27 februari 1874
Brief van G.L. Funke aan Multatuli. Dubbel en enkel velletje postpapier met gedrukt kopje, tot bovenaan blz. 6 beschreven. (M.M.)
Amsterdam, 27 februari 1874
Waarde Dekker!
Ik heb een ideetje, waarover ik Uwe meening eens weten wou.
Zooals Ge weet mag ik me verheugen in 't bezit van een bloeiende zaak, die echter om tot die hoogte te komen, mij dwong om jaar op jaar geld op te nemen, zoodat ik thans enorm veel rente te betalen heb en er vele jaren zullen verloopen eer ik aan amortisatie kan denken. Nu leefde ik in de laatste paar jaren aanhoudend in spanning voor mijn leven, want kwam ik in deze periode te sterven en moest dus alles op een gegeven oogenblik gerealiseerd worden, dan zag 't er miserabel uit voor mijn vrouw en kinderen (No 4 van deze laatsten wachten wij tegen April a.s!). Om nu een eind te maken aan die vrees voor den dood die natuurlijk ook verlammend werkte op mijn ondernemingszucht in zaken, heb ik verleden jaar mijne erven in verschillende levensverzekering-maatschappijen verzekerd voor een flinke ronde som, zoodat, als ik nu vroeg kom te vallen en er bleef eens weinig of niets over, zij dan niettemin wel fatsoenlijk door de wereld kunnen komen.
Die manoeuvre kost mij natuurlijk nu ieder jaar een mooie som gelds, maar dat kan er af en ik heb sedert dien tijd een vrij wat rustiger leven dan voorheen en werk met veel meer kalmte dan toen.
Nu heb ik al dikwijls gedacht dat ook Gij vrij wat rustiger leven zoudt, als Ge wist dat na Uw dood Mimi en Uwe vrouw een zeker vast inkomen hadden, waardoor zij gemakkelijker door de wereld konden komen dan voor hen mogelijk is, ook al zullen zij door les geven, vertalen en anderen arbeid iets kunnen verdienen, en met die gedachte heb ik mij dezer dagen eens bezig gehouden met een overzicht van de vooruitzichten die mij Uwe boeken bieden. Dat overzicht nu is mij gunstig genoeg gebleken om het verband op mij te durven nemen om polissen op Uw hoofd te sluiten tot een gezamenlijk bedrag van 10.000 gulden, welke polissen door mij genomen en betaald, worden geëndosseerd aan Mimi of Uwe vrouw, al naar Ge dat wenscht. Op die manier trekken Uwe nablijvenden als Ge vóór hen mocht overlijden, de vruchten van Uwen arbeid en hoeft Ge U niet meer zoo ernstig te bekommeren over hun toekomst. Dat ik bovendien al 't mogelijke doen zou om in zulk geval voor Mimi vertaalwerk als anderszins te vinden, waardoor zij de noodige suppletie voor haar onderhoud zou krijgen, beloof ik plechtig.
Zoo Ge, wat ik hoop, mijn idee practisch vind, informeer dan eens welke de soliedste maatschappijen in Duitschland zijn en welke premie zij vragen. Naar ik hoor zijn de Germania in Stettin en de Providentia in Franckfurt a/M heel solide, maar daar voorzichtigheid in deze noodig is, zou ik voorstellen om des noods bij vijf verschillende maatschappijen 2000 Gulden te vragen, opdat, als er dan soms één fout gaat, er altijd nog ⅘ van 't geld gered mag heeten. Op de hier bestaande maatschappijen heb ik 't niet erg begrepen, want de directeuren leven op zoo énorm kostbaren voet, dat zonder twijfel jaarlijks tienduizenden aan noodelooze tractementen wegvloeien. De Engelsche en Duitsche maatsch. van dien aard schijnen mij solider toe, althans practischer ingericht. - In Wiesbaden kunt Ge stellig wel op de hoogte komen van de opiniën over de Duitsche Maatschappijen, maak er dus eens spoedig werk van, als Ge met mijn plannetje instemt en geef mij zoo mogelijk alle noodige inlichtingen om de zaak gauw in orde te brengen.
Bedenk wel dat het U ook met de meeste inspanning, niet licht gelukken zou om zoowel enkele lastige oude crediteuren te voldoen als kapitaal voor de toekomst Uwer geliefden te vormen en er bezwaarlijk een beter middel zal te vinden zijn om althans iets voor hen te doen. Mocht Ge echter een beter plan uitvinden, dan wil ik dit gaarne overwegen.
Maak U niet bezorgd dat ik de jaarlijksche premiebetalingen niet zou kunnen volhouden. Zooals ik zei moet ik mij al heel erg vergissen als ik niet jaarlijks een f500. - en meer uit Uwe boeken zal maken en mocht dit al niet het geval zijn, dan nog is er geen bezwaar, omdat Uwe boeken zullen renderen ook al word ik 80 jaar en ik dus in elk geval later voldoende beloond zal worden voor mijne tijdelijke uitschotten. Geef dus gerust Uwe toestemming en wees inmiddels met Mimi hartelijk gegroet van
tt
GLf
Nog moet ik hierbij voegen dat, ook zonder dat Uwe boeken renderen mijn overige inkomsten tegenwoordig al ruim al mijne uitgaven dekken. Ik offer dus niets op.