Volledige Werken. Deel 4. Een en ander over Pruisen en Nederland. Causerieën. De maatschappij tot nut van den Javaan. Ideeën, derde bundel
Een en ander over Pruisen en Nederland
De Maatschappy tot Nut van den Javaan
761. Vervolg: publieke voordrachten.
767. De algemeenheid van wanbegrip (541)
784. Raden en oordelen in verband met kansrekening. (541)
788. Wysbegeerte een roeping van allen. (542)
795a. Afkeer van arithmetische juistheid
796. Meeting te Batavia in mei 1848
797. Zekere theologieën. (554)
799. Iemand die in zichzelf de nodige geschiktheid heeft. (554)
824. De onzedelykheid van de beloon-theorie in de opvoeding (561)
828. Het onderwys (561, vlgg.)
886. De schepping werd in weinig regels afgedaan. (563)
899. Het zyn liegt niet. (574)
913. Vervolg: Onderwys, in verband met het godsbegrip en met de studie van den aard der dingen.
922. Het beoordelen der zedelykheid (589).
Naschrift bij den tweeden druk
Een en ander over Pruisen en Nederland
792.
De natuur-filosofen staan veel lager in de schatting des Volks. Voor ruim een jaar hield een zeer geacht hoogleraar te Delft, voorlezingen over onderscheidene soorten van sluiting en sleutels. Ik ben overtuigd dat die poging om iets te verkondigen van praktisch nut, den waardigen man benadeeld heeft in de achting van alle smeden en slotenmakers.
‘Is me dat nu 'n geleerde? Hy spreekt over dingen die wy verstaan.’
Al uit zich het volk zo niet, ja zelfs al denkt het niet zo, het laat zich leiden door zulken indruk.
Met dommen ondank wordt de eerlyke navorser van waarheid, die de vrucht van z'n streven meedeelt, geminacht. Stompzinnige eerbied is het loon van den onoprechten kwakzalver, die zich met den zeer problematischen oogst zyner kennis in een akademisch Isis-tempeltje opsluit.
Zo wordt, met gelyke ongerymdheid, de vrek geacht naar den rykdom dien hy verondersteld wordt te bezitten, en niet de verkwister, noch zelfs de edelmoedige, naar 't geen hy geeft.