Meteren, Emanuel van-

Antwerpen 1535 - Londen 1612, geschiedkundige, koopman en consul van de Nederlandse kooplieden in Londen. Hij is bekend geworden als de eerste serieuze geschiedschrijver van de strijd tussen de Nederlanden en Spanje. Uit documenten en gegevens die hij verzameld had, stelde hij een verhaal samen, dat buiten zijn weten in het Duits en Latijn verscheen. In 1599 besloot hij het werk in het Nederlands te laten verschijnen onder de titel Belgische ofte Nederlantsche historie van onsen tijden. Het maakte direct veel indruk, maar wekte ergernis op bij de Staten-Generaal, die meenden dat enkele hooggeplaatste personen in het boek beledigd werden. Het boek werd tijdelijk verboden, waarna de predikanten een herdruk jarenlang tegen wisten te houden. In 1608 verscheen een bewerkte tweede druk, getiteld Commentarien ofte memorien van den Nederlandtschen Staet, handel, oorloghen ende geschiedenissen. Deze uitgave verscheen zonder octrooi van de Staten; de naam en plaats van de drukker in het impressum zijn fictief. Na Van Meterens dood verscheen er in 1614 een nieuwe druk die door de Staten nagezien en veranderd was. Deze druk in twee delen kreeg de titel Historie der Nederlandschen ende haerder Na-buren oorlogen ende geschiedenissen tot den jare 1612. De laatste druk van het boek dateert van 1786. m. schrijft op 4 augustus 1875 aan P.A. Tiele:

‘Dank voor de mededeelingen over V. Meteren. Ei, hebben Heeren Staten daarin iets laten veranderen? Wel, dit is 'n kostbare bydrage tot de kennis der regeerings beginselen van die dagen. Wie de Geschiedenis met aandacht leest, loopt gevaar 'n menschenhater te worden. Hoe veel geknoei, hoe weinig schoons.’ (vw xvii, p. 766)