20 augustus 1886
Brief van Multatuli aan H.C. Muller. Dubbel velletje postpapier, waarvan blz. 1-3 en 4(½) beschreven. (M.M.)
N. Ingelh 20 Aug 1886
Waarde Muller, daar ge misschien nog geen bord hebt, herhaal ik alle zetten inplaats van den laatsten alleen. Dit is gemakkelyk voor U omdat ge me dan wel zonder bord kunt antwoorden.
| 1) e2 - e4 | e7 - e5 |
| 2) f1 - c4 | Sg8 - f6 |
| 3) d2 - d3 |
Ik weet wel dat die opening heel ouwerwets is, en 't was dan ook eigenlyk m'n plan niet, dat oudmodisch-philidorsch [1.] philidorsch: naar François A.D. Philidor (1726-1795), befaamd Frans schaker, en componist.: f1 - c4 zoo voorttezetten. Integendeel, 't zou de inleiding zyn tot iets excentrieks. Maar wèl beschouwd heb ik er ditmaal den moed niet toe. Vandaar 't banale: d2 - d3 [2.] d2 - d3: oorspr. stond er van dat d2 - d3.-
kerel, je postkaart heeft me... doen schrikken, had ik byna gezegd. ‘Oneens’ zegt ge? Wel, wèl! Ik ken maar zeer weinigen onder de 1½ millarden aardbewoners die 't met my ‘eens’ zyn, en 't spyt me dat ik geen God heb wien ik m'n dankbaarheid kan betoonen voor die verrukkelyke oneensigheid.
Ik geloof - god vergeef me de zonde van de veronderstelling! - dat ge me uitnoodigt tot 'n... debat! Beste jongen, dàt ben ik sedert 'n kleine dertig jaar ontgroeid. Neem me niet kwalyk, maar 't maakt my den indruk alsof iemand me voorstelde te gaan hossen op de Rotterdammer kermis. Zyt ge misschien tot dat zonderlinge voornemen gekomen door de opmerking dat ik zoo graag vliegers oplaat? Eilieve, Newton zal wel eens 'n steentje omhoog gegooid hebben.
Ik ben verbysterd van uw voorstel. Zoo nagenoeg moet 'n oude dame gestemd zyn als haar kleinzoon de mandoline komt tokke-len onder haar venster. Of lacht ze dan? Zoo ja - kom, dan zal ik ook maar lachen.-
Bewaar m'n brief 'n 20, 30 jaar - als 't U de moeite waard is. Zoo neen, dan is er niets aan verloren. Zoo ja, dan zult ge inzien - ach, dit weet ik niet! Er zyn ouderen dan gy die nog altyd meenen dat waarheid door ‘debat’ kan benaderd worden. Er zyn er zelfs die met die meening tengrave gaan. Van ganscher harte gun ik ze den Heere!
Maar, kerel, wist ge dan niet dat de debatkoorts de ziekte van onzen tyd is? En dacht ge heusch min genoeg over my, om me door dàt kinderachtige kwaaltje aangetast te wanen? Kom, kom, 't was scherts, niet waar?
Basta svp, dáár over, en zend me (sans rancune) uw schaak zet!
tt
DD