Multatuli.online

13 januari 1884

Brief van Multatuli aan mevr. G.C. de Haas-Hanau. Dubbel velletje postpapier, waarvan blz. 1-3 en 4 (⅘) beschreven. Hierbij ingesloten de voorgaande brief. (M.M.)

N. Ingelh. 13 Januari '84

lieve beste Lina! Uw postkaart, de aankomst der bokkings & spieringen annonceerende, hebben wy ontvangen. Wat 'n moeite doet ge voor me! De koppelooze visschen hebben wy nog niet ontvangen. Misschien vermaakt men er zich mee aan de grenzen. Nu, ze zullen wel arriveeren! Je bent 'n beste meid!

En nu 'n praatje van heel anderen aard. Lees eens SVP inliggenden niet te verzenden brief. Heb je 't gedaan? Dan vervolg ik

(Rothmeyer is de deelgenoot in de boekverkoopers firma: Wed. V.D. Hoeven & Rothmeyer op de Hoogstraat)

Onder 't schryven, of liever vóór 't sluiten en verzenden kwam my in den zin dat ik eigenlyk wat veel waagde door zoo familliaar te schryven aan iemand die me toch niet nà staat. En toch wou ik dat werkje van ‘Remo’ graag in Holland verspreid zien! Nu ben ik op de gedachte gekomen Uw flinkheid in Anspruch [1.] in Anspruch nehmen: een beroep doen op (du.); in Duitse schrijfletters. te nemen. Ziehier wat ik u verzoek, of liever voorstel, want ik zou niet gaarne willen dat ge in dezen iets deedt dat U, om welke reden dan ook, onaangenaam kon zyn. Begin, SVP met het bestellen van één Exemplaar by Rothmeyer [2.] Rothmeyer: oorspr. gevolgd door waarom v.d. Hoeven (Rothmeyer) dus aan den uitgever schrijven moet (doorgestreept).. Hy heeft het natuurlyk niet, doch zal 't ontvangen. Ikzelf schryf aan den uitgever te Roesselaere, hem voorloopig 'n twintigtal [3.] twintigtal: oorspr. stond er twaalftal. te zenden, en ik geef Rothmeyer daarvan bericht. Zoodra gy 't boekje hebt en 't U dienstig voorkomt, wou ik U verzoeken - buiten my om - by V.D. Hoeven (Rothmeyer) op de exploitatie in 't groot aan te dringen. Hy moet het doen mousseeren, d.i. ‘er mee werken’ (zoo is de uitgeversterm) in één woord: reclame maken. Zie, dit wil ik hem niet zeggen, juist ik niet. Maar gy - of De Haas, of de heer Wolff - kunnen 't doen. Wat die zoogenaamde garantie voor 'n 200 Exemplaren aangaat (of al waren 't er meer) ze is dunkt my, zonder gevaar, daar er van dat kleine boekje wel 2000 in Holland kunnen geplaatst worden. Maar niet als men zich vergenoegt met debiet aan den voorbyganger die het toevallig in de winkelkast ziet liggen! Er moet geannonceerd worden, en weer geannonceerd. Il faut chauffer l'affaire! [4.] Il faut chauffer l'affaire: de zaak moet opgewarmd worden (fr.)

En, nog eens, doe 't vooral niet als ge de minste reden mocht hebben u niet met de zaak intelaten. Ieder weet zelf 't best wat hem schikt of niet schikt. Misschien zelfs wilt ge niet in den winkel van de Wed^e V.D. Hoeven gaan. In 't kort, by de minste reden van uw kant om 't niet te doen zal ik uw onthouding blindelings goedvinden.

Alzoo, begin maar met het boekje te lezen. Gelyk met dezen schryf ik aan den belgischen uitgever om op myn verantwoordelykheid 12 Ex. aan de firma V.D. H & Rothm^r. te zenden. Haastig gesloten daar Johann te wachten staat.

Hartelyk gegroet

Dek

Wou heeft van nacht gedroomd dat ‘de kinderen’ hier waren. Hy zei: toen ik wakker werd, was ik bedroefd omdat het niet waar was.’-

Daar komt my iets in den zin. De manieren van de uitgevery hebben zekere eischen. Kan misschien Van der Hoeven niet instaan voor het debiet van 'n groot getal Exemplaren als hy niet het monopolie heeft? Dit weet ik niet. Maar me dunkt dat ze dit met den belgischen uitgever moeten uitmaken. Hoofdzaak is dat ze op een of andere manier leven in de brouwery brengen. Hoe ze dit doen is hùn zaak. Over 't geheel zyn onze boekhandelaars slaperig. Ze weten maar zelden 'n werk of werkje behoorlyk en op z'n tyd te presenteeren. Men moet niet wachten tot de oûbakkenheid begint. Daarop letten zy te weinig.