Multatuli.online

Volledige Werken. Deel 11. Brieven en dokumenten uit de jaren 1862-1866

Voorbericht

Nota

Aanvullingen op het jaar 1861

[22 februari 1861 Brief van Multatuli aan Jansen]

[4 mei 1861 Advertentie in de Ned. Spectator]

[14 mei 1861 Bespreking van Multatuli's brochure]

[16 mei 1861 Verslag van de rechtszitting]

Opnieuw het jaar 1862

Brieven en dokumenten

[7 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[9 januari 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[10 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[13 januari 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[14 januari 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[14 januari 1862 Brief van d'Ablaing aan Kallenberg van den Bosch]

[16 januari 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[17 januari 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[21 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[23 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[24 januari 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[25 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[26 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[27 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[28 januari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[31 januari 1862 Kennisgeving van Multatuli]

[februari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[februari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[februari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[februari 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[1 maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[3 maart 1862 Multatuli reist met Mina Deiss naar Den Haag]

[5 maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[13 maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[17 maart 1862 Brief van d'Ablaing aan Braunius Oeberius]

[18 maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[18 maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[20 maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[maart 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[1 april 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[april 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[april 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[10 april 1862 Advertentie inzake Ideen]

[10 april 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[april 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[april 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[Bijlage Bijzondere druk van Mattheus XIX]

[april 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[april 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[april 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[april 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[17 april 1862 Advertentie inzake de voordrachten]

[april 1862 Mededeling van Multatuli aan d'Ablaing]

[juni 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[10 juni 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[10 juni 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[juni 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[juni 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[14 juli 1862 Brief van d'Ablaing aan Engelse uitgever]

[15 juli 1862 Brief van d'Ablaing aan Nijgh]

[juli 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[juli 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[juli 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[19 juli 1862 Brief van d'Ablaing aan Mulder]

[21 juli 1862 Brief van d'Ablaing aan Günst]

[21 juli 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[24 juli 1862 Advertentie inzake de Ideen]

[25 juli 1862 Brief van d'Ablaing aan Stokhuijzen]

[28 juli 1862 Brief van d'Ablaing aan Uitgever Europa]

[28 juli 1862 Brief van d'Ablaing aan Braunius Oeberius]

[juli 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[juli 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[juli 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[4 augustus 1862 Brief van d'Ablaing aan Brouwer]

[21 augustus 1862 Brief van d'Ablaing aan Nijhoff]

[22 augustus 1862 Brief van d'Ablaing aan Köster]

[23 augustus 1862 Brief van d'Ablaing aan Nijhoff]

[8 september 1862 Brief van Multatuli aan Mathilde Lesprit]

[26 september 1862 Brief van Multatuli aan Gay]

[10 oktober 1862 Geboorte van Oscar Felix Deiss]

[10 oktober 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[1 november 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[3 november 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[4 november 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[6 november 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[9 november 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[13 november 1862 Advertentie inzake de Ideen]

[november 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[november 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[17 november 1862 Brief van d'Ablaing aan Noman]

[22 november 1862 Brief van d'Ablaing aan Van Gelder]

[8 december 1862 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[8 december 1862 Brief van d'Ablaing aan Gaasbeek]

[8 december 1862 Brief van d'Ablaing aan Noman]

[12 december 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[december 1862 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[december 1862 Brief van Multatuli aan Laan]

[december 1862 Brief van Multatuli aan Charlotte de Graaff]

[december 1862 Brief van Multatuli aan Laan]

Het jaar 1863

Brieven en dokumenten

[1 januari 1863 Brief van d'Ablaing aan Kallenberg van den Bosch

[3 januari 1863 Brief van Multatuli aan Cramer]

[januari 1863 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[8 januari 1863 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[10 januari 1863 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[10 januari 1863 Brief van Charlotte de Graaff aan d'Ablaing]

[12 januari 1863 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[15 januari 1863 Brief van d'Ablaing aan Charlotte de Graaff]

[16 januari 1863 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[januari 1863 Brief van Mr. Feisser aan Multatuli]

[24 januari 1863 Multatuli in Amsterdam]

[25 januari 1863 Brief van De Lespinasse aan d'Ablaing]

[27 januari 1863 Brief van d'Ablaing aan De Lespinasse]

[28 januari 1863 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[29 januari 1863 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[31 januari 1863 Brief van d'Ablaing aan Günst]

[2 februari 1863 Brief van Multatuli aan Philips]

[3 februari 1863 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[3 februari 1863 Multatuli ziet ‘Die Schule des Lebens’]

[6 februari 1863 Multatuli publiceert De School des Levens]

[7 februari 1863 Tweede opvoering van ‘Die Schule des Lebens’]

[9 februari 1863 Kritiek inzake de opvoering]

[10 februari 1863 Multatuli richt zich tot koningin Sophie]

[12 februari 1863 Annonce laatste voorstelling ‘Die Schule’]

[12 februari 1863 Programma laatste uitvoering]

[18 februari 1863 Multatuli ontvangt portret van Laura Ernst]

[18 februari 1863] Brief van d'Ablaing van aan Multatuli

[27 februari 1863 Brief van d'Ablaing aan Kallenberg van den Bosch]

[maart 1863 Multatuli in Den Haag]

[9 maart 1863 Brief van Multatuli aan Mimi]

[9 maart 1863 Brief van Kallenberg van den Bosch aan d'Ablaing]

[9 maart 1863 Brief van d'Ablaing aan Altmann]

[10 maart 1863 Brief van Multatuli aan Hotz]

[16 maart 1863 Brief van Multatuli aan Mimi]

[16 maart 1863 Brief van Multatuli aan Mimi]

[20 maart 1863 Brief van Multatuli aan Mimi]

[26 maart 1863 Brief van Edu aan Albert Hotz]

[27 maart 1863 Brief van Multatuli aan Mimi]

[27 maart 1863 Telegram van Multatuli aan Huisman]

[27 maart 1863 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[30 maart 1863 Brief van Multatuli aan Stéphanie]

[3 april 1863 Brief van d'Ablaing aan Belinfante]

[Bijlage Multatuli en zijn vriendjes]

[21 april 1863 Brief van Multatuli aan Mimi]

[22 april 1863 Brief van Multatuli aan Mimi]

[25 april 1863 Brief van Multatuli aan Hotz]

[28 april 1863 Brief van Braunius Oeberius aan d'Ablaing]

[5 mei 1863 Brief van d'Ablaing aan Braunius Oeberius]

[7 mei 1863 Geboorte van Hugo Charles, zoon van Jan DD]

[14 mei 1863 Brief van Multatuli aan Hotz]

[17 mei 1863 Brief van Multatuli aan Hotz]

[23 mei 1863 Brief van d'Ablaing aan Van der Maas]

[29 mei 1863 Brief van Multatuli aan Mimi]

[30 mei 1863 Brief van Multatuli aan Mimi]

[2 juni 1863 Brief van Multatuli aan Mimi]

[4 juni 1863 Brief van Multatuli aan Mimi]

[6 juni 1863 Brief van Multatuli aan Mimi]

[9 juni 1863 Overlijden van Mimi's moeder]

[16 juni 1863 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[16 juni 1863 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[18 juni 1863 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[24 juni 1863 Besluit van Mimi]

[26 juni 1863 Brief van Multatuli aan Mimi]

[15 juli 1863 Brief van Multatuli aan Mimi]

[16 juli 1863 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[17 juli 1863 Brief van Multatuli aan Mimi]

[18 juli 1863 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[19 juli 1863 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[27 juli 1863 Brief van Multatuli aan Mimi]

[29 juli 1863 Brief van Multatuli aan Mimi]

[30 juli 1863 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[30 juli 1863 Brief van Multatuli aan Mimi]

[1 augustus 1863 Multatuli in Amsterdam]

[3 augustus 1863 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[5 augustus 1863 Brief van Multatuli aan Mimi]

[7 augustus 1863 Brief van d'Ablaing aan Michiels]

[7 augustus 1863 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[8 augustus 1863 Brief van Multatuli aan Mimi]

[8 augustus 1863 Brief van Multatuli aan Mimi]

[9 augustus 1863 Brief van Multatuli aan Mimi]

[16 augustus 1863 Brief van Multatuli aan Mimi]

[16 augustus 1863 Brief van Multatuli aan Mimi]

[17 augustus 1863 Brief van Tine aan Stéphanie]

[22 augustus 1863 Brief van Multatuli aan Mimi]

[augustus 1863 Brief van Multatuli aan Kok]

[1 september 1863 Aantekening van Multatuli]

[7 september 1863 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[september 1863 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[september 1863 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[september 1863 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[14 september 1863 Multatuli koopt een boek]

[19 september 1863 Multatuli koopt een boek]

[27 september 1863 Brief van Multatuli aan Mimi]

[29 september 1863 Brief van Salvador aan Multatuli]

[1 oktober 1863 Brief van Multatuli aan Kramer]

[1 oktober 1863 Brief van Multatuli aan J. van Lennep]

[2 oktober 1863 Brief van J. van Lennep aan Multatuli]

[3 oktober 1863 Brief van Multatuli aan J. van Lennep]

[3 oktober 1863 Brief van Multatuli aan J. van Lennep]

[3 oktober 1863 Brief van J. van Lennep aan Multatuli]

[3 oktober 1863 Rekening-courant]

[3 oktober 1863 Brief van Mr.J.G.A. Faber aan Multatuli]

[oktober 1863 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[6 oktober 1863 Advertentie tweede bundel Ideen]

[14 oktober 1863 Multatuli in Brussel]

[17 oktober 1863 Brief van Tine aan Stéphanie]

[29 oktober 1863 Brief van Tine aan Stéphanie]

[9 november 1863 Brief van Tine aan Stéphanie]

[13 november 1863 Brief van Tine aan Stéphanie]

[21 november 1863 Brief van Tine aan Stéphanie]

[november 1863 Multatuli terug naar Nederland]

[26 november 1863 Brief van Tine aan Stéphanie]

[7 december 1863 Brief van Tine aan Stéphanie]

[17 december 1863 Brief van Tine aan Stéphanie]

[31 december 1863 Brief van Tine aan Stéphanie]

Het jaar 1864

Brieven en dokumenten

[13 januari 1864 Brief van Tine aan Stéphanie]

[13 januari 1864 Brief van d'Ablaing aan Tine]

[16 januari 1864 Brief van d'Ablaing aan Günst]

[16 januari 1864 Brief van d'Ablaing aan Günst aan Multatuli]

[19 januari 1864 Brief van Multatuli aan Hotz]

[22 januari 1864 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[3 februari 1864 Brief van Tine aan Stéphanie]

[27 februari 1864 Brief van Tine en Multatuli aan Stéphanie]

[8 maart 1864] Brief van Tine en Multatuli aan Stéphanie]

[23 maart 1864 Brief van Tine aan Stéphanie]

[31 maart 1864 Brief van Braunius Oeberius aan d'Ablaing]

[8 april 1864 Brief van Tine aan Stéphanie]

[13 april 1864 Brief van d'Ablaing aan Braunius Oeberius]

[23 april 1864 Brief van Tine aan Stéphanie]

[4 mei 1864 Brief van Multatuli aan Mimi]

[7 mei 1864 Brief van Tine aan Stéphanie]

[8 mei 1864 Brief van Multatuli aan Mimi]

[13 mei 1864 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[13 mei 1864 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[13 mei 1864 Brief van d'Ablaing aan Tine]

[15 mei 1864 Brief van Tine aan d'Ablaing]

[15 mei 1864 Brief van Multatuli aan Mimi]

[18 mei 1864 Brief van d'Ablaing aan Tine]

[19 mei 1864 Brief van Tine aan d'Ablaing]

[20 mei 1864 Multatuli reist naar Zwolle]

[22 mei 1864 Brief van Multatuli aan Mimi]

[23 mei 1864 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[23 mei 1864 Brief van Multatuli aan Mimi]

[25 mei 1864 Brief van Multatuli aan Mimi]

[27 mei 1864 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[29 mei 1864 Brief van Multatuli aan Mimi]

[30 mei 1864 Brief van Multatuli aan een onbekende]

[31 mei 1864 Aankondiging van een voordracht in Deventer]

[1 juni 1864 Brief van Multatuli aan Mimi]

[2 juni 1864 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[2 juni 1864 Brief van d'Ablaing aan Bunck]

[3 juni 1864 Multatuli schrijft notities in Minnebrieven]

[3 juni 1864 Aankondiging tweede voordracht te Deventer]

[3 juni 1864 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[4 juni 1864 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[4 juni 1864 Brief van Multatuli aan Mimi]

[5 juni 1864 Brief van Multatuli aan Van Vloten]

[6 juni 1864 Aantekeningen van Multatuli]

[7 juni 1864 Brief van Tine aan Van Vloten]

[8 juni 1864 Brief van Multatuli aan Van Vloten]

[9 juni 1864 Rekening van Multatuli in Bijbel-hotel]

[9 juni 1864 Brief van Multatuli aan Mimi]

[13 juni 1864 Brief van J. van Vloten aan Multatuli]

[15 juni 1864 Circulaire inzake lezing van Multatuli]

[16 juni 1864 Brief van Multatuli aan Mimi]

[19 juni 1864 Brief van Multatuli aan Van Vloten]

[23 juni 1864 Brief van Multatuli aan Mimi]

[28 juni 1864 Brief van J. van Lennep aan d'Ablaing]

[28 juni 1864 Brief van Multatuli aan Mimi]

[juni 1864 Multatuli verhuist naar de ‘zolder’]

[Bijlage Mededeling van Mimi over de verhuizing]

[30 juni 1864 Rekening van Multatuli in Bijbel-hotel]

[2 juli 1864 Brief van Multatuli aan Mimi]

[3 juli 1864 Brief van Multatuli aan Mimi]

[5 juli 1864 Brief van Hardenberg aan d'Ablaing]

[6 juli 1864 Brief van d'Ablaing aan Hardenberg]

[6 juli 1864 Brief van Multatuli aan Mimi]

[8 juli 1864 Advertentie inzake voordracht van Multatuli]

[13 juli 1864 Brief van Multatuli aan Mimi]

[13 juli 1864 Voordracht van Multatuli te Amsterdam]

[14 juli 1864 Kwitantie van Hardenberg]

[juli 1864 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[16 juli 1864 Advertentie inzake tweede voordracht]

[18 juli 1864 Brief van Multatuli aan Mimi]

[19 juli 1864 Tweede voordracht van Multatuli]

[20 juli 1864 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[20 juli 1864 Brief van Multatuli aan Mimi]

[22 juli 1864 Advertentie inzake derde voordracht]

[23 juli 1864 Brief aan Mimi]

[26 juli 1864 Advertentie inzake derde voordracht]

[26 juli 1864 Brief van Multatuli aan Mimi]

[30 juli 1864 Brief van Ter Haar aan Multatuli]

[30 juli 1864 Brief van d'Ablaing aan Ter Haar]

[31 juli 1864 Brief van Multatuli aan Mimi]

[3 augustus 1864 Brief van d'Ablaing aan Jhr. Salvador]

[9 augustus 1864 Brief van Multatuli aan Mimi]

[13 augustus 1864 Multatuli spreekt voor De Dageraad]

[13 augustus 1864 Brief van Multatuli aan Mimi]

[14 augustus 1864 Vergadering van De Dageraad]

[15 augustus 1864 Brief van Multatuli aan Mimi]

[20 augustus 1864 Brief van Tine aan Stéphanie]

[21 augustus 1864 Brief van Multatuli aan Mimi]

[21 augustus 1864 Vergadering van De Dageraad]

[23 augustus 1864 Brief van Multatuli aan Mimi]

[24 augustus 1864 Multatuli spreekt voor De Dageraad]

[25 augustus 1864 Brief van Multatuli aan Van Vloten]

[27 augustus 1864 Brief van Tine aan Stéphanie]

[28 augustus 1864 Sietske Abrahamsz wordt lid van De Dageraad]

[31 augustus 1864 Brief van d'Ablaing aan Van Vloten]

[1 september 1864 Advertentie inzake tweede bundel Ideen]

[1 september 1864 Advertentie inzake tweede bundel Ideen]

[2 september 1864 Brief van d'Ablaing aan Wijnandts]

[september 1864 Brief van J. Van Vloten aan Multatuli]

[4 september 1864 Vergadering van De Dageraad]

[6 september 1864 Brief van Von Roesgen von Floss aan d'Ablaing]

[7 september 1864 Brief van d'Ablaing aan Luttenberg]

[7 september 1864 Multatuli spreekt voor De Dageraad]

[8 september 1864 Brief van Tine aan Stéphanie]

[9 september 1864 Brief van Multatuli aan Mimi]

[11 september 1864 Vergadering van De Dageraad]

[11 september 1864 Jan Douwes Dekker overlijdt te Grissee]

[15 september 1864 Brief van Multatuli aan Mini]

[15 september 1864 Brief van Multatuli aan Mr. A.H. Hartogh]

[september 1864 Brief van Multatuli aan Van Vloten]

[23 september 1864 Brief van Busken Huet aan Multatuli]

[25 september 1864 Brief van Jhr. Salvador aan d'Ablaing]

[25 september 1864 Brief van d'Ablaing aan Jhr. Salvador]

[27 september 1864 Brief van Multatuli aan Hotz]

[30 september 1864 Verslag Internationaal Congres]

[1 oktober 1864 Toespraak van Multatuli op het Internationaal Congres]

[1 oktober 1864 Repliek aan Multatuli door Van Alphen]

[Bijlage Aantekeningen inzake Internationaal Congres]

[2 oktober 1864 Sietske Abrahamsz spreekt voor De Dageraad]

[8 oktober 1864 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[8 oktober 1864 Acceptatie voor 500 francs]

[9 oktober 1864 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[10 oktober 1864 Telegram van Multatuli aan d'Ablaing]

[10 oktober 1864 Brief van d'Ablaing aan Berend]

[11 oktober 1864 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[11 oktober 1864 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[11 oktober 1864 Brief van Potvin aan d'Ablaing]

[11 oktober 1864 Brief van Tine aan d'Ablaing]

[12 oktober 1864 Brief van Cornelisse aan d'Ablaing]

[oktober 1864 Persiflage in De Indische Humorist]

[28 oktober 1864 Brief van d'Ablaing aan Potvin]

[6 november 1864 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[8 november 1864 Missive van de Minister van Koloniën]

[8 november 1864 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[10 november 1864 Brief van J. van Vloten aan Multatuli]

[november 1864 Persiflage in De Indische Humorist]

[23 november 1864 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[24 november 1864 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[25 november 1864 Advertentie inzake De Bruid daarboven]

[27 november 1864 Brief van Sietske Abrahamsz aan d'Ablaing]

[28 november 1864 Brief van Sietske Abrahamsz aan d'Ablaing]

[1 december 1864 Bericht inzake De Bruid daarboven]

[3 december 1864 Brief van Houtkamp aan d'Ablaing]

[4 december 1864 Advertentie inzake De Bruid daarboven]

[5 december 1864 Advertentie inzake De Bruid daarboven]

[8 december 1864 Brief van J. van Vloten aan d'Ablaing]

[9 december 1864 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[9 december 1864 Brief van d'Ablaing aan Ruijsch van Dugteren]

[12 december 1864 Brief van d'Ablaing aan Houtkamp]

[december 1864 Multatuli laat zijn portret vervaardigen]

[14 december 1864 Brief van Des Amorie van der Hoeven aan Multatuli]

[15 december 1864 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[december 1864 Persiflage in De Indische Humorist]

[16 december 1864 Brief van Stadsschouwburg aan d'Ablaing]

[17 december 1864 Multatuli terug in Amsterdam]

[18 december 1864 Vergadering van De Dageraad]

[19 december 1864 Brief van d'Ablaing aan Stadsschouwburg]

[20 december 1864 Nota voor gekochte boeken]

[21 december 1864 Brief van d'Ablaing aan Van Vloten]

[29 december 1864 Brief van Tine aan Stéphanie]

[30 december 1864 Brief van d'Ablaing aan Koning]

[31 december 1864 Brief van d'Ablaing aan Knipscheer]

Het jaar 1865

Brieven en Dokumenten

[1 januari 1865 Brief van Koning aan d'Ablaing]

[7 januari 1865 Brief van d'Ablaing aan Van Vloten]

[10 januari 1865 Brief van d'Ablaing aan Weiss]

[10 januari 1865 Brief van d'Ablaing aan Brester]

[10 januari 1865 Brief van d'Ablaing aan Wijnandts]

[10 januari 1865 Aankondiging van De Bruid daarboven]

[13 januari 1865 Brief van d'Ablaing aan Credietvereeniging]

[16 januari 1865 Aankondiging van De Bruid daarboven]

[17 januari 1865 Première van De Bruid daarboven]

[18 januari 1865 Brief van d'Ablaing aan Guimond]

[18 januari 1865 Brief van d'Ablaing aan Koorn]

[18 januari 1865 Aankondiging van De Bruid daarboven]

[19 januari 1865 Recensie van De Bruid daarboven]

[19 januari 1865 Brief van d'Ablaing aan Koning]

[20 januari 1865 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[21 januari 1865 Ingezonden stuk van Multatuli]

[22 januari 1865 Brief van Koning aan d'Ablaing]

[23 januari 1865 Brief van d'Ablaing aan Lacroix-Verboeckhoven]

[23 januari 1865 Opvoering van De Bruid daarboven te Utrecht]

[24 januari 1865 Utrechtse studenten brengen serenade]

[24 januari 1865 Programma van De Bruid daarboven]

[24 januari 1865 Brief van d'Ablaing aan Rochussen]

[24 januari 1865 Brief van d'Ablaing aan Credietvereeniging]

[24 januari 1865 Kostenberekening]

[26 januari 1865 Bericht over serenade te Utrecht]

[26 januari 1865 Brief van Rochussen aan d'Ablaing]

[31 januari 1865 Brief van d'Ablaing aan Poolman]

[1 februari 1865 Promesse van Multatuli]

[1 februari 1865 Circulaire inzake portret]

[1 februari 1865 Bestelbiljet inzake portret]

[2 februari 1865 Brief van d'Ablaing aan Brak]

[4 februari 1865 Brief van d'Ablaing aan Weiss]

[4 februari 1865 Brest van Kempen overlijdt te Utrecht]

[5 februari 1865 Brief van Multatuli aan Huet]

[5 februari 1865 Vergadering van De Dageraad]

[6 februari 1865 Advertentie inzake werken van Multatuli]

[9 februari 1865 Brief van Multatuli aan Hotz]

[9 februari 1865 Brief van d'Ablaing aan Credietvereeniging]

[9 februari 1865 Bericht inzake portret]

[11 februari 1865 Brief van Huet aan Multatuli]

[12 februari 1865 Vergadering van De Dageraad]

[15 februari 1865 Brief van Bruining & Wijt aan d'Ablaing]

[16 februari 1865 Multatuli draagt zijn rechten over aan d'Ablaing]

[16 februari 1865 Spotstuk in Asmodée]

[18 februari 1865 Brief van Multatuli aan Tine en aan Mimi]

[22 februari 1865 Brief van Multatuli aan Tine en aan De Geyter]

[25 februari 1865 Advertenties inzake De Bruid daarboven]

[26 februari 1865 Vergadering van De Dageraad]

[27 februari 1865 Nota voor verzending portret]

[27 februari 1865 Brief van d'Ablaing aan Credietvereeniging]

[27 februari 1865 Aantekeningen van d'Ablaing]

[28 februari 1865 Aantekeningen van d'Ablaing]

[28 februari 1865 Advertenties inzake De Bruid daarboven]

[1 maart 1865 Aantekeningen van d'Ablaing]

[1 maart 1865 Opvoering De Bruid daarboven]

[1 maart 1865 Advertentie inzake werken van Multatuli]

[2 maart 1865 Aantekeningen van d'Ablaing]

[2 maart 1865 Advertentie inzake De Bruid daarboven]

[3 maart 1865 Aantekeningen van d'Ablaing]

[3 maart 1865 Advertentie inzake De Bruid daarboven]

[4 maart 1865 Notities van d'Ablaing]

[5 maart 1865 Vergadering van De Dageraad]

[6 maart 1865 Notities van d'Ablaing]

[9 maart 1865 Advertentie inzake werken van Multatuli]

[10 maart 1865 Advertentie inzake werken van Multatuli voor opvoering]

[10 maart 1865 Notifies van d'Ablaing]

[12 maart 1865 Vergadering van De Dageraad]

[13 maart 1865 Advertentie inzake De Bruid daarboven]

[16 maart 1865 Notities van d'Ablaing]

[19 maart 1865 Vergadering van De Dageraad]

[20 maart 1865 Notities van d'Ablaing]

[23 maart 1865 Advertentie inzake werken van Multatuli]

[23 maart 1865 Bericht in Asmodée]

[24 maart 1865 Notities van d'Ablaing]

[26 maart 1865 Vergadering van De Dageraad]

[26 maart 1865 Notities van d'Ablaing

[29 maart 1865 Multatuli spreekt voor De Dageraad]

[30 maart 1865 Notities van d'Ablaing]

[30 maart 1865 Artikel in Asmodée]

[31 maart 1865 Notities van d'Ablaing]

[2 april 1865 Vergadering van De Dageraad]

[3 april 1865 Programma van Die Braut von Oben]

[8 april 1865 Kritiek door M. Lindo]

[9 april 1865 Vergadering van De Dageraad]

[23 april 1865 Vergadering van De Dageraad]

[28 april 1865 Deurwaardersexploit]

[30 april 1865 Vergadering van De Dageraad]

[4 mei 1865 Brief van d'Ablaing aan Potvin]

[7 mei 1865 Vergadering van De Dageraad]

[14 mei 1865 Vergadering van De Dageraad]

[18 mei 1865 Brief van Multatuli aan Kallenberg van den Bosch]

[20 mei 1865 Brief van Des Amorie van der Hoeven aan d'Ablaing]

[27 mei 1865 Brief van Multatuli aan Kallenberg van den Bosch]

[29 mei 1865 Brief van Bruining en Wijt aan d'Ablaing]

[29 mei 1865 Brief van Tine aan Multatuli]

[30 mei 1865 Brief van Tine aan Multatuli]

[juni 1865 Brief van Tine aan Multatuli]

[4 juni 1865 Brief van Tine aan Stéphanie]

[juni 1865 Multatuli schrijft De zegen Gods door Waterloo]

[17 juni 1865 Brief van Thieme aan d'Ablaing]

[18 juni 1865 Vergadering van De Dageraad]

[18 juni 1865 Brief van Koning aan d'Ablaing]

[22 juni 1865 Advertentie inzake werken van Multatuli]

[6 juli 1865 Aankondiging Advertentie inzake werken van Multatuli]

[juli 1865 Brief van J. van Lennep aan Multatuli]

[3 augustus 1865 Advertentie inzake werken van Multatuli]

[10 augustus 1865 Aankondiging Advertentie inzake werken van Multatuli]

[21 augustus 1865 Brief van d'Ablaing aan Van Gelder Zonen]

[31 augustus 1865 Advertentie inzake werken van Multatuli]

[31 augustus 1865 Advertentie inzake werken van Multatuli]

[4 september 1865 Brief van d'Ablaing aan Gobius]

[12 september 1865 Brief van Kok aan d'Ablaing]

[14 september 1865 Brief van d'Ablaing aan Wijnandts]

[14 september 1865 Advertentie inzake werken van Multatuli]

[25 september 1865 Brief van Multatuli aan Tine]

[28 september 1865 Aankondiging van werken van Multatuli]

[1 oktober 1865 Brief van Tine aan Stéphanie]

[3 oktober 1865 Advertentie inzake werken van Multatuli]

[9 oktober 1865 Advertentie inzake werken van Multatuli]

[Bijlage Mededelingen van Mimi inzake Bloemlezing]

[10 oktober 1865 Boekbeschouwing in De Omnibus]

[oktober 1865 Open brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[29 oktober 1865 Vergadering van De Dageraad]

[31 oktober 1865 Advertentie inzake werken van Multatuli]

[1 november 1865 Brief van Multatuli aan Huet]

[Bijlage Aantekeningen van Mimi]

[november 1865 Opdracht van Multatuli aan Versnaeyen]

[5 november 1865 Vergadering van De Dageraad]

[9 november 1865 Brief van Multatuli aan een onbekende]

[12 november 1865 Vergadering van De Dageraad]

[15 november 1865 Multatuli spreekt voor De Dageraad]

[15 november 1865 De Geyter over de Bloemlezing]

[16 november 1865 Advertentie inzake werken van Multatuli]

[16 november 1865 Brief van Tine aan Stéphanie]

[19 november 1865 Vergadering van De Dageraad]

[19 november 1865 Brief van Van der Valk aan Van Vloten]

[20 november 1865 Brief van d'Ablaing aan Broens]

[21 november 1865 Advertentie in De Omnibus]

[24 november 1865 Advertentie in het Handelsblad]

[26 november 1865 Vergadering van De Dageraad]

[29 november 1865 Ingezonden stuk betreffende Multatuli]

[30 november 1865 Advertentie inzake de Bloemlezing]

[1 december 1865 Multatuli bezoekt de Salon van Duport: de klap]

[5 december 1865 Advertentie inzake de klap]

[5 december 1865 Proces-verbaal inzake de klap]

[11 december 1865 Brief van Multatuli aan Tine]

[16 december 1865 Brief van Multatuli aan Tine]

[29 december 1865 Brief van Multatuli aan Tine]

Het jaar 1866

Brieven en dokumenten

[7 januari 1866 Vergadering van De Dageraad]

[8 januari 1866 Dagvaarding]

[9 januari 1866 Brief van Van der Valk aan Van Vloten]

[januari 1866 Advertentie in De Omnibus]

[14 januari 1866 Vergadering van De Dageraad]

[17 januari 1866 Multatuli verlaat Amsterdam]

[17 januari 1866 Proces-verbaal van de rechtszitting]

[18 januari 1866 Bericht in de Amsterdamsche Courant

[18 januari 1866 Vonnis inzake de klap]

[18 januari 1866 Vonnis inzake de klap]

[19 januari 1866 Bericht in de Amsterdamsche Courant

[19 januari 1866 Brief van Tine aan Stéphanie]

[januari 1866 Artikel in De Omnibus]

[28 januari 1866 Vergadering van De Dageraad]

[7 februari 1866 Brief van Braunius Oeberius aan d'Ablaing]

[10 februari 1866 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[19 februari 1866 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[februari 1866 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[Bijlage Mededeling van Mimi inzake de speelbank]

[maart 1866 Advertentie in De Omnibus]

[maart 1866 Artikel van De Geyter]

[17 maart 1866 Deurwaardersexploot inzake vonnis]

[20 maart 1866 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[22 maart 1866 Brief van De Geyter aan d'Ablaing]

[28 maart 1866 Brief van d'Ablaing aan De Geyter]

[29 maart 1866 Brief van Multatuli aan d'Ablaing]

[29 maart 1866 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[30 maart 1866 Tine verlaat Brussel]

[Bijlage Mededeling van Mimi]

[1 april 1866 Brief van Multatuli aan De Geyter]

[april 1866 Brief van d'Ablaing aan Multatuli]

[4 april 1866 Brief van Multatuli aan Tine]

[4 april 1866 Brief van Multatuli aan Tine]

[4 april 1866 Brief van Multatuli aan De Geyter]

[4 april 1866 Brief van Tine aan Stéphanie]

[5 april 1866 Brief van Multatuli aan Kallenberg van den Bosch]

[7 april 1866 Brief van De Geyter aan d'Ablaing]

[7 april 1866 Brief van Tine aan De Geyter]

[8 april 1866 Brief van Tine aan De Geyter]

[april 1866 Artikel in De Vlaamsche School]

[17 april 1866 Brief van d'Ablaing aan Rogghé]

[23 april 1866 Brief van Tine aan Stéphanie]

[24 april 1866 Brief van d'Ablaing aan Scheefhals]

[2 mei 1866 Brief van Tine aan De Geyter]

[11 mei 1866 Brief van Kallenberg van den Bosch aan Van Vloten]

[15 mei 1866 Brief van Tine aan Kallenberg van den Bosch]

[15 mei 1866 Brief van Tine aan Van Vloten]

[16 mei 1866 Brief van Kallenberg van den Bosch aan Van Vloten]

[19 mei 1866 Brief van d'Ablaing aan Jhr. Salvador]

[20 mei 1866 Brief van Van der Valk aan Van Vloten]

[mei 1866 Circulaire ten behoeve van Tine]

[31 mei 1866 Brief van d'Ablaing aan Van der Tuuk]

[4 juni 1866 Brief van Tine aan Van Vloten]

[6 juni 1866 Brief van Kallenberg van den Bosch aan Van Vloten]

[16 juni 1866 Oorlog Oostenrijk-Pruisen]

[juni 1866 Multatuli en Mimi verlaten Frankfort]

[17 juni 1866 Brief van Tine aan Stéphanie]

[19 juni 1866 Brief van Tine aan Van Vloten]

[juni 1866 Brief van d'Ablaing aan Mosselman]

[26 juni 1866 Brief van Tine aan Van Vloten]

[26 juni 1866 Brief van Tine aan Stéphanie]

[27 juni 1866 Brief van Tine aan Stéphanie]

[29 juni 1866 Brief van Tine aan Van Vloten]

[29 juni 1866 Brief van d'Ablaing aan Raedt van Oldenbarnevelt]

[juni 1866 Honorarium van f 125 niet uitbetaald]

[1 juli 1866 Tine verlaat Amsterdam]

[2 juli 1866 Brief van Multatuli aan Tine]

[2 juli 1866 Brief van d'Ablaing aan mej Schepel]

[3 juli 1866 Brief van Multatuli aan Huet]

[4 juli 1866 Brief van Huet aan Multatuli]

[5 juli 1866 Brief van d'Ablaing aan Sietske Abrahamsz]

[6 juli 1866 Brief van Multatuli aan Tine]

[6 juli 1866 Brief van Multatuli aan Huet]

[9 juli 1866 Brief van Huet aan Multatuli]

[Bijlage Mededeling van Mimi]

[10 juli 1866 Van den Rijn (I)]

[12 juli 1866 Brief van Multatuli aan Tine]

[juli 1866 Brief van d'Ablaing aan Van Scherpenberg]

[15 juli 1866 Brief van Multatuli aan Huet]

[17 juli 1866 Van den Rijn (II)]

[19 juli 1866 Van den Rijn (III)]

[20 juli 1866 Brief van Huet aan Multatuli]

[20 juli 1866 Van den Rijn (IV)]

[22 juli 1866 Brief van Multatuli aan Huet]

[24 juli 1866 Brief van Multatuli aan Tine]

[24 juli 1866 Brief van d'Ablaing aan Feringa]

[27 juli 1866 Van den Rijn (V)]

[29 juli 1866 Brief van Tine aan Potgieter]

[30 juli 1866 Brief van Multatuli aan Tine]

[5 augustus 1866 Brief van Multatuli aan Kallenberg van den Bosch]

[6 augustus 1866 Brief van Huet aan Multatuli]

[9 augustus 1866 Brief van Multatuli aan Huet]

[11 augustus 1866 Brief van Huet aan Multatuli]

[14 augustus 1866 Brief van Willème aan Multatuli]

[15 augustus 1866 Brief van Huet aan Potgieter]

[15 augustus 1866 Brief van Multatuli aan Huet]

[17 augustus 1866 Brief van Huet aan Multatuli]

[19 augustus 1866 Brief van Multatuli aan Huet]

[21 augustus 1866 Brief van d'Ablaing aan Smith]

[22 augustus 1866 Brief van d'Ablaing aan Broens]

[23 augustus 1866 Oostenrijk en Pruisen beëindigen hun oorlog]

[24 augustus 1866 Van den Rijn (VI)]

[26 augustus 1866 Brief van Multatuli aan Huet]

[26 augustus 1866 Brief van Multatuli aan Kallenberg van den Bosch]

[26 augustus 1866 Vergadering van De Dageraad]

[29 augustus 1866 Brief van Huet aan Multatuli]

[29 augustus 1866 Van den Rijn (VII)]

[30 augustus 1866 Brief van Multatuli aan Kallenberg van den Bosch]

[4 september 1866 Brief van Multatuli aan Huet]

[4 september 1866 Brief van Multatuli aan Kallenberg van den Bosch]

[11 september 1866 Van den Rijn (VIII)]

[12 september 1866 Brief van Multatuli aan Tine]

[13 september 1866 Brief van d'Ablaing aan Erven Loosjes]

[14 september 1866 Van den Rijn (IX)]

[16 september 1866 Brief van Huet aan Multatuli]

[18 september 1866 Brief van Multatuli aan Huet]

[19 september 1866 Brief van Multatuli aan Mr. P. Mijer]

[24 september 1866 Bericht in de Opregte Haarl. Courant

[24 september 1866 Van den Rijn (X)]

[26 september 1866 Brief van Braunius Oeberius aan d'Ablaing]

[29 september 1866 Van den Rijn (XI)]

[3 oktober 1866 Brief van d'Ablaing aan Van Gelder Zonen]

[3 oktober 1866 Van den Rijn (XII)]

[4 oktober 1866 Van den Rijn (XIII)]

[4 oktober 1866 Manifest van De Dageraad]

[8 oktober 1866 Brief van Tine aan De Geyter]

[9 oktober 1866 Van den Rijn (XIV)]

[12 oktober 1866 Brief van d'Ablaing aan Akkeringa]

[13 oktober 1866 Van den Rijn (XV)]

[16 oktober 1866 Brief van Huet aan Multatuli]

[18 oktober 1866 Brief van d'Ablaing aan Toussaint Bokma]

[19 oktober 1866 Brief van Multatuli aan Huet]

[20 oktober 1866 Van den Rijn (XVI)]

[23 oktober 1866 Van den Rijn (XVII)]

[24 oktober 1866 Van den Rijn (XVIII)

[29 oktober 1866 Brief van Tine aan De Geyter]

[30 oktober 1866 Van den Rijn (XIX)

[31 oktober 1866 Brief van Bruining & Wijt aan d'Ablaing

[2 november 1866 Van den Rijn (XX)

[3 november 1866 Van den Rijn (XXI)]

[8 november 1866 Brief van Tine aan Potgieter]

[8 november 1866 Van den Rijn (XXII)

[12 november 1866 Brief van Multatuli aan Huet]

[14 november 1866 Brief van d'Ablaing aan Braunius Oeberius]

[14 november 1866 Van den Rijn (XXIII)]

[15 november 1866 Brief van Tine aan De Geyter]

[18 november 1866 Brief van Huet aan Multatuli]

[19 november 1866 Van den Rijn (XXIV)]

[22 november 1866 Brief van Multatuli aan Huet]

[Bijlage Aantekening van Mimi]

[22 november 1866 Brief van d'Ablaing aan Lacroix-Verboeckhoven]

[23 november 1866 Van den Rijn (XXV)]

[24 november 1866 Brief van Huet aan Multatuli]

[24 november 1866 Van den Rijn (XXVI)]

[27 november 1866 Brief van d'Ablaing aan Couvée]

[29 november 1866 Van den Rijn (XXVII)]

[4 december 1866 Van den Rijn (XXVIII)]

[11 december 1866 Van den Rijn (XXIX)]

[14 december 1866 Van den Rijn (XXX)]

[december 1866 Brief van Multatuli aan Huet]

[19 december 1866 Van den Rijn (XXXI)]

[21 december 1866 Brief van d'Ablaing aan Kiehl]

[24 december 1866 Van den Rijn (XXXII)]

[26 december 1866 Van den Rijn (XXXIII)]

[28 december 1866 Brief van d'Ablaing aan Van Loon]

[28 december 1866 Van den Rijn (XXXIV)]

[29 december 1866 Van den Rijn (XXXV)]

Biografische aantekeningen


[4 juni 1863
Brief van Multatuli aan Mimi]

4 juni 1863

Brief van Multatuli aan Mimi. Twee dubbele velletjes postpapier, tot onderaan blz. 8 beschreven. (M.M.)

Datum op grond van een notitie in potlood, door Mimi op de brief aangebracht. Deze werd ingesloten bij die van 6 juni 1863.

Donderdag avend laat

Myn lieve Mimi, myn heerlyk kind, ik zet my om rustig aan je te schryven, 't is misschien goed. Zoo dikwyls wou ik dat doen en altyd hinderde my die vreesselyke spanning van ‘'n sluitteeken’ je weet wel. Tans nu er belangen van anderen in betrokken zyn, zou 't kleinheid wezen en pruderie van pligt om onvolledig te schryven. Ja zelfs, dikwyls vraag ik myzelf af òf wy goed deden ons zoo te spenen ook vóór de nu hangende zaak over T. Ik heb eigenlyk geen principes, geen zedestelsel, je weet ik volg m'n indrukken. Nu is mijn hart wel goed maar vaak dringt het my by keuze van handeling, àl te veel naar de offerzy. Het niet aandringen by jou op 't voortzetten onzer verhouding is misschien niet goed geweest. (Ik zeg: misschien. Nu nòg stel ik geen veiandering voor. De regten van je Papa, de ziekte uwer moeder, je lieve roeping om voor de kleineren te zorgen dat alles weegt heel zwaar. Maar er is ook tegen. En het is heel mogelyk dat ik het tegen niet zwaar genoeg heb laten wegen, juist omdat scheiding van u my zooveel kostte. Er is bedrog in offerzucht, evenzeer als in ordinair égoisme. Want ook offeren is vaak zelfzucht. Het idee smart te dragen opdat jy je pligten trouw zoudt vervullen verlokte my tot pynlyke zelfkwelling. Nog voel ik de aandoeningen van den avend toen ik je dagboek las, en nog zeg ik: ik had zoo graag willen sterven na daarin te hebben gezien datje my liefhad meer dan ik denken durfde.

Goed, goed, zonder nu te zeggen dat je anders doen moet, wil ik toch eens eindelyk een en ander opmerken wat ons misschien niet zoo gaaf had moeten doen toestemmen in betrekkelyke scheiding.

Lieve, verbeeld je eens wy waren getrouwd voor de wet, zouden we dan ook ons zoo maar hebben laten van een rukken? Immers neen. en nu vraag ik je of 't nu mogt? Nu, omdat er geen contract was voor de wet? Of reken je je minder aan my verbonden? Ik aan U niet! Ik durf dit nu vooral zeggen wyl ik de laaste dagen van bittere ongerustheid over je zoo goed gevoeld heb hoe ernstig ik my je heele lot aantrok. Er is maar een ding dat my beletten kan openlyk voor je optetreden en je als myn eigendom te beschermen - dat is: je eigen wil. En die wil wordt bepaald door pligtbesef. Maar de vraag is of wy die goed beseften.

Want - ook omtrent jezelve heb je pligten. Ik spreek nu in de meening dat je my liefhebt als ik U. Welnu mag je dan dag in dag uit een moord begaan aan je eigen hart? Ben ik je niet de naaste? Ik heb denkbeelden te geven - behooren die niet jou? Mag jy my de uwe onthouden? Is 't billyk dat tans Truida, Franciska en Marie eigener met my zyn dan jy? De ideen die je schreef op 't blaadje in Truida's brief, kreeg ik nu langs 'n omweg, toevallig! Is dat alles goed? De ziekte van je mama heeft hare regten, maar ook uwe gezondheid, uwe zucht tot wryving, tot ontwikkeling, tot mededeelen en ontvangen, en al 't myne daartegenover - in één woord: onze liefde. Ja, Mimi ook ik heb regten op u. O denk niet dat dit alles preambule is tot het aftrekken van je andere pligten. Wees gerust, ik zeg nog je mama gaat vóór. Maar ik beweer alleen dat het volgen van je papa's wil niet zoo geheel en al, onverdeeld je pligt is.

Nooit viel my dit duidelyker in 't oog dan dezer dagen nu er andere belangen dan de myne werden gekrenkt door je - 'k weet er geen woord voor - door je puritanisme. Marie, met haar eenvoudig by den naam noemen heeft waarschynlyk 't ware woord gezegd: verkeerde opvatting van pligt! Je hebt Truida (die dol van je houdt, zy is een trouwe hartelyke gulle meid) bitter bedroefd. Ik laat nu de oorzaak van 't briefje daar (Straks kom ik er op terug) maar mogt jy haar onvoorbereid, ongetroost, ontoegesproken zelfs, zoo'n slag in 't gezigt laten ontvangen? Mimi, als dàt je pligt was, dan verklaar ik dat ik een pligtvergeten slecht mensch ben! Geen God zou my dàt kunnen wys maken!

Touchant was onze overeenstemming in de meening: Mimi moet bewaakt, opgesloten, gebonden zyn, om dàt toetelaten!’ Of - want beletten kon je 't niet dat je Papa schreef - of om niet hierheen te vliegen en te zeggen: Truida, dat komt niet van my! Ik wist later dat je uit geweest was, en zeide 't Truida niet, dat zou haar een dolksteek geweest zyn, zoo als 't my indedaad was. Zy heeft indedaad geleden, Mimi en 't was aandoenlyk hoe wy ons afpeinsden om eene verontschuldiging te vinden voor je zwygen. Ik wou dat je alles gehoord had! Hoe wy den heelen dag luisterden naar de schel, hoe wy telkens vraagden - of vragen hoefde niet meer, we keken maar vragend: weet je iets van Mimi? Mimi, ik verzorgde je bloemenmandje en trachtte 't mos in 't leven te houden, en ik verzeker je dat het my tranen gekost heeft. Ik bewaarde den eersten dag de verflenste takjes, maar toen kwam ik op 't idee het mos in 't leven te houden, en telkens als ik nazag of 't lukken zou, vroeg ik my af wat meer kans had, uw hart of die teere worteltjes? En altyd was 't antwoord bitter! Want zag 't mos er flets uit dan zei ik: wel ja, dat plantje wil haar niet beschamen! En had ik weêr hoop dan hoorde ik myzelf zeggen: die zwakke tweemaal overgeplante vezeltjes zyn sterker dan zy! Ik kan je myn smart niet beschryven, en ook Truida was bitter bedroefd.

Nu vraag ik je, Mimi, is het pligt zooveel verdriet te doen? Als iemand je dat vertelt zeg hem dan dat hy liegt, en laatje hart (dat geregtvaardigd is, o goddank ja!) laat je hart dan 't wetboek zyn waarop je dementi berust. 't Zyn gekken of bedriegers die beter wetboek aanpryzen.

Je papa had reden (gegrond of niet) om zoo'n brief aan Truida te schryven. Wat kon je beletten haar uw handdruk te geven by voor, of terstond na dien brief? Wat?

Verzoek, bevel van je Papa? Je mogt niet gehoorzamen! Waarachtig, Mimi, je mogt niet! Had je Papa reden (de vraag blyft nog of die reden gegrond is) je omgang te verbieden, ik geloof dat je goed handelde daarin toetegeven altyd om byomstandigheden, want absoluut regt om jou, een volwassen meisje, een vrouw, een mensch, aan zulke banden te leggen, heeft je Papa niet) Maar je mogt niet toegeven in den hoogst wreeden onbillyken eisch dat je van Truida geen afscheid nemen zou, haar niet voor 't laast hartelyk zou toespreken. Daartoe bestond geen reden! Neem aan dat de oorzaak regt en geldig is, kan je Papa verklaren dat het schryven van een afscheidsbriefje of 't bezoek van één kwartier, u, hem, je mama of wie ook zou geschaad hebben? Ik blyf beweren dat het oordeel daarover aan jou staat, doch neem aan dat hy dat moet weten, ik vraagje kan hy dàt beweren? Die vor-dering is dus tyranniek! En, het toegeven dáárin was zwak, Mimi. Ik ben heilig overtuigd dat geen magt ter wereld Truida zou hebben teruggehouden van U, in omgekeerd geval.

En nu kom ik weêr terug op de vraag of 't goed is dat wy zoo gescheiden zyn? Als ik geregeld, kalm, zonder al die schokken met je in aanraking geweest was, zou je zoo niet gehandeld hebben, en nu nog bid ik je: maak dat goed! Niet om Truida te verzoenen (dat is niet noodig, geloof me) maar omdat je myn Mimi bent! Ik kan natuurlyk niet alles herhalen wat wy spraken. Ik had bittere gedachten in myn hart, en meestal hield ik ze binnen, maar heel enkel, met Truida alleen kwam 't er uit. Welnu om je de smart te karakteriseren, eens heb ik gezegd: ik had liever gehoord dat Mimi zich had overgegeven aan een man van de straat, dan te moeten gelooven aan zoo'n breuk in haar hart! En, zei ik er dan by, er moet dus iets achterzitten dat wy niet weten’ maar inwendig zocht ik vergeefs naar die onbekende oorzaak van je zwygen. en nu nog zeg ik je, je deedt verkeerd!

Ik raad je zeg aan je Papa dat je verkeerd deedt, zeg dat je hem zult gehoorzamen om der wille van je mama enz, voorzooverre je pligten dat indedaad meêbrengen, maar dat je mama niet zal beteren, noch de opleiding uwer zusters en broêr bevoordeeld door eene geheel gratuite, ongemotiveerde wreedheid. Datje toegeeft in pligtbesef, (door de verkeering aftebreken) dat je niet toegeeft in tyrannie door zonder grond iemand bitter te krenken die je liefhebt. (Nog eens, Truida vraagt niets! Zy en Franciska hebben zoo even een half uur met my zitten spreken. Zy heeft je innig lief, en denkt niet aan rancune. Maar my is 't een eerezaak geworden dat jy niet lafhartig schynt.

Wanneer je Annette niet alleen moogt laten, verzoek dan je papa zeer eenvoudig dat hy van tyd tot tyd je aflost van die drukkende taak. (Want nooit alleen te zyn is drukkend en 't bederft de gedachten.) Weigert hy dat. dan -- foei! Dan, ja dan zou je een maatstaf hebben van 't pligtbesef der mensen die zooveel spreken over pligt voor anderen!

O, ik heb je meer te zeggen! Maar nu dit: de oorzaak van 't briefje! Ik ga voorby wat ik onderging al den tyd toen ik dacht dat de zaak my gold, hetzy door 't ontdekken van myn verblyf hier, 't zy door god weet wat over my. Myn leven is zoo vol, dat iemand die my wil benadeelen, beau jeu heeft. Goed, het geldt my dus niet. Ergo Truida of Jacques Hotz of Francisca. 't Is délicaat van je dat je 't my niet zegt - maar ik gis dat ik de reden weet, en ook dat je zweeg om Truida geen verdriet te doen. Je kunt aan Truida alles zeggen, alles, geloof my. Ik weet zeer goed wat ik zeg. Zy zelve recommandeerde my U dat te schryven, en zei er by: aan jou ook’ (d.i. aan my). Geen zaak ter wereld kon haar zoo grieven als uwe schynbare onhartelykheid. -

Toen ik van middag je brief kreeg was ik gelukkig alleen. Ik vloog naar myn kamer en heb niets gezegd. Ziehier waarom. Truida en ik hebben zamen geleden; een brief van U te hebben en dien niet met haar te deelen ware wreed geweest. Dit nu kòn niet. Ik moest dus alles voor my houden. Na den middag kwam Marie, en na haar vertrek, zeide ik:

‘eindelyk tyding van Mimi! 't Is niet om my - dus om U of Jacques (Hotz) of Franciska. Ik zal haar schryven en verzoeken dat ze 't je zegt.’

Ik scheen dit dus van Marie te hebben gehoord en ik kon myn brief, (myn heerlyken brief!) voor my houden! -

Onder meer redenen die my beletten den briefte toonen, was ook je opmerking over Franciska. Lieve, dat spyt my zoo! Franciska is met my heel eigen, heel vertrouwelyk, weet je nu wel zeker dat je opvatting van haar verkeer met A. juist is? Ik vind Francis lief en hartelyk, zóó is zy tegen my, en dit is voldoende om party voor haar te trekken, niet tegen jou, maar met jou voor de billykheid.

Nog iets, waarom schryf je my niets (of weinig) over Annette? Heeft ze je myn brief laten lezen? Ik had je graag willen spreken, ook daarover! Er komt veel misverstand door schryven, schichtig spreken, overgebragte woorden, - dat is jammer!

Hoe moet ik verklaren dat Annette zoo boos op my geweest is? Dat begryp ik niet. -

Hierby gaan de twee onverzonden brieven. Zie er uit of ik je lief heb, en ééne opmerking: bedenk dat ik in dat schryven je papa moest hard vallen, wyl ik moest gelooven dat je opgesloten was! Ik begryp 't nòg niet hoe men 't van je heeft gedaan gekregen zonder materiele dwang. -

Dat laaste briefje zou met de post worden verzonden. Gelukkig nog kwam Truida my oplettend maken ‘dat het niet geheel zeker was dat je papa gehoord had dat ik er was, en dat dus in een tegenovergesteld geval je positie nog erger werd. -

Mimi, Myn Mimi - ik ben op je eer gesteld! En myn lief kind die zit niet alleen, niet hoofdzakelyk, ja misschien in 't geheel niet in wat de mensen meenen. Jezus zeide: niet wat den mond uit gaat &c. Welnu ik zeg: de eer zit boven en niet beneden den gordel, 't Klinkt fors, ik weet het wel, maar waarachtig er zyn schooner heiliger, fyner pligten dan de drie deugdjes die de wereld voor deugd geeft. Ook naar de wereld ben je deugdzaam, en ik zal waarachtig niets anders in je begeeren, maar lieve ontdoe je toch van 't fatsoenlyke idee dat die drie deugdjes alles is! Och kon ik je dagelyks zien en spreken! Wat nu bar klinkt en wat gewaagd, zou je in je opnemen en 't zou je kracht geven om jezelf te zyn. Want je bent een edel groothartig meisje. Dat zie ik, zelfs nu in deze zaak, waarin ik geloof dat je verkeerd deedt. -

Schryf me gaauw en veel. Ik heb je gloeiend lief, en juist daarom heb ik je zoo... rond geschreven. Ik kan niet velen dat er op jou iets zou aantemerken vallen. Och, ik wou je zoo graag spreken, nu vooral. Goeden nacht myn lieve engel, ben je niet boos dat ik geknord heb? 't is klaar dag. O kon ik je alles wat ik nu schreef, gezegd hebben! En kon ik je kussen, anders dan ik ooit deed -

Goed goed als je my maar liefhebt ben ik te vreden, al zag ik je nooit weêr. -

Ik heb je meer te zeggen maar ik heb slaap.