1 november 1875
Brief van G.L. Funke aan Multatuli. Dubbel velletje postpapier met gedrukt kopje, geheel beschreven. (M.M.)
Amsterdam, 1 Nov 1875
Waarde Dekker! Hartelijk dank voor de correctie van blad 1-3! We zullen maar dadelijk laten beginnen, want eer III en IV àf zijn, verloopen er toch nog vele weken.
Mag ik U nu nog de proeven zenden of neemt Ge er vrede meê dat ik ze nauwkeurig naar Uw correctie laat afdrukken? Al beloof ik niet dat ik geheel zonder fouten zal afdrukken, toch kunt Ge zeker zijn dat ik mij bij elke proef zal inspannen er zoo min mogelijk in te laten schuilen.
Het eenige bezwaar dat ik tegen Uwe nieuwe correctie heb, zijn de blauwe strepen. Ge hebt gezien dat ‘Havelaar’ alleen dáárdoor 4 vel grooter werd; elke bundel Ideën zal minstens 6 vel dikker worden als Ge er op staat dat overal wit tusschen komt. De prijs te verhoogen, gaat niet. Dat zou stellig invloed hebben op 't debiet. Geloof me dat ik dit anders wel in praktijk had gebracht bij den Havelaar. De 6 vel die de 4e druk meer dan de 3e wegsleept, maakt toch dat bij déze oplaag alle illusie op winst verdwenen is. Bedenk bovendien wel dat zij, die een roijaler editie Uwer Ideën wenschen, nog altijd in de gelegenheid blijven de groot-8o editie te koopen, omdat ik daarvan altijd nog voorraad heb.
Acht Ge 't evenwel onvermijdelijk al dat wit op te nemen, dan onderwerp ik er mij aan, doch ben dan verplicht mijne oplage grooter te nemen, om de bundels tot den ouden prijs te kunnen geven. Ik zou dit echter zeer ongaarne doen omdat 't zoo kranig staat elke 2 of 3 jaren met een nieuwen druk op te treden.
De brevierletter wenschte ik voor den herdruk in elk geval wat kloeker te nemen; dat zal veel mooier staan. Ook heb ik een fonkelnieuwe letter voor den tekst. Deze editie laat ik drukken bij zekeren de Hoogh, curieus genoeg een ‘vroom’ man, die evenwel door zijn geloofsgenoten in den steek wordt gelaten.-
Uwe opmerking over Havelaar is juist, doch bedenk dat Ge enkel gebonden exx. zaagt, die natuurlijk vrij wat meer afgesneden zijn dan de ingenaaide. De laatste hebben een voldoende marge. Door zijn dikte èn door 't zware papier is 't boek wat plankerig geworden. Toch heeft publiek graag dik papier en een zwaar boek: eerst dán begrijpt men dat 't goedkoop is, vandaar dat de Vlamingen die voddige novelletjes van Conscience altijd op zulk dik papier drukken. Ook de Franschen doen dat. - Al is 't onpleizierig, toch moet men zulke dwaasheden wel volgen, omdat het geld geeft! - Ik zal zorgen dat het ex M.H. in band a.s. zaterdag avond van hier aan den Koning op reis gaat, zoodat hij 't zondag in handen krijgt. Op die dag is er dunkt mij de meeste kans dat het niet door een of anderen flauwert wordt weggemoffeld.-
Dank voor Uwe aanwyzingen betrekkelijk dien Stromer! Ik zal zorgen dat men 't te weten komt, hoe jammerlijk mislukt dat boek mag heeten. 't Spijt me innig voor het doel en voor U, dat zoo iets zoo ellendig moest uitvallen.
Dat ik 't overigens zéér betreur dat Ge U tegenwoordig zoo onaangenaam gestemd voelt, behoef ik U niet te verzekeren. Niemand meer dan ik hoopt nog altijd dat Ge kracht zult krijgen Uwe smart te vergeten, niet enkel uit eigen belang, maar ook omdat ik 't zoo bitter vindt dat Ge, eenmaal zoo goed op weg om althans niet zoo gekweld te blijven door finantieele moeielijkheden, van lieverlede weêr in dien toestand moet geraken. Van herdrukken alléén is 't immers voor een auteur voor Holland niet mogelijk te leven!
Wees van mijne vrouw en mij met U beiden recht hartelijk alles goeds gewenscht.
tt
GLfunke