Multatuli.online

Volledige Werken. Deel 18. Brieven en dokumenten uit de jaren 1875-1877

Voorwoord

Verantwoording

[1 september 1875 Advertentie in de Prov. Geld. en Nijm. Crt.]

[3 september 1875 Bericht in de Prov. Geld. en Nijm. Crt.]

[september 1875 Aanbiedingscirculaire Minnebrieven]

[september 1875 Artikel in de Tolk van den Vooruitgang]

[september 1875 Brochure van Petrus verschijnt]

[14 september 1875 Artikel in Alg. Dagbl. van Ned. Indië]

[14 september 1875 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[15 september 1875 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman]

[15 september 1875 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[18 september 1875 Bericht in De Nederlandsche Spectator]

[20 september 1875 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman]

[21 september 1875 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[22 september 1875 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman]

[24 september 1875 Telegram van Multatuli aan S. Katz]

[24 september 1875 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman]

[27 september 1875 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[29 september 1875 Programma opvoering Vorstenschool Antwerpen]

[4 oktober 1875 Brief van Multatuli aan S.E.W. Roorda van Eysinga]

[6 oktober 1875 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman]

[8 oktober 1875 Aanbiedingscirculaire Specialiteiten]

[9 oktober 1875 Briefkaart Multatuli aan J. Waltman]

[14 oktober 1875 Briefkaart Multatuli aan J. Waltman]

[oktober 1875 Duitse vertaling Max Havelaar]

[18 oktober 1875 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[19 oktober 1875 Vierde druk Max Havelaar]

[oktober 1875 Bezoek C. Vosmaer]

[22 oktober 1875 Brief van Multatuli aan P.A. Tiele]

[23 oktober 1875 Bericht in Sneeker Courant]

[24 oktober 1875 Advertentie vierde druk Max Havelaar]

[24 oktober 1875 Brief van Mina Kruseman aan R.]

[31 oktober 1875 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[november 1875 Recensie Vorstenschool in Vlaamsche Kunstbode]

[1 november 1875 Brief G.L. Funke aan Multatuli]

[2 november 1875 Brief G.L. Funke aan Multatuli]

[2 november 1875 Zesde druk Minnebrieven]

[november 1875 Artikel in de Tolk van den Vooruitgang]

[november 1875 Artikel in de Tolk van den Vooruitgang]

[5 november 1875 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman]

[5 november 1875 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[9 november 1875 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[10 november 1875 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[14 november 1875 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[november 1875 Brief van Mimi aan C. Vosmaer]

[16 november 1875 Brief van Mina Kruseman aan haar vader]

[17 november 1875 Bespreking Onkruid o.d.t. in Sneeker Crt.]

[18 november 1875 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[18 november 1875 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[19 november 1875 Bericht opvoering Vorstenschool in Het Vaderland]

[20 november 1875 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[20 november 1875 Bespreking Onkruid o.d.t. in Sneeker Crt.]

[21 november 1875 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[22 november 1875 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[24 november 1875 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[24 november 1875 Advertentie Vorstenschool in Nieuwe Rott. Crt.]

[24 november 1875 Bericht in Sneeker Crt.]

[november 1875 Herinneringen van D. Haspels]

[27 november 1875 Bespreking Vorstenschool in Nieuwe Rott. Crt.]

[29 november 1875 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman]

[30 november 1875 Brief van Multatuli aan M. Engelman]

[30 november 1875 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[2 december 1875 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman]

[2 december 1875 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[december 1875 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[3 december 1875 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[5 december 1875 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[7 december 1875 Specialiteiten herdrukt, 1e afl.]

[10 december 1875 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[12 december 1875 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[13 december 1875 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[14 december 1875 Recensie Max Havelaar in Het Schoolblad]

[december 1875 Twee recensies in Het Nederlandsch Tooneel]

[21 december 1875 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[21 december 1875 Literatuurgeschiedenis van J. van Vloten verschijnt]

[22 december 1875 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[24 december 1875 Idylle van C. Vosmaer]

[24 december 1875 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[25 december 1875 A.C. Loffelt in The Atheneum]

[25 december 1875 Kerstmis bij de Hindoes in De Nederlandsche Spectator]

[25 december 1875 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[december 1875 Brief van Multatuli en Mimi aan C. Vosmaer]

[27 december 1875 Brief van Multatuli aan J.N. van Hall]

[27 december 1875 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[28 december 1875 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[29 december 1875 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman]

[december 1875 Rekening van G.L. Funke]

[1875 Aantekeningen in het Memoriaal]

[januari 1876 Rekening-courant Multatuli en G.L. Funke]

[januari 1876 Artikel in de Tolk van den Vooruitgang]

[4 januari 1876 Artikel van Roorda van Eysinga in Het Schoolblad]

[10 januari 1876 Twee bijdragen in de Nederlandsche Kunstbode]

[januari 1876 Recensie Max Havelaar in Het Familieblad]

[januari 1876 Artikel Admiraal in Nederland]

[18 januari 1876 Artikel Stellwagen in Het Schoolblad]

[18 januari 1876 Brief van Multatuli aan A.J. Servaas van Rooyen]

[18 januari 1876 Artikel Geerke in Tooneel Almanak]

[20 januari 1876 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[22 januari 1876 Brief van A.J. Servaas van Rooyen aan Multatuli]

[23 januari 1876 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[25 januari 1876 Eduard Bernhold geboren]

[25 januari 1876 Artikel Versluys in Het Schoolblad]

[26 januari 1876 Brief van Multatuli aan A.C. Loffelt]

[26 januari 1876 Brief van Multatuli aan J.N. van Hall]

[26 januari 1876 Brief van Multatuli aan A.J. Servaas van Rooyen]

[27 januari 1876 Bericht Spaanse Max Havelaar in Nieuwe Rott. Crt.]

[28 januari 1876 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[28 januari 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[29 januari 1876 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[30 januari 1876 Brief van Multatuli aan A.C. Loffelt]

[1 februari 1876 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]

[februari 1876 Bespreking Max Havelaar in Vad. Letteroeffeningen]

[2 februari 1876 Dagboek-aantekeningen van Mimi]

[4 februari 1876 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]

[4 februari 1876 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[8 februari 1876 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[8 februari 1876 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]

[9 februari 1876 Briefkaart van Multatuli aan de Redaktie van de Amstelbode]

[10 februari 1876 Artikel in de Nederlandsche Kunstbode]

[11 februari 1876 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[februari 1876 Artikel Admiraal in De Tijdspiegel]

[15 februari 1876 Artikel P. Westra in Het Schoolblad]

[15 februari 1876 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman]

[15 februari 1876 Brief van Multatuli aan J.N. van Hall]

[februari 1876 Artikel Admiraal (II) in Nederland]

[februari 1876 Artikel Multatuli in Het Nederlandsch Tooneel]

[17 februari 1876 Brief van Multatuli aan V. Bruinsma]

[20 februari 1876 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman]

[februari 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[28 februari 1876 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]

[maart 1876 Correspondentie in de Tolk van den Vooruitgang]

[1 maart 1876 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman]

[5 maart 1876 Brief van Multatuli aan S. Katz]

[9 maart 1876 Briefkaart van G.L. Funke aan Multatuli]

[10 maart 1876 Brochure Loffelt verschijnt]

[10 maart 1876 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[11 maart 1876 Recensie Loffelts' brochure in Nieuwe Bijdragen]

[11 maart 1876 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[12 maart 1876 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[12 maart 1876 Artikel in de Nederlandse Kunstbode]

[13 maart 1876 Brief van Multatuli aan A.C. Loffelt]

[14 maart 1876 Artikel Versluys in Het Schoolblad]

[14 maart 1876 Brief van Multatuli aan D.J.A. Haspels]

[maart 1876 Brief van A. van der Linde aan Multatuli]

[maart 1876 Artikel in Bredasche Crt.]

[maart 1876 Artikel Admiraal (III) in Nederland]

[17 maart 1876 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]

[17 maart 1876 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[18 maart 1876 Briefkaart van G.L. Funke aan Multatuli]

[18 maart 1876 Correspondentie in de Nieuwe Bijdragen]

[maart 1876 Brief van A. van der Linde aan Multatuli]

[19 maart 1876 Brief van G.L. Funke aan Mimi]

[20 maart 1876 Brief van Multatuli aan A.C. Loffelt]

[21 maart 1876 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[24 maart 1876 Brief van Multatuli aan W. Pik]

[25 maart 1876 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]

[27 maart 1876 Briefkaart van Multatuli aan A.C. Loffelt]

[april 1876 Artikel De Raaf in De Schoolbode]

[april 1876 Brief Cohen Stuart in de Tolk van den Vooruitgang]

[5 april 1876 Brief van Multatuli en Mimi aan G.L. Funke]

[5 april 1876 Brief van Multatuli aan G.J.A. Boulet]

[9 april 1876 Brief van Mimi en Multatuli aan G.L. Funke]

[12 april 1876 Bericht Franse Max Havelaar in de Nieuwe Rott. Crt.]

[april 1876 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[14 april 1876 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]

[16 april 1876 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[18 april 1876 Bezoek J. Versluys]

[24 april 1876 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[24 april 1876 Brief van Multatuli aan de Redaktie van de Amstelbode]

[30 april 1876 Brief van Multatuli aan F.C. Günst]

[2 mei 1876 Brief van Multatuli aan K.Th. Wenzelburger]

[3 mei 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[6 mei 1876 Briefkaart van Multatuli aan H. de Raaf]

[6 mei 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[8 mei 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[8 mei 1876 Brief van Multatuli aan F.C. Günst]

[8 mei 1876 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[12 mei 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[18 mei 1876 Advertentie in het Nieuws van den Dag]

[19 mei 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[26 mei 1876 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]

[2 juni 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[3 juni 1876 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]

[5 juni 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[6 juni 1876 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]

[8 juni 1876 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]

[juni 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[16 juni 1876 Brief van Multatuli aan K.Th. Wenzelburger]

[18 juni 1876 Brief van Multatuli aan A.W. Sijthoff]

[19 juni 1876 Brief van Multatuli aan F.C. Günst]

[20 juni 1876 Brief van Multatuli aan J.H. van Offel]

[juni 1876 Brief van Multatuli aan G.W. van der Voo]

[26 juni 1876 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]

[27 juni 1876 Brochure Van der Voo verschijnt]

[27 juni 1876 Brochure van G.W. van der Voo]

[30 juni 1877 Artikel in Euphonia]

[2 juli 1876 Notulen van De Dageraad]

[5 juli 1876 Brief van Multatuli aan P.A. Tiele]

[7 juli 1876 Artikel (II) in Euphonia]

[juli 1876 Brief van Multatuli aan P.A. Tiele]

[11 juli 1876 Brief van Mina Kruseman aan E. Baart]

[14 juli 1876 Brief van Multatuli aan P.A. Tiele]

[15 juli 1876 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[juli 1876 Ingezonden Brief in de Tolk van den Vooruitgang]

[juli 1876 Artikel Admiraal (IV-V) in Nederland]

[juli 1876 Artikel in de Tolk van den Vooruitgang]

[27 juli 1876 Brief van Multatuli aan K.Th. Wenzelburger]

[31 juli 1876 Briefkaart van Multatuli aan G.L. Funke]

[1 augustus 1876 Briefkaart van Multatuli aan J. Waltman]

[3 augustus 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[4 augustus 1876 Brief van Multatuli aan S.E.W. Roorda van Eysinga]

[6 augustus 1876 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[13 augustus 1876 Bezoek J. Waltman]

[augustus 1876 Artikel Admiraal (Slot) in Nederland]

[5 september 1876 Verschijning Franse Max Havelaar, deel 1]

[7 september 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[15 september 1876 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[september 1876 Aanbiedingscirculaire Bloemlezing Heloïze]

[september 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[20 september 1876 Brief van A. Nahuys aan G.L. Funke]

[22 september 1876 Brief van Multatuli aan A.S. Kok]

[25 september 1876 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[26 september 1876 Kritiek van mevr. E. Garcin in Le Républicain des P.O.]

[28 september 1876 Verschijning 3e druk Multatuli, door Cd. Busken Huet]

[29 september 1876 Verschijning Bloemlezing, 1e afl.]

[1 oktober 1876 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[4 oktober 1876 Brief van Mina Kruseman aan J.W.]

[8 oktober 1876 Aantekeningen in het Memoriaal]

[8 oktober 1876 Brief van Mina Kruseman aan E. Baart en B.P. Korteweg]

[11 oktober 1876 Aantekeningen in het Memoriaal]

[17 oktober 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[17 oktober 1876 Verschijning Bloemlezing, 2e afl.]

[17 oktober 1876 Aantekeningen in het Memoriaal]

[18 oktober 1876 Aantekeningen in het Memoriaal]

[25 oktober 1876 Brief van Mimi aan J. Waltman]

[26 oktober 1876 Aantekeningen in het Memoriaal]

[27 oktober 1876 Verschijning Bloemlezing, 3e en 4e afl.]

[28 oktober 1876 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[28 oktober 1876 Prent in De Nederlandsche Spectator]

[29 oktober 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[31 oktober 1876 Recensie Bloemlezing in Het Schoolblad]

[oktober 1876 Brief van Multatuli aan S.E.W. Roorda van Eysinga]

[1 november 1876 Circulaire stempelband Bloemlezing]

[4 november 1876 Aantekeningen in het Memoriaal]

[6 november 1876 Brief van Multatuli aan A.S. Kok]

[6 november 1876 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[6 november 1876 Aantekeningen in het Memoriaal]

[7 november 1876 Verschijning Bloemlezing, 5e en 6e afl.]

[8 november 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[8 november 1876 Bijlage]

[9 november 1876 Aantekening in het Memoriaal]

[10 november 1876 Aantekeningen in het Memoriaal]

[11 november 1876 Aantekeningen in het Memoriaal]

[11 november 1876 Brief van Mimi aan J. Waltman]

[11 november 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[12 november 1876 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[13 november 1876 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[16 november 1876 Dagboek-aantekeningen van Mimi]

[16 november 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[17 november 1876 Verschijning Bloemlezing, 7e-10e afl. compl.]

[18 november 1876 Brief van Multatuli aan P.A. Tiele]

[18 november 1876 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[18 november 1876 Bericht Spaanse Multatuli-vertalingen in De Nederlandsche Spectator]

[19 november 1876 Advertentie Vorstenschool in Nieuwe Rott. Crt.]

[21 november 1876 Aantekeningen in het Memoriaal]

[22 november 1876 Brief van Multatuli aan W.L. Penning]

[22 november 1876 Verslag Vorstenschoolopvoering in Nieuwe Rott. Crt.]

[23 november 1876 Brief van Multatuli aan J.A. Roessingh van Iterson]

[23 november 1876 Bespreking Bloemlezing in Vox studiosorum]

[23 november 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[24 november 1876 Verschijning van Gedachten van A. Buys]

[24 november 1876 Verschijning Ideën VII, 3e stuk]

[25 november 1876 Advertentie Bloemlezing in Nieuwe Rott. Crt.]

[25 november 1876 Bespreking Bloemlezing in Nieuwe Bijdragen]

[26 november 1876 Brief van Multatuli aan Forster]

[27 november 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[november 1876 Brief van W.F. Schook aan J. Schook]

[29 november 1876 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[29 november 1876 Brief van Multatuli aan H. de Raaf]

[29 november 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[30 november 1876 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[december 1876 Bespreking Vorstenschool in Het Nederlandsch Tooneel]

[1 december 1876 Briefkaart van Multatuli aan J.N. van Hall]

[1 december 1876 Advertentie Werken Multatuli in Nieuwe Rott. Crt.]

[2 december 1876 Brief van Mina Kruseman aan H. van Offel]

[2 december 1876 Bespreking Bloemlezing in De Wekker]

[3 december 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[6 december 1876 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[9 december 1876 Brief van Multatuli aan J.N. van Hall]

[12 december 1876 Beoordeling Ideën VII in Het Schoolblad]

[12 december 1876 Artikel Van Vloten in Het Schoolblad]

[12 december 1876 Verschijning Franse Max Havelaar, deel 2]

[12 december 1876 Brief van Mimi aan A.S. Kok]

[14 december 1876 Over Multatuli te Nieuwediep]

[14 december 1876 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[15 december 1876 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[15 december 1876 Brief van Multatuli aan S.E.W. Roorda van Eysinga]

[16 december 1876 Brief van Multatuli aan H. de Raaf]

[16 december 1876 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[19 december 1876 Artikel Mansholt in Het Schoolblad]

[25 december 1876 Brief van Mimi aan J.C. Loman]

[26 december 1876 Artikel De Raaf in Het Schoolblad]

[1876 Friese vertaling Het Gebed van de onwetende]

[30 december 1876 Overzicht in The Atheneum]

[december 1876 Bespreking Franse Max Havelaar in Nederlandsch Museum]

[december 1876 Bespreking Bloemlezing in Nederlandsch Museum]

[januari 1877 Rekening-courant Multatuli en G.L. Funke]

[januari 1877 Brief van Mimi aan C. Vosmaer]

[4 januari 1877 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[4 januari 1877 Nota voor Multatuli van G.L. Funke]

[10 januari 1877 Bericht in de Nederlandsche Kunstbode]

[20 januari 1877 Brief van Mimi aan J. Waltman]

[20 januari 1877 Vlugmaren in De Nederlandsche Spectator]

[20 januari 1877 Briefkaart van Multatuli aan A.C. Loffelt]

[22 januari 1877 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[25 januari 1877 Brief van Mimi aan A.S. Kok]

[januari 1877 Artikel Van Vloten in De Levensbode]

[2 februari 1877 Bespreking Bloemlezing in De Locomotief]

[7 februari 1877 Brief van Edu aan Multatuli]

[8 februari 1877 Aanbiedingscirculaire 4e druk Max Havelaar]

[9 februari 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[12 februari 1877 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[februari 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[18 februari 1877 Briefkaart van F.A.H. Pool aan Mimi]

[18 februari 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[19 februari 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[20 februari 1877 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[27 februari 1877 Brief van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[februari 1877 Brief van Mimi aan C. Vosmaer]

[5 maart 1877 Aantekeningen in het Memoriaal]

[5 maart 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[6 maart 1877 Brief van Multatuli aan G.C. de Haas-Hanau]

[7 maart 1877 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[17 maart 1877 Brief van Mimi aan A.C. Loffelt]

[20 maart 1877 Brief van P. Westra aan Multatuli]

[21 maart 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[22 maart 1877 Aantekeningen Dagboek Mimi]

[22 maart 1877 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[23 maart 1877 Aantekeningen in het Memoriaal]

[28 maart 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[maart 1877 Circulaire herdruk Ideën V]

[10 april 1877 Tekst portret Nonni]

[13 april 1877 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[13 april 1877 Brochure Van der Voo, 2e druk]

[19 april 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[22 april 1877 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[27 april 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[2 mei 1877 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[4 mei 1877 Twee bijdragen in Makassaarsch Handelsblad]

[6 mei 1877 Brief van D.R. Mansholt aan H. de Raaf]

[8 mei 1877 Briefkaart van Multatuli aan P.A. Tiele]

[28 mei 1877 Briefkaart van Nips aan Mimi]

[9 juni 1877 Recensie Bloemlezing in Euphonia]

[13 juni 1877 Roorda van Eysinga in de Sneeker Crt.]

[15 juni 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[16 juni 1877 Roorda van Eysinga in de Sneeker Crt.]

[18 juni 1877 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[20 juni 1877 Roorda van Eysinga in de Sneeker Crt.]

[22 juni 1877 Verschijning Ideën VII, 4e stuk]

[23 juni 1877 Roorda van Eysinga in de Sneeker Crt.]

[25 juni 1877 Brief van E. Moïze de Chateleux Jr. aan A.W. Sijthoff]

[26 juni 1877 Artikel De Raaf in Het Schoolblad]

[27 juni 1877 Roorda van Eysinga in de Sneeker Crt.]

[29 juni 1877 Briefkaart van Multatuli aan H. de Raaf]

[30 juni 1877 Roorda van Eysinga in de Sneeker Crt.]

[11 juli 1877 Roorda van Eysinga in de Sneeker Crt.]

[14 juli 1877 Roorda van Eysinga in de Sneeker Crt.]

[15 juli 1877 Brief van Multatuli aan V. Bruinsma]

[juli 1877 Herinneringen bezoek Vitus en Hilda Bruinsma]

[15 juli 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[16 juli 1877 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[21 juli 1877 Roorda van Eysinga in de Sneeker Crt.]

[25 juli 1877 Roorda van Eysinga in de Sneeker Crt.]

[juli 1877 Brief van Mimi aan G.L. Funke]

[augustus 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[8 augustus 1877 Brief van Multatuli aan V. en H. Bruinsma]

[18 augustus 1877 Roorda van Eysinga in de Sneeker Crt.]

[20 augustus 1877 Briefkaart van Edu aan Multatuli]

[22 augustus 1877 Artikel in Ons Streven]

[22 augustus 1877 Roorda van Eysinga in de Sneeker Crt.]

[augustus 1877 Brief van Multatuli aan W. Pik]

[27 augustus 1877 Brief van Multatuli aan V. Bruinsma]

[28 augustus 1877 Telegram van Edu aan Multatuli]

[augustus 1877 Brief van Multatuli aan W. Pik]

[31 augustus 1877 Afrekening Nieuwe Rott. Schouwburg-vereeniging]

[31 augustus 1877 Edu arriveert te Wiesbaden]

[11 september 1877 Beoordeling Ideën VII in Het Schoolblad]

[12 september 1877 Herinnering van Mimi]

[12 september 1877 Ingezonden brief Bruinsma in Ons Streven]

[12 september 1877 Verslag Mimi inzake Edu en zijn vriendin]

[september 1877 Herinneringen van Marie Anderson]

[14 september 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[16 september 1877 Brief van Mimi aan J. Waltman]

[16 september 1877 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[22 september 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[23 september 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[25 september 1877 Spreekuren van Admiraal in Het Schoolblad]

[september 1877 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[5 oktober 1877 Verschijning Ideën V, 2e herz. druk]

[5 november 1877 Brief van Multatuli aan V. en H. Bruinsma]

[8 november 1877 Brief van Multatuli aan V. en H. Bruinsma]

[november 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[19 november 1877 Brief van G.L. Funke aan Multatuli]

[23 november 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[29 november 1877 Edu verlaat Wiesbaden]

[november 1877 Artikel Westra in De Levensbode]

[9 december 1877 Brief van Multatuli aan P.A. Tiele]

[9 december 1877 Brief van Multatuli aan J. Waltman]

[12 december 1877 Brief van Multatuli aan V. en H. Bruinsma]

[15 december 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[17 december 1877 Brief van Multatuli aan V. Bruinsma]

[17 december 1877 Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

[19 december 1877 Brief van Multatuli aan J.M. Haspels]

[22 december 1877 Bijdrage Tiele in De Nederlandsche Spectator]

[26 december 1877 Brief van Multatuli aan P.A. Tiele]

[26 december 1877 Schrijven van Multatuli aan J. Versluys]

Biografische aantekeningen


[24 december 1875
Brief van Multatuli aan G.L. Funke]

24 december 1875

Brief van Multatuli aan G.L. Funke. Twee dubbele velletjes en een enkel velletje postpapier, waarvan blz. 1-9 en 10(¼) beschreven. (M.M.)

De zin bovenaan op blz. 1 en de slotzin bovenaan op blz. 10 in blauw potlood zijn in feite postscripta.

't blauw omhaalde: het gedeelte over de vertalingen in het Duits is met blauw potlood aangestreept.

Alleen 't blauw omhaalde vereischt antwoord;

de rest als U niets te doen hebt

Wiesbaden 24 Decr 75

Waarde funke, hartelyk dank voor Uw lieven brief die me wel wat beschaamd maakt. Och, ik ben innig verdrietig. Ik zie telkens duidelyker dat de algemeene taktiek is, my te doen doorgaan voor 'n slecht mensch. En die taktiek gelukt. Overal ontmoet ik er blyken van. Erken dat dit wel 'n beetje reden geeft tot bitterheid. Maar ik erken dat het verkeerd is U met die stemming te plagen, daar ik van U niets dan goeds ondervind! Ja, grooten dank voor Uw brief!

Revisie [1.] Revisie: oorspr. stond er Proef. van vel 2 gaat hierby. Als ik ryk was, zou ik geen ander honorarium verlangen dan... eindeloos te mogen korrigeeren. 't Is nooit uit! Vergeving voor m'n woord: ‘tegenwerken’. Als meer gebeurt, was ik onbillyk door... schuldbesef. Ikzelf was verlegen over m'n knoeien. Ik giste, droomde, veronderstelde dat ge met de drukkery in onmin laagt om mynentwil. Ik wist dat ik daartoe reden had gegeven. Vandaar myn voorstel om met geld die menschen in hun humeur te helpen. Hierop geen antwoord krygende, in verband met 't wegraken van blad 2, dacht ik dat ge m'n gekorrigeer moe waart, en gezegd hadt: passez outre! [2.] passez outre: laat dat verder maar (fr.) Daar ik nu wist of giste, dat er in vel 2:

1 nog wel wat te veranderen was
2 nieuwe fouten door de drukkery zouden gemaakt worden. (dit is geschied. Ik neem 't niets kwalyk, want ik weet by onderv. hoe onmogelyk 't is altyd wakker te zyn. Nu, by 't nazien voor de 20e maal van vel 2, vond ik weer stommigheden van den auteur!
Goed, 'n drukkery maakt dikwyls nieuwe fouten. byv.
1 proef:
verradelyken
korrektie:
verrade/lyken /r
is in revisie:
verradelyker. Enz. Want er zyn meer van dien aard.)

Dit wetende en voorziende, was ik zoo bang vel 2 niet weer te zien, juist omdat ikzelf door m'n geknoei aanleiding gegeven had om Uw geduld te doen bersten.-

Dank voor vel 1. De druk is best, vind ik.-

Uw drukker is vroom, en zeker zullen de zetters van 't (prot.) houtje wezen. Begrypen ze wat ze zetten? Kyk, ik wou zoo graag dat zoo'n man eens zei: aan zoo'n goddeloos boek wil ik niet meewerken! Liever op-straat staan!-

Ah ja. Er was [3.] was: oorspr. stond er is. wel iets in den brief waarop ik antwoord wachtte. Zou de duitsche uitgaaf van den Havelaar U schikken? Verbeelje 't vod van Stromer kost precies evenveel als Uw nieuwste uitgaaf. Om te beoordeelen [4.] beoordelen: oorspr. stond er begrypen. of gy 'n duitschen Hav. plaatsen kunt, is 't noodig U te zeggen dat Stromer my (op 'n zeer dreigenden brief) beloofd heeft in 'n algemeen gelezen blad te verklaren...

Wat? Ik eisch: ‘dat z'n vertaling geen vertaling is. Ik schreef hem: ‘dat is geen vertalen, dat is wurgen.’ Ik behandel hem streng.


(Je hebt er geen begrip van hoe hy geknoeid heeft. Ik dreig hem 'n lyst overteleggen van z'n fouten. Verbeelje, van 't broekje dat 'n javaansch jongetje draagt, maakt hy: pantoffel (hy kent 't woord pantalon niet!) In Holland heet 'n duitscher: ‘Blankaart.’ Enz Enz. En de volume bedraagt slechts 3/5 van 't origineel. Overal heeft-i met weinig oordeel brokken uitgelaten, zoowel woorden, halve en heele zinnen, als bladzyden.)

Nu, als zyn exekutie niet volledig is, zal ik aan 't duitsch publiek vertellen wat dàt voor 'n vertaling is. Hieruit kàn volgen dat 't bestaan van zyn vertaling U niet hindert, niet alleen, maar zelfs dat het gekibbel tusschen S & my, Uw uitgaaf bevoordeelen zou door deze (onwillekeurige) reklame.-

Of ge by uw begrooting honorarium voor Nast moet opbrengen, weet ik niet. Zyn vertaling zal goed zyn. Hiervoor sta ik in. Hy is knap en akkuraat. (Is z'n Spinoza stukje niet lief? De fiktie is aardig en byna [5.] bijna oorspr. stond er vry. stipt-historisch. Spinoza had 'n liefde met juffr. v.d. Ende. Die aanslag is ook historisch. Ook dat S. zich zeer yverig bezig hield met (de werken van) Descartes. 't Eenige onmogelyke is de tyd. Daaraan komen 5, 6, 8 jaren te kort, want Spinoza was maar 'n jongetje toen Descartes Holland verliet, en zelfs toen D. stierf.-

Van stukjes gesproken. Mies had waarachtig geen honorarium beansprücht. Ze dacht er niet aan, dat verzeker ik U. Nu is ze heel verrast, en wil my iets geven voor m'n Christfest. Ze zyn hier mal met hun Christfest.-

Uw oordeel (en dat van Uw vrouw) over Mimi's roodharige novelle, komt noch haar noch my vreemd voor, en 't is òf heelemaal gegrond of op 'n heel klein beetje na. By 't korrigeeren van de proef der eerste bladzyden was ze... misselyk! ‘Maar, maar, zei ze, ik geloof waarlyk dat 't in 't vervolg wat beter wordt!’ Nu, dit is zoo! De fout is, dat zy... misbruik heeft gemaakt van 't eenvoudige, van 't huiselyke. Dáárvan is (vooral in 't begin) de dosis te groot. Wat de opmerking aangaat over de onbeduidendheid van de donnée, nu, later meer daarvan. Ze meent dat niet ‘rood haar’ haar donnée is, en ook niet 't vooroordeel tégen zulk [6.] zulk: oorspr. stond er dat. haar, maar... och, wacht tot het uit is. Ook ik zeg dat ze iets ànders behandelt, namelyk: wat de titel zegt. Dit zult ge zien, al blykt 't maar uit het allerlaatste woord. (en dit is 'n goede methode). Maar of dit by de verbrokkelde publikatie, wel tzelfde effekt maakt als 't geval wezen zou by 'n uitgaaf in-eens af, valt te betwyfelen. Doch dit kan zy niet helpen. 't Is wel jammer dat men by streven naar eenvoud zoo ligt vervalt in fadeur! [7.] fadeur: flauwheid, smakeloosheid (fr.) Maar ze kent nu de klip! De oorzaak van 'r fout is hekel aan opgeschroefdheid, en dit verleidt haar tot 'n vervallen in 't andere uiterste.

Maar nu moet je weten dat ik... aan Vosmaer 'n klein standje heb gemaakt over 't opnemen van haar stuk. (Slechts zéér ten deele had ik 't gelezen. 't Is 'n principe van me, my niet met haar werk te bemoeien dan hoogstens op 't allerlaatste oogenblik. Kollaboratie is 'n onding.) Nu dan, vooral na de verschyning van die eerste aflg schreef ik er ongunstig over aan Vosmaer. En zie, nu hoor ik van hem dat velen die voor bevoegd doorgaan, het zeer pryzen. (Nyhoff [8.] Nijhoff: Martinus Nijhoff (1826-1894), uitgever van o.a. De Nederlandsche Spectator., Campbell [9.] Campbell: Marinus F.A.G. Campbell (1819-1890), bibliothecaris der K.B. te 's-Gravenhage, vriend van Vosmaer. en anderen) En... 't allerkomiekste is dat Mimi zelf myn party trok tegen den Spectator. Maar toen V. schreef dat ‘men’ 't zoo ‘lief’ vond, ‘vol fyne trekken’ &c kreeg ze weer moed.-

Ieder zal denken dat ik Mimi tot schryven aanzet. Nu, juist andersom. Ze doet het malgré moi, en byna steelsgewys. Hoogstens kan men zeggen dat ik 'r begaan laat, en wel omdat ik haar den weg niet mag afsnyden voor zichzelf te zorgen na m'n dood. Maar anders... ik houd niet van geschryf.-

Haar (proeve van 'n) tooneelspel is by Ten Brink, om geplaatst te worden in Nederland. Als T. Brink 't afkeurt, zullen noch zy noch ik er boos om zyn. Voor de planken althans acht ik 't niet geschikt, als lektuur maar... heel misschien. Ook daarin is weer iets dat ik nu kortheidshalve ‘fade’ noem, gebrek aan forsheid. En positieve fouten ook.-

Hebt ge gelezen: 1o De beoordeeling van Juffr. Beersmans' spel in Vorstenschool te Rotterdam? 2o Idem van Van Hall in 't Tooneelverbond?


(Komiek, hoe de Rotterdammer nog even terugkomt op z'n topic dat de toestanden niet op Holland toepasselyk zyn. Overigens haalt-i vry wel bakzeil. 't Stuk van V. Hall is, als gewoonlyk, pittig en ferm. Ik verlang Juff. B. te zien. Ze heeft gezegd als ik in Holland kom, weder eens overtekomen.)

Waltman schryft me dat de (of: een) leeraar in 't duitsch aan de H.B.S. te Delft, 'n fragment van Vorstenschool vertaald [10.] Deze vertaler was Dr. K.Th. Wenzelburger., en aan ‘die Gegenwart’ gezonden heeft. Hy kwam dit by toeval te weten.-

Neen, ik zal je nooit weer verdenken van kwaadwillighedens! Vergeef me! ik heb veel verdriet! Daar komt 't van.

Maar ook veel goeds. M. is een engel voor me. Onze woning is best, rustig, warm. Behalve m'n grieven van binnen, leef ik eigenlyk zoo prettig als nog nooit sedert het verlaten van Lebak. Om m'n oogen te sparen houd ik me savends bezig met kartonwerk. Ik heb wel 16 [11.] 16: oorspr. stond er 20. kleine portefeuilles geplakt, en voor Mimi 4 mooiere op haar verjaardag [12.] verjaardag: Mimi was op 14 december 36 jaar geworden.. 't Kost haar moeite my de deur uittekrygen, zoo gezellig is 't altyd op de kamer. Voor m'n geluk zou ik nooit hoeven uittegaan. 't Pretext om me in de lucht te jagen is de hond. ‘Die wordt ziek, zegt ze als ik niet met hem loop.’ Nu, dan ga ik. En we hebben:

1. vyf kanaries, waarvan een op 'r woord van eer uit de kooi komt. Ze gaat 's avends als de lamp op komt, heel goedig weer op haar stokje zitten.
2. twee.. schildpadjes. Een zoo groot als 'n platgeslagen appel, de ander als 'n blz druks (Volksuitgaaf by G.L. Funke.) Die beesten behooren 's winters óf te sterven, óf te slapen, en in allengeval niet te eten. By ons zyn ze wakker en eten. Maar men moet hun de stukjes rauw vleesch met 'n sprietje in den bek te duwen. By alle andere menschen gaan ze 's winters dood. Ze hooren in 't zuiden thuis, en kruipen daar in 't koude saisoen onder den grond.
3. veertien vischjes. Ook deze soort van beestjes gaan by alle anderen tegen 't najaar dood. En Mimi heeft ze flink en vroolyk weten te houden, tot den kleinen Mozes toe, dus genaamd omdat ik hem van den zomer voor 20 penning van jongetjes kocht die hem uit 't water... gered hadden. t Is 'n ‘Schmerle’ (cubitis barbatula) die altyd over den grond schuift als 'n slangetje, en veel van rauw vleesch houdt. De andere vischjes zyn goudvisschen, doch ieder heeft z'n eigenaardige maniertjes, vanwaar ze dan ook den naam dragen. Ze nemen 't eten uit de hand (eenigen althans) en komen hard aanzwemmen als M. of ik hun verblyfje nader. Als 't vriest, moeten ze binnen gebracht worden, en alle twee dagen schoon water. Dat er nu in weerwil van alle voorspellingen van goudvischgeleerden, geen enkele gestorven is, is 'n groote triomf. Als iemand vraagt: hoe maken 't de vischjes? zetten we borsten op als kalk. hanen.
Ook ben ik zeer gezond tegenwoordig, en mag dus wel tevreden zyn-

Als deze brief U te lang is - nu dat 's 'n kamperstreek! - ik wou zeggen: geef hem dan maar aan je vrouw. Die zal je wel zeggen wat dienst is. Je ziet: v. Vl. heeft gelyk: ik denk maar by horten & stooten.

Weest allebei heel hartelyk van ons gegroet en geloof me

t.t.

DD

Daar krygen we V's vogels! Lees vooral gauw de ‘Idylle’ [13.] Idylle: Vosmaers novelle is gebaseerd op een wandeling met Multatuli en Mimi, tijdens zijn verblijf in juni 1874. Vgl. hierboven bij 24 december.. Die idylle is historisch! Ik heb ze nog niet gelezen, maar Mimi zegt dat de beschryving allerliefst is. Alles is wáár. Hy arrangeerde maar.

De noten zyn alzoo van: 1876 goed!