Multatuli.online

Een en ander over Pruisen en Nederland

Een en ander over Pruisen en Nederland

Aantekeningen


575.

Studie van de natuur, als hulpmiddel tot vryheid van studie? Ja. Het zyn liegt niet. Wie de wetten van het zyn nagaat - ik gebruik hier 't woord: wetten by benadering: er is geen: opdat, alles is: omdat! - zeilt den stroom der vooroordelen dood.

Het voortdurend opsporen van de oorzaak der dingen - het rerum cognoscere causas, waarin de latynse dichter het geluk zocht - maakt ons van lieverlede ontoegankelyk voor préconceptiën der would-be geleerde fakulteiten, en geeft ons weldra zekere hebbelykheid om te onderscheiden wat inderdaad is, geweest is, en blyven zal, en wat in de termen valt van gelegenheids-waarheid, volksvooroordeel, modegeloof en biologie.