19 april 1879
Brief van Multatuli aan Mimi. Dubbel en velletje postpapier, geheel beschreven. (M.M.)
Rotterdam, Saterdag avend lieve beste Mieske, zie zoo, hier zit ik rustig. Ik was erg moe, en ben hier van middag aangekomen. Ik blyf stil thuis, en stel m'n visites hier tot morgen uit.
Ik vond hier je koffertje, en den brief die er in was. Nu ben ik klaar met wäsche [1.] Wäsche: wasgoed (du.); in duitse schrijfletters.. Den grooten koffer dien ik van Amstm meebracht (zoodat ik nu van Rondeel àf ben) zend ik terstond naar jou, zonder hem te openen. Kan jy ook berekenen de sleutels noodig te hebben? Zoo neen, dan bewaar ik ze. Komiek dat je zoo op nietopenen aandringt. Waarom zou ik? Ik kreeg nu immers in jou kleine koffertje het noodige. Ook ik ben beu van uit- en inpakken, en 't was me zeer welkom dien grooten koffer (dien ik niet eens boven liet brengen) terstond te laten expedieeren naar Arnhem. Ik schreef 'n adresje en zei dat-i naar Van Gent & Loos moest gebracht worden. Je lykt net ('n vrouwelyke) Blauwbaard met je angst dat ik in dien koffer zou kyken. Heb je 'r verdonkeremaande kinderen in? Het was vandaag goddank wat beter weer en ik voel 't al in rug, keel & hoofd. Dit hoop ik ook van jou en van ons lief kind. -
Te Amstm was alles druk ik den weer tegen 's Konings komst, en ik ben bly dat ik de drukte ontloop. Ternauwernood was er plaats in 't Rondeel. -
Ik ben van daar vertrokken te 12 uur en ben by Jeanne gaan koffidrinken tot ± 3 uur. t Kon nog even wat m'n hemd &c aangaat. Ze was als altyd lief en open, en laat je natuurlyk hartelijk groeten. Byzonderheden heb ik er niet opgedaan, maar de toon over V. [2.] V: Vosmaer. was zeer kalm, en niets hartstochtelyk. Zooveel te beter! -
Ik ben hier nu liever dan in dat Rondeel. Wel zal ik nog eens naar Amstm moeten want ik wil Wertheim & Funke in Tandem hebben, maar dan ga ik liever van hier uit en slechts op één dag heen en weer. -
Morgen zal ik Haspels zien en de afrekening vragen. -
Ook zal ik by Truida [3.] Truida: mevr. Hotz. gaan. -
Ik heb er lang en breed over gedacht jou 't gaan naar Breda en B O/Z (dit laatste is byzaak daar 't slechts 'n uitstapje van byv. één dag van Breda is) te besparen, maar 't zou me zeer hinderen als je je niet vertoonde daar ik 't zoo uitdrukkelyk beloofd heb. Die Kallenberg v.d. Bosch is 'n zeer beminnelyk mensch, dat zal je zien. En 't bezoeken van de oude mevrouw Diest Lorgion (Ginneken, ook by Breda maar aan de andere zy) is ook aardig. 't Is 'n allerliefste oude Dame. Kortom, ik kan 't je niet sparen. Over dag en rendez-vous, later. -
Dat alles is makkelyk, en 't zal je niet onaangenaam zyn. Maar iets anders drukt me zéér. Nam: Eduard! Dááraan denkende vlieg ik telkens in woede op. Als ik hem zie (hy weet nu niet dat ik hier ben) mag ik niet toegeven in die stemming. A Quoi bon [4.] A quoi bon: waar is het goed voor (fr.), en bovendien ik heb nu eenmaal gezegd: de spons er over! Maar ik moet erkennen dat het me walgt nu in den brand te zitten met 'n man van 25 jaar die nog van de meet af beginnen moet, die niets kan, niets is, geen passé heeft waarop hy zich beroepen kan, 't is infaam. Jou voorstel om hem in godsnaam meetenemen naar Wbaden is welwillend en misschien op 't oogenblik 't minst slechte. Maar... liever niet! Het stuit me nu onze huiselykheid weer door hem te laten bederven. En ik moet erkennen niet te weten hoe ik met hem moet omgaan. -
En, verbeelje, toen ik den laatsten keer hier met hem was, had hy in den Haag (volgens hem, ten gevolge van die exekutie van z'n hospita) wat achterstand -
(Nu kan ik niet zeggen dat hy gedurende al dien tyd veel geld gebruikt heeft)
- ook had-i behoefte aan 'n beter pak kleeren. Ik liet hem dus door Haspels 100 gl geven die hy na m'n vertrek ontvangen zou. Hy zou dien avend hier naar de komedie gaan, waartoe Haspels hem 'n vrykaartje gaf, en mocht dus dien nacht hier in 't Logement myn kamer houden. Nu hoor ik dat hy niet thuis gekomen is. Wat beteekent dit? Ik schryf hem nu 'n kort briefje om hem hier reden van te vragen. Dat 'n jong mensch in gewone gevallen pierewaait, begryp ik. Maar in zyn positie, en dan met zyn walgelyke bescheidenheid en voorgewende Genügsamkeit [5.] Genügsamkeit: soberheid (du.) kan ik 't niet verdragen. Bovendien was 't dien dag hier in 't Logement zeer vol. (Wy hadden op één kamer moeten slapen) en toen men ten respekte voor my die kamer openhield voor hèm, is-i niet thuis gekomen. Ik zal hem zeer bar de reden vragen van dit gedrag.
Maar wat helpt dit. Ik zit erg met hem bezet.
Overigens konden wy opgeruimd zyn. We gaan (na die obligaat bezoeken, die waarlyk niet onaangenaam zyn. Men zal je op de handen dragen) kalm naar huis. Ik heb veel te werken -
(Funke was gistravend by me in 't Rondeel. Hy was waarlyk lief en goed, en ik heb er lust in hem gauw aan z'n nieuwe drukken te helpen. Ook in ander werk)
- ik ben redelyk wel, want, de verkoudheid gaat over by 't betere weer, kortom alles was goed als nu die kwajongen me niet in den weg zat. Ik vind het zonde en jammer onze huiselykheid door hem te laten bederven. Maar wat dàn? Als ik hem nu naar Indie zend, zitten we terstond weer zonder geld. Ik weet nog niet wat ik doen zal, maar ben er erg verdrietig over. Als ik hem nu hier laat komen kan ik me niet inhouden. En wat geeft dit? Niets!
Aan alle kanten zou ik nu op 't oogenblik tevreden zyn als nu die kwajongen me niet in den maag zat. -
Ik kan je niet zeggen hoe prettig fideel Merens en Chris by me kwamen te Purmerend. Hy ook was aangenaam en gezellig. 't Was 'n waar genoegen voor my, en ik geloof zeker ook voor hen beidjes. We hebben betreurd dat jy er niet by was, natuurlyk! Maar we zeiden toch dat het je pleizier zou doen als je 't hoorde. M. was kinderlyk bly met z'n paraplui, en 't was aandoenlyk zooals Chris over jou sprak, zoo innig! Je bent haar ideaal. Nu, dit zei ze dan ook. Ze zyn ± 12 uur weggereden, met 'n warmen stoof in de wagen en zeer tevreden over hun uitstapje. Jammer maar dat Chris hoofdpyn had, zooals altyd als ze uitgaat. Ze had dan ook net onder 'n gasvlam gezeten.