21 augustus 1886
Briefkaart van H.C. Muller aan Multatuli. Met poststempel Arnhem 21 aug 86 en geadresseerd aan Herrn E. Douwes Dekker Nieder-Ingelheim bei Mainz. Deutschland. (M.M.)
Plattenburg bij Arnhem, 21 Aug. '86
Hiernevens mijn zet (ik herhaal voorlopig steeds de vorige) 1) e2 - e4 - e7 - e5 2) f1 - c4 S.g8 - f6 3) d2 - d3 d7 - d5. [1.] In dik blauw potlood schreef Multatuli dwars over deze briefkaart: 4) h2 - h3 (doorgestreept) e4 n. d5 (= e4 × d5). - Wat het overige gedeelte van uwen brief betreft, dat is mij aanleiding geweest tot de volgende overwegingen: Gij houdt niet van debat, de paus waarschijnlijk ook niet. Maar vrije gedachte kant zich lijnrecht tegen pauserigheid. En zou de schrijver der Ideën ooit de schrijver der Ideën geworden zijn, wanneer hij als kind zijn oogen en ooren niet in debat had laten treden met de hem omringende natuur, wanneer zijn ouders niet voortdurend met hem als jongen in debat waren getreden, wanneer hij op school niet gedebatteerd had met leerstof, leeraar en medeleerlingen, wanneer hij op Java geen debat was begonnen met het Indisch regeeringstelsel, enz. enz.? - Voor eenig antwoord houdt zich aanbevolen
tt. H.C. Muller