Waarschijnlijk 30 augustus 1875
Brief van Multatuli aan C. Vosmaer, op 28 augustus begonnen. Twee enkele velletjes postpapier, beschreven tot de helft van blz. 3.
Boven de tekst noteert Pée: Wiesbaden, einde Augustus of begin September 1875. De eerste helft van 't velletje ontbreekt. Aan Vosmaer. Mimi kopieert en schrijft er boven: ‘hij telt de vischjes van ons aquarium op, die hij allen namen had gegeven.’ (Pée 1942, blz. 80.)
vier Borren: de vier, in M.M. aanwezige delen Oorsprongh, begin en vervolgh der Ned. oorlogen, door Pieter Christiaensz. Bor (1559-1635).
(....)
2. Belzebub. 3. Zwartkraag. 4. Hartetwee. 5. Damon. 6. Pythias. 7. Castor. 8. Pollux. 9. Witzadel.
Nou ik in den war raakte met de préséance, schei ik uit. Het kleinste heet Mozesje, omdat-i aan den oever van 'n beek door 'n paar kinderen uit 't water gered is, zegge: - Neen, zoo is 't niet. De kinderen hadden hem gevangen, en ik, voorbykomende, redde hem van de droogte. 't Kostte my 20 Reichspfennige. Gut, 't was zoo'n kleine onaanzienlyke kleuter! En ik nam hem in m'n zakdoek. En de kinderen schepten handen vol water in die doek. Toen hard geloopen naar 'n restauratie (die in de stad niet mankeeren), maar we waren buiten, en 't was stikheet-
‘Snikheet’ schryft 'n verslaggever van 't Congres (hoeden af!) te Maestricht. Nu stik, snik... 't was heel warm. En m'n zakdoek hield geen water! 't Arme vischje! Nu dan, ik leende daar 'n glas water, en bracht het thuis. Ieder onkundige zei dat het 'n forel was ('n zeer kleintje dan!) en niet leven kon zonder stroomend water. (Dit wordt den forellen door alle kenners verweten, weetje?) Maar 't is geen forel. Want hy leeft behoorlyk voort in Mimi's aquarium. In plaats van zwemmen echter maakt-i 'n beweging die veel op kruipen gelykt. Soms stygt i schuivend, klauterend, tegen de steenen en rotsen op. (Er zyn rotsen in Mieske's aquarium!) Maar zwemmen doet-i zelden. En hy schynt kortademig te zyn, want altyd hygt i-
Man, als je nooit 'n aquarium hebt gehad, weet je niet wat pleizier en contemplatie is! Ik kan er twee uur voor zitten kyken! Si j'étais roi... kocht ik me 'n groot aquarium. Ja, met haaien en krokodillen.
De schildpad heet Isébel of Isabel, of Jezabel. Net andersom als andere dieren was-i eerst mak, en nu schuw. Maar toch, als-i goed honger heeft, eet-i vleesch uit m'n hand. De vischjes zyn zeer mak, o tot het brutale toe. Daar hebje den prins van Hessen en 't duitsche Ryk die - och wat praat ik! Je kent ze immers niet. Kom kyken en maak kennis.-
Maandag.
Eergister ontving ik een groot pak met... vier Borren, zegge 4 dikke deelen uitmakende één Bor! U te bedanken voor dat groot geschenk, is makkelyk. Maar eilieve, hoe moet ik áán met de verplichting aan den heer Nyhoff? Ik ben zeer in m'n schik met Bor, en... dat is juist het beroerde van de zaak. Ik mag niet lezen in zulke werken. Ze trekken my af van m'n ambacht: kopie leveren! O, dit is me vreesselyk!
Ja, beste kerel, zeg me toch hoe 't met dien Bor zit? Er bleek me dat de afzender Nyhoff is. Geschiedde dit namens U, voor Uw rekening?-
Ik moet aan 't werk, sluit haastiglyk. Hartelyk gegroet,
t.t.
D.D.