4 januari 1879
Brief van Multatuli aan D.R. Mansholt. Dubbel velletje postpapier, geheel beschreven. (M.M.)
Wiesbaden 4 Januari 1879
Waarde heer Mansholt! Dank voor Uw brief van den 1n dezer, die my even als de vorige bezendingen behoorlyk geworden is. Ik ben dit gehele jaar na myn terugkomst uit Holland onwel geweest, zonder bedlegerig ziek te zyn. Ik kan niet beschryven wat er aan my hapert. Grotendeels is het 'n zielsziekte, schoon er toch ook dingen zyn die wèl duidelyk genoemd zouden kunnen worden, maar juist dat noemen doet my zeer! Vergeef toch dat ik zoo zelden schryf. Alle uiting doet me pyn. Of ik my gedurende myn verblyf in Holland door het houden van die voordrachten overspannen heb, weet ik niet. Toch zal ik moeten besluiten ook dit jaar weder zoo'n reis te maken. Het is noodzakelyk, maar ik zie er vreeselyk tegen op. Behalve de physieke inspanning heb ik van zulke publieksprekery ook een morelen afkeer. Ik ril als ik er aan denk. Ook houd ik zulke voordrachten voor niet nuttig. Als ik schryf, kost my soms een bladzy een gansche dag, en wel meer. Hoe kan dan het voor de vuist gesprokene goed zyn? Dit is onmogelyk! En daarby die algemeene tegenzin in uiting die my beheerscht! Elk woord dat ik zeg of schryf, kost me onbegrypelyke moeite. Ik weet niet of die kwaal bekend is. De oorzaak zal wel zyn: vermoeienis van 't gemoed, en óók het misbruik dat er van myn brieven gemaakt is. Dáárdoor ben ik zoo schuw geworden. 't Is een ware ziekte.
En dan de moeielykheid om die vreemde aandoening uitteleggen! Och, 't is zoo pynlyk.
U dank ik voor uw hartelyke bewyzen van deelneming. Ik wist wel hoe vriendelyk gy gezind waart, na den brief dien ik ontving toen er een aflevering van den VII bundel Ideen verschenen was. De laatste maanden heb ik my bezig gehouden met het korrigeeren van Millioenenstudien en Specialiteiten. In het eerste is weinig verandering by den 1o druk, of liever géén. Doch in Specialiteiten heb ik een en ander by gevoegd dat trouwens vroeger al geschreven was, maar dat ik toen voor de Noten bestemde. Van beide boeken zal ik U een Exempl. laten zenden, doch die expedititie wacht op 'n paar regelingen met den Uitgever. (Waltman te Delft). Hy is zeer goed voor my, maar ik wil hem niet vragen om voor myn rekening present-Exempl. te verzenden omdat ik niet weet hoe ik met hem sta, en daar hy op die Specialiteiten niet veel winst kan hebben (door myn schuld) wil ik ook niet dat hy pres.t Exempl. voor zyn rekening verzendt.
Beste heer Mansholt, wees hoogachtend en hartelyk gegroet van
Uw dwDr & vriend
DouwesDekker
Uw adres was goed. Ik woon
Dotzheimerstr 48.
maar ook zonder straat te noemen, komt alles te recht.