28 oktober 1872
Brief van G.L. Funke aan Multatuli. Dubbel velletje postpapier met gedrukt kopje, geheel beschreven. (M.M.)
Amsterdam, 28 October 1872
Amice! Ik zit me bot te peinzen welken ‘dienst’ ik toch wel aan de N. Rott. kan bewezen hebben door haar even als al haar zusters Uw V.S. vooraf te sturen. Herinnert Ge U niet dat Uw wensch gedurende het afdrukken van V.S. steeds geweest is om dat stuk in zijn geheel als 1e. afl van bundel IV te zien verschijnen en dat Ge in de broksgewijze verschijning slechts hebt berust omdat ik U betoogde dat dit mijn belang was? Welnu, zoowel om U te believen als in mijn eigen belang tracht ik zoo snel mogelijk na de verschijning uw stuk besproken te krijgen; ik moest dus wel, daar ik voorzag dat de 2e afl niet vlot genoeg op de 1e zou volgen, het huismiddeltje te baat nemen dat ik gebruikte. Ik bid U in 's hemels naam: wat verschil is er nu toch in de uitgaaf van V.S. in eens of als 1e. aflev., zooals Ge zelf aanvankelijk hebt gewenscht, en de manier waarop ik Uw eigen bedoeling, althans jegens de publieke pen heb trachten te bereiken?
Als zoo iets voldoende is om U koortsen op 't lijf te jagen, die weken achtereen duren en U geheel machteloos maken, dan erken ik helaas een zeer onbruikbaar uitgever voor U te zijn.
Hebben Uw vroegere uitgevers steeds letterlijk gedaan wat Gij hun voorschreeft? Hebben ze werkelijk hun program van uitgave van U gekregen? Ik vertrouw van neen! Even als ik de uitgaaf van bundel IV in vier gelijke stukken annonceerde, evenzoo herinner ik me, heeft v Helden bundel III in 5 gelijke afl aangekondigd en heeft Waltman Uw Millioenen studiën in 3 aflev aangeboden, enz.
Hoe 't zij, dat Ge thans ziek zijt, doet mij innig leed. Bedriegt Ge U niet in de oorzaak van die ziekte, dan voel ik meer dan leedwezen, want dan is 't mij onmogelijk de vrees te onderdrukken dat zulke botsingen telkens zullen weêrkeeren, zoolang Ge voor publiek als schrijver zult optreden; althans zoolang Ge met uitgevers werkt die niet volmaakt als machines Uw bedoelingen doorzien. Ronduit gesproken komt mij in dat geval Uw positie als schrijver voor allertreurigst te zijn. Gij wilt besproken worden en als men U bespreekt en Ge draagt daarvan kennis, dan heeft het als onmiddellijk gevolg dat Ge in zulk eene mate ontroert dat Ge koortsen krijgt en niet arbeiden kunt. Zijn Uw vrienden in zúlk een toestand niet verplicht zorgvuldig voor U weg te stoppen al wat publiek over U gezegd wordt? Ik voor mij zou meenen dat ik daarmeê zeer in Uw belang handelde. Doch genoeg, ook mijn geschrijf, hoe gemeend ook, kan U krenken.
Waarlijk, ik heb angst voor Uwe toekomst, als ik mij voorstel dat Ge U over zulke gevoeligheid voortaan niet zoudt kunnen heenzetten!-
Deel svp. aan Mimi mede dat haar vertaling wachten moet tot het thans loopend feuilleton afgesponnen is, terwijl dan waarschijnlijk nog een klein stukje, dat reeds langer wachtte, eerst nog een plaatsje moet gegund worden. Laat zij mij evenwel vergunnen haar alvast hierbij f 50. - op rekening te zenden; een mogelijk verschil in 't uitloopen van haar stuk, vereffenen wij dan wel na de plaatsing. Ik acht dat we er ongeveer 2 maanden meê zullen uitzingen.-
En nu, van harte beterschap gewenscht en met M. gegroet van
Uw GLfunke