5 november 1874
Brief van Multatuli aan G.L. Funke. Dubbel velletje postpapier, geheel beschreven. (M.M.)
Pruisen en Nederland: er zijn van deze publikatie in 1867 twee edities verschenen.
Wiesbaden 5 Novr 74
Waarde funke! Ik zond zoo-even aan den heer v.B. te Utrecht, korrektie van vel 5, en vraag revisie. Gister zond ik revisie van 3 & 4, benevens titel en opdracht, en schreef op alles: ‘aan den heer Funke.’ Waarschynlyk is nu een-en-ander reeds by U aangeland. Ik vindt de opdracht, en nu, na uw verandering, ook den titel zeer goed. Over 't geheel vind ik den druk uitstekend.-
Het is immers goed, dat ik de stukken direkt aan v.B. zend?-
Ik schryf u hoofdzakelyk om u te verzoeken my de Oratie van Profr Doedes over 't Godsbestaan te zenden. (Kemink te Utrecht) Dát moet ik lezen! Waarschynlyk zal ik er op antwoorden. - In Holland komen? Er is voor en tegen! Op 'n afgelegen plaats zou ik niet veel naderby zyn dan nu hier. 't Liefst waren wy te Amsterdam, maar ik vrees dat ik door te veel aanraking daar niet zal kunnen werken. Om wat voort te brengen moet ik leven als 'n kluizenaar. Wy beiden erkennen evenwel dat het wonen in Holland veel vóór hebben zou, en we wilden 't liever.
Onder de redenen die ons nopen zouden, dáár te komen, is ook 't huwelyk. Hier, waar we voor getrouwd doorgaan, zou 't hinderlyk wezen, op-eens als ‘verloofd’ in de krant te staan. Ook heeft de formaliteit op 'n plaats waar we niet thuis hooren, veel voeten in de aard.
Over 't geheel stuit ons - Mimi niet minder dan my - dat getrouw erg tegen de borst. Maar... 't moet, al ware 't alleen om Nonni. De zaak zelf is misselyk!
Nog-eens: Holland. Ik zit erg in den brand met het decideeren, maar stel de beslissing uit tot ik wat degelyks zal geproduceerd hebben. Want indien we besluiten daarheen te gaan, is er in allen geval geld noodig voor de verplaatsing. Gelukkig dus dat we vandaag nog niet hoeven te kiezen. De zaak is niet gemakkelyk, want ook voor Nonni zou de overgang zeer groot zyn, en waarschynlyk zou ik dáár nog meer moeite hebben dan hier, om haar Italie te doen vergeten. 't Is voor my 'n ingewikkelde historie.
Wat Nonni zelf aangaat, ook de décisie omtrent háár, moet wachten, tot ik U wat meer werk geleverd heb. Op dit oogenblik, niets kunnende doen, ik bedoel: verhuizen of trouwen, hoef ik ook niet te beslissen! Hoe al die dingen my in den maag zitten, kunt ge begrypen.-
Gister met Mimi spreuken &c kolligeerende, hadden we ‘Een-en Ander over Pruisen en Nederland’ en daar ik 't goed geschreven vond, kwam in-eens de gedachte in my op, U te vragen waaraan ge toeschryft dat dit stuk nog niet herdrukt is moeten worden? Ligt het misschien hieraan, dat v. Helden daarvan zoo véél gedrukt heeft? Het is my een raadsel dat die brochure niet sedert lang is uitverkocht! (Hetzelfde zeg ik van de Specialiteiten by Waltman. Die zyn zeer pikant.)
Wees hartelyk gegroet van
tt
DD
Op, ik meen 1½ vel na, is nu de korrektie van bundel IV afgeloopen. Dit zal me zeer verluchten, want die kleine letter is moeielyk voor me.-
Het zou me leed doen den heer Woest te bevitten, daar de goede wil niets te wenschen overlaat. Maar... ik blyf er by, dat de letters - hoezeer beter dan in bundel I & II - niet van één soort zyn. - De regel die op blz. 92 is uitgelaten, is
Hanna
- Juist daarom
Werp ik myzelf geen bloedschuld op 't geweten!-
Het spyt me vervloekt.