Volledige Werken. Deel 4. Een en ander over Pruisen en Nederland. Causerieën. De maatschappij tot nut van den Javaan. Ideeën, derde bundel
Een en ander over Pruisen en Nederland
De Maatschappy tot Nut van den Javaan
761. Vervolg: publieke voordrachten.
767. De algemeenheid van wanbegrip (541)
784. Raden en oordelen in verband met kansrekening. (541)
788. Wysbegeerte een roeping van allen. (542)
795a. Afkeer van arithmetische juistheid
796. Meeting te Batavia in mei 1848
797. Zekere theologieën. (554)
799. Iemand die in zichzelf de nodige geschiktheid heeft. (554)
824. De onzedelykheid van de beloon-theorie in de opvoeding (561)
828. Het onderwys (561, vlgg.)
886. De schepping werd in weinig regels afgedaan. (563)
899. Het zyn liegt niet. (574)
913. Vervolg: Onderwys, in verband met het godsbegrip en met de studie van den aard der dingen.
922. Het beoordelen der zedelykheid (589).
Naschrift bij den tweeden druk
Een en ander over Pruisen en Nederland
Een en ander over Pruisen en Nederland
Geschreven te Koblenz en te Keulen in de eerste weken van Januari 1867, nadat Multatuli door bemiddeling van Busken Huet een exemplaar had ontvangen van ‘Pruisen en Nederland’ door Prof. J. Bosscha.
Uitgegeven in Februari 1867:
Multatuli. Een en ander naar aanleiding van J. Bosscha's Pruisen en Nederland. - (motto) - Amsterdam - Heiligen weg, D 230, C. van Helden. 1867.
Vrijwel ongewijzigd maar met kortere titel herdrukt:
Een en ander over Pruisen en Nederland door Multatuli. Tweede druk. Amsterdam - G.L. Funke 1879.
Het Multatuli-Museum bezit de door de auteur gecorrigeerde en aangevulde proeven van de eerste uitgave en een exemplaar van de tweede druk met eigenhandige aantekeningen van de auteur.
Afgedrukt overeenkomstig de eerste editie, behalve het veranderen van Christiaan van Manteuffel in: Christoph van Manteuffel (blz. 22 r. 26). De voetnoten werden, voor zo ver zij tekst-uitbreidingen vormen, opgenomen als Aantekeningen achter het eigenlijke werk. De titel werd ontleend aan de tweede druk.