Steen, Jan-

Leiden 1626-1679, Nederlands schilder, vooral bekend geworden door zijn genre-taferelen over drinkgelagen, herbergen, dobbelspel e.d.

Men mag een kunstenaar nooit vereenzelvigen met hetgeen hij afbeeldt, betoogt m. in Idee 1184. Het publiek doet dit ten onrechte vaak wel. Daarom dient steeds herhaald te worden ‘dat 'n dronken Jan Steen niet schilderen kan, en dat 'n kunstenaar die voortbracht wat hy voortbracht, met inspanning moet gewerkt hebben’ (vw vii, p. 269).

In Idee 1197 noemt hij Jan Steen als voorbeeld bij zijn bewering dat het zoeken naar ‘rechtstreekse lering in kunstproducten’ de ‘ware lering die de kunst aanbiedt’ bederft:

‘Een beschonken vrouwspersoon van Jan Steen, zit daar niet met wyduitgestrekte knieën op den hoek ener herbergbank - zie, ze laat 'r kind vallen! - om te doceren: o, gy vrouw, wees niet beschonken, en houd vooral je kinderen vast...’ (vw vii, p. 311)