23 juni 1885
Brief van Multatuli aan G.L. Funke. Dubbel en enkel velletje postpapier, waarvan blz. 1-4 en 5 (½) beschreven. (M.M.)
N. Ingelheim 23 Juni 83. [1.] 83: kennelijke verschrijving.
beste Funke! Voor eenige dagen zond ik U 'n vry langen brief, hoofdzakelyk handelende over iets dat met uw ongesteldheid niet in verband stond. Dit geschiedde met voordacht. Ik greep de kritiek van dat jonge mensch aan als middel om met u in aanraking te blyven zonder nu juist uw gedachten alleen te vestigen op uw kwaal. Misschien, dacht ik, hangt u dit de keel uit, na al 't gepraat van de medici. Dat ge op m'n brief niet hebt geantwoord, maakt me ongerust. Dat was waarlyk uw manier niet toen ge wèl waart!
Meen toch asjeblieft niet dat ik hier iets als 'n klacht bedoel, nu ja, ‘klacht’ wel, maar geen verwyt. Neen, maar ik ben angstig over uw toestand. Nooit wachtte ik van U tevergeefs bericht. 't Spreekt vanzelf dat het my niet te doen is om Uw opinie over m'n schryven aangaande Rosensteins kritiek. Ik wou 'nproef nemen [2.] 'n proef nemen: oorspr. stond er beproeven. of ge lust en opgewektheid hadt, u intelaten met zulke beschouwingen, om daaruit uw stemming te kunnen beoordeelen, den graad uwer afgematheid. Het had me zoo'n innig genoegen gedaan toen Mimi my verzekerde dat ge tydens haar laatste bezoek, in sommige oogenblikken zoo flink opgewekt waart. Dat vond ik zoo'n goed teeken. Alleen om weer zoo iets te bemerken hoopte ik op een brief van U. Dat ge overigens, by de drukte van Uw zaak, geen lust hebt u te verdiepen in kwesties van letterkundery, begryp ik. (Ik eigenlyk ook niet!) Ja, wist ik nu maar dat ge zweegt uit drukte! Maar ik vrees dat lusteloosheid de oorzaak is, en dat doet me zeer! Wilt ge Uw lieve beste vrouw verzoeken ons meetedeelen hoe 't u gaat?
M'n naslaan van geneesk. werken en m'n korrespondentie met 'n dokter hebben my niet wyzer gemaakt over de oorzaak uwer kwaal. Die dokter is de heer Gorter te Utrecht. Hy heeft me zeer uitvoerig geantwoord, doch kan natuurlyk slechts algemeenheden zeggen, en moet zich onthouden van de beantwoording der U speciaal betreffende vragen. Of hy bekwamer is dan anderen kan noch ik noch iemand weten. Maar wel weet ik dat hy zeer belangstellend en zeer eerlyk is. Hy zal waarachtig z'n patienten niet met 'n kluitje in 't riet sturen. Hy was NB. wynkooper, en door 't lezen van myn werken - zoo schreef hy my 'n jaar of 5, 6 geleden - afkeerig geworden van de knoeiery zonder welke dat vak niet schynt te kunnen worden uitgeoefend. Ofschoon reeds gehuwd en vader - schoon nog jong - begint hy, na z'n beroep verlaten te hebben, van meet af te studeeren, vestigt zich met z'n vrouw te Utrecht en legt op gezette tyden de noodige examens af. Sedert 'n paar jaar praktiseert hy daar, en naar ik hoor met succes. Z'n gekozen specialiteit is vrouwenziekte waarvoor hy een in dat vak beroemd hospitaal te Weenen bezocht heeft. Misschien alzoo zou hy de rechte man zyn om uwe vrouw te verlossen van haar hoofdpynen! - Ik weet zeker dat hy zich met hart en ziel op 't bestudeeren van Uw kwaal zou toeleggen, en er zich niet met 'n Jantje v. Leiden afmaken, zooals ik vrees dat anderen doen! (adres aan 't gezegde van prof. Stokvis [3.] Stokvis: Barend J. Stokvis (1834-1902), sedert 1874 hoogleraar algemene pathologie te Amsterdam. over uw 40 jaren gezond zyn!) - Op myn (en ons) herhaald schryven over u kregen we reeds 'n invitatie van de Oeberiussen voor U. (Ze zyn z'n schoonbroer & zuster) Ge zoudt u dan onder zyn behandeling stellen, &c. Ik begreep dat dit u niet schikte óók omdat uw kamer niet gelykvloersch zou zyn.
Maar, maar, maar - er moet iets gedaan worden. Mag Gorter U eens komen bezoeken? Ik zal niet gerust zyn voor ik van hèm iets over u verneem. Hy zal zich moeite geven om uwen toestand te doorgronden. Dat doen gewone dokters niet, of zelden. Hier zyt ge slechts 'n nummer op 't daglystje van den koetsier.
Toe, beste Funke, mag Gorter U eens bezoeken? Geef gyzelf U maar geen moeite om te antwoorden. Uw vrouw zal wel zoo goed zyn.
Hartelyk gegroet van ons beiden.
Uw vriend
DD