20 februari 1872
Brief van Multatuli aan G.L. Funke. Enkel velletje postpapier, dubbel gevouwen en geheel beschreven. (M.M.)
coup de jarnac: fatale verraderlijke aanval (fr.)
van de kapel en den ezel: Idee 261; zie V.W. II, blz. 463.
Wiesbaden 20 febr 72 's avends
Waarde Heer Funke, Uw brief van gister heb ik, maar de daarin genoemde proeven van de bruid nog niet. Dat achterblyven van gedrukte stukken gebeurt meer. Ik verwacht ze morgen vroeg, en zal eens letten op den stempel (Uw brief heeft: 19 febr. 12 M 4 A) Hoogstwaarschynlyk zend ik vel één, een uur na ontvangst, en 't andere later, d.i. 24 uur na dezen brief, terug.-
Op uw aanmerking (pag 13) zal ik letten. In ‘zoude’ hebt gy gelyk. De zaak is maar dat ik - als ik aan 't familiariseeren ga - ook veel andere dingen wat minder houterig zou moeten maken, en dan weet ik niet waar ik beland. In: ‘gy gaaft’ zyn twee fouten. 't is geen gy, en 't is geen gaaft.-
Al wat ge schryft, is my zeer aangenaam, en ik beloof u hartelyke medewerking. Ook ik ben zeer ernstig van plan, of liever reeds bezig met spoed.
Dat ik U nog heden avend schryf, en niet de geannonceerde proeven afwacht, is om u terstond gerust te stellen over Vorstenschool.
Om accoord te gaan in de boekhouding 't volgende: Daar myne verhouding met v. Helden geheel op U is overgegaan, behooren die aan my ter inzage terug gezonden drie acten (en 't stuk over Beschaving) aan U. Dat zoodje is op vier vel berekend, en wat het meer is, kan later blyken. Ik zal beginnen u deze week nog die drie acten van Vorstenschool netjes en persklaar terug te zenden.
Nu 't vervolg, of liever 't slot. Ge vraagt of dat wat opschiet? Gut, als 't opschiet, is 't af ook. Houd me niet aan een bepaalden dag. Ik beloof U spoed.-
De zaak is dat die Vorstenschool, gelyk al 't andere wat ik in en voor 70 in 't hoofd had, door 'n troep ellendelingen was uitgeblazen. Die Mult. Commissie heeft me een coup de jarnac gegeven. 't was de oude historie van de kapel en den ezel.
Sedert het corrigeren van Uwen Herdruk Ideën, ben ik begonnen opteknappen. Dát en m'n gewone middelen (schaken en meetkunstige oefeningen) heb ik gebruikt om te vergeten, of altans op zy te zetten, wat me hinderde.
Aan dezelfde kwaal laboreerde ik met m'n millioenen-studiën. Vlug, helder, geïnspireerd ben ik nog niet! Maar omdat ik liever dát stuk dan m'n drama opoffer aan m'n tegenwoordige sufheid ('t is al veel beter sedert 'n paar maanden) werk ik dááraan, om myzelf weer in 't spoor te helpen. Sedert vele dagen reeds werk ik geregelder dan ik sedert Augustus 70 doen kon. Of m'n werk my bevalt? Neen! Maar ik weet hoe dat gaat. Op eenmaal zal 't goed worden. Wees niet ongerust. Ik ben op den goeden weg, en zal volhouden.
Meen niet dat noch die Mill. studiën, noch de correctien my hinderen. Integendeel, hoe meer hoe beter. Vooral wanneer de correctie my niet ergert, en dat was zoomin by vel 1 Ideën, als in de vellen die ik van de Bruid zag, het geval. Al die dingen pakken my in voor m'n werk, en beletten 't afdwalen myner gedachten. Ik zal U de Vorstenschool spoedig zenden, reken daarop. Er moet een voorwoordje by, of zoo-iets.
Wees intusschen hartelyk gegroet van
t.a.v.
Douwes Dekker
Hierby uw briefcouvert. Morgen in de proef zal ik 't stempel van den kruisband zenden. De vraag is namelyk of 't uur van verzending verschilt. Dat mág niet, als 't gelyk op de post is gedaan. Toch verwacht ik dit. Ik heb 't meer gezien.