Multatuli.online

Duizend-en-eenige hoofdstukken over specialiteiten

I

II

III

IV

V-MV

MVI

MVII

MVIII

MIX

MX

MXI

MXII

MXIII

Voorbericht voor den tweeden druk


Nog eens: vrye arbeid in Nederlands-Indië

Gedeeltelijk geschreven te Keulen in December 1867, met directe politieke bedoelingen ten aanzien van minister Rochussen; voortgezet te Gustavsburg in October 1870 en voltooid te Wiesbaden in de eerste week van November 1870.

Uitgegeven in December 1870:

Nog-eens Vrye-Arbeid in Nederlandsch-Indië, door Multatuli. Delft, J. Waltman, Jr. 1870.

Herdrukt: Nog-eens Vrye-Arbeid in Nederlandsch-Indie door Multatuli - Tweede, door den auteur herziene, druk - Purmerende J. Muusses & Co 1882.

Deze herziening betreft bijna alleen de stijl; het aantal noten is vermeerderd.

Afgedrukt overeenkomstig de editie-1870, behoudens de navolgende varianten:

blz. 387 r. 3 zoals - volgens 1882; in 1870: als
387 17 dievelings - volgens 1882; in 1870: niet erkend
387 23 minachting - volgens 1882; in 1870: dédain
388 15 myn aanklacht - volgens 1882; in 1870: zyn aanklacht
389 26 van die brochure - volgens 1882; in 1870: dier brochure
391 15 lotelingen - volgens 1882; in 1870: conscrits
391 18 inderdaad - volgens 1882; in 1870: zeer
391 29 van myn - volgens 1882; in 1870: myner
391 33 te stellen - volgens 1882; in 1870: stellen
391 34 Evenals - volgens 1882; in 1870: Als
392 33 Men zou - volgens 1882; in 1870: Men zoude
392 37 Ik zou - volgens 1882; 1870: Ik zoude
393 19 wezen - volgens 1882; in 1870: zyn
394 19 Landeigenaars - volgens 1882; in 1870: Een landeigenaar

blz. 394 r. 19 of bewoners - volgens 1882; in 1870: de bewoners
394 23 niet beschermd - volgens 1882; in 1870: niet, buiten hun weten, beschermd
394 24 Men zou - volgens 1882; in 1870: Men zoude
394 31 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
395 22 Ik zou - volgens 1882; in 1870: Ik zoude
395 33 slechts - volgens 1882; in 1870: alweder
395 38 Hy is - volgens 1882; in 1870: en is
396 18 verheffen - volgens 1882; in 1870: releveren
396 22 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
396 28 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
396 34 herhaling van de proef - volgens 1882; in 1870: herhaling
397 4 kon - volgens 1882; in 1870: kan
397 19 feitelyk - volgens 1882; in 1870: inderdaad
397 26 zou voorzeker - volgens 1882; in 1870: zoude
397 32 bestendigd - volgens 1882; in 1870: gevestigd
398 16 werd gevonden - volgens 1882; in 1870: zich bevond
398 18 over 't algemeen - volgens 1882; in 1870: in 't algemeen
398 21 zelfs zou men - volgens 1882; in 1870: zoude zelfs
398 23 had - volgens 1882; in 1870: hadde
398 34 schryft voor - volgens 1882; in 1870: brengt mede
399 2 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
399 4 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
399 7 kan - volgens 1882; in 1870: zou
399 10 van zyn - volgens 1882; in 1870: zyner
399 26 ten kwade - volgens 1882; in 1870: kwalyk
399 28 Zou - volgens 1882; in 1870: Zoude
399 33 geheel vervallen zy nooit - volgens 1882; in 1870: doch vervallen nooit geheel
400 4 heeft slechts - volgens 1882; in 1870: heeft
400 18 vloeit voor de landzaten - volgens 1882; in 1870: vloeit
400 31 van onze - volgens 1882; in 1870: onzer
401 1 van die - volgens 1882; in 1870: dier
401 18 den zogenaamden; - volgens 1882; in 1870: den

blz. 401 r. 27 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
401 32 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
401 33 religie - volgens 1882; in 1870: godsdienst
402 8 toch - volgens 1882; in 1870: echter
402 21 hen die zich Liberalen noemen - volgens 1882; in 1870: de zich-noemende-liberalen
403 25 van de - volgens 1882; in 1870: der
403 34 was de heer Van Hoëvell, een man - volgens 1882; in 1870: was een man
403 38 Evenals - volgens 1882; in 1870: Als
404 21 Europeanen - volgens 1882; in 1870: Europeeërs
404 31 nachtmerrie - volgens 1882; in 1870: cauchemar
405 18 had ik recht - volgens 1882; in 1870: had ik het recht
405 19 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
405 26 instructie - volgens 1882; in 1870: instructiën
405 31 waarom men my tegenwerkte, voorby - volgens 1882; in 1870: voorby, waarom men my tegenwerkte
406 28 Ik wenste dat boek niet geschreven te hebben - volgens 1882; in 1870: Dat boek ware liever ongeschreven gebleven
406 32 van de wet - volgens 1882; in 1870: der wet
406 36 zich daarginder - volgens 1882; in 1870: zich
408 14 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
408 18 van de woorden - volgens 1882; in 1870: der woorden
408 33 door zyn religieus ontzag voor de autochthone Hoofden - volgens 1882; in 1870: door het
408 34 te maken - volgens 1882; in 1870: maken
408 34 doel - volgens 1882; in 1870: doel, van zyn religieus ontzag voor de autochthone Hoofden
409 5 van een regeringssysteem - volgens 1882; in 1870: ener regeringswyze
409 6 door niemand onbillyk - volgens 1882; in 1870: billyk
409 38 tegemoetkoming - volgens 1882; in 1870: défrayering
410 1 genoodzaakt zyn - volgens 1882; in 1870: behoren

blz. 410 r. 7 stellen - volgens 1882; in 1870: stelt
410 9 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
410 10 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
410 13 van die - volgens 1882; in 1870: dier
410 14 door - volgens 1882; in 1870: voor
410 17 van de Inca's - volgens 1882; in 1870: der Inca's
410 2 vergenoegde met - volgens 1882; in 1870: vergenoegde
411 8 zou ik - volgens 1882; in 1870: zoude ik
411 11 zichzelf - volgens 1882; in 1870: zichzelve
411 20 van de - volgens 1882; in 1870: der
411 35 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
412 2 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
412 12 van den Javaan - volgens 1882; in 1870: des Javaans
413 16 Zou men - volgens 1882; in 1870: Zoude men
413 33 aan de - volgens 1882; in 1870: der
413 37 Inderdaad - volgens 1882; in 1870: Indedaad
414 7 zoals - volgens 1882; in 1870: als
414 30 en deze boven - volgens 1882; in 1870: boven
415 21 heeft nu eenmaal - volgens 1882; in 1870: heeft
415 37 Javaanse - volgens 1882; in 1870: Javase
416 6 zou men - volgens 1882; in 1870: zoude men
416 10 vraagt men - volgens 1882; in 1870: antwoordt men
416 13 Dit zou - volgens 1882; in 1870: Dit zoude
416 18 van de wet - volgens 1882; in 1870: der wet
416 22 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
416 22 losmaken - volgens 1882; in 1870: oplossen
417 25 van de autoriteit - volgens 1882; in 1870: der autoriteit
417 27 zonder daartoe - volgens 1882; in 1870: zonder
417 34 juist omdat - volgens 1882; in 1870: indien
417 34 mag men - volgens 1882; in 1870: mag men dan
417 36 niet wegwerpen - volgens 1882; in 1870: wegwerpen?
418 3 van de Hoofden - volgens 1882; in 1870: der Hoofden
418 34 van de - volgens 1882; in 1870: der

blz. 419 r. 20 onderhoudt - volgens 1882; in 1870: zorgt voor
419 23 van die - volgens 1882; in 1870: dier
419 24 suikerriet en koffiebomen - volgens 1882; in 1870: koffie- en suikerriet
419 33 Zonder - volgens 1882; in 1870: De Wedono zoude, zonder
419 35 wordt, zou de Wedono niet - volgens 1882; in 1870: wordt, niet
420 17 zou men - volgens 1882; 1870: zoude men
421 11 zou hy - volgens 1882; 1870: zoude hy
421 27 Doch, hoor ik zeggen, niet - volgens 1882; in 1870: Doch niet
421 33 van de - volgens 1882; in 1870: der
422 2 inspektie-reis - volgens 1882; in 1870: inspectiereize
422 15 in delicatesse - volgens 1882; in 1870: de delicatesse
422 16 Europa - volgens 1882; in 1870: in Europa
423 12 bezigheden van de landbouw - volgens 1882; in 1870: landbouw-bezigheden
424 4 te willen maken - volgens 1882; in 1870: te maken
424 20 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
424 33 zou zyn - volgens 1882; in 1870: zoude zyn
425 1 meegedeeld - volgens 1882; in 1870: medegedeeld
426 8 van de publieke zaak - volgens 1882; in 1870: der publieke zaak
426 27 om 't - volgens 1882; in 1870: zich en 't
427 6 door de Regering niet gewenst werd - volgens 1882; in 1870: der Regering niet aangenaam was
427 17 waarmee - volgens 1882; in 1870: waarmede
427 28 twintig millioen - volgens 1882; in 1870: veertien millioen
427 35 zou men - volgens 1882; in 1870: zoude men
429 28 vruchten - volgens 1882; in 1870: vrucht
429 32 daarmee - volgens 1882; in 1870: daarmede
430 14 zou - volgens 1882; in 1870: zoude

blz. 430 r. 17 zou zich - volgens 1882; in 1870: zoude zich
430 22 zou - volgens 1882; 1870: zoude
430 36 van de kwestie - volgens 1882; in 1870: der kwestie
432 3 Ze kan - volgens 1882; in 1870: en kan
432 14 zichzelf - volgens 1882; in 1870: zich
432 35 Dit zou - volgens 1882; in 1870: Dit zoude
432 37 immers - volgens 1882; in 1870: toch
433 1 Al kon hy - volgens 1882; in 1870: Al konde hy
433 8 zou men - volgens 1822; in 1870: zoude men
433 22 maar had - volgens 1882; in 1870: hadde
434 11 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
434 29 werkt - volgens 1882; in 1870: werkte
435 15 lonenden afzet - volgens 1882; in 1870: lonend debouché
435 16 zou niet - volgens 1882; in 1870: zoude
435 17 hoger - volgens 1882; in 1870: niet hoger
435 21 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
436 4 vermoordhad - volgens 1882; in 1870: vermoordde
436 12 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
436 22 zieken ook - volgens 1882; in 1870: ontbreekt
436 28 raakt - volgens 1882; in 1870: geraakt
436 30 zou hy - volgens 1882; in 1870: zoude hy
436 34 gevolg nog - volgens 1882; in 1870: gevolg
438 4 te doen kennen - volgens 1882; in 1870: op te geven
438 7 van de winsten - volgens 1882; in 1870: der winsten
438 26 Het zou - volgens 1882; in 1870: Het zoude
438 29 waarin werkelyk - volgens 1882; in 1870: waarin
438 35 wezen zou - volgens 1882; in 1870: zyn zoude
439 8 hebben zou - volgens 1882; in 1870: hebben zoude
439 17 alweer - volgens 1882; 1870: alweder
439 32 zou ik - volgens 1882; in 1870: zoude ik
439 37 Toch blyf ik beweren dat de - volgens 1882; in 1870: Maar de

blz. 439 r. 39 z'n treurigen nederlandsen plicht deed - volgens 1882; in 1870: deed zyn plicht
441 3 't Nederlands overwicht - volgens 1882; in 1870: de Nederlandse suprematie
441 4 van de - volgens 1882; in 1870: der
441 4 Nu is er... gebleken - volgens 1882; in 1870: Daar blykt
441 8 Nederlanders - volgens 1882; in 1870: ontbreekt
441 19 Zou men - volgens 1882; in 1870: Zoude men
441 19 naar zulk een voorstel luisterde - volgens 1882; in 1870: luisterde naar zulk een voorstel
441 24 van de Geschiedenis - volgens 1882; in 1870: der Geschiedenis
441 32 voor tien, voor honderd - volgens 1882; in 1870: tien, honderd
441 34 toch - volgens 1882; in 1870: dan toch
442 1 carbonari - volgens 1882; in 1870: émérite carbonari
442 9 verpletterend - volgens 1882; in 1870: écrasant
442 17 Men zou - volgens 1882; in 1870: Men zoude
442 29 Men zou - volgens 1882; in 1870: Men zoude
442 33 hinkende - volgens 1882; in 1870: claudicerende
444 22 van onze - volgens 1882; in 1870: onzer
444 26 Twintig - volgens 1882; 1870: Veertien
444 34 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
445 6 tot andere - volgens 1882; in 1870: ener andere
445 15 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
445 23 Zou men - volgens 1882; in 1870: Zoude men
445 24 van een uurwerk vorderen - volgens 1882; in 1870: vorderen van een uurwerk
445 25 van de veer - volgens 1882; in 1870: der veer
445 28 vroeg - volgens 1882; in 1870: vraagde
445 34 van Macht - volgens 1882; in 1870: van...
445 38 niet den minsten - volgens 1882; in 1870: geen
446 8 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
446 10 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
446 28 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
446 32 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
446 34 het wel zo - volgens 1882; in 1870: het

blz. 447 r. 1 van - volgens 1882; in 1870: der
447 5 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
447 20 dat zou - volgens 1882; in 1870: dat zoude
448 7 meebrengt - volgens 1882; in 1870: medebrengt
448 18 offerzucht - volgens 1882; in 1870: en offerzucht
448 23 zou zyn - volgens 1882; in 1870: zoude zyn
448 24 zou wagen - volgens 1882; in 1870: zoude wagen
448 34 zal daarom - volgens 1882; in 1870: zal
449 6 volkomen - volgens 1882; in 1870: volkomene
449 28 binnen - volgens 1882; in 1870: in
450 13 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
450 14 van die - volgens 1882; in 1870: dier
450 15 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
450 16 evenals - volgens 1882; in 1870: als
450 19 Alweer - volgens 1882; in 1870: Alweder
450 20 op te leveren - volgens 1882; in 1870: met zich te brengen
450 26 overdreven - volgens 1882; in 1870: overdrevene
451 1 ik zou - volgens 1882; in 1870: ik zoude
451 13 het zou - volgens 1882; in 1870: het zoude
451 17 en de mening die - volgens 1882; in 1870: en dat
452 9 over de - volgens 1882; in 1870: over
453 11 van de wet - volgens 1882; in 1870: der wet
453 20 indien aan zulke voorschriften de hand werd gehouden - volgens 1882; in 1870: indien ze oprecht was
453 21 dit het geval is - volgens 1882; in 1870: ze wordt opgevolgd
453 31 maar nu - volgens 1882; in 1870: maar
453 34 over - volgens 1882; in 1870: over de
454 4 had ik - volgens 1882; in 1870: hadde ik
454 5 Op geen - volgens 1882; in 1870: Geen
454 18 Al geeft tot geloof ik u - volgens 1882; in 1870: ontbreekt
455 10 Thans zou tot gehandhaafd worden - volgens 1882; in 1870: ontbreekt
455 13 middelen waarmee - volgens 1882; in 1870: oorzaken waardoor

blz. 455 r. 14 dezer - volgens 1882; in 1870: dier
455 16 minder doelmatig acht - volgens 1882; in 1870: afkeurt
456 1 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
456 6 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
456 9 van de - volgens 1882; in 1870: der
456 11 van de - volgens 1882; in 1870: der
456 25 de macht die hun opvolgers nodig hadden tot handhaving van het goede - volgens 1882; in 1870: hun macht die voor 't goede verantwoordelyk was
456 32 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
456 34 bracht en brengt - volgens 1882; in 1870: bracht
457 10 woordvoerders - volgens 1882; in 1870: voorgangers
457 18 die op deze wys - volgens 1882; in 1870: die
457 18 van hun - volgens 1882; in 1870: hunner
458 4 zoals - volgens 1882; in 1870: als
458 5 nu leidt - volgens 1882; in 1870: leidt
458 8 burgerlyk - volgens 1882; in 1870: bourgeoisement
458 9 zo'n - volgens 1882; in 1870: zulke
458 23 van de - volgens 1882; in 1870: der
458 37 alweer - volgens 1882; in 1870: alweder
459 22 zwakheid - volgens 1882; in 1870: zwakte
459 26 nog altyd - volgens 1882; in 1870: nog altyd van een voldoende contrôle
459 27 van een voldoende contrôle kunnen - volgens 1882; in 1870: kunnen
460 9 Opplichtsvervulling - volgens 1882; in 1870: Hierop
460 15 en voortdurend - volgens 1882; in 1870: en
460 17 men zich - volgens 1882; in 1870: men
460 22 oorzaak - volgens 1882; in 1870: reden
460 28 evenals - volgens 1882; in 1870: als
460 31 En ligt - volgens 1882; in 1870: En zo ja, ligt
461 16 voor - volgens 1882; in 1870: dan ook voor
461 33 zeker - volgens 1882; in 1870: bepaald
461 36 meebrengt - volgens 1882; in 1870: medebrengt

blz. 462 r. 30 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
462 35 recht tot dezen eis - volgens 1882; in 1870: dit recht
462 38 van de zaak - volgens 1882; in 1870: der zaak
463 1 maar te eisen dat - volgens 1882; in 1870: voor
463 2 worden weerlegd - volgens 1882; in 1870: zullen wederlegd zyn
463 7 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
468 28 achterlyke - volgens 1882; in 1870: gearriëreerde
470 14 wordt - volgens 1882; in 1870: komt
470 15 die diefstal gebrandmerkt - volgens 1882; in 1870: daarover de minste aanmerking gemaakt
470 26 tegen - volgens 1882; in 1870: voor
470 27 voor gereed geld - volgens 1882; in 1870: a comptant
472 6 van Menado - volgens 1882; in 1872: ontbreekt
472 11 vertoefde - volgens 1882; in 1870: doorbracht
473 9 zou - volgens 1882; in 1870: zoude
473 10 streken - volgens 1882; in 1870: plaatesn
473 24 uit het wraken tot niet dat juist - volgens 1882; in 1870: want het zy verre dat ook
473 31 schynt met gezag te mogen - volgens 1882: in 1870: mag
473 33 in 1845 namelyk - volgens 1882; in 1870: ontbreekt
475 1 even zovele - volgens 1882; in 1870: zovele
476 7 Insulinde - volgens 1882; in 1870: Java
476 11 hoeveel er - volgens 1882; in 1870: dat er nog al iets
476 16 macht - volgens 1882; in 1870: suprematie