Heiligerlee

In 1868 ontstond er een polemiek tussen de katholieken en de protestanten over de vraag of graaf Adolf van Nassau (geb. 1540), die in 1568 sneuvelde bij Heiligerlee, een held of juist een oproerkraaier was geweest. De gereformeerden, overtuigd van het heldendom van Adolf van Nassau, drongen aan op een standbeeld, dat er ook kwam. De katholieken beweerden daarentegen dat Adolf van Nassau de galg verdiend had omdat hij in opstand zou zijn gekomen tegen een koning van het ware geloof. In zijn jeugd gebruikte m. zijn geschiedenisboek in noodgevallen wel om zijn ‘kameraad’ mee om de oren te slaan, schrijft hij in Idee 563, waarop volgt: ‘Men zie hieruit, dat het misbruiken der Geschiedenis ouder is, dan de twisten over Heiligerlee’ (vw iv, p. 324).