Volledige Werken. Deel 5. Millioenenstudiën. Divagatiën over zeker soort van liberalismus. Nog eens: vrye arbeid in Nederlands-Indië. [enz]
Staccata, de auteur en andere ruïnes
De auteur wordt gekapitteld, en verzoekt den lezer daarvan het zyne te nemen
Priesters, truffels en speelbanken
Divagatiën over zeker soort van liberalismus
[Nog eens: vrye arbeid in Nederlands-Indië]
Voorbericht voor den tweeden druk
Divagatiën over zeker soort van liberalismus
Nog eens: vrye arbeid in Nederlands-Indië
V-MV
Deze duizend-en-één hoofdstukken worden door den uitgever gesupprimeerd, omdat ze niets behelzen dan vervelende varianten van Fritsjes geschiedenis, met verandering slechts van naam en beroep. We hebben hier te doen met Fransje die in kavallerie deed, en Cornelis die in dienst was geweest by de straatslypery. Lukas wordt ter behartiging van 's Lands belang opgeroepen, omdat hy verstand heeft van kousenweven, en Steven geniet die eer in hoedanigheid van industrieel-windmolenaar. Kareltje komt op 't kussen om z'n verdiensten als indisch parvenu... enz. enz.
Nadat de hoofdspecialiteiten door den schryver onder dak zyn gebracht, gaat hy over tot de onderdelen. We krygen speciaal-Fritsjes van grote vaart en kleine vaart, van stoom-, kust-, oceaan-, rivier- en trekvaart, van kanonneer-, glad-, driedeks-, monitor- en modder-marine, verdeeld in zoveel delen als de deelbaarheid van de modder, enz. maar enigszins toelaat, altemaal specialiteiten. Daarop volgen Cornelissen van hoofdstraten en bywegen, van stoepen, trottoirs, stegen, achterbuurten en culde-sac's, Fransjes van lichte, zware en middelbare kavallerie, tot en met huurkoetsiers, palfreniers, stalknechts en ezelmelkers... altemaal specialiteiten. We worden voorts onthaald op industriëlen die kousen weven voor heren en voor dames, voor negers en negerinnen, kousen met en zonder klinken, japanse kousen met duimen, kousen zonder naad, kinderkousjes, sokken en slaapmutsen in alle mogelyke sorteringen. Op Lukassen die graan malen, Lukassen die hout zagen, Lukassen die niets malen, en zelfs den wind verwaarlozen waarmee ze niets malen. Daarop volgen de Lukassen van Noordewind, van Zuid-westewind, van N.N.O. t. N. ½ Oostewind... kortom, zoveel Lukassen als er stralen schieten uit het middelpunt van de kompasroos. Het spreekt vanzelf dat de indische fortuin-industriëlen worden on-derverdeeld in koffie-, suiker-, thee-, indigo-, tabak- en kaneelparvenu's. In binnenlandse-, buitenpost- en hoofdplaats-parvenu's. In juridische, administratieve, militaire en civiele parvenu's. In vry-arbeids- en kultuurkontrakt-parvenu's. In ryst-opkoop-parvenu's. In toko-parvenu's. In maleise, soendase, javaanse, batakse, dajakse, alfoerse, en papoea-parvenu's... altemaal specialiteiten van specialiteiten, en daarvan de zeer byzonder uitgekipte onder-specialiteiten.
Indien er voor het weglaten van al deze smakeloze hoofdstukken verschoning nodig ware, zou die ruimschoots te vinden zyn in des schryvers blykbare onkunde, daar hy niet eenmaal schynt te weten dat er in onze Tweede Kamer voor zoveel specialiteiten geen plaats is, een blunder die hem eens-voor-al onbevoegd maakt tot...