6 juli 1873
Brief van Multatuli aan A. de Lelie. Dubbel velletje postpapier waarvan drie bladzijden beschreven. (Particulier archief, Eindhoven; fotokopie M.M.)
Ondanks de foutieve eigennaam heeft deze brief De Lelie bereikt; deze blijkt hem te hebben doorgegeven aan de schakende apotheker J.L. Switzar.
Andersen: Adolf Anderssen (1818-1879); de simultaanpartij van deze duitse schaakmeester te Amsterdam vond plaats in de week van 12 tot 17 juli 1861.
Wiesbaden 6 Juli 1873
Weledelen Heer van der Lelie
te Amsterdam.
Weledele Heer!
Voor zeer vele jaren my te Amsterdam bevindende, had UWED de goedheid my te introduceren in den Schaakclub op het Rokin. Het was in de dagen dat Andersen daar speelde.
De herinnering aan dezen my bewezen dienst, doet my de vryheid nemen UWED een verzoek te doen.
Ik houd zeer veel van schaken. Zelfs vind ik hierin de eenige uitspanning die ik my veroorloof. Ze komt me nuttig voor, zoowel ter afleiding van verdriet, als om door verandering der soort van inspanning, te doen uitrusten van verdrietiger zorg.
Doch zie, partyen uit de hand, gelyk ik hier spelen kan zooveel ik wil, behagen my niet. Het komt me voor, dat ze zelden interessant zyn, en grootendeels beheerscht worden door toeval.
Zelfs heb ik partyen zien winnen, omdat de verliezer slechter speelde. Wanneer A. byv., zes zetten vooruit ziet, doch zich in den zevenden vergist, dan zal B. die 't heele plan niet eens had opgemerkt, kunnen winnen, omdat hy minder ver zag dan A.
In 't leven is dit ook zoo. Sommigen zyn gevrywaard tegen fouten die boven hun sfeer liggen. Wie niet rekenen kan zal zeker geen Zoneklips verkeerd berekenen.
Hoe dit zy, ik wenschte zoo gaarne een correspondentie-partner te hebben. In zulke partyen spelen slordigheid en toeval een minder groote rol.
En dit is het, wat ik zoo vry ben, UWED by dezen voortestellen. - Zeer goed weet ik dat Gy sterk zyt. En dit is by my 't geval niet! Hoogstwaarschynlyk zult Ge weldra my te zwak voor U vinden. Welnu, dank me dan, na één robber af! Daaraan is immers niets verloren. Ik wil de kosten gaarne voor myn rekening nemen.
Mochten misschien Uwe bezigheden of andere omstandigheden U beletten myn voorstel aantenemen, dan ben ik zoo vry U te verzoeken dezen brief te endosseren op iemand die U daartoe geschikt voorkomt. Ik beschouw het schaken - dat ongetwyfeld eenen beschavenden invloed heeft! - als iets maçonnieks, en zie ieder die er van houdt, voor fatsoenlyk man aan.
Maar ik herhaal uitdrukkelyk, dat ik me niet uitgeef voor Meester! Volstrekt niet. Ik stel me gedecideerd voor, tegen iemand van Uw renommee te verliezen. Welnu, ook dit zal me een genoegen zyn.
In de hoop dat Ge my m'n verzoek zult inwilligen, ben ik zoo vry U reeds terstond voortestellen in de eerste party de witte stukken en lage nummers te nemen, en te zetten
1) E 2 - E 4, waarop ik antwoord
1) E 7 - E 5.
By inwilliging van myn verzoek, zou ik alzoo mét Uw antwoord uwen tweeden zet mogen wachten, niet waar?
Na zeer beleefde groet met de meeste achting
UwelEDDienstwillige Dienaar
Douwes Dekker
Multatuli
Schillerplatz 4