 1859 Brief van Van Lennep aan Rochussen]

[11 december 1859 Jan Douwes Dekker in Amsterdam]

[11 december 1859 Brief van Dekker aan Tine]

[13 december 1859 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[14 december 1859 Advertentie]

[14 december 1859 Brochure van Dekker]

[19 december 1859 Brief van Dekker aan Van Hasselt]

[21 december 1859 Brief van Dekker aan Van Hasselt]

[22 december 1859 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[22 december 1859 Brief van Hartsen aan Van Lennep]

[25 december 1859 Brief van Tine aan Dekker]

[28 december 1859 Brief van Dekker aan Van Lennep]

Het beslissende jaar

[7 januari 1860 Brief van Dekker aan Tine]

[8 januari 1860 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[10 januari 1860 Brief van Van Lennep aan Dekker]

[10 januari 1860 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[11 januari 1860 Bezoek van Dekker aan Van Lennep]

[11 januari 1860 Brief van Dekker aan Van Hasselt]

[11 januari 1860 Brief van Dekker aan Tine]

[11 januari 1860 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[12 januari 1860 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[13 januari 1860 Dekker vertrekt uit Amsterdam]

[15 januari 1860 Het gezin Dekker in ‘Au Prince Beige’]

[18 januari 1860 Rekest van Dekker aan Willem III]

[19 januari 1860 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[19 januari 1860 Brief van Dekker aan Van Hasselt]

[21 januari 1860 Het gezin Dekker aan de Chaussée d'Anvers]

[23 januari 1860 Brief van Van Hasselt aan Dekker]

[23 januari 1860 Brief van Van Hasselt aan Dekker]

[25 januari 1860 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[25 januari 1860 Akte inzake de overdracht van kopijrecht]

[31 januari - 1 februari 1860 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[4 februari 1860 Contract tussen Van Lennep en J. de Ruyter]

[8 februari 1860 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[15 februari 1860 Kwitantie voor f 200.-]

[22 februari 1860 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[7 maart 1860 Proclamatie ‘Asmodée’]

[15 maart 1860 Kwitantie voor f 200.-]

[22-23 maart 1860 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[7 april 1860 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[15 april 1860 Kwitantie voor f 200. -]

[24 april 1860 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[27 april 1860 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[27 april 1860 Brief van Dekker aan Van Hasselt]

[5 mei 1860 Brief van Dekker aan Van Lennep]

[5 mei 1860 Brief van Dekker aan de Koning]

[14 mei 1860 De ‘Max Havelaar’ in de handel]

[15 mei 1860 Kwitantie voor f 200.-]

[15 mei 1860 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[15 mei 1860 Brief van Multatuli aan De Ruyter]

[16 mei 1860 Brief van Van Hasselt aan Multatuli]

[23 mei 1860 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[1 juni 1860 Brief van Lennep aan Multatuli]

[3 juni 1860 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[3 juni 1860 Bespreking in de N.R.C.]

[3 juni 1860 Bespreking in de Amst. Crt.]

[6 juni 1860 Brief van Van Lennep aan Multatuli]

[7 juni 1860 Kwitantie voor f 200.-]

[8 juni 1860 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[8 juni 1860 Beoordeling in het Alg. Handelsblad]

[13 juni 1860 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[15 juni 1860 Briefje van Multatuli aan Tine]

[15 juni 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[16 juni 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[16 juni 1860 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[16 juni 1860 Brief van Poolman aan Multatuli]

[16 juni 1860 Multatuli bezoekt met Jan Douwes Dekker te Rotterdam]

[17 juni 1860 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[17 juni 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[18 juni 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[18 juni 1860 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[19 juni 1860 Advertentie in de N.R.C.]

[20 juni 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[22 juni 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[25 juni 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[25 juni 1860 Missive van Rochussen aan de G.-G.]

[29 juni 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[30 juni 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[1 juli 1860 Bespreking in De Gids door Prof. Veth]

[2 juli 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[3 juli 1860 Brief van Multatuli aan Van Hasselt]

[9 juli 1860 Bezoek van Pieter Douwes Dekker]

[10 juli 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[11 juli 1860 Telegram van Multatuli aan Tine]

[14 juli 1860 Multatuli naar Spa]

[15 juli 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[16 juli 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[20 juli 1860 Multatuli naar Amsterdam]

[22 juli 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[27 juli 1860 Missive van de Algemene Rekenkamer]

[1 augustus 1860 Bespreking in De Gids door Prof. Veth]

[3 augustus 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[augustus 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[12 augustus 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[14 augustus 1860 Brief van Jan Douwes Dekker aan Tine]

[16 augustus 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[16 augustus 1860 Brief van Multatuli aan De Ruyter]

[17 augustus 1860 Brief van Multatuli aan Rijsterborgh]

[18 augustus 1860 Telegram van Multatuli aan Tine]

[18 augustus 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[19 augustus 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[20 augustus 1860 Missive van de G.-G. aan Rochussen]

[21 augustus 1860 Missive van de Directeur der Financiën]

[23 augustus 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[26 augustus 1860 Brief van H. Nijgh aan Multatuli]

[26 augustus 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[27 augustus 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[28 augustus 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[29 augustus 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[29 augustus 1860 Multatuli huurt een kamer]

[29 augustus 1860 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[31 augustus 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[1 september 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[3 september 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[4 september 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[7 september 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[7 september 1860 Missive van de G.-G. aan Rochussen]

[september 1860 Brief van Multatuli aan Anna Abrahamsz]

[september 1860 Brief van Multatuli aan Anna Abrahamsz]

[september 1860 Multatuli bezoekt de kermis]

[17 september 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[17 september 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[Bijlage Mededelingen door Mimi]

[25 september 1860 Beraadslagingen in de Tweede Kamer]

[26 september 1860 Telegram van Thieme aan Multatuli]

[28 september 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[1 oktober 1860 Advertentie in de Arnhemsche Crt.]

[1 oktober 1860 Brief aan den G.-G. in ruste in De Tijdspiegel]

[1 oktober 1860 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[3 oktober 1860 Bericht in de Arnhemsche Crt.]

[oktober 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[7 oktober 1860 Aan de stemgerechtigden in Tiel]

[12 oktober 1860 Brief van Van Lennep aan Multatuli]

[12 oktober 1860 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[12 oktober 1860 Telegram van Multatuli aan Tine]

[12 oktober 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[14 oktober 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[16 oktober 1860 Brief van Prof. Veth aan Van Lennep]

[17 oktober 1860 Brief van Van Lennep aan Prof. Veth]

[17 oktober 1860 Uitslag van de verkiezingen in Tiel]

[20 oktober 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[23 oktober 1860 Artikel in de Arnhemsche Crt.]

[24 oktober 1860 De minister van Koloniën aan de G.-G.]

[25 oktober 1860 Mededeling van Multatuli in de Arnh. Crt.]

[25 oktober 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[27 oktober 1860 Bericht inzake verkiezingen te Leeuwarden]

[27 oktober 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[28 oktober 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[29 oktober 1860 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[29 oktober 1860 Brief van Thieme]

[29 oktober 1860 Het Bataviaasch Handelsblad over Multatuli]

[30 oktober 1860 Advertentie in de Leeuwarder Courant]

[30 oktober 1860 Ingezonden artikel van Multatuli]

[31 oktober 1860 Ingezonden artikel van Multatuli]

[31 oktober 1860 Artikel van H.J. Lion in het Bat. Handelsblad]

[1 november 1860 Uitslag van de verkiezingen te Leeuwarden]

[1 november 1860 ‘Max Havelaar aan Multatuli’ in De Tijdspiegel]

[3 november 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[6 november 1860 Brief van Mr. Faber aan Van Lennep]

[13 november 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[14 november 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[14 november 1860 Brief van d'Ablaing betreffende Multatuli]

[14 november 1860 Bataviaasch Handelsblad over Multatuli]

[15 november 1860 Brief van Tine aan Mevrouw van Straten]

[17 november 1860 Deurwaardersexploit aan Van Lennep]

[17 november 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[november 1860 De tweede druk van ‘Max Havelaar’]

[21 november 1860 Brest van Kempen rich zich to de G.-G.]

[28 november 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[29 november 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[29 november 1860 Brief van Van Straten aan Multatuli]

[30 november 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[1 december 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[5 december 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[5 december 1860 Gouvernementsbesluit t.a.v Brest van Kempen]

[6 december 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[8 december 1860 Brief van Multatuli aan Tine]

[10 december 1860 Multatuli naar Brussel]

[14 december 1860 Dagvaarding van Multatuli-Van Lennep]

[29 december 1860 Verklaring van Van Lenneps procureur]

Het jaar van Sietske Abrahamsz

[14 januari 1861 Ingezonden stuk van H.J. Lion]

[26 januari 1861 Van Lennep laat Multatuli's brief zegelen]

[januari 1861 Aantekeningen van Jacob van Lennep]

[januari 1861 Conclusie van antwoord]

[27 januari 1861 Brief van Bleeker aan Multatuli]

[30 januari 1861 Artikel van N.N. en IJ. in de N.R.C.]

[4 februari 1861 Brief van Bleeker aan Multatuli]

[8 februari 1861 Schrijven van Cornets de Groot aan de G.-G.]

[18 februari 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[18 februari 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[19 februari 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[21 februari 1861 Ingezonden stuk van Multatuli in de N.R.C.]

[22 februari 1861 Brief van Multatuli aan Tine, met brief van Ottilie Coss]

[23 februari 1861 Brief van Multatuli aan Bovenschen]

[25 februari 1861 Brief van Multatuli aan Mr. Faber]

[februari 1861 Conclusie van repliek]

[25 februari 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[26 februari 1861 Multatuli schrijft Het Gebed van den Onwetende]

[3 maart 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[14 maart 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[Bijlage Mededeling van Mr. C.W.A. Baron van Haersolte]

[15 maart 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[Bijlage inzake een onderhoud tussen Multatuli en Loudon]

[Bijlage inzake een onderhoud tussen Multatuli en Loudon]

[27 maart 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[maart 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[30 maart 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[13 april 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[14 april 1861 Brief van Multatuli aan Günst]

[17 april 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[28 april 1861 Brief van H. Nijgh aan Multatuli]

[30 april 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[1 mei 1861 Missive inzake Dekkers schuld]

[2 mei 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[5 mei 1861 Bericht van J. Douwes Dekker inzake verhuizing]

[6 mei 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[7 mei 1861 Missive van de Minister aan de G.-G.]

[15 mei 1861 Pleidooien in de zaak Multatuli-Van Lennep]

[16 mei 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[20 mei 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[29 mei 1861 Vonnis in de zaak Multatuli-Van Lennep]

[31 mei 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[1 juni 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[4 juni 1861 Overlijden van Pieter Douwes Dekker]

[Bijlage Advertentie]

[7 juni 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[9 juni 1861 Brief van Multatuli aan Günst]

[Bijlage Mededeling van Mimi]

[10 juni 1861 Brief van Multatuli aan Günst]

[10 juni 1861 Brief van Multatuli aan Günst]

[juni 1861 Brief van Multatuli aan Günst]

[12 juni 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[Bijlage Mededeling van Mimi omtrent biologeren]

[14 juni 1861 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[16 juni 1861 Brief van Multatuli aan Günst]

[20 juni 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[22 juni 1861 Brief van Multatuli aan Günst]

[23 juni 1861 Brief van Multatuli aan Günst]

[25 juni 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[25 juni 1861 Brief van Multatuli aan Minister Loudon]

[27 juni 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[4 juli 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[4 juli 1801 Brief van Multatuli aan Günst]

[13 juli 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[16 juli 1861 Brief van J. Douwes Dekker aan Günst]

[juli 1861 Brief van Multatuli aan Günst]

[17 juli 1861 Brief van Multatuli aan Günst]

[27 juli 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[30 juli 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[juli 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[2 augustus 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[4 augustus 1861 Bericht in de N.R.C.]

[4 augustus 1861 Brief van Multatuli aan Günst]

[10 augustus 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[12 augustus 1861 Advertentie in de N.R.C.]

[18 augustus 1861 Advertentie in de N.R.C.]

[augustus 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[augustus 1861 Brief van Sietske Abrahamsz aan d'Ablaing]

[4 september 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[11 september 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[september 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[25 september 1861 Brief van Multatuli aan Kruseman]

[25 september 1861 Brief van Kruseman aan Multatuli]

[27 september 1861 Multatuli ontvangt afschrift van het vonnis]

[8 oktober 1861 Multatuli zendt Ottilie Coss de ‘Minnebrieven’]

[oktober 1861 Brief van Multatuli aan Tine]

[2 november 1861 Brochure van Hagiosimandre (Broens)]

[5 november 1861 Multatuli naar Brussel]

[5 november 1861 Brief van d'Ablaing aan Van Straten]

[6 november 1861 Brief van Multatuli aan Broens]

[8 november 1861 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[19 november 1861 Brief van Kallenberg van den Bosch aan d'Ablaing]

[25 november 1861 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[27 november 1861 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[28 november 1861 Exploit aan Van Lennep]

[6 december 1861 Mededeeling van Hagiosimandre]

[7 december 1861 Verklaring van Mr. Luber]

[12 december 1861 Memorie van Grieven]

[23 december 1861 Missive van de Directeur van Financiën]

[24 december 1861 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[26 december 1861 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[28 december 1861 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[28 december 1861 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[30 december 1861 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[31 december 1861 Missive van de Algemene Rekenkamer]

Het jaar van Mimi

[1 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[3 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[4 januari 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[5 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[9 januari 1852 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[10 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[11 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[13 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[13 januari 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[14 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[14 januari 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[16 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[16 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[16 januari 1862 Brief van d' Ablaing aan Multatuli]

[17 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[17 januari 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[18 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[18 januari 1862 Advertentie inzake Multatuli's Vrije Arbeid]

[19 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[20 januari 1862 Briefje van Multatuli aan Tine]

[20 januari 1862 Brief van Tine aan d'Ablaing]

[25 januari 1862 Multatuli voltooit ‘Over Vrijen Arbeid’]

[27 januari 1862 Brochure van Mr. J. van Lennep: Brief etc.]

[28 januari 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[29 januari 1862 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[29 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[29 januari 1862 Circulaire inzake Multatuli's Ideën]

[31 januari 1862 Circulaire inzake Multatuli's Ideën]

[31 januari 1862 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[31 januari 1862 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[1 februari 1862 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[1 februari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[3 februari 1862 Brief van Lennep aan Multatuli]

[3 februari 1862 Brief van Multatuli aan Günst]

[4 februari 1862 Advertentie van Multatuli]

[5 februari 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[5 februari 1862 Brief van Multatuli aan Günst]

[5 februari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[6 februari 1862 Brief van Multatuli aan Günst]

[6 februari 1862 Brief van Multatuli aan Höveker]

[7 februari 1862 Advertentie van Multatuli]

[8 februari 1862 Brief van Multatuli aan Günst]

[10 februari 1862 Brief van Multatuli aan Van Lennep]

[10 februari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[12 februari 1862 Briefje van Multatuli aan d'Ablaing]

[12 februari 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[14 februari 1862 Advertentie inzake voordrachten]

[februari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[15 februari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[17 februari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[17 februari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[19 februari 1862 Advertentie inzake de eerste voordracht]

[20 februari 1862 Programma van de eerste voordracht]

[20 februari 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[24 februari 1862 Advertentie inzake de tweede voordracht]

[25 februari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[25 februari 1862 Advertentie inzake de tweede voordracht]

[27 februari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[3 maart 1862 Advertentie inzake de tweede voordracht]

[3 maart 1862 Mina Deiss vestigt zich in 's-Gravenhage]

[6 maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[6 maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[6 maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[6 maart 1862 Programma voor de tweede voordracht]

[7 maart 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[9 maart 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[10 maart 1862 Advertentie inzake de derde voordracht]

[11 maart 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[12 maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[13 maart 1862 Advertentie inzake de derde voordracht]

[13 maart 1862 Brief van Multatuli aan Charlotte de Graaff]

[maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[17 maart 1862 Brief van d'Ablaing aan N. Braunius Oeberius]

[20 maart 1862 Missive van de Directeur van Financiën]

[20 maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[21 maart 1862 Brief van d'Ablaing aan Knottenbelt]

[22 maart 1862 Brief van Multatuli aan N. Braunius Oeberius]

[24 maart 1862 Advertentie inzake de derde voordracht]

[maart 1862 Multatuli publiceert de eerste aflevering Ideën]

[maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[27 maart 1862 Programma van de derde voordracht]

[28 maart 1862 Brief van d'Ablaing aan F. Günst]

[3 april 1862 Advertentie inzake de vierde voordracht]

[3 april 1862 Besluit van de G.-G.]

[3 april 1862 Missive van de G.-G. aan de Minister]

[april 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[4 april 1862 Advertentie inzake de voordracht te Leiden]

[7 april 1862 Bericht inzake de voordracht te Leiden]

[7 april 1862 Advertentie inzake de vijfde voordracht]

[7 april 1862 Telegram van Multatuli aan Tine]

[april 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[april 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[9 april 1862 Advertentie inzake de Ideën]

[10 april 1862 Brief van d'Ablaing aan Tine]

[11 april 1862 Brief van Knottenbelt aan Multatuli]

[14 april 1862 Advertentie inzake de zesde voordracht]

[15 april 1862 Brief van de Erven Ketjen aan Multatuli]

[16 april 1862 Brief van d'Ablaing aan de Erven Ketjen]

[april 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[19 april 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[21 april 1862 Advertentie inzake de Ideën]

[22 april 1862 Correspondentie op het omslag van de Ideën]

[28 april 1862 Brief van Multatuli aan Mimi]

[2 mei 1862 Brief van Multatuli aan Mimi]

[4 mei 1862 Brief van Multatuli aan Mimi]

[mei 1862 Brief van Mimi aan Multatuli]

[mei 1862 Brief van Multatuli aan Mathilde X]

[20 mei 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[20 mei 1862 Brief van d'Ablaing aan Mr. Schook]

[22 mei 1862 De zaak Multatuli-Van Lennep in hoger beroep]

[22 mei 1862 Uitspraak van het Gerechtshof]

[24 mei 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[mei 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[mei 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[2 juni 1862 Multatuli ontmoet Mimi]

[4 juni 1862 Brief van Multatuli aan Mimi]

[6 juni 1862 Open brief ‘Aan het volk van Nederland’]

[6 juni 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[10 juni 1862 Brief van Multatuli aan Mimi]

[10 juni 1862 Advertentie inzake de Tweede Kamer]

[12 juni 1862 Bericht omtrent de verkiezing in Amsterdam]

[16 juni 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[16 juni 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[16 juni 1862 Multatuli ontvangt afschrift van de uitspraak]

[23 juni 1862 Multatuli publiceert zijn Japanse Gesprekken]

[1 juli 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[juli 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[juli 1862 Brief van Multatuli aan G. Broens Jr.]

[juli 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[juli 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[12 juli 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[14 juli 1862 Advertentie inzake de Ideën]

[juli 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[15 juli 1862 Circulaire inzake de tweede bundel Ideën]

[19 juli 1862 Advertentie inzake Ideën, vel 18-20]

[juli 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[4 augustus 1862 Advertentie inzake de Ideën, vel 21-23]

[19 augustus 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[23 augustus 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[30 augustus 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[30 augustus 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[4 september 1862 Brief van d'Ablaing aan G. Brouwer]

[4 september 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[7 september 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[10 september 1862 Brief van Multatuli aan Mimi]

[10 september 1862 Brief van Multatuli aan Mimi]

[september 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[september 1862 Brief van Multatuli aan Tine]

[23 september 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[september 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[30 september 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[oktober 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[oktober 1862 Brief van Multatuii aan Tine]

[12 oktober 1862 Telegram van Multatuli aan Tine]

[12 oktober 1862 Multatuli reist naar Brussel]

[17 oktober 1862 Brief van Jan Douwes Dekker aan d'Ablaing]

[17 oktober 1862 Kwitantie van d'Ablaing voor f 1000.-.]

[17 oktober 1862 Brief van d'Ablaing aan Jan Douwes Dekker]

[18 oktober 1862 Schuldbekentenis van d'Ablaing voor f 1000.-]

[22 oktober 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[2 november 1862 Brief van d'Ablaing aan Jan Douwes Dekker]

[8 november 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[8 november 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[13 november 1862 Advertentie inzake de eerste bundel Ideën]

[1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[5 en 6 december 1862 Brief van Multatuli aan Mr. W. Wintgens]

[11 december 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[12 december 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[12 december 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[13 december 1862 Brief van Charlotte de Graaff aan R.C. d'Ablaing]

[16 december 1862 Brief van d'Ablaing aan Charlotte de Graaff]

[18 december 1862 Brief van d'Ablaing aan Charlotte de Graaff]

[20 december 1862 Brief van d'Ablaing aan Charlotte de Graaff]

[25 december 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[27 december 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[31 december 1862 Rekening courant van Multatuli en de firma Meijer]

Toevoegingen

Publikaties van Multatuli in de jaren 1859-1862

Beoordelingen en reacties betreffende Multatuli en zijn werk in de jaren 1860-1862

Biografische aantekeningen


[25 september 1860
Beraadslagingen in de Tweede Kamer]

25 september 1860

In de Tweede Kamer komt zonder de titel te noemen de ‘Max Havelaar’ ter sprake bij de beraadslagingen over het ontwerp-adres van antwoord op de troonrede daar deze de toestand in de koloniën bevredigend had genoemd.

Verslag van de Handelingen der Staten-Generaal. Bijblad tot de Nederlandsche Staats-Courant. (Fragmenten.)

(blz. 27) De heer van Hoëvell:

De Regering heeft in de Troonrede te kennen gegeven: ‘De toestand onzer overzeesche bezittingen is in alle opzigten bevredigend’, terwijl men in het ontwerp van de Commissie leest: ‘Te vernemen dat in alle opzigten de toestand onzer overzeesche bezittingen bevredigend is, heeft onze verwachting overtroffen.’ Èn uit de bewoordingen, èn na de toelichting, die de geachte spreker, lid der Commissie, gegeven heeft, blijkt ten duidelijkste, dat men in zeer beleefde en eerbiedige bewoordingen heeft willen te kennen geven, dat men die schoone voorstelling moeijelijk kan aannemen. Ik kan ze ook niet aannemen.

Ik geloof, dat het opmerking verdient, dat juist, thans van regeringswege zulk een uitstekend schoon tafereel aan de natie wordt voorgesteld. Er is in den laatsten tijd eene zekere rilling door het land gegaan, veroorzaakt door een boek. Het is hier de plaats niet, om dat boek te beoordeelen; ik laat het in zijne waarde. Maar ik mag wijzen op het feit, dat door dat boek groote ongerustheid, ja ik durf zeggen verontwaardiging, in veler gemoed in dit land is ontstaan. En in dien toestand verkeerende, verneemt nu de goede burgerij uit de Troonrede: de toestand is in alle opzigten bevredigend. Zal dat woord der Troonrede in staat zijn, om den indruk van dat boek weg te nemen?

(blz. 29) De heer Mackay:

In dat boek, waarvan gewaagd is, komt eene aardige uitdrukking voor, waar namelijk wordt gesproken van het opmaken van een verslag in Indie voor de Regering in het moederland, en waar men uit Indie mededeeling doet omtrent de rustige rust in Indie. Niemand kan zich meer dan ik verheugen over die ‘rustige rust’ in Indie -- maar ik mag na dat gezegde van den Minister, dat er in Indie, zoo als in alle Mohammedaansche rijken, spanning is, niet ontveinzen dat die ‘rustige rust’ in Indie toch eene zaak is die ons moet bekommeren, dat wil zeggen, die ons wakker moet houden en ons met voorzigtigheid en beleid doen handelen.

(blz. 30) De heer Mijer:

Mijnheer de Voorzitter, het was mijn voornemen niet om thans in deze Vergadering het woord te voeren, -.

Maar ik ben opgetreden ter verdediging van een ander persoon, namelijk den geachten afgevaardigde uit Amsterdam, lid der Commissie voor de zamenstelling van het adres van antwoord op de Troonrede. Het is ongetwijfeld zijne bescheidenheid, die hem over zich zelven deed zwijgen na de aanhaling van een in het voorjaar verschenen werk aangaande Indische aangelegenheden dat zeker aan de meeste, zoo niet aan al de leden dezer Vergadering is bekend, waarbij ook hij betrokken is, en van hetwelk zoo even gezegd is dat het algemeen eenen ongunstigen indruk over den toestand van Java heeft te weeg gebragt.

Ik kan begrijpen dat een werk, in eenen zoo schoonen, wegslependen stijl en met zooveel talent geschreven als het hier bedoelde, op vele onkundigen en ligtgeloovigen, of bij dezulken die gaarne aannemen wat ten nadeele van het bestuur in Nederlandsch Indie gezegd wordt, een ongunstigen indruk heeft gemaakt; maar op mij heeft het zulks niet gedaan, omdat ik voor mij niet overtuigd ben van de juistheid en waarheid der in dat werk voorgestelde beschouwingen. Het is reeds eenigen tijd geleden dat ik het heb gelezen, doch ik geloof niet mis te vatten, als ik de strekking van dat werk zamenvat in deze denkbeelden: in Nederlandsch Indie bestaat een stelsel van willekeur; de Regering bestuurt willekeurig; zij is blind voor de onderdrukking der inlandsche bevolking door hare hoofden; onregt is er aan de orde van den dag; de laatst afgetreden Gouverneur-Generaal van Nederlandsch Indie (de heer Duymaer van Twist) heeft zich aan die willekeur schuldig gemaakt; aan het geld, waarmede hij eene buitenplaats heeft gekocht, kleeft bloed, en dat wel, omdat die landvoogd Java heeft verlaten zonder de schrijver van dat werk in de gelegenheid te hebben gesteld zich te kunnen verklaren omtrent zijne voorstellen om den regent der afdeeling, waarvan hij adsistent-resident was, dien hij beschuldigde van misbruik van gezag en verdacht hield van knevelarij, zonder waarschuwing te verwijderen, ten einde een vrij onderzoek ter zake in te stellen, hoedanige vrijheid niet zou bestaan vóór de verwijdering des regents. Door die weigering om den schrijver te hooren zou het kwaad door dien regent gepleegd ongestraft zijn gebleven.

Ik geloof, Mijnheer de Voorzitter, dat ik aan de waardigheid der Kamer zou te kort doen, indien ik iets ter regtvaardiging inbragt van den landvoogd, die hier in dat werk zoo zwaar beschuldigd wordt, en onder wiens bestuur in Indie ik de eer had te dienen; maar tegen de bewering, dat ons bestuur berust op willekeur, op onregt, dat onregt daar aan de orde van den dag is en ongestraft zou gelaten worden, wanneer het door de inlandsche hoofden wordt bedreven, wil ik een enkel feit overstellen, ter bestrijding van hetgeen door den schrijver, dien ik bedoel, is aangevoerd.

In 1849 werd eene beschuldiging van knevelarij en misbruik van gezag ingebragt tegen een regent in de residentie Semarang. De ter zake betrekkelijke stukken werden in mijne handen gesteld als procureur-generaal van Nederlandsch Indie om daarop te dienen van advies, en ik gaf den toenmaligen Gouverneur-Generaal, den tegenwoordigen Minister van Kolonien, in overweging om die zaak naauwkeurig te doen onderzoeken. Twee vertrouwde ambtenaren werden daartoe in commissie gesteld, en uit hun rapport bleek duidelijk, dat de regent, die overigens een zeer kundig man en bovendien vermaagschapt was aan de aanzienlijkste regenten - geslachten van Java, schuldig was aan de meeste misdragingen en ongeregtigheden jegens de bevolking, die hem waren ten laste gelegd. Een turbe van inlandsche getuigen werd gehoord. De regent zelf werd in de gelegenheid gesteld om zich te verantwoorden en tijdens dat onderzoek gelaten in de uitoefening van zijn gezag. Hij kon zich niet verantwoorden. Het bleek overtuigend, dat hij zijn gezag misbruikt, de bevolking gekneveld en opgeligt had, ten gevolge waarvan een gedeelte het regentschap had verlaten, terwijl de achtergeblevenen aan volslagen armoede en hongersnood waren prijs gegeven. Eenige mindere hoofden waren hem in de uitoefening van dat onregt behulpzaam geweest. Nu werd door mij den Gouverneur-Generaal in overweging gegeven, om den regent uit zijne betrekking te ontzetten, hem den titel, dien hem bij de aanvaarding van het regentschap geschonken was, te ontnemen, vervolgens te verwijderen naar Menado met al de hoofden die in deze zaak betrokken waren geweest, en hun toe te leggen hetgeen zij noodig hadden voor hun onderhoud. De toenmalige landvoogd stond op het punt van zijn vertrek naar Nederland, en meende, onder die omstandigheden, in die gewigtige zaak geen overhaast besluit te mogen nemen. Zijn opvolger, de heer Duymaer van Twist, nam haar dadelijk in behandeling, vereenigde zich met het advies van den procureurgeneraal, hetwelk door den Raad van Indie was beaamd geworden, en het door den bedoelden regent en mindere hoofden aan de bevolking gepleegd onregt werd niet gesanctioneerd, maar gestraft. Ziedaar, Mijne Heeren, een feit dat ik mij veroorloof te stellen tegenover het feit, voorkomende in het werk dat in deze vergadering besproken is. Ik zou meer voorbeelden kunnen aanhalen, dat aan de inlandsche bevolking steeds regt verleend is, waar dit behoorde en op goede gronden geëischt werd. Maar als ik dit beweer, dan wil ik niet ontkennen dat er misbruiken bestaan; die worden op Java, even als onder alle Oostersche volken aangetroffen, maar ik beweer slechts, dat op Java niet bestaat een stelsel van misbruik van gezag, en dat de toestand der bevolking er niet van dien ergerlijken aard is als is voorgesteld in het boek, waarvan hier de rede is. Zeer zou ik het betreuren, indien de Commissie van redactie zich bij de opstelling dezer paragraaph door den indruk, welken het hier bedoelde boek en andere soortgelijke werken hebben gemaakt, had laten leiden.

(blz. 31) De heer van Hoëvell, voor de derde maal het woord gevraagd en bekomen hebbende, zegt: De geachte vorige spreker is in een lang betoog getreden tegen een boek. Ik zal hem in dat betoog niet volgen. Hij heeft mijne aanhaling miskend. Ik heb volstrekt dat boek niet geprezen of verdedigd; integendeel, ik heb verklaard, dat het hier de plaats niet is om een boek te beoordeelen; ik laat dus ook al wat in dat werk voorkomt voor rekening van den schrijver. Maar ik heb op een feit gewezen: ik heb vermeld dat er door dat boek eene rilling door het land is gegaan. Ik heb gewezen op den indruk, dien het heeft gemaakt. Dat feit is niet te loochenen. Ik vroeg: zal de verklaring der Troonrede die rilling doen ophouden? Ik vraag nu: zal de rede van den vorigen spreker haar wegnemen? Al hield ik het voor gepast, dat men hier over een boek redevoeringen houdt, ik zou nog geene rede tot verdediging er van uitspreken: de schrijver zal, indien het hem goed dunkt, den vorigen spreker zelf beantwoorden, daaraan twijfel ik geen oogenblik.

(blz. 31) De heer Duymaer van Twist, lid der Commissie van redactie: Mijnheer de President, over dat boek, dat hier ter sprake is gekomen, zal ik niet spreken. Ik geloof dat de Kamer dit ook van mij niet zou verlangen. Ik meen dat uit hetgeen de schrijver van dat boek gelieft te zeggen voor mij geen verpligting tot verantwoording kan ontstaan. En ik meen verder, dat hetgeen ik over dat boek of over den schrijver van dat boek zou kunnen zeggen, den schijn van partijdigheid niet zou kunnen ontgaan. Ik zal dus over dat boek niet spreken: maar ik kan toch niet afzijn een woord van dank te rigten aan ons geacht medelid uit Zwolle, voor hetgeen hij te dezer gelegenheid aan deze Kamer heeft medegedeeld. Het zal u ten minste de overtuiging geven, dat de afgetreden Gouverneur-Generaal niet terugdeinsde om ook de voornaamste hoofden van Java te straffen, wanneer hunne schuld was gebleken na een behoorlijk onderzoek.