Multatuli.online

15 oktober 1881

Brief van Multatuli aan D.J. Korteweg. Dubbel velletje postpapier waarvan blz. 1-2 en 3(⅚) beschreven. (M.M.)

Nieder Ingelheim 15 Okt 1881 beste Korteweg! Vier, vyf dagen geleden schreef ik aan Iterson en vroeg hem of Uw inaugureele oratie [1.] Korteweg was in juli 1881 benoemd tot hoogleraar in de wiskunde te Amsterdam. in druk was? Doch zie, nog voor hy dien brief kon ontvangen hebben, kreeg ik Uw ‘Wiskunde als hulpwetenschap’. Vriendelyk dank! Ik ging terstond aan 't lezen, en begon eergister een brief die liggen bleef en dien ik nu verscheurd heb. Ik zag, zoo even hem willende vervolgen, nog juist by-tyds in dat ge by 't aanvaarden Uwer nieuwe betrekking zeker wel wat anders te doen hebt dan myn gevit op ‘aether’ en m'n klacht over Newton's berusting in 't niet verklaren der zwaartekracht aantehooren. Ook ikzelf mag my eigenlyk niet verdiepen in al de onderwerpen die gy aanroert. De werkelykheid schryft andere bemoeienis voor. Wat zal U Uw verhuizing ver-veeld hebben! En 't kennis maken! En 't weg-vinden in 'n vreemde stad! Kyk, zulke nieuwigheden [2.] nieuwigheden: oorspr. stond er dingen. zyn my lastig, en ik wou ze zoo graag op 't lystje zetten der dingen welker beoefening geen toepassing ‘vereischt of toelaat’ zooals Newton over de funkties zyner ‘onlichamelyke middenstof’ schynt geoordeeld te hebben. Hoe drommel kan daar in 't Engelsch gestaan hebben? Insubstantial substancy? Immaterial matery? Bodyless bodies?

Een vraag moet me toch van 't hart. Mag er uit het feit dat luchtledigheid de werking der elektriciteit niet belet, worden besloten tot het bestaan van dien ‘aether’? Bewyst het voortgaan der werking van den elektr.ⁿ stroom niet veeleer dat luchtledigheid (in strikten zin) niet kan worden te-weeggebracht, en dat de elektriciteit met 'n minimum tevreden is?

Er zyn wel twintig dingen in Uw stuk waarover ik U opheldering zou willen vragen, maar 't zou onbescheiden zyn. -

Het spyt me zeer dat ge dezen zomer met Uw lieve vrouw niet hier kondet komen. Maar wy houden het tegoed, niet waar?

Misschien ware het goed voor U en haar, deze zeer gezonde lucht eens te komen inademen. Iterson zal U wel verteld hebben dat ons huis ruim is. Gy zult hartelyk welkom zyn!

By al 't genoegen dat Uw eervolle plaatsing U moet verschaft hebben, zal toch zeker het scheiden van onze nobelen Iterson U leed hebben gedaan. Toch zal hy evenals ik, wel 'n beetje grootsch wezen op de zyn vriend te-beurt gevallen onderscheiding. Ik ben zeer benieuwd wat ge over eenigen tyd over Uw nieuwe betrekking zeggen zult. Zeker hebt ge tyd om te werken.

Wat ons aangaat, wy zyn wel. Ons pleegkind geeft ons veel geluk. 't Is onmogelyk 'n eigen kind meer lief te hebben. Ieder zegt dan ook dat hy 'n lieve jongen is. Ik hoop dat je hem over 'n jaar of 12 op je kollegie krygt. Kom dan al vast in '82 kennis met hem maken.

Onze beste groeten aan U en Uw vrouw!

t.a.v.

Dek