Meskendorff, Hendrik Roelof-

Weesp 1805 - 's-Gravenhage 1865, tweede onderwijzer aan de Bijzondere School der tweede klasse aan de Fluwelen Burgwal 56 te Amsterdam. In 1858 werd hij kostschoolhouder te 's-Gravenhage. dd. kreeg in zijn jeugd les van Meskendorff op wie hij bijzonder gesteld was. Ook na zijn schooltijd onderhield hij nog contact met hem.

De indeling ‘tweede klasse’, was gemaakt op grond van het te betalen schoolgeld, dus gebaseerd op de welstand van de ouders. De leerling dd. was daarmee geplaatst in de kring der ‘bescheiden burgerij’, een groep die rond tien procent van de Amsterdamse bevolking omvatte (P. van 't Veer, Het leven van Multatuli, 1979, p. 33).

Het personage ‘M'sieu Willaire’ uit de Ideeën 214, 215 en 380 (vw ii, p. 423-425 resp. p. 549-550) is wellicht op Meskendorff gebaseerd. Deze ‘fransche M'nsieur’ komt ook ter sprake in zijn ‘Levensbericht’ (*De Portefeuille), waarin hij schrijft Meskendorff na zijn twaalfde jaar nog slechts een- of tweemaal (in 1853) te hebben ontmoet (vw xxi, p. 349).

(Lit. Eep Francken, De veelzinnige muze van E. Douwes Dekker, Amsterdam, 1990, p. 19-28)