*1 augustus 1853
Brief van E. Douwes Dekker aan P. Douwes Dekker. (afschrift M.M.)
Amsterdam, 1 Aug. 1853
Waarde broeder! Wij zijn van plan om heden of morgen Amsterdam te verlaten, vooreerst naar Haarlem [1.] Haarlem: voor een bezoek aan A.C. Kruseman. of omstreken; dan naar Gorkum [2.] Gorkum: Dekker verbleef hier van 15 tot 25 augustus, en werd in de plaatselijke Vrijmetselaarsloge opgenomen., Kuilenburg [3.] Kuilenburg: Culemborg, waar Dekker op 11 augustus de sociëteit bezocht., Bommel enz. Ons plan is om tegen 1 October weêr hier te wezen doch voor dien tijd ook nog bij U te komen.
Uwe effecten zijn gerealiseerd voor f1423,70. Ik heb het laten doen door den jongen Kerkhoven [4.] Kerkhoven: mogelijk een zoon van T.J. Kerkhoven. die mij eene nota daarvan gegeven heeft, welke door het inpakken van ons goed uit mijne handen geraakt is, doch de som is als boven.
Hiernevens terug het boek van de Maatschappij [5.] boek van de Maatschappij: wsch. het boek van Allebé; zie bij 26 juli 1833. dat wij van Zondag reeds ter leen hadden.
Voor Uw jongens heb ik gekocht een globe die hoewel zeer geteekend voor een algemeen overzigt dunkt mij nog al nuttig is. Een globe van dusdanige grootte zoude in gips of papier maché en fijn bewerkt razend veel kosten en deze is betrekkelijk goedkoop. Het opzetten vereist eenige attentie. Ik zal het U zo gaauw mogelijk beschrijven.
Eerst bevestigt men den rand op het luchtpompje en pompt zooveel als noodig is om den stok erin te brengen zonder het gaas te beschadigen. Daarop wordt de stok zeer vast in het gaatje van het deksel van den pomp gedraaid.
Vervolgens wordt de stok (ontdaan van het koper pennetje op de punt) naar binnen gebragt. Men laat de opening der Noordpool indrukken tot op de punt der stok en met het koper nageltje van buiten daar vasthechten. Nu wordt het deksel der luchtpomp waarin de stok zeer vast is ingedraaid (met een klein lapje erover bijv.) op de pomp geplaatst en daarna de ballon door op en neêr trekken van het koordje gevuld tot ze stijf staat. Aldus opgezet zijnde verliest de bol wel enige lucht door de kleine openingen om den rand, de klep etc. doch met zoo veel of men kan ze door van tijd tot tijd een paar slagen aan de pomp te doen, weêr stijf krijgen. Het deksel der pomp sluit niet heel goed. Het is noodig dat een der jongens dat met de hand neêrdrukt, terwijl een ander pompt. Misschien kunt gij dat deksel wel wat beter sluitend maken.
De rand van de bol moet vrij vast sluiten om den rand van het deksel der pomp, en toch komt er nog lucht door, maar zoo als ik zeide, met een paar trekjes aan het koordje is het weêr goed.
Schrijf mij voorlopig te Haarlem aan het adres van Kruseman. Als ik van daar ga zal ik U doen weten waar wij ons bevinden.
Adieu, groet Uw beide jongens hartelijk. Eef is heel wel, men vindt haar nog al corpulent voor 4 maanden.
Uw liefh. broeder
Ed.
Van Jan heb ik deze maand niets gehoord.