Ideën, eerste bundel
107.
Ik zal u vertellen hoe de nederigheid in de wereld is gekomen. Pygmee was klein van statuur, en hield er van, heen te zien over anderen. Dat zelden lukte, omdat hy zo klein was.
Hy ging op reis, en zocht mensen die kleiner waren dan hy, maar hy vond ze niet. En z'n begeerte om heen te kyken over anderen, werd al heviger en vuriger.
Hy kwam in Patagonië waar de mensen zo groot zyn dat 'n kind, terstond na de geboorte, heenziet over z'n vader.
Dit beviel Pygmee niet... in een ander. Maar uit wanhoop om mensen te vinden, kleiner dan hy, bedacht hy een middel. Hy vond 'n deugd uit, die voorschreef als eerste beginsel: wie groter is dan Pygmee, moet zich bukken tot onder de gezichtslyn van Pygmee.
Over 't algemeen waren de Patagoniërs deugdzaam. Als iemand door rechtopgaan zondigde tegen de ‘eerste beginselen’ van Pygmee's deugd, werd hy gestraft op eigenaardige wyze. Al wat gebogen was en deugdzaam, sprong den hardnekkige om den hals, en trok hem naar beneden, tot zyn hoofd het peil bereikte van patagonische braafheid.
En wie heel Patagonië op z'n schouders droeg zonder deugdzaam te worden, werd te pronk gesteld met 'n bordje waarop geschreven stond een patagonisch woord, dat eigenlyk betekent: deze man stond Pygmee in den weg.
Dat woord vertaalt men in 't Hollands met hoogmoed.