Multatuli.online

18 november 1875

Brief van Multatuli aan J. Waltman Jr. Enkel gevouwen velletje postpapier, geheel beschreven. (M.M.)

Wbaden 18 Nov^r 1875

Waarde heer Waltman! Nu, dàt is vriendelyk! U zooveel moeite te geven om my op de hoogte te houden! Uw verslag is zeer interessant voor me, en ik dank U wèl.

Hoeveel reden ik heb om op M.K. verstoord te wezen, toch is waarachtig nu m'n hoofdindruk: medelyden. Ik vind dat de zotterny door 't koddige heen overgaat in 't treurige! Had ze nu waarlyk gedacht met zóó'n vod haar doel (en welk doel?) te bereiken? Ik betwyfel nu zelfs of 't haar financieel iets zal opbrengen. Men zal wel beu zyn van die zoentheorie. Na 't verschynen van haar boekje ‘Kunst & Kritiek’ schreef ik haar reeds dat haar stelling onwaar was. ‘Niet, zei ik, omdat de Kritiek zoo intègre of bekwaam is, o neen, maar omdat die “Zoenen” niet de waarde hebben die gy er aan hecht.’ Ik geloof dat ze beheerscht wordt door één idee: dit nam.^k dat ieder haar te lyf wil! 't Is misselyk.

Haar stuk doet me denken aan 'n schroef die niet ‘pakt’. De hoofddonnee schynt te zyn dat alle roem in de kunstwereld veil is voor zoenen... Eilieve: 1^o hoe komen dan de mannen aan roem? Voor geld? Waar halen ze dat vandaan? En 2^o. Als applaus te koop is voor zoenen, en alle aktrices daarvan thuis zyn (gelyk de wereld zegt, met uitz. altyd van juffr. K.) dan moesten alle aktrices even beroemd wezen.-

Nu ja, maar die hoofddonnée nu eenmaal aangenomen, wat hebben dan Liefde & Haat in de zaak te doen? De Liefdepupil zoent niet, de Haatpupil zoent wèl... lieve hemel wat 'n poespas! Welnu, ik heb medelyden met haar! Ik kan nagaan wat ze zich heeft voorgesteld (niet van inhoud, meen ik, maar van succes) hoe ze met die twee ‘leerlingen’ zal hebben geschoolmeesterd, hoe ze kostumes gemaakt heeft, alles met meer dan noodig lawaai. En dan zóó'n uitslag! Dat ze wild, ongedisciplineerd, onstudieus was wist ik, maar toch had ik - te oordeelen naar eenige blzz uit haar roman n ‘huwelyk in Indie’ iets minder beroerds verwacht. Dìt komt me voor, niemendal te zyn! En dan de twee stumperts die ze op sleeptouw heeft! 't Is treurig! Als dat emancipatie heeten moet, heb ik liever 'n heel gewone vrouw. Huishouden is iets. Dat geschreeuw van M.K. is niets! Foei.

Wees hartelyk gegroet van

t.a.v.

DD