3 mei 1872
Brief van Multatuli aan G.L. Funke. Dubbel velletje postpapier, geheel beschreven. (M.M.)
uw telegram: dit is niet bewaard gebleven.
Wbaden 3 Mei 72
Waarde Heer Funke!
Gister ontving ik uw telegram, dat ik na de flinke remise van vier dagen geleden, niet verwachtte. Ik ben u dankbaar zoowel voor 't een als voor 't ander.
Hierby weder kopie, iets minder dan twee vel denk ik, maar samen met het vorige, is 't wel vier. Doch de juistheid hierin is byzaak, daar er toch wat óver moet zyn om 't vel waarin Vorstenschool eindigt, vol te maken. Laat de taxatie van 't gezondene gerust aan my over. - Maar nu iets anders. Eenigzins tot m'n verwondering - maar ik zag gauw in, dat het dom van me was - kon ik den wissel niet plaatsen. De bankier legde 't my uit, en ik gaf hem gelyk.
In een gewoon geval, zou ik nu eenvoudig die zaak hebben achterwege gelaten, en u verzocht, my op gewone wys te remitteeren. Maar ik begon te berekenen dat het verschuiven naar Juli uzelf misschien aangenaam was. Ge zoudt anders, na die remise, die telegram niet gezonden hebben.
Daarom, en tevens omdat ik indedaad geld noodig heb, doe ik nu 'n andere poging, om den wissel te plaatsen. Ik zend hem naar Delft, aan den jongen Plettenberg - myn zeer vriendelyken factotum by Waltman - die hoogstwaarschynlyk relatien heeft om 't ding te plaatsen. - Voor 't geval dat hy niet slaagt, zend ik hem een briefje aan U, dat hy dan op de post zal doen. Mocht ge dat ontvangen, doe dan wat ge kunt. Uwe welwillendheid is me gebleken.
Wordt de wissel wél geplaatst, schryf me dan, of, en zoo ja hoeveel, kopie ge noodig hebt, om - in-geval gy voor Juli geen ruimte van geld hadt - dáárop geld te krygen? (Ik bedoel: hoeveel méér dan 7½ vel?) Dan zal ik van myn kant daarvoor zorgen, want het zou 'n conscientie zaak zyn U daarvoor te laten optornen.-
En, nog iets anders! Me dunkt gy zyt te flink en te soliede, om geen goeden naam te hebben. Wie niet ziet dat ge over weinig tyds betrekkelyk ryk zult zyn, is 'n stommeling. Ik begryp byv. niet, in welke ondernemingen men z'n geld wél steekt, als men 't niet durft wagen in uwe zaak.
Maar... er is zooveel dat ik niet begryp!
Het komt me dan voor, dat gy, die nu soms behoefte kunt voelen aan 'n betrekkelyke kleinigheid, als 't incasseeren van gelden wat tegenloopt, wél slagen zoudt in de poging om in-eens uw bedryfskapitaal wat te vergrooten.
Wie rondloopt om f200. f300. bederft z'n crediet. Maar 'n voorstel om duizenden in een zaak te steken, is niet compromitteerend. Integendeel! Dat verheft, omdat het getuigenis geeft van yver en ambitie. Ik zeg dit natuurlyk, in-verband met het reeds gepresteerde, gelyk by U 't geval moet zyn.
Maar ik maak deze opmerkingen niet in 't algemeen over Uwe zaken, die buiten my zyn en blyven moeten. Ik zei dit alles slechts, voor zoo ver ik daarin betrokken ben.
Ge zoudt niet 'n paar duizend gulden kunnen opnemen, met het speciaal doel my aan den gang te houden, zonder te weten of ik in evenredigheid daarmee leveren zou? Ziehier nu de vraag: kan ik, door my te verbinden tot die levering - nader te bepalen hoeveel? - meewerken om u te doen besluiten tot 'n maatregel, dien ge, zonder die zekerheid, niet nemen kunt?
Wilt ge daarover eens denken?-
Ik verzeker u, dat ik 'n soort van wroeging voel, u telkens te moeten zeggen dat ik geld noodig heb. ‘Telkens’ is 't woord niet, want ge hebt waarachtig geen maning noodig. Ik ben zeer gevoelig voor Uwe welwillendheid.
Maar ik moet - en hard! - vooruit! Zeer hard! Al de bezwaren die my sedert jaren drukten, moet ik overwinnen, en ik zie er kans toe. Hoe echter, als ik stuit op den tegenzin U te bezwaren? En dat is waarachtig het geval. Ik ontving reeds van U voor correctie &c
| oude Ideen | f 400 | |
| Bruid | 50 | |
| Vorstenschool | 500.- | |
| _____ | ||
| Ziedaar byna | 1000 | gl. waarvoor ge nog in langen tyd geen cent terug krygt! |
Wilt ge my eens daarover schryven? Kunt ge ook 'n drie, vier duizend gl. opnemen waarvan ik de rente betaal? Gaarne!
Wees hartelyk gegroet, en geloof dat ik zeer ernstig belang stel in uw welvaart. Doch ook juist dáárom is 't goed dat ik aan den gang blyf. O, die III Bundel zou meer opgang hebben gemaakt, als de menschen niet misselyk waren geworden van 't wachten. 't Was myn schuld niet! En als gy middel vindt om geld te schaffen, zal er niet gewacht worden, dat verzeker ik u. Ik vind het nu al zoo verdrietig, dat er hapering is met de Drukkery. Wat is er toch? Ook van Haarlem hoor ik sedert vele dagen niets. Ik zond den 26n correctie van vel 11, 't vel dat ik graag wou terugzien. Maar daarna vernam of ontving ik niets.
nogeens gegroet
Spoed is nuttig.
tav
DD