Volledige Werken. Deel 7. Ideeën, zesde bundel. Ideeën, zevende bundel. Aleid. Onafgewerkte blaadjes
Verantwoording
Dit zevende deel van Multatuli's Volledige Werken bevat zijn geschriften uit de jaren 1873-1877, benevens de fragmenten van twee onvoltooid nagelaten ontwerpen. Werd Ideeën VI, mede onder de inspirerende vriendschap van de uitgever G.L. Funke, nog in hetzelfde snelle tempo geschreven als de onmiddellijk voorafgegane bundels, aan Ideeën VII heeft Multatuli meer dan drie jaren gewerkt. Het voortgaan met de Wouter-geschiedenis viel hem zwaar, niet om de steeds gecompliceerder wordende intrige, maar omdat allerlei actuele gebeurtenissen en verschijnselen de schrijver bezighielden en hem innerlijk drongen tot polemiek en commentaar. Maar vooral enige persoonlijke ervaringen hebben aan deze jaren een zeer bewogen karakter verleend: de openlijke erkenning van zijn genie door Vosmaers artikelenreeks ‘Een Zaaier’ en de uiterst grievende polemiek daartegen door Van Vloten; daarna: de dood van zijn vrouw, van Tine, op 13 September 1874 te Venetië; dan: Dekkers tweede huwelijk, op 1 April 1875 te Rotterdam voltrokken; en tenslotte: de opvoeringen van ‘Vorstenschool’, waarvan na een lange en moeilijke voorbereiding op 1 Maart 1875 te Utrecht de première plaats vond. In deze omstandigheden bleef ook het ontworpen blijspel onvoltooid.
Na 1877 heeft Multatuli niets meer geschreven, behalve de soms uitvoerige noten of tekstuitbreidingen bij de heruitgave van zijn vroegere werk. Wel hield hij talrijke voordrachten. Men mag aannemen, dat hij eerst in het najaar van 1886 opnieuw een groter plan heeft ondernomen; een plan, waarvan de ‘Onafgewerkte blaadjes’ maar de bescheiden aanvang vormen.
Op Zaterdag 19 Februari 1887 is Eduard Douwes Dekker te Nieder-Ingelheim overleden.
G. Stuiveling