24 maart 1882
Brief van Multatuli aan G.L. Funke. Dubbel velletje postpapier, geheel beschreven. (M.M.)
N. Ingelheim, 24 Maart 1882
beste Funke! Hartelyk dank voor Uw trouwe hulp. Ik zal er maar niet weer [1.] weer: naderhand toegevoegd. byzeggen: ‘onverplichte’ al is dat zoo. 't Zou 'n zaag worden zooals Vlamingen de Franschen nazeggen. Nu, ‘zaag’ of niet, ik dank u wel.-
Uw gissing omtrent parasieten is ditmaal onjuist. Ik heb de amputatie met kracht doorgezet. En zelfs de pogingen van Nonni's man om in wat hartelyke relatie te komen, wees ik af. Ik heb niets tegen hem, maar 't lust me niet, op m'n ouden dag kennis te maken met 'n vreemde. Nonni zelf is my ontgroeid - ik ben niet eens zeker dat ze m'n hollandsch volkomen verstaat! - waarom nu op gedwongen intiemen voet komen met iemand wiens denkbeelden, levensbeschouwing, manieren &c zoo geheel en al van de mynen verschillen?
Neen, niet in verband met de italiaansche verhoudingen had ik den laatsten tyd geld noodig. Het was een gevolg van de verbouwing van 't huis en de inrichting van den tuin, van den grond liever, want het wordt gaandeweg door Mimi's zorg een kleine Landwirtschaft. [2.] Landwirtschaft: landbouwbedrijf (du.) Ze plant gerst, veevoeder en groenten. Ze houdt kippen en geiten. Misschien komt er 'n koe by &c. Wouter helpt haar al. Ter belooning krygt hy van haar les in lezen en schryven. Ook in muziek. (We hebben 'n oude piano van haar broêr Albert in gebruik.)-
Er blykt me dat de zaak die voor my op touw gezet is, en waartoe ook gy uw naam hebt willen leenen, flink wordt volgehouden. Men bericht my dat de Circulaire reeds in veel bladen is op- (of over-) genomen. Dat zy in t ‘Nieuws’ staat, (en ‘gaarne’ nogal!) heb ik natuurlyk aan U te danken. Ik ben er zeer bly mee. Het beteekent meer dan de opname in de meeste andere Couranten, ook - maar niet alleen dáárom - omdat ik verleden jaar in dat blad zoo onbesuisd werd aangevallen. Dankje wel!
Men zond my vandaag de Middelburger die in 'n zeer hartelyk woord de Circulaire aanbeveelt. Ook verneem ik dat het stuk in de Prov. Groningsche, de Overysselsche en Zwolsche Couranten, in N. Rotterdammer en Alg. Handelsblad staat. In dit laatste blad met 'n tegenwerkend byschriftje, hoor ik. Maar gelezen heb ik 't niet. Dit hoeft ook niet.
Nu, als de zaak niet slaagt, zal 't niet zyn uit gebrek aan publiciteit. Uw Nieuws alleen heeft 28000 abonnees. Hoeveel lezers veronderstelt dit wel? Misschien wel 200.000? (waarvan trouwens slechts 'n deel uit zelfhandelende personen bestaat) Misschien word ik nog ryk. Dan vraag ik aan V. Twist of hy my z'n buiten pl. wil overdoen. Hm!
Ik kan my op voeten noch vamen na 'n voorstelling maken van den uitslag. Al ware die ‘schitterend’ zooals 't modewoord zegt, toch zou ik schrikken als 't Lot me voorstelde m'n leven er nog eens voor overtedoen! Zeker waren de laatste jaren minder pynlyk - neen, dit weet ik niet. By schemering vermoeit men z'n oogen meer dan in volslagen duisternis. Ook wegen de laatste loodjes 't zwaarst.-
Dat er op nieuw vermeerdering van Uw gezin wordt te-gemoet gezien, doet me niet in alle opzichten genoegen. Het verlengt de slaverny uwer vrouw. 't Is 'n taak! Maar nu 't eenmaal zoo is, wensch ik haar van harte goeden afloop.-
Ja, Zürcher is 'n beste kerel! En zoo strebsam [3.] strebsam: ijverig, volhardend (du.). Hy legt zich niet neer by z'n geld! Tot m'n innig leedwezen hoor ik dat de goede J. Haspels zoo ziek is. Zn broêr schreef het my, en ook lees ik het in 't ‘Nieuws.’ Zyn overlyden zou 'n groot verlies zyn. Hy was hartelyk en flink. Ook als artist hoogstverdienstelyk. En de heer Perelaer, die zoo dapper voor my opkwam, ligt ook aan de koorts.
Wy zyn wel, vooral Mimi en Wouter. O die jongen ontwikkelt zich zoo aardig. Ik noem hem: ‘pret op twee beenen!’ 't geluk ziet hem de oogen uit. De tyd nadert dat hy, als ik nog 'n beetje leef, wat herinneringen van my bewaren kan. Dat doet me zooveel genoegen.
Dag beste Funke, hartelyk gegroet
van Uw vriend
DD
Zet u toch dat idee over parasieten uit het hoofd! Het is den laatsten tyd waarachtig zoo niet. Ik heb zelfs niets bygedragen voor 't uitzetje van Nonni.
Toen Eduard onlangs - misschien wel omdat-i van 't huldeblyk iets vernomen had! - met gemaakte belangstelling aan Mimi vroeg of 't waar was dat ik ziek was, zooals hy zeide gehoord te hebben, heeft ze (op myn verzoek) zeer droog geantwoord.
Als ik boven Jan kom, waartoe nu uitzicht is, zal ik zorgen dat het ten-goede van Mimi komt die met my gesjouwd en geleden heeft, dat verzeker ik U! Dit was sedert lang m'n plan al ware het maar om haar het stukje grond [4.] stukje grond: oorspr. stond er tuintje. te laten, waarin zy nu werkt. Dezer dagen weer ± 30 nieuwe vruchtboomen. 't Wordt n ‘heerlykheid.’ Jammer dat de lap grond zoo mal scheef is:
[6.] chaussée: rijweg (fr.)
en arrondisseeren [5.] arrondisseren: door grondruil een stuk land een beter bewerkbare vorm geven. gaat niet. Al wat er om heen ligt, loopt als lyn a