Multatuli.online

Volledige Werken. Deel 9. Brieven en dokumenten uit de jaren 1846-1857

Voorbericht

Nota

Poerworedjo 1846-1848

Dekkers eerste huwelijksjaren

Brieven en dokumenten

[27 juli 1846 Dekker benoemd tot lid van een verpondingscommissie]

[Bijlage I betreffende de residentie Bagelen]

[Bijlage II betreffende de residentie Bagelen]

[19 augustus 1846 Brief van Abr. des Amorie van der Hoeven]

[30 september 1846 Gouvernementsbesluit inzake gelden]

[7 november 1846 Dekker dient een declaratie in]

[9 november 1846 Verkoopakte van het huis van Dekkers vader]

[15 december 1846 Gouvernementsbesluit inzake vergoeding van verplaatsingskosten]

[Bijlage betreffende de rivier Bogowonto]

[Bijlage betreffende de residentie Bagelen in 1846]

[1847 Conduite-beoordeling over Dekker]

[15 maart 1847 Missive van de Ass.-Res. van Krawang aan de Res. van Bagelen]

[24-28 juli 1847 Bezoek van G.-G. Rochussen aan Poerworedjo]

[13 augustus 1847 Dekker neemt het ambt van Secretaris waar]

[25 november 1847 Missive van de Res. van Bagelen aan de G.-G.]

[Bijlage betreffende een overstroming]

[11 december 1847 Gedicht van Dekker voor Keesje de Mooij]

[16 december 1847 Missive van de Res. van Bagelen aan de Dir.-Gen. van Financiën]

[25 januari 1848 Besluit van de G.-G. inzake een gratificatie]

[3 februari 1848 Rekest van Dekker aan de G.-G.]

[13 februari 1848 Rekest van Dekker aan de G.-G., inzake het radikaal]

[14 februari 1848 Apostil van de Res. van Bagelen bij Dekkers rekest]

[20 maart 1848 Abr. des Amorie van der Hoeven overlijdt]

[31 juli 1848 Rekest van Dekker aan de G.-G. inzake verlof]

[11 augustus 1848 Besluit van de G.-G. inzake een maand verlof]

[16 september 1848 Besluit van de G.-G. inzake verlengd verlof]

[19 oktober 1848 Dekker wordt lid van een onderwijscommissie]

[27 oktober 1848 Dekker benoemd tot Secretaris van de residentie Menado]

[27 oktober 1848 Akte van benoeming]

[17 december 1848 K.B. inzake het radikaal]

[2 januari 1849 Dispositie inzake storting van contributies]

Menado 1849-1852

Dekker op Celebes

Brieven en dokumenten

[8 april 1849 Besluit van de G.-G. inzake het radikaal]

[Bijlage betreffende de residentie Menado]

[28 april 1849 Aantekeningen van Dekker in een Memoriaal]

[september 1849 Aantekening onder een Maleise brief]

[17 september 1849 Dekkers broer Jan hertrouwt]

[september-december 1849 Aantekeningen in het Memoriaal]

[5 oktober 1849 Dekker wordt lid van een onderwijscommissie]

[november 1849 Aantekeningen bij een brief]

[7 december 1849 Dekkers zuster Catharina overlijdt]

[december 1849 Aantekening bij een brief]

[1849 Aantekeningen van Dekker in het Memoriaal]

[28 januari 1850 Akte, door Dekker opgemaakt als notaris]

[maart 1850 Dekker koopt een klein landgoed]

[Bijlage inzake een slavenveiling]

[28 juni 1850 Brief van Dekker aan Tine]

[29 juni 1850 Brief van Dekker aan Tine]

[30 juni 1850 Brief van Dekker aan Tine]

[25 juli 1850 Overlijdensakte van Dekkers vader]

[25 juli 1850 Overlijdensadvertentie van Dekkers vader]

[Bijlage Testament van Dekkers vader]

[augustus 1850 Advertentie inzake de boedel van Dekkers vader]

[oktober 1850 Brief van Dekker aan Tine]

[december 1850 Dekker verhuist]

[1850 Aantekeningen van Dekker in het Memoriaal]

[15 januari 1851 Brief van Dekker aan zijn broer Pieter]

[22 januari 1851 Missive, door Dekker ontworpen]

[22 februari 1851 Missive, door Dekker ontworpen]

[24 februari - 6 mei 1851 Brief van Dekker aan Kruseman]

[1 april 1851 Publikatie aan de bevolking van Menado]

[3 april 1851 Tine's grootmoeder overlijdt]

[3 april 1851 Verbaal betreffende de matroos Watts]

[1 mei 1851 Missive, door Dekker ontworpen]

[2 mei 1851 Verklaring van matrozen]

[8 mei 1851 Missive, door Dekker ontworpen]

[12 mei 1851 G.-G. Duymaer van Twist aanvaardt zijn ambt]

[13 mei 1851 De publikatie van 1 april wordt verzonden]

[28 mei 1851 Missive, door Dekker ontworpen]

[30 mei 1851 Missive, door Dekker ontworpen]

[30 mei 1851 Missive, door Dekker ontworpen]

[20 juni 1851 Ontslag van een Hoofd]

[20 juni 1851 Missive, door Dekker ontworpen]

[27 juni 1851 Missive, door Dekker ontworpen]

[17 juli 1851 Missive, door Dekker ontworpen]

[17 juli 1851 Aantekening van Dekker]

[20 juli 1851 Verslag over Menado, 1849]

[20 juli 1851 Verslag over Menado, 1850, fragment]

[23 juli 1851 Briefje van Dekker aan Tine]

[26 juli 1851 Voorstel om Dekker te benoemen tot ass.-res.]

[4 augustus 1851 Rekest van Dekker betreffende eventuele benoeming tot resident]

[6 augustus 1851 Missive van Resident Scherius, Rekest van Dekker betreffende eventuele benoeming tot resident]

[8 oktober 1851 Dekker benoemd tot ass.-res. van Amboina]

[15-22 november 1851 Brief aan Kruseman]

[22-24 november 1851 Aantekeningen van Dekker in het Memoriaal]

[1851 Aantekeningen van Dekker in het Memoriaal, inzake inkomsten per kwartaal]

[februari 1852 Aantekeningen van Dekker in het Memoriaal inzake gelden]

Amboina 1852

Dekker op Ambon

Brieven en dokumenten

[Bijlage betreffende Amboina]

[Bijlage inzake de toestanden op Amboina]

[Bijlage met tekening, inzake Dekkers woning]

[1-9 maart 1852 Aantekeningen van Dekker in het Memoriaal]

[25 maart 1852 Rapport van de sergeant van de wacht]

[26 maart 1852 Missive aan de Gouverneur]

[8 april 1852 Missive aan de Gouverneur]

[april 1852 Missive aan de Gouverneur]

[april 1852 Aantekening van Dekker in het Memoriaal]

[26 april 1852 Dekker ontvangt een prospectus]

[12 juni 1852 Missive aan de Gouverneur]

[14-16 juni 1852 Besluit van Dekker]

[22 juni 1852 Missive aan Van Eijbergen]

[22 juni 1852 Missive aan Van Eijbergen]

[22 juni 1852 Missive aan Van Eijbergen]

[22 juni 1852 De Gouverneur verleent Dekker verlof]

[25 juni 1852 Missive van de Gouverneur aan de G.-G.]

[5 juli 1852 Aantekeningen van Dekker in het Memoriaal]

[7 juli 1852 Aantekeningen van Dekker in het Memoriaal]

[20-23 juli 1852 Aantekeningen van Dekker in het Memoriaal]

[21 juli 1852 Missive van de Gouverneur]

[24 juli 1852 Versje van Dekker]

[24 juli 1852 Vertrek van Dekker]

Tussen Ambon en Amsterdam 1852

Dekker op reis naar Nederland

Brieven en dokumenten

[juli 1852 Dekker op Banda. Aantekeningen in het Memoriaal

[1 augustus 1852 Besluit van de G.-G. inzake twee jaar verlof]

[7 september 1852 Certificaat van ophouding van betaling]

[7 september 1852 De rekenkamer belast Dekker met f360]

[11 september 1852 Brief van Dekker aan Kruseman]

[september 1852 Aantekeningen van Dekker in het Memoriaal]

[15 september 1852 Gouvernementsbesluit inzake Dekkers opvolging]

[19 september 1852 Aantekeningen van Dekker in het Memoriaal]

[september-oktober 1852 Aantekeningen van Dekker in het Memoriaal]

[27 oktober 1852 Missive van de G.-G. aan de Min. van Koloniën]

[11 november 1852 Aantekeningen in het Memoriaal, inzake St. Helena]

[november-december 1852 Aantekeningen in het Memoriaal na St. Helena]

[30 december 1852 Brief van Dekker aan Kruseman]

[30 december 1852 Aantekeningen van Dekker in het Memoriaal]

Nederland 1853-1855

Dekker met verlof

Brieven en dokumenten

[18 januari 1853 Besluit van de Minister van Koloniën]

[januari 1853 Brief van Mevrouw A.J. Kerkhoven-van der Hucht]

[januari 1853 Aantekening van dezelfde]

[11 februari 1853 Brief van Dekker aan Tine]

[17 februari 1853 Dekker ontvangt Leidse studenten]

[20 februari 1853 Brief van Johannes Bosscha]

[Bijlage inzake de ontvangst van de Leidse studenten]

[23 februari 1853 Besluit van de Minister van Koloniën]

[maart 1853 Brief van Dekker aan zijn broer Jan]

[april 1853 Dekker lid van de vrijmetselaarsloge te Gorinchem]

[Bijlage betreffende Dekkers aansluiting bij de vrijmetselaars]

[Bijlage betreffende Dekkers aansluiting bij de vrijmetselaars]

[11 augustus 1853 Dekker in Culemborg]

De erfenis-kwestie

Overlijdensdata van Tine's familieleden

Dokumenten betreffende het vermogen van Tine's familie

Brieven en dokumenten

[8 september 1853 Rekest van Dekker aan de Min. van Koloniën]

[12 september 1853 Beslissing van de Minister van Koloniën]

[17 november 1853 Brief van Dekker aan de Minister van Koloniën]

[17 november 1853 Rekest van Dekker aan de Minister van Koloniën]

[21 november 1853 Missive van de Secr.-Gen. van Koloniën aan Dekker]

[3 december 1853 Brief van Dekker aan de Secr.-Gen. van Koloniën]

[8 december 1853 Beslissing van de Minister van Koloniën]

[1 januari 1854 Geboorte van Dekkers zoon]

[2 januari 1854 Advertentie inzake de geboorte van Dekkers zoon]

[2 januari 1854 Brief van Dekker aan A.C. Kruseman]

[23 maart 1854 Dekker opgenomen als Rozekruiser]

[16 april 1854 Rekest van Dekker aan de Minister van Koloniën]

[16 april 1854 Geneeskundige verklaring betreffende Dekker]

[22 april 1854 Beslissing van de Minister van Koloniën]

[2 mei 1854 Medisch rapport betreffende Dekker]

[6 mei 1854 Beslissing van de Minister van Koloniën]

[juni 1854 Brief van Dekker aan C.S. van der Pool]

[juni 1854 Brief van Dekker aan C.S. van der Pool]

[juni 1854 Brief van Dekker aan C.S. van der Pool]

[27 september 1854 Nota aan de Minister van Koloniën]

[4 oktober 1854 Beslissing van de Minister van Koloniën]

[6 oktober 1854 Rekest van Dekker aan de Minister van Koloniën]

[7 oktober 1854 Ambtelijke aantekeningen betreffende Dekker]

[7 oktober 1854 Beslissing van de Minister van Koloniën]

[31 oktober 1854 Rekest van Dekker aan de Minister van Koloniën]

[8 november 1854 Beslissing van de Minister van Koloniën]

[18 november 1854 Rekest van Dekker aan de Minister van Koloniën]

[20 november 1854 Aantekening bij het rekest]

[20 november 1854 Tweede aantekening]

[20 november 1854 Beslissing van de Minister van Koloniën]

[januari 1855 Dekker op reis naar Duitsland]

[23 januari 1855 Brief van Dekker aan Tine]

[28 februari 1855 Ambtelijke aantekeningen]

[7 maart 1855 Missive van de Secretaris-Generaal]

[8 maart 1855 Brief van Dekker aan de Minister van Koloniën]

[12-17 maart 1855 Drie aantekeningen]

[21 maart 1855 Rekest van Dekker aan de Minister van Koloniën, met bijlage]

[24 maart 1855 Beslissing van de Minister van Koloniën]

[25 maart 1855 Rekest van Dekker aan de Minister van Koloniën]

[3 april 1855 Twee aantekeningen inzake Dekkers rekest]

[4 april 1855 Beslissing van de Minister van Koloniën]

[6 april 1855 Brief van Dekker aan de Minister van Koloniën]

[8-12 april 1855 Drie aantekeningen]

[11 april 1855 Rekest van Dekker aan de Minister van Koloniën]

[12 april 1855 Twee aantekeningen]

[13 april 1855 Missive van de Secretaris-Generaal]

[16 april 1855 Rekest van Dekker aan de Minister van Koloniën]

[17 april 1855 Aantekening van Minister Pahud]

[18 april 1855 Beslissing van de Minister van Koloniën]

[19 april 1855 Adres van Dekker aan de Minister van Koloniën]

[20 april 1855 Missive van de Secretaris-Generaal]

[21 april 1855 Missive van de Secretaris-Generaal]

[21 april 1855 Missive van de Directeur van het Kabinet des Konings]

[21 april 1855 Missive van de Secretaris-Generaal]

[23 april 1855 Bericht van de rederij Van Hoboken]

[23 april 1855 Brief van Dekker aan de Secretaris-Generaal]

[24 april 1855 Besluit van de Minister van Koloniën]

[20 mei 1855 Vertrek van Dekker uit Hellevoetsluis]

Buitenzorg 1855-1856

Wachtende op herplaatsing

Brieven en dokumenten

[10 september 1855 Aankomst van Dekker in Batavia]

[23 oktober 1855 Besluit van de Rekenkamer]

[23 oktober 1855 Besluit van de Rekenkamer]

[26 oktober 1855 Besluit van de Rekenkamer]

[31 oktober 1855 Missive van de Directeur van Financiën]

[7 november 1855 Missive van de Directeur van Financiën]

[21 december 1855 Besluit van de Rekenkamer]

[1 januari 1856 Minister Pahud wordt benoemd tot G.-G.]

[4 januari 1856 Besluit van de Rekenkamer]

[4 januari 1856 Dekker benoemd tot assistent-resident van Lebak]

[4 januari 1856 Extract uit het benoemingsbesluit]

[4 januari 1856 Officiële akte van benoeming]

[Bijlage inzake Dekkers benoeming]

[11 januari 1856 Missive van de Directeur van Financiën]

[17 januari 1856 Brief van Resident Brest van Kempen aan Dekker]

Lebak 1856

Het archief van Lebak

Brieven en dokumenten.

[Bijlage I Missive van 14 juni 1852 inzake karbouwroof]

[Bijlage II Missive van 26 oktober 1852 inzake karbouwroof]

[Bijlage III Klachten van de mandoers, 5 juni 1854]

[Bijlage IV Missive van 12 juni 1854]

[Bijlage V Missive van 15 juni 1854]

[Bijlage VI Onderzoek van klachten, 18 juni 1854]

[Bijlage VII Onderzoek van klachten, 18 juni 1854]

[Bijlage VIII Missive van 27 juni 1854 van de Regent]

[Bijlage IX Missive van 7 februari 1855 aan de Regent]

[Bijlage X Missive van 16 februari 1855 aan de Regent]

[Bijlage XI Missive van 27 februari 1855 aan de Regent]

[Bijlage XII Missive van 1 maart 1855 betreffende de Regent]

[Bijlage XIII Missive van 2 maart 1855 betreffende de Regent]

[Bijlage XIV Missive van 11 maart 1855 aan de Regent]

[Bijlage XV Missive van 19 maart 1855 aan de Regent]

[Bijlage XVI Missive van 22 april 1855 inzake vendutie]

[Bijlage XVII Missive van 26 mei 1855 aan de Regent]

[Bijlage XVIII Missive van 28 mei 1855 aan de Regent]

[Bijlage XIX Missive van 31 mei 1855 aan de Regent]

[Bijlage XX Missive van 4 juni 1855 aan de Regent]

[Bijlage XXI Extract uit de Agenda, 17 juli 1855]

[Bijlage XXII Missive van 21 juli 1855 betreffende personen zonder pas]

[Bijlage XXIII Missive van 28 juli 1855 betreffende beroving]

[Bijlage XXIV Missive van 31 juli 1855 aan de Regent]

[Bijlage XXV Missive van 1 augustus 1855 inzake arbitraire handelingen]

[Bijlage XXVI Missive van 20 augustus 1855 inzake bestraffing]

[Bijlage XXVII Missive van 22 augustus 1855 inzake bestraffing]

[Bijlage XXVIII Missive van 22 augustus 1855 aan de Regent]

[Bijlage XXIX Missive van 27 augustus 1855 aan de Regent]

[Bijlage XXX Missive van 6 september 1855 inzake bestraffing]

[Bijlage XXXI Nota van C.E.P. Carolus]

[Bijlage XXXII Nota van C.E.P. Carolus]

Dekker in Lebak

Brieven en dokumenten

[22 januari 1856 Dekker aanvaardt zijn ambt in Lebak]

[26 januari 1856 Missive van de Directeur van Financiën]

[28 januari 1856 Aantekeningen van Dekker in zijn Memoriaal]

[5 februari 1856 Aantekeningen van Dekker in zijn Memoriaal]

[7 februari 1856 Notities van Dekker in het kopieboek]

[12 februari 1856 Lijst van 42 vragen aan de Regent]

[februari 1856 Brief van de Regent aan Dekker inzake bezoek]

[februari 1856 Brief van Dekker aan de Regent]

[februari 1856 Brief van de Regent aan Dekker inzake geld]

[februari 1856 Brief van Dekker aan de Regent]

[18 februari 1856 Lijst van vier vragen aan de Regent]

[18 februari 1856 Missive van Brest van Kempen aan Dekker]

[19 februari 1856 Dekker zendt de beantwoorde vragen aan de Controleur]

[19 februari 1856 Dekker zendt de beantwoorde vragen aan de Controleur]

[20 februari 1856 Briefje van de Controleur]

[20 februari 1856 Dekker zendt de grassnijders terug]

[20 februari 1856 Brief van de Regent aan Dekker betreffende de grassnijders]

[22 februari 1856 Missive van de Controleur aan Dekker inzake herendienst]

[23 februari 1856 Brief van de Regent van Tjiandjoer aan Dekker]

[februari 1856 Ontwerp van een missive van Dekker aan Brest van Kempen]

[24 februari 1856 Missive van Dekker aan Brest van Kempen (Aanklacht)]

[24 februari 1856 Afschrift van de voorgaande missive]

[25 februari 1856 Brief van Brest van Kempen aan Dekker]

[25 februari 1856 Missive van Dekker aan Brest van Kempen]

[25 februari 1856 Afschrift van de voorgaande missive]

[25 februari 1856 Geschrapt gedeelte]

[26 februari 1856 Brief van de Regent aan Dekker]

[26 februari 1856 Conferentie van Dekker met Brest van Kempen]

[26 februari 1856 Missive van Brest van Kempen aan Dekker]

[27 februari 1856 Brief van Dekker aan de Regent inzake paarden]

[28 februari 1856 Missive van Dekker aan Brest van Kempen]

[29 februari 1856 Missive van Dekker aan de G.-G.]

[29 februari 1856 Nota van Dekker onder een missive]

[29 februari 1856 Brief van de Regent aan Dekker inzake bezoek]

[29 februari 1856 Missive van Brest van Kempen aan de G.-G.]

[5 maart 1856 Missive van Dekker aan de Controleur inzake prijzen]

[7 maart 1856 Missive van de Controleur aan Dekker inzake voedselgebrek]

[10 maart 1856 Brief van de Regent aan Dekker inzake geld]

[11 maart 1856 Advies van de Raad van Indië betreffende Dekker]

[12 maart 1856 Brief van de Regent aan Dekker inzake geld]

[maart 1856 Aantekeningen van Dekker over de toestanden in Lebak]

[maart 1856 Rapport inzake buffelroof]

[15 maart 1856 Missive van Dekker aan de Controleur inzake prijzen]

[17 maart 1856 Missive van de Controleur aan Dekker, inzake prijzen]

[18 maart 1856 Missive van Dekker aan Brest van Kempen, inzake prijzen]

[18 maart 1856 Concept-besluit van de G.-G. betreffende Dekker]

[22 maart 1856 Aantekeningen van Dekker in zijn Memoriaal]

[23 maart 1856 Besluit van de G.-G. betreffende Dekker]

[23 maart 1856 Kabinetsmissive betreffende Dekker]

[27 maart 1856 Missive van Brest van Kempen aan Dekker]

[27 maart 1856 Brief van Brest van Kempen aan Dekker]

[28 maart 1856 Staat van personen in hechtenis]

[29 maart 1856 Brief van Dekker aan Brest van Kempen]

[29 maart 1856 Dekker ontvangt de Kabinetsmissive]

[29 maart 1856 Dekker ontvangt het officiële besluit van overplaatsing]

[29 maart 1856 Dekker ontvangt een brief van Hoogeveen]

[29 maart 1856 Dekker ontvangt de Javasche Courant]

[29 maart 1856 Concept van Dekkers ontslagaanvrage]

[29 maart 1856 Rekest van Dekker aan de G.-G. inzake ontslag]

[29 maart 1856 Ontslagaanvrage van Dekker en missive aan Brest van Kempen]

[29 maart 1856 Vraagpunten aan de Controleur]

[30 maart 1856 Brief van Brest van Kempen aan Dekker]

[30 maart 1856 Brief van Brest van Kempen aan Dekker]

[31 maart 1856 Concept-antwoord van Dekker aan Brest van Kempen]

[31 maart 1856 Missive van Brest van Kempen aan de G.-G.]

[1 april 1856 Brief van de Regent aan Dekker betreffende de grassnijders]

[3 april 1856 Brief van Brest van Kempen aan Dekker]

[4 april 1856 Besluit van de G.-G. inzake Dekkers ontslag]

[april 1856 Aantekeningen voor een memorandum aan de G.-G.]

[april 1856 Aantekeningen voor een memorandum aan de G.-G.]

[9 april 1865 Ontwerp van een memorandum aan de G.-G.]

[april 1856 Overzicht van bewijsstukken]

[14 april 1856 Missive van Dekker aan Brest van Kempen]

[15 april 1856 Missive van Dekker aan de Controleur inzake klachten]

[16 april 1856 Besluit van Brest van Kempen]

[17 april 1856 Brief van Brest van Kempen aan Dekker]

Java 1856-1857

Dekker zonder werk

Brieven en dokumenten

[26 april 1856 Missive van de Controleur aan Brest van Kempen]

[26 april 1856 Brief van Van Hemert aan Dekker]

[6 mei 1856 Brief van Van Hemert aan Dekker]

[9 mei 1856 Ontwerp van een brief van Dekker aan de G.-G.]

[10 mei 1856 Brief van Van Hemert aan Dekker]

[22 mei 1856 G.-G. Pahud aanvaardt zijn ambt]

[23 mei 1856 Ontwerp van een brief aan Duymaer van Twist]

[30 mei 1856 Missive van Brest van Kempen aan de Proc. Generaal]

[23 juni 1856 Ontwerp van een brief van Dekker aan G.-G. Pahud]

[1856 Aantekeningen van Dekker]

[25 juli 1856 Missive van de Rekenkamer]

[18 augustus 1856 Besluit van de G.-G. inzake belastingen]

[25 augustus 1856 Brief van Ds. P. Douwes Dekker]

[20 september 1856 Missive van Brest van Kempen aan de G.-G.]

[13 oktober 1856 Missive van de Dir. der Kultures aan de G.-G.]

[28 oktober 1856 Brief van Dekker aan Tine]

[29 oktober 1856 Brief van Dekker aan Tine]

[5 november 1856 Brief van Dekker aan Tine]

[9 november 1856 Brief van Dekker aan Tine]

[10-13 november 1856 Brief van Dekker aan Tine]

[11 november 1856 Beslissing van de G.-G. inzake een rekest van borgen]

[14 november 1856 Missive van de Raad van Indië aan de G.-G.]

[16 november 1856 Brief van Dekker aan Tine]

[28 november 1856 Besluit van de G.-G. inzake belastingen]

[2 december 1856 Missive van de Rekenkamer]

[11 december 1856 Besluit van de G.-G. inzake Lebak]

[20 december 1856 Missive van de Rekenkamer]

[18 februari 1857 Missive van de Dir. van Financiën]

[25 februari 1857 Antwoord van de Resident van Batiava]

[28 maart 1857 Missives van de Dir. van Financiën]

[2 april 1857 Antwoord van de Resident van Soerabaja]

[10 april 1857 Missive van de Dir. van Financiën]

[15 april 1857 Mededeling in de Javasche Courant inzake Dekkers vertrek]

[20 mei 1857 Antwoord van de Resident van Soerabaja]

[1 juni 1857 Geboorte van Dekkers dochter]

[Bijlage inzake Dekkers reis]

Twee Maleise gedichten

Biografische aantekeningen

Biografische aantekeningen

Verklaring

Verbeteringen en aanvullingen


[Bijlage III
Klachten van de mandoers, 5 juni 1854]

Bijlage III

Klachten van de mandoers. Katern van zes dubbele foliovellen, aaneengeregen met een witte draad. De vellen zijn in de lengte middendoor gevouwen en aan de beide kanten alleen op de rechterhelft beschreven met Maleise tekst. Autentiek dokument. (M.M.) Vertaling. Het onderstaande eerste gedeelte, over klachten die op 5 juni 1854 zijn ingebracht, stemt bovendien overeen met een autentiek dokument in Arabische karakters, bestaande uit drie om elkander heen gevouwen dubbele foliovellen, waarvan zes bladzijden beschreven zijn. (M.M.) Dit Arabisch-Maleise dokument bevat één lijst meer dan het voorgaande, welke lijst hieronder in vertaling als derde is afgedrukt.

De verantwoording inzake deze klachten is gedateerd 18 juni 1854; zie bijlage VI.

Voor de vele Maleise woorden in dit stuk raadplege men de alfabetische lijst achter in dit deel.

Klachten van de mandoers

Hierin worden de feiten ieder afzonderlijk genoemd, de omstandigheden ervan geheel zoals hieronder vermeld in dit jaar 1854, betrekking hebbende op de zaken van de demang.

1e zaak

In dit jaar 1854 heeft de demang van 48 werkbare mensen van Mardjaij, hoofd van de dessa Binoewangan een heffing van ieder hunner van f5 zilver van hun verdiensten geëist en dat geld moet aan de demang worden afgedragen en zij zijn ontslagen van 's lands werkzaamheden, doch omdat deze kleine luiden geen geld kunnen betalen, heeft de demang aan het dessahoofd order gegeven dat zij latex moeten verzamelen; 3 man, heeft de demang bepaald, moeten 1 pikoel vergaren om hiermede de heer Rossie te betalen.

2e id.

In dit jaar 1854 zijn van Sandé hoofd van de dessa Soekaradja 44 werkbare mensen ontslagen van 's lands werkzaamheden, doch de demang gaf order dat die 44 mensen latex moesten verzamelen voor de heer Rossie.

3e id.

In dit jaar 1854 is de demang zelf pachter geworden van de karbouwenslacht in het district Tjilangkahan.

4e id.

Dit jaar 1854 zoals ook ieder jaar heeft de demang de bevolking verboden gebang of agel-touw in andere ressorten te verkopen; het moet aan de demang verkocht worden en 1 pikoel wordt gekocht voor f4; maar als de bevolking het in andere ressorten verkoopt brengt 1 pikoel f10 of f13,40 zilver op, dat is nu juist het voordeel van de kleine man en dit alles doet de bevolking verdriet.

5e id.

Dit jaar 1854 zoals ook ieder jaar heeft de demang de dessahoofden en de bevolking verboden cardamom in andere ressorten te verkopen, het moet aan de demang verkocht worden; 1 pikoel koopt de demang voor f8,40 zilver; maar indien de bevolking in andere ressorten verkoopt, brengt 1 pikoel f50. - zilver op en dat is het voordeel van de kleine man.

6e id.

Juist op zaterdag de 10e april 1854 toen de dessahoofden in de districtshoofdswoning vergaderden, heeft de demang een kleine karbouw met een waarde van f12,96 zilver geslacht. Het vlees heeft de demang met gebruikmaking van dwang aan de dessahoofden verkocht en dat karbouwenvlees bracht f50 zilver op. De demang zei: ‘Indien jullie de demang niet met zijn moeilijkheden wilt helpen, dan kunnen jullie verdwijnen’ en de desahoofden hebben gekocht.

7e id.

In dit jaar 1854 heeft de demang 2 mensen genaamd Marsina en Lia van de desa Tjikansik vrijgelaten van (heren-)dienst; per jaar moeten zij per persoon f10 zilver aan de demang betalen en het is betaald.

8e id.

In dit jaar 1854 is de demang zelf opzichter van de dorpsschouten geworden want hij heeft de oude opzichter die Noerkam heette ontslagen; bezoldiging ontvangt die opzichter van 19 dessahoofden in het oosten, ieder dessahoofd moet 40 kattie katoen aan de demang betalen.

9e id.

Voorts moeten dit jaar 1854 19 schoutsonderhorigen in het oosten ieder 25 kattie katoen aan de opzichter van de dorpsschouten, dus aan de demang betalen.

10e id.

In dit jaar 1854 moeten 19 westelijke dessahoofden ieder 100 kattie padi (en) 10 kattie bras aan de opzichter van de dorpsschouten betalen en die padi ontvangt de demang.

11e id.

Voorts moeten dit jaar ook 19 van de westelijke schoutsonderhorigen eveneens padi aan de opzichter van de dorpsschouten betalen, iedere onderhorige 100 kattie padi en 10 kattie brasent die padi gaat naar de demang.

12e id.

In dit jaar 1854 heeft de demang zelf 2 kleine karbouwen geslacht die f 23,56 zilver waard waren en van die twee karboubouwen is er één geslacht in de dessa Sawarna en één in de dessa Baija en die twee karbouwen waren ook nog op krediet van kleine lieden verkregen en al het vlees is door de demang onder gebruikmaking van dwang, met de bevolking geruild tegen katoen, zodat van die twee karbouwen 1000 kattie katoen werd verkregen, hetgeen in geld f 1000 zilver is, dat is winst voor de demang.

13e id.

In de maand maart 1853 vroeg de demang 15 karbouwen aan de loerah's en de loerah's vroegen het weer aan de dessahoofden, om ze te slachten voor het offermaal ter gelegenheid van de besnijdenis van zijn zoon; per loerah 2 karbouwen, er zijn er ook van 1 karbouw; voor 9 loerah's werden het 15 karbouwen; deze beesten verkregen de loerah's en dessahoofden ook weer op crediet van de bevolking en alles werd onder dwang aan de demang gegeven.

14e id.

In de vastenmaand of juli 1853 tegen het einde van de vasten heeft de demang een bijdrage in geld geheven, van iedere loerah 7 gulden, zo hebben 8 of 9 loerah's f 56 onder dwang opgebracht, maar dat moesten ze ook ieder jaar doen en de demang gebruikte dat geld om het einde der vasten te vieren.

15e id.

In de maand Mahoeloed in het jaar 1853 en ieder jaar in de maand Mahoeloed vraagt de demang een bijdrage in geld van de loerah's of dessahoofden, elke loerah moet f7 afdragen en zo brengen 8 of 9 loerah's of dessahoofden gedwongen f 56 op, al dat geld komt bij de demang binnen en de demang zegt dat dit voor het feest is bij het einde der vasten in de maand Mahoeloed.

16e id.

In het jaar 1853 heeft de demang aan de loerah's en dessahoofden gevraagd 's lands gelden sluitend te maken want, zei de demang, er is een tekort; dit geschiedde onder gebruikmaking van dwang; indien loerah's of dessahoofden niet mee geld gaven werden ze gearresteerd en in de districtshoofdswoning toornig beknord en zij zouden hun werk niet meer mogen doen; uit vrees hebben de loerah's en dessahoofden dan ook geld gegeven.

1. loerah Kadier gaf f 49.24 zilver
2. id. Maas Baijie gaf 60.- zilver
3. id. Naiel gaf 40.- zilver
4 dessahoofd Darim gaf 38.20 zilver
5 id. Oemar gaf 97.48 zilver
6 id. Arbaijie gaf 17.04 zilver
7 id. Moersa gaf 10.- zilver
8 id. Armaija gaf 30.- zilver
9 gewone man Salidja gaf 17.04 zilver
10 id. Njie Nassim gaf 8.62 zilver
_____
Totaal f 367.42 zilver

Al dat geld werd door de demang ontvangen.

17e id.

In het jaar 1853 heeft het dessahoofd Armaija dessa Bolang f 221.80 aan huurgelden aan de demang afgedragen doch het percentage heeft de demang zelf gehouden en niet aan het dessahoofd Armaija gegeven.

18e id.

In het jaar 1853 heeft de demang 105 stukken ‘kadoet’ van het dessahoofd Armaija genomen, één stuk kadoet kost 20 duiten dat is voor 105 stukken f 21 zilver, de demang zei dat hij dit wilde kopen, maar dat is het geval niet.

19e id.

In het jaar 1853 heeft de demang 3 karbouwen van drie lieden geleend te weten

1 Moetot Tjingangé 1 karbouw f 19.30 zilver
2 Alwie Rahong 1 id. 10.80 zilver
3 Arma id. 1 id. 8.62 zilver
_____
Totaal f 38.52 zilver

De demang denkt er niet aan, die drie mensen te betalen.

20e id.

Op maandag 8 maart 1853 stierf bij de rivier Tjiara, Sapilah van de dessa Tjiara, de oorzaak hiervan is aldus: hij had zware koorts; toen kwam Saijam, de schoonzoon van de demang, die wilde oversteken; Sapilah werd toen gedwongen over te zwemmen om de prauw aan de oostelijke zijde te halen en hij werd daarbij geschopt door Saijam; Sapilah heeft daarop tot het midden van de rivier gezwommen en is toen teruggekeerd omdat hij geen kracht meer had, toen werd hij weer door Saijam geslagen en gedwongen de rivier over te zwemmen, hij is toen weer gegaan maar aan de oostelijke zijde gekomen stierf Sapilah en hij is daar begraven gelijk een beest; die er van weten zijn verspreid door de posthouder Djaimoen.

21e id.

Op zaterdag 11 juni 1851 is Njie Sakoep van de dessa Soekaradja gestorven omdat zij in haar achterdeel een houw kreeg met een grasmes, die haar werd toegebracht door Daissa de oom van de demang; het begon dat Njie Sakoep met vele andere mensen gelast werd het gras van het droge rijstveld van de demang te wieden. Midden op de dag hielden zij op om te eten, toen dat afgelopen was gaf die Daissa strenge order om zo gauw mogelijk weer onkruid te wieden en hij joeg ze op en gaf daarbij die Njie Sakoep een houw, daarna bracht hij haar naar de demang en deze gaf haar toen f 3, maar niet lang daarna stierf zij.

22e id.

In het jaar 1853, deelde het dessahoofd Armaija mede, werd per dessa-hoofd-ressort totaal 139 Tjaeng padi verkregen, de demang zamelde van 139 Tjaeng, 13 Tjaeng en 9 sanga als ‘djakat’ in en nam dat, en de priester en het dessahoofd kregen helemaal niets en dit veroorzaakte ergernis bij alle dessahoofden.

23e id.

Ieder jaar, ook in 1853, bestaat de ‘Fitrah’ van de bevolking uit rijst of geld; de demang heeft voor de loerah's en dessahoofden vastgesteld dit te berekenen naar hun zielental maar als er minder is dan er moet zijn, moeten de loerah's, dessahoofden en dorpspriester aanvullen hetgeen aan de fitrah tekort komt, dit veroorzaakt misnoegen bij de loerah's, dessahoofden en priesters.

24e id.

De loerah Sardji deelt mede dat in het jaar 1852 door de demang van hem een paard met een waarde van f 30 zilver werd genomen. De demang zei dat hij het wilde kopen voor f 25 zilver, maar tot heden heeft de demang niets betaald en dit wekt misnoegen, zegt de loerah.

25e id.

In het jaar 1853 alsook in ieder jaar, deelt het dessahoofd Sadjen mede, geeft de demang met gebruikmaking van dwang 4 patjoels en hij vraagt er wat voor terug, het dessahoofd moest een karbouw met een waarde van f 13 zilver en 104 duiten geven; en het is niet het dessahoofd Sadjen alleen, maar alle dessahoofden krijgen die patjoels; en die karbouwen van de dessahoofden gebruikt de demang om schulden te betalen aan mensen van Tjiandjoer te Pelaboehan ratoe.

Verklaringen van de loerahs en dessahoofden voor mij

Rangkas Betoeng den 5e Juni 1854

Djaksa van Lebak

Klachten van de mandoers

Hierin (is opgenomen) iedere mandoer van welke de onderhorigen levende karbouwen hebben waarvan door de demang cijns geheven wordt in dit jaar 1854, zoals ook ieder jaar, zoals hieronder is vermeld.

1 Armaija Bolang Tjilangkahan 41 155 f 12. - f 12. -
2 Sardjie Tjilangkap Tjilangkahan 13 58 7. - 7. -
3 Taria Bedjoed Tjilangkahan 33 29 6. - 6. -
4 Moersa Tjipoendaij Tjilangkahan 20 30 6. - 6. -
5 Kambalie Gembrong Tjilangkahan 40 82 7. - 7. -
6 Mardjaij Binoeangen Tjilangkahan 48 60 8. - 8. -
7 Diijie Rahong Tjilangkahan 62 93 15. - 15. -
8 Sandé Soeka radja Tjilangkahan 44 140 15. - 15. -
9 Moetot Tjingangé Tjilangkahan 10 30 3. - 3. -
10 Arbaijie Kandang sapie Tjilangkahan 28 91 15. - 15. -
11 Nail Tjiplaboh Tjilangkahan 27 104 16.40 16.40
12 Martanie Tjiborm Tjilangkahan 7 18 6. - 6. -
13 Darim Poetjangparie Tjilangkahan 50 45 20.40 20.40
14 Saliama Tjigemblong Tjilangkahan 44 23 18.40 18.40
15 Maas Baijie Tjihandjan Tjilangkahan 42 83 12. - 12. -
16 Arwattie Tjidakoe Tjilangkahan 19 49 8. - 8. -
17 Arilam Tjiapoes Tjilangkahan 25 45 10. - 10. -
18 Asmoedien Tjikaret Tjilangkahan 24 61 10. - 10. -
19 Mandira Tjikadongdong Tjilangkahan 12 - 4.60 4.60
20 Kadier Tjiara Tjilangkahan 49 33 10. - 10. -
21 Moentot Tjipranne Tjilangkahan 40 18 6. - 6. -
22 Saijantie Kadopangoer Tjilangkahan 12 - - . - - . -
23 Marisa Poendoekpandjang Tjilangkahan 14 26 5. - 5. -
24 Marsa Panjawoengan Tjilangkahan 34 10 5. - 5. -
25 Kalidien Tjimandirie Tjilangkahan 65 24 11. - 11. -
26 Aliban Pangarangan Tjilangkahan 74 74 18. - 18. -
27 Indong Tjorogkoliang Tjilangkahan 17 14 12. - 12. -
28 Alier Sogong Tjilangkahan 0 0 - . - - . -
29 Rembang Baija Tjilangkahan 132 192 16. - 16. -
30 Sadjen Soewakan Tjilangkahan 53 44 11. - 11. -
31 Raimien Tjidikit Tjilangkahan 25 21 7. - 7. -
32 Saidan Tjimantjak Tjilangkahan 67 50 6. - 6. -
33 Andon Djakaté Tjilangkahan 90 50 6. - 6. -
34 Djair Sawarna Tjilangkahan 51 33 8. - 8. -
35 Salidien Tjilograng Tjilangkahan 94 20 4. - 4. -
36 Gamblok Tjisongsang Tjilangkahan 101 23 7. - 7. -
37 Djaiman Tjibeber Tjilangkahan 34 5 2. - 2. -
38 Moestadjar Tjilangkahan Tjilangkahan 36 262 16. - 16. -
_____ _____ _____ _____
1569 2075 f349.60 f349.60

R. Betoeng de 5 Junij 1854

De Djaksa van Lebak

Klachten van de mandoers

In dit jaar 1854 was de opdracht van de demang dat iedere mandoer geld voor een bijdrage moest geven aan de demang zoals hieronder is vermeld.

1 Kadier Tjiara Tjilangkahan 49 f 3. - f 3. -
2 Moentot Tjiprauw Tjilangkahan 40 2. - 2. -
3 Saijanttie Kadopogoer Tjilangkahan 12 3. - 3. -
4 Marisa Poendokpandjang Tjilangkahan 14 3. - 3. -
5 Marsa Panjawongan Tjilangkahan 34 2. - 2. -
6 Kalidien Tjimandérie Tjilangkahan 66 2. - 2. -
7 Aliban Pangarangan Tjilangkahan 94 8. - 8. -
8 Indang Tjorog koleang Tjilangkahan 19 1. - 1. -
9 Alier Sogong Tjilangkahan 09 3. - 3. -
10 Rembang Baija Tjilangkahan 132 12. - 12. -
11 Sadjen Soewakan Tjilangkahan 52 9.40 9.40
12 Raimin Tjidikit Tjilangkahan 20 9. - 9. -
13 Saidan Tjimantjak Tjilangkahan 69 10. - 10. -
14 Idam Djatake Tjilangkahan 90 10. - 10. -
15 Djaid Sawarna Tjilangkahan 51 6.80 6.80
16 Salidien Tjibograng Tjilangkahan 90 9. - 9. -
17 Gamblok Tjisongsang Tjilangkahan 101 11.30 11.30
18 Djaiman Tjibeber Tjilangkahan 34 4. - 4. -
_____ _____ _____
Djoembla 1056 f108.30 f108.30

R. Betong den 5 Junij 1854

De Djaksa van Lebak

Derde lijst, alleen te vinden in het dokument in Arabische karakters. De transcriptie en de vertaling daarvan dank ik aan de welwillende medewerking van Dr. P. Voorhoeve en Mr. H.W. Emanuels, Leiden.

Op bevel van de demang moest iedere mandoer in zijn ressort een poendoetan opbrengen aan atap, doek en rotan, als materiaal voor het huis van de patih. In 1854 kwam het volgende materiaal van de kleine man:

1 Armaija Bolang 41 200 200 200
2 Moestadjar Tjilangkahan 36 150 200 200
3 Kambalie Gembrong 42 200 200 200
4 Mardjaij Binoeangen 48 200 200 200
5 Diijie Rahong 62 300 200 200
6 Sandé Soeka radja 44 200 200 200
7 Moetot Tjingagé 10 200 200 200
8 Arbaijie Kandang sapie 28 100 100 100
9 Moersa Tjipoendaij 20 150 150 100
10 Taria Bedjoed 33 200 150 200
11 Sardjie Tjilangkap 13 100 100 100
12 Nail Tjiplaboh 29 100 100 100
13 Martanie Tjiborm 7 50 50 50
14 Saliama Tjigemblong 44 200 200 200
15 Baijie Tjihandjan 42 200 200 200
16 Arwattie Tjikandoe 19 50 50 50
17 Arilam Tjiapoes 25 100 100 100
18 Armoedien Tjikaret 24 100 100 100
19 Mandira Tjikadongdong 12 50 50 50