Assas, Nicolas d'-

(eig. Louis-), 1733-1760, Frans regimentsofficier uit het leger van Lodewijk xiv, kapitein bij het regiment van Auvergne, werd in 1760 gevangen genomen te Klosterkamp in Westfalen (bij Wezel). Als hij zich stil hield zou men zijn leven sparen, doch hij riep ‘Auvergne à moi!’ en werd gedood. Dit historische gezegde behoort zonder de minste twijfel ‘tot het gebied der verdichting’, aldus m. in een aantekening bij Idee 527. ‘Het Auvergne à moi! blykt vervaardigd te zyn voor 'n boulevard-drama’ (vw iii, p. 433).

In ‘Max Havelaar aan Multatuli’ wordt D'Assas samen met *Luther, *Cambronne, *Van Speyk en *Curtius genoemd als zich voor een ideaal opofferende helden, met wie m. zich vergeleek maar voor wie het publiek geen belangstelling toonde (vw i, p. 470). *goudmaker