19 januari 1880
Brief van Multatuli aan Mimi. Dubbel en enkel velletje postpapier, geheel beschreven. (M.M.)
Rotterdam 18 Januari [1.] 18 Januari: moet zijn 19 januari.
Maandag
lieve beste Mies!
Ik ben zeer wel, en voel me onbegrypelyk krachtig! Tob niet over m'n taak, heusch niet! Alles gaat vanzelf, en 't zou valsch van me wezen als ik jou nu in de meening liet dat ‘oom er zoo hard voor werken moet.’ Wees dus ook jy asjeblieft opgeruimd. -
't is al 2 uur namiddag.
(Neen, Dord is vervallen voor vandaag. Dáár spreek ik Woensdag)
Nu, 't is al 2 uur. Ik ging gistravend naar bed met de illusie heden eens allerlei (briefzaakjes &c) aftedoen, en ook jy had 'n langen brief te goed. Maar jawel. Daar kwam Iterson [2.] Iterson: J.A. Roessingh van Iterson, ingenieur te Tilburg.. Hy bleef tot ± 1 uur. Op zichzelf was zyn komst me aangenaam, maar liever had ik m'n ochtend vry gehouden. Daar elke dag z'n kleine ontmoetingjes [3.] Kennelijke verschrijvingen. meebrengt, en m'n laaste [3.] Kennelijke verschrijvingen. was, meen ik, van eergister toen ik naar Utrecht gaan zou, ben ik nu wat achteruit by je.
(Daar komt je brief no 7. Dankje wel. Bedank ook den lieven jongen voor zyn brief en uitgeknipte reebok. Papa is heel bly als zyn lieveling Woutertje hem schryft, en papa verlangt ook heel heel erg zyn lief kind weertezien. Maar papa kan nog niet komen omdat hy hier in Holland veel werk heeft dat afgedaan moet worden. Papa heeft uit de brieven van mama gelezen dat Woutertje 'n lieve lieve jongen is. Dag lief kind. Dag myn eigen beste Wouter van papa en mama. -
Ziezoo nu heb je wat voortelezen.
te Utrecht alles best afgedaan, d.i. Bé, Tiele & Gorter. Ik had Bé wel geschreven dat ik komen zou, maar niet met welken trein. En... ze was aan de station! Dat vond ik héel lief. Ik ging met haar naar huis en heb by haar gegeten. Zeer gezellig en goed. Ze vroeg me zelfs te logeeren. Dan zou zy voor zich [4.] zy voor zich: oorspr. stond er zy. 'n kamer by de ‘Juffr. boven’ laten in orde maken. Maar ik vond prettiger dat niet te doen.
tegen 6 uur reed ik naar Tiele die geprevenieerd [5.] geprevenieerd: op de hoogte gebracht (naar het fr.) was. Allerliefst vrouwtje! Zonde van zoo'n huwelyk, want ik houd hem voor gekondemneerd [6.] gekondemneerd: veroordeeld, opgeschreven (naar het fr.); inderdaad overleed Tiele vrij jong op 22 jan. 1889, net 55 jaar oud..
Daar bleef ik tot 8 uur. Toen naar Gorter, waar de ontvangst ook best was. Tegen 10 ging ik nog even by Betsy. 't Was afgesproken dat ik nog 'n uurtje zou komen praten. Ze was lief, eenvoudig en gezellig. Als 't je schikt, schryf haar dan dat ik zoo gevoelig ben voor haar prettige ontvangst, of zoo iets. 't Was werkelyk lief. - te Utrecht in Kast. v. Antw. geslapen, en tegen 2 uur was ik weer hier. Doch... gedurig bezoek en allerlei storende kleinigheden, zoodat ik je gister den heelen dag niet geschreven heb. 'S middags naar Truida. ('t was afgesproken. En dezen middag moet ik naar De Haas)
By Truida ben ik ‘aardig’ geweest. Ik voelde me zoo wel als ooit, en zy had er schik in. Ik had m'n rytuig besteld tegen 9 uur, maar ik mocht niet weg en ben tot 11 uur gebleven. Toen had ik geen lust meer te schryven (ook al weer omdat ik op den vryen ochtend van vandaag gehoopt had) en ging naar bed. -
Ze zyn in dit logement zéér welwillend voor me. De kellner is vlug en gehoorzaam, zoodat ik niet te klagen heb. Ook is m'n kamer aan de zonzy van 't huis. -
Zeker zendt Haspels me heden of morgen afrekening tot en met Delft. In den aanvang had ik 200 gl (waar onder die 100 mark) opgenomen, en van Amsterdam had ik die 300 gl gezonden. Er blyft dan eigenlyk maar zoowat te verrekenen Haarlem, Delft & Schiedam.
(als die 200 gl. door Rotterdam gedekt zyn, waarvan ik niet zeker ben. Ik geloof 't niet!)
Hoe dit zy, jy hebt geld genoeg in kas, ik ook voor m'n reizen en trekken, Berlé (zoo lees ik nu in je no 7) vervalt eerst 15 febr. Alzoo... 't kan me eigenlyk niet veel schelen of ik veel of weinig ontvang. Dan maar later 'n paar leesbeurten meer, die me toch niets kosten. Afgescheiden van 't reizen, trekken &c ben ik tevreden als ik maar 1 uur vooruit gewaarschuwd word. -
Te Schiedam was Coens-Penning [7.] Coens-Penning: pseudoniem van Willem Levinus Penning (1840-1924), schrijver van een later gedicht ‘Max Havelaar’ (1885).. Of er V.D. Schalken waren, weet ik niet. Zoo ja, dan vind ik 't aardig dat m'n publiekje er zoo tevreden was. Ds Haverschmidt (Piet Paaltjes) zat vooraan. Haspels was by me, en hy had er zoo'n schik in. -
Van de tooverlantaarn zaak kan ik je niets raden. Wat je doet is goed. Zeker heb je al besloten of reeds besteld. Misschien vind je dat 'n goekoope van 16 mark aan 't doel voldoet. Zoo neen, ook goed! Zoo, vindt die lieve Wou niet ‘behoorlyk’ dat jy kookt! Zoo'n aristokraatje.
Het voorlezen van m'n brieven moet nogal lastig voor je zyn, daar je 't meeste niet kunt uitleggen. -
Al eergister, meen ik, schreef ik je dat ik je laatste brieven wat wou beantwoorden. En, zie, ik doe 't niet. Dan kom ik niet klaar met allerlei regelingetjes. Hoe netjes en ordelyk ik ook m'n schryvery, notaa's &c &c had uitgezocht en gerangschikt, telkens moet ik in haastige oogenblikken weer alles door elkaar smyten. Dezen middag en avend ben ik weer kwyt. Ik hóóp den dag van morgen goed te besteden. -
M'n overleggingen met V.D.H. sla ik nu over. Slotsom is: dat ik niet verkies me langer te laten foppen. Ik wil Edu niet zien voor-i z'n examen als student gedaan heeft. -
M'n adres is tot en met 25: Rotterdam. Voor 't vervolg kan je 't lystje raadplegen dat hier achter staat. Daar moet nog veel ingevuld worden, denk ik.
Dag beste Mies, ik stuur je 'n zoen, en ook aan Wou. Hy moet mama 'n zoentje geven alsof hy papa was. Dag lieve Mies, houd je goed in je eenzaamheid, en tob niet over my. Ik doe 't ook niet, waarlyk niet!
| 21 W. | Dordrecht |
| 22 D | Den Haag |
| 23 Vr | |
| 24 S |
| 25 Z | |
| 26 M | Arnhem |
| 27 D | Nymegen |
| 28 W | |
| 29 D | Amersfoordt |
| 30 V | Zutfen |
| 31 S. | Kampen |
| 1 Z | |
| 2 M | |
| 3 D | |
| 4 W | Amsterdam |
| 5 D | |
| 6 V | |
| 7 S | |
| 8 Z | |
| 9 M | Rotterdam |
| 10 D | |
| 11 W | |
| 12 D | Goes |
| 13 V | Middelburg |
| 14 S | Zierikzee |
(het Noorden volgt later)
Ik denk dat er in die vrye dagen nog wel wat tusschen komt. byv. Breda, Bergen op Zoom, &c. My wel [8.] De rest van de brief vertikaal in de rechtermarge..
Die Jongen [9.] Jongen: mr. F. Jongen te Rotterdam stuurde Multatuli jarenlang kranteknipsels e.d.; vgl. V.W. XVIII, blz. 540. lydt aan zèle [10.] zèle: (overmaat aan) ijver (fr.)! -
Wel zeker was Jeanne op de lezing. En 't briefje waarin ze, op myn verzoek, my 'n onderwerp had opgegeven, was zeer hartelyk. Ze zat vooraan, en in de pauze heb ik haar even begroet. Overigens had ik haar verzocht, my als dood te beschouwen. Zeg, van en met 20 tot & met 28 februari moet ik zeven maal spreken. In 't Noorden namelyk. Dag Mies, 'n zoen!